Учениците нема да добијат свидетелства на крајот на училишната година доколку на наставниците не им се исплатат парите за прекувремена работа. Ова предупредување денеска го сопшти Синдикатот за образование кој најави дека ќе организира штрајк ако Министерството за образование, општините и училиштата не им платат на наставниците парите за прекувремена работа.

Претседателот на СОНК, Јаким Неделков, го впери прстот кон инспекторaтот за труд кој досега не одговорил на нивното барање да се испита зошто не се исплатени средствата на наставниците во 50 училишта.

„Апелирам до сите училишта, до сите локални самоуправи и министерството за образование, нека најдат што побрзо решение за настанатиот проблем, во спротивно учебната година во голем дел на училишта нема да заврши. Тоа ќе значи дека 10 јуни нема да го дочекаме, се до исплаќање на овие средства нема да се изготвува педагошка документација, сведителства нема да се изготвуваат итн“ изјави Неделков.

Министерството за образование пак информираше дека тие го завршиле нивниот дел од работата, а проблемот поради кој што парите не стигаат до рацете на оние кои што сработиле се локалните самоуправи.

„За време на пандемијата наставниците работеа повеќе, односно бројот на часови за настава им беше зголемен бидејќи децата беа поделени во две групи. За жал, власта и институциите не го препознаа зголемениот обем на работа на наставниците и не исплатија додатоци. Од Министерството за образование велат дека им имаат префрлено средства за оваа намена на општините, но според нашите информации, оттаму велат дека нема пари. Впрочем, нас не нè интересира дали има пари или не, важно ни е да се почитуваат законите“ изјави Неделков.

Министерката за образование Мила Царовска ги повика градоначалниците и директорите на училиштата да им исплатат надоместок за прекувремена работа на наставниците.

Српскиот претседател Александар Вучиќ оцени дека има „значителен пад на поддршката“ за протестите што се одржуваат низ Србија по уривањето на настрешницата на железничката станица во Нови Сад, пренесе агенцијата Бета.

Вучиќ не наведе на што го темели ваквиот заклучок.

Тој додаде дека „сега треба да се собираат од цела Србија на едно место за да одржат големи случувања“, алудирајќи на собирот што денеска се случува во Ниш.

Исто така, порача и дека „додека е жив, нема да дозволи власта да се избира на улица“.

„Секако дека следи радикализација, бидејќи кога ќе видите дека поддршката опаѓа, треба да одите до крајности и да правите погрешни работи, да ги напаѓате луѓето кои размислуваат поинаку, да одите на наводно освојување институции и сите други незаконски работи“, рече Вучиќ во разговорот со жителите на Неготин при посетата на областите Заечар и Бор.

Во Ниш денеска (1 март) во 9 часот наутро започна 18-часовната блокада на која повикаа студентите. Блокадата треба да заврши во 3 часот по полноќ. Целиот центар на градот е претворен во пешачка зона, а сообраќајот се пренасочува.

Ова е само последниот во низа протести што се одржуваат во градовите ширум Србија. Нив ги предводат студентите кои блокираат повеќе од 60 факултет во четири универзитетски града во земјата.

Денешната блокада во Ниш се одржува на точно четири месеци по несреќата во Нови Сад каде падна бетонската настрешница од реконструираната Железничка станица при што загинаа 15 лица, а две беа повредени.

Студентите бараат кривична и политичка одговорност за овој случај. Исто така, бараат и одговорните за нападите врз нив и врз другите граѓани за време на протестите да бидат кривично гонети.

Власта на чело со претседателот Вучиќ тврди дека студентските барања се исполнети.

Студентите, пак, порачуваат дека Вучиќ не е надлежен за исполнување на нивните барања кои тврдат, не се исполнети и продолжуваат со протестите.

Европските сојузници на Украина, кои утре (2 март) треба да се состанат во Лондон, му дадоа поддршка на украинскиот претседател Володимир Зеленски по неговиот тензичен состанок во Белата куќа со Доналд Трамп кој го обвини дека не е „подготвен“ за мир со Русија.

Зачудени од настанот во Овалната соба во петокот, по кој Зеленски ја напушти Белата куќа без да го потпише очекуваниот договор за минерали, европските лидери брзо застанаа во негова одбрана.

„Не сте сами“, порача полскиот премиер Доналд Туск.

Британскиот премиер Кир Стармер, кој исто така неодамна ја посети Белата куќа, рече дека разговарал и со Трамп и со Зеленски и оти ветил „непоколеблива поддршка“ за Киев.

Се огласи и претседателката на Европската комисија Урсула фон дер Лајен, која на мрежата Икс напиша дека Украина не е сама.

„Бидете силни, храбри и бестрашни“, му порача таа на Зеленски.

Каја Калас, шефицата на надворешна политика на ЕУ, истакна дека Унијата стои покрај Украина и ќе ја „зголеми својата поддршка“ за Киев.

„Денес стана јасно дека на слободниот свет му треба нов лидер. На нас, Европејците, останува да го прифатиме овој предизвик“, рече Калас во објавата на мрежата Икс.

Францускиот претседател Емануел Макрон оцени дека Русија е агресор, а Украина е жртва.

„Бевме решени да и помогнеме на Украина и да ја санкционираме Русија пред три години и ќе продолжиме да го правиме тоа. Кога велам ’ние‘, мислам на Американците, Европејците, Канаѓаните, Јапонците и многу други“, рече Макрон во објавата на Икс.

Молдавската претседателка Маја Санду нагласи дека вистината е оти Русија ја нападна Украина.

„Русија е агресорот. Украина ја брани својата слобода – и нашата. Ние стоиме со Украина“, нагласи Санду.

Во индивидуални одговори на околу 30 пораки од европските лидери, Зеленски напиша „Ви благодариме за поддршката“.

Од кабинетот на британскиот премиер соопштија дека Стармер и Зеленски ќе се сретнат во Лондон денеска (сабота) попладне пред самитот во неделата.

Во недела, на 2 март, претставници од повеќе од десет европски земји ќе се сретнат во британската престолнина за да се фокусираат на зајакнување на поддршката за „обезбедување праведен и траен мир“ во Украина, соопшти Даунинг стрит.

На средбата ќе се разговара и за потребата Европа да ја зголеми соработката во одбраната поради стравувањата за тоа дали САД ќе продолжат да го поддржуваат НАТО.

Францускиот претседател Емануел Макрон изјави дека е подготвен да „отвори дискусија“ за можното идно европско нуклеарно одвраќање, по барањето на следниот лидер на Германија, Фридрих Мерц.

Мерц ја нагласи потребата европскиот континент брзо да се придвижи кон „постигнување независност“ од Соединетите Држави во однос на одбранбените прашања.

Турција, која исто така е поканета во Лондон, ќе ја претставува министерот за надворешни работи Хакан Фидан, кој во саботата телефонски разговараше со неговиот руски колега Сергеј Лавров за војната во Украина, изјави извор од турското Министерство за надворешни работи.

Турција, која беше домаќин на разговорите меѓу Русија и Украина во 2022 година, е подготвена да ја повтори таа улога, но останува посветена на „територијалниот интегритет на Украина“, вели изворот.

По тензичната средба со Трамп, Зеленски во интервју за Фокс њуз изјави дека односите со Белата куќа може да се спасат и покрај остриот јавен судир со американскиот претседател.

На состанокот вчера Зеленски изврши притисок за безбедносните обврски на САД и рече дека „не треба да има компромиси со убиец“, јасно мислејќи на рускиот претседател Владимир Путин, додека Трамп рече дека Украина ќе треба да направи отстапки и оти Киев треба да биде поблагодарен за поддршката од САД.

На нивната прва средба откако Трамп ја презеде функцијата на 20 јануари, двајцата лидери разменија ладни поздрави пред камерите, кревајќи го гласот и оживувајќи го спорот што Трамп го предизвика пред една недела кога ја обвини Украина за војната и го нарече Зеленски „диктатор“.

Трамп му рече на Зеленски и дека не се однесува „воопшто благодарно“.

„Се коцкате со Трета светска војна, а тоа што го правите е многу непочитување кон оваа земја која ве поддржа многу повеќе отколку што многу луѓе велат дека требаше“, рече Трамп.

Како што може да се види и на видеоснимка од Овалната соба, Трамп и Зеленски се прекинуваа меѓусебно, а американскиот претседател му рече на својот посетител: „Твојата земја е во голема неволја. Ти не победуваш … Имаш проклето добри шанси да се извлечеш од ова благодарение на нас … Картите не се во твои раце“.

Тимовите на Државниот пазарен инспекторат (ДПИ) констатирале повеќе неправилности за време на контролите кај трговците на мало спроведени изминатите денови, откри заменик-министерот за економија Марјан Ристески.

Тој најави дека можно е да има и најстроги казни за дел од нив – затворање маркети.

Како што рече, на терен се 50-тина тимови од ДПИ.

„Се контролираат маркети, аптеки, тобако-трафики, секаде каде се продава на мало. Констатирани се повеќе неправилности. Има неправилности во однос на означување на намалените производи, при утврдувањето на маржите, на цените, во сметководствената евиденција… Наредната недела ќе има изрекување казни за најнедисциплинираните, а не е исклучено некои маркети да бидат и затворени“, изјави Ристески од Прилеп на 1 март.

Поради високите цени, во тек е постапка за „картелско здружување“ во која Комисијата за заштита на конкуренцијата (КЗК) утврдува дали четири големи ланци на маркети заедно со Сојузот на стопански комори (ССК) се договарале да влијаат врз цените.

„Комисијата за заштита на конкуренцијата стручно си ја извршува работата и доколку утврдат такво здружување, ќе има казни предвидени со Законот за заштита на потрошувачите“, вели Ристески.

Тој најави дека идната недела инспекторите ќе ги контролираат и сите дистрибутери и поголемите увозници во земјава.

Минатиот месец, Владата донесе одлука за ограничување на бруто профитната маржа на дел од прехранбените производи. Одлуката беше објавена во службен весник на 19 февруари, а заменик-министерот за економија денеска оцени дека мерката дава резултати. Таа опфаќа 102 групи производи односно околу 1.200 производи.

Опозицијата, пак, постојано ја критикува власта дека цените се високи, а стандардот на граѓаните опаѓа.

„Трошоците на живот во јануари 2025 се зголемени за 4,9%, а индексот на цени на мало пораснал за 5,2%. Потрошувачката кошница во февруари 2025 достигна 63.773 денари. За да преживее едно семејство, денес му се потребни речиси три минимални плати“, реагираше лидерот на СДСМ на прес-конференција на 26 февруари.

СДСМ претходно предложи и укинување на ДДВ-то за основните прехранбени производи, како и намалување на данокот за електрична енергија од 18 на 5 отсто, но владејачкото мнозинство не го прифати предлогот.

Од Конфедерацијата на синдикални организации на Македонија (КСОМ) апелираат Владата и Министерството за енергетика да преземат мерки за високите сметки што граѓаните ги добиваат за електрична енергија од страна на универзалниот снабдувач ЕВН.

На прес-конференција на 1 март, претседателот на КСОМ, Марјан Ристески, рече дека до нив секојдневно пристигнат поплаки од граѓани кои се жалат на високи сметки и ненавремено читање на саатите од страна на службите лица на ЕВН.

„Грабежот треба да престане. Размислуваме што да преземеме – дали ќе организираме протести, дали ќе почнеме да собираме потписи за одземање лиценца, ќе видиме. Сметка отпечатена на еден датум, а корисникот ја добива на крај на месецот и мора да плаќа камати. Одговорот на ЕВН е дека вината е во поштарот, а не кај нив“, изјави Ристески.

Сметките за струја изминатиот период беа тема и на политички прозивки меѓу власта и опозицијата.

СДСМ ја обвинуваше власта дека ги укинала субвенциите поради што граѓаните плаќаат поскапо. Пратеничката група на социјалдемократите во февруари поднесе и предлог законски измени со кои данокот за електрична енергија ќе се намали од 18 на 5 отсто, а ќе се укине и ДДВ-то за основните прехранбени производи.

Меѓутоа, ваквиот предлог не доби поддршка од власта. Пратеници на владејачкото мнозинство ја обвинија сегашната опозиција дека во нејзино владеење била покачена цената на струја, додека сега таа е стабилна.

За инцидентите што се случија вчера (28 февруари) во центарот на Атина по завршувањето на еден од најмасовните протести во последните години, грчката полиција привела 220 лица. За време на немирите, над 60 лица биле повредени, јави дописничката на МИА.

Во Грција вчера се одржа 24-часовни демонстрации преку кои граѓани побараа кривично гонење на одговорните за железничката несреќа што се случи пред точно две години кај Темпи февруари пред две години, а во која загинаа 57 лица.

Од грчката полиција соопштија дека околу 700 лица, „искористувајќи ја големината на собирот, се здружија во групи и се собраа пред споредниот влез на грчкиот парламент, каде жестоко ги нападнаа полицајците и другите лица кои беа во дворот“.

„Нападот беше со употреба на молотови коктели, камења, мермери, димни бомби, како и метални и други предмети, со што се создаде голема опасност за физичкиот интегритет и животот на граѓаните кои учествуваат на собирот. Полицајците, откако се погрижија да ги заштитат граѓаните кои мирно протестираа, отстранувајќи ги во безбеден правец, пристапија кон употреба на неопходните и соодветни средства за задржување и деескалација на нападите“, соопштија од грчката полиција.

Вчера, меѓународните и домашните летови во Грција беа прекинати со штрајк на контролорите на летање кои им се придружија на морнарите, машиновозачите, лекарите, адвокатите и наставниците во еднодневниот генерален штрајк за да им оддадат почит на жртвите од несреќата. Фирмите и културните институции се затворени.

ГСЕЕ, најголемиот синдикат на приватниот сектор, исто така повика на штрајк за, како што рече, да се спроведе владеењето на правото.

Инциденти за време на демонстрациите од пред парламентот во Атина брзо се проширија и на околните улици и траеја подолго време, а полицијата одговори со солзавец, шок бомби и топови со вода.

„Вкупно, како од превентивно, така и за време на нападите, полицијата приведе 220 лица, од кои 73 се уапсени. Паралелно, во нападите беа повредени 29 полицајци, а причинета е штета на објекти и возила“, наведе полицијата.

На 28 февруари 2023 година, патнички воз се судри со товарен воз во близина на клисурата Темпи во централна Грција, а неодамна објавените аудиоснимки покажаа дека околу 30 патници кои го преживеале судирот потоа починале од задушување или изгореници.

Како што пренесе Ројтерс, две години подоцна, истрагата не е завршена и никој не е осуден за несреќата.

Десничарската влада на премиерот Киријакос Мицотакис, која беше реизбрана по несреќата во 2023, се соочува со критики од роднините на жртвите кои бараат парламентарна истрага за политичка одговорност.

Грчката влада, пак, негира дека има неуспеси и наведува дека на судството е да ја истражи несреќата.

Украинскиот претседател Володимир Зеленски рече дека верува оти односите со Белата куќа може да се спасат и покрај остриот јавен судир со американскиот претседател Доналд Трамп, што ги наруши разговорите за ставање крај на руската војна против Украина.

Средбата со Трамп на 28 февруари заврши тензично по напнатиот разговор во Овалната соба, при што Зеленски брзо си замина, а Трамп рече дека украинскиот лидер не го почитувал и дека може „да се врати кога ќе биде подготвен за мир“.

Зеленски, кој треба да се сретне со европските лидери во Лондон за време на викендот – каде што веројатно очекува подобар прием – ја напушти Белата куќа без да го потпише договорот за минерали со Трамп што беше главната цел на состанокот, а заедничката прес-конференција беше откажана.

Во својот прв јавен коментар само неколку часа по тензичниот состанок, Зеленски во интервју за Фокс њуз рече дека го почитува Трамп и „се разбира“ верува дека односите може да се поправат бидејќи Украина не сака да го изгуби својот партнер.

Американскиот државен секретар Марко Рубио подоцна излезе со нови опомени кон Зеленски, повикувајќи го украинскиот лидер да се извини што средбата во Белата куќа ја претворил во „фијаско“.

Рубио за Си-ен-ен рече дека Зеленски треба „да се извини што си го трошел времето на состанок што заврши така како што заврши“. Зеленски претходно во интервју за Фокс њуз рече дека не чувствува дека има за што да се извини.

Развојот на настаните покрена нови прашања за континуираната поддршка на САД за Украина во нејзината одбрана од руска инвазија.

„Денеска имавме многу значаен состанок во Белата куќа. Се разбраа многу нешта што не можеше да се разберат без разговор под таков оган и притисок. Неверојатно е што може да се покаже преку емоции и јас утврдив дека претседателот Зеленски не е подготвен за мир доколку Америка е вклучена, бидејќи чувствува дека нашата вклученост му дава голема предност во преговорите“, напиша Трамп во објавата на неговата платформа „Truth Social“.

Тој додаде дека не сака предност, туку мир, а на Зеленски му порача дека „може да се врати кога ќе биде подготвен за мир“.

Зеленски за Фокс њуз изјави дека на Украина ќе и биде тешко да ја запре воената моќ на Кремљ без американска поддршка, но рече дека Киев нема да влезе во мировни преговори со Москва додека не добие безбедносни гаранции дека ќе нема уште една руска воена офанзива.

„Украина сака мир, а ние ќе имаме мир“, рече тој, додавајќи, сепак, дека тоа мора да биде „праведен и траен мир“ и дека „мора да бидеме во силна позиција“ за преговарање.

Во коментарите пред новинарите додека заминуваше од Белата куќа кон својот имот на Флорида, Трамп рече дека Зеленски не изгледа како човек кој сака мир и дека „претерал“ на нивната средба во Белата куќа.

„Сакам прекин на огнот сега… веднаш“, рече Трамп додека ја напушташе Белата куќа.

На прашањето на новинарите дали размислува да ја прекине воената помош за Украина, Трамп едноставно рече дека „не е важно што размислувам“.

На состанокот Зеленски изврши притисок за безбедносните обврски на САД и рече дека „не треба да има компромиси со убиец“, јасно мислејќи на рускиот претседател Владимир Путин, додека Трамп рече дека Украина ќе треба да направи отстапки и оти Киев треба да биде поблагодарен за поддршката на САД.

На нивната прва средба откако Трамп ја презеде функцијата на 20 јануари, двајцата лидери разменија ладни поздрави пред камерите, кревајќи го гласот и оживувајќи го спорот што Трамп го предизвика пред една недела кога ја обвини Украина за војната и го нарече Зеленски „диктатор“.

Трамп му рече на Зеленски и дека не се однесува „воопшто благодарно“.

„Се коцкате со Трета светска војна, а тоа што го правите е многу непочитување кон оваа земја која ве поддржа многу повеќе отколку што многу луѓе велат дека требаше“, рече Трамп.

Како што може да се види и на видеоснимка од Овалната соба, Трамп и Зеленски се прекинуваа меѓусебно, а американскиот претседател му рече на својот посетител: „Твојата земја е во голема неволја. Ти не победуваш… Имаш проклето добри шанси да се извлечеш од ова благодарение на нас… Картите не се во твои раце“.

Состанокот внимателно се следеше за знаци околу тоа дали Соединетите Држави ќе се обврзат да обезбедат дополнителна помош за Киев или ќе ветат какви било конкретни безбедносни гаранции против понатамошна руска агресија како дел од каков било прекин на огнот или мировен договор.

Се очекуваше двајцата претседатели да потпишат рамковен договор за пристап на САД до минералните ресурси на Украина. Договорот, беше извор на расправии меѓу Трамп и Зеленски на почетокот на овој месец бидејќи тие не се согласуваа околу вредноста на договорот и отсуството на конкретни безбедносни гаранции.

Пред конфронтацијата, Зеленски им рече на новинарите во Белата куќа дека се надева оти договорот за минерали ќе биде чекор напред за Украина и рече дека сака подетално да разговара со Трамп за тоа што САД се подготвени да направат за неговата земја.

Трамп рече дека договорот со Киев ќе биде „многу фер“ и дека примирјето во руската војна против Украина е „прилично блиску“. Тој рече дека Украина ќе мора да направи компромиси.

Откако го отфрли повикот на Трамп за компромис, Зеленски му покажа на американскиот претседател слики од наводни руски злосторства.

Покрај средбата со претседателот Трамп, Зеленски соработуваше со клучни американски законодавци, влијателни религиозни фигури и тинк-тенкови за да ја зајакне поддршката за Украина, особено во Републиканската партија на Трамп.

Зеленски се состана со двопартиска делегација од Сенатот, каде Украина ужива силна поддршка, за да побара континуирана воена помош. Тој се сретна и со Френклин Греам, евангелистички лидер кој има влијание во Републиканската партија.

Основното јавно обвинителство (ОЈО) Скопје издало конкретни насоки за поефикасно постапување во ситуациите кога има загрозување на безбедноста во сообраќајот и има основ за кривично гонење на сторителите.

Информацијата ја објавија од прес-службата на обвинителството од каде велат дека одржале координативен состанок со скопската полиција откако изминатиот период Министерството за внатрешни работи (МВР) речиси секојдневно објавува податоци кои укажуваат дека има зачестеност на прекршоци и кривични дела од областа на сообраќајот.

Насоките кои ги дале од ОЈО Скопје, како што се наведува во соопштението, налагаат задолжително итно постапување кога при сообраќајка ќе биде откриено дека возачот немал возачка дозвола, поминувал на црвено светло на семафорот, возел со прекумерна брзина, бил пијан, возел во спротивна насока и поминувал двојна полна линија.

„Итна постапка ќе се води и во ситуации каде возачот го напуштил местото на несреќата и не укажал помош на повредени пешаци или други лица. Итното постапување на полициските служби во вакви ситуации ќе му овозможи на јавниот обвинител да изврши проценка дали и со какви мерки треба да го обезбеди сторителот во текот на кривичната постапка и да ги заштити граѓаните од евентуално повторување на неговите дејствија“, велат од ОЈО Скопје.

Обвинителите бараат и задолжително полицијата да им доставува целосна прекршочна и кривична евиденција за осомничените лица со цел да имаат увид во сите досегашните сообраќајни прекрпоци и казни што ги имале возачите. Исто така, бараат кривичните пријави што во иднина ќе ги поднесува МВР да содржат повеќе детали.

„Кривичните пријави да содржат колку што е можно попрецизни, детални и точни податоци за сведоци, пријавени и оштетени со телефонски броеви и адреси од лични карти, но и моментални адреси на престојување. Со особено внимание да се обезбедуваат докази и да се фотодокументираат сообраќајните знаци кои се во важност на локацијата каде се случила сообраќајна несреќа“, велат од ОЈО Скопје.

Во изминатиот период на улиците во Скопје евидентно е зголеменото присуство на сообраќајната полиција, а МВР речиси секојдневно информира за напишани стотина казни на дневно ниво. На пример, на 25 февруари полицијата напишала 773 казни од кои најмногу – 225 за непрописно паркирање, 120 за брзо возење, 51 за непропуштање пешаци итн. Стотици казни беа напишани за возење без возачка дозвола.

Министерот за внатрешни работи, Панче Тошковски, на 1 март од Тетово изјави дека со зачестените контроли во изминатите дваесетина дена во главниот град, сообраќајните незгоди со тешки повреди се намалени за околу 30 проценти, а сообраќајните незгоди со телесна повреда за околу 24 проценти.

Тој рече и дека постои недостаток на полицајци на терен, додека има превработеност на остатите позици во МВР и најави нова систематизација.

Зачестените сообраќајни контроли, како и последните насоки од обвинителството за итно постапување следуваат откако на 29 јануари на булеварот „Партизански одреди“ во Скопје беше прегазена 22-годишна девојка Фросина Кулакова. Таа загина додека поминуваше на пешачки премин. За случајот осомничен е 20-годишен возач од Скопје кој немал возачка дозвола, возел пијан и поминал на црвено светло.

Случајот предизвика револт кај јавноста што доведе и до одржување неколку протести во Скопје и родниот град на Кулакова, Неготино, на кои демонстрантите бараа казни, неселективно постапување на надлежните органи и поголема безбедност во сообраќајот.

Претседателката на Северна Македонија, Гордана Сиљановска-Давкова вчера (28 февруари) имала телефонски разговор со нејзиниот бугарски колега, Румен Радев.

За разговорот информираа од кабинетот на Радев наведувајќи дека двајцата разговарале за „важноста на конструктивниот дијалог на високо ниво меѓу двете земји, вклучително и во мултилатералните формати“.

„Овој дијалог е од особено значење и за градење стабилна основа за развој на билатералните односи и за справување со регионалните и глобалните предизвици поврзани со обезбедување на безбедноста, борбата против тероризмот и борбата против илегалната миграција“, соопштија од кабинетот на Радев.

Од кабинетот на Сиљановска-Давкова, засега не се огласија за разговорот.

Двајцата последен пат одржаа средба во ноември 2024 на маргините на Конференцијата за климатски промени-КОП29 во Баку, Азербејџан.

Претходно во септември, неколку месеци откако во мај лани Сиљановска-Давкова ја презеде функцијата, имаа средба во Софија. Македонската претседателка тогаш беше во посета на Бугарија каде од публика го следеше настапот на Националната опера и балет со „Набуко“ од Џузепе Верди во Софија.

За време не престојот, таа имаше средба со Радев, но настанот предизвика контроверзии бидејќи бугарскиот претседател ја пречека и се фотографираа пред знамињата на Бугарија и ЕУ, а без македонско знаме. Тоа беше причина властите во Скопје да испратат и протестна нота до Софија.

Односите меѓу двете соседски земји во последните години се затегнати. Бугарија во ноември 2020 година стави вето за преговарачката рамка за Северна Македонија со Европската Унија поради спор околу јазикот, историјата и бугарското малцинство.

Со посредство на европските партнери, беше пронајден компромис за преговарачката рамка на Северна Македонија која прифати во Преамбулата од Уставот, покрај веќе постоечките, да се додаде и бугарската заедница. Од друга страна, пак, се задржа чистата формулација за македонскиот јазик со тоа што Бугарија даде унилатерална изјава во која го изрази својот став за ова прашање.

По постигнатото решение, Северна Македонија на 19 јули 2022 година ја одржа Првата меѓувладина конференција со ЕУ во рамки на пристапниот процес. За да се одржи втората и да почнат да се отвораат поглавјата македонскиот парламент треба да изгласа уставни измени со кои Бугарите ќе ги вметне во Преамбулата.

Меѓутоа, владата во Скопје, која беше формирана по изборите во мај 2024 и ја предводи ВМРО-ДПМНЕ, бара гаранции дека во иднина нема да има други условувања од бугарска страна. Меѓу предлозите кои се прифатливи за неа и беа лиферувани во јавноста се и уставни измени со одложено дејство – да се изгласаат сега, но да важат од членството на земјата во ЕУ предводена од ВМРО-ДПМНЕ по изборите.

Бугарија, пак, беше во политичка криза – за четири години одржа седум парламентарни избори бидејќи ниту една партија не можеше да формира влада. Во јануари годинава, во Софија конечно се формираше политичка влада, меѓутоа и нејзините ставови се дека не е можно репреговарање на договорените услови за евроинтеграцискиот пат на Северна Македонија.

Во 9 часот утрото на 1 март, во Ниш, најголемиот град на југот на Србија, започна блокада на централните градски улици.

На протест повикаа студентите, а во претпладневните часови им се придружија и други граѓани. Планирано е блокадата да трае 18 часа, односно да заврши во 3 часот по полноќ.

Центарот на градот е затворен за сообраќај, а граѓаните на Ниш од утрово поставија штандови со храна и пијалаци за учесниците во демонстрациите.

Блокадата се одржува на точно четири месеци по несреќата во Нови Сад каде падна бетонската настрешница од реконструираната Железничка станица при што загинаа 15 лица, а две беа повредени.

Падот на настрешницата предизвика бран протести на кој студентите и граѓаните бараат да се утврди кривична и политичка одговорност за несреќата.

Забранетите курдски милитанти денеска (1 март) прогласија прекин на огнот со Турција откако затворениот лидер на Курдистанската работничка партија (ПКК), Абдула Оџалан, повика групата да се распушти.

Ова беше прва реакција од ПКК откако Оџалан претходно оваа недела повика на распуштање и побара групата да го остави оружјето по повеќе од 40 години борба против турската држава.

„Со цел да го отвориме патот за имплементација на повикот за мир и демократско општество, од денеска прогласуваме прекин на огнот“, соопшти извршниот комитет на ПКК, а пренесе новинската агенција АНФ која важи за наклонета кон ПКК.

Седиштетот на партискиот комитет е во северен Ирак, а во соопштението оттаму посочуваат и дека се согласуваат со содржината на повикот за прекин на огнот и потенцираат дека ќе го следат и спроведат.

„Ниту една од нашите сили нема да преземе вооружена акција доколку не биде нападната“, наведува комитетот.

ПКК, која е прогласена за терористичка организација од Турција, САД и Европската унија, води бунт од 1984 година со цел да создаде татковина за Курдите, кои сочинуваат околу 20 отсто од 85-милионскиот народ што живее во Турција.

Откако Оџалан беше затворен во 1999 година, имаше повеќе обиди да се запре крвопролевањето, кое однесе повеќе од 40.000 животи.

По неколку состаноци со Оџалан во островскиот затвор каде тој се наоѓа, прокурдската партија ДЕМ во четвртокот го пренесе неговиот апел ПКК да го остави оружјето и да свика конгрес за да се прогласи распуштање на организацијата.

ПКК соопшти дека е подготвена да свика конгрес како што сака Оџалан, но „за тоа да се случи, мора да се создаде соодветна безбедна средина“ и Оџалан „мора лично да го насочи и води состанокот за конгресот да биде успешен“.

Исто така, од групата порачаа дека затворските услови на Оџалан мора да се подобрат, додавајќи дека тој „мора да живее и работи во физичка слобода и да може да воспостави непречени односи со кого сака, вклучително и со неговите пријатели“.

Откако пропадна последната рунда мировни преговори во 2015 година, нови контакти немаше се до октомври кога тврдокорниот националистички сојузник на претседателот Реџеп Таип Ердоган понуди изненадувачки мировен гест доколку Оџалан го отфрли насилството.

Додека Ердоган го поддржува приближувањето, неговата влада го засили притисокот врз опозицијата, апсејќи стотици политичари, активисти и новинари.

Тој во петокот оцени дека апелот на Оџалан е „историска можност“.

Ердоган рече дека Турција „будно ќе следи“ за да се осигура дека преговорите за ставање крај на бунтот се „доведени до успешен крај“.

„Кога ќе се елиминира притисокот на тероризмот и оружјето, просторот за политика во демократијата природно ќе се прошири“, вети Ердоган.

Ирак го поздрави повикот на Оџалан, велејќи дека тоа е „позитивен и важен чекор кон постигнување стабилност во регионот“.

Присуството на ПКК во Ирак е постојан извор на тензии меѓу Багдад и Анкара.

Групата има позиции во автономниот регион Курдистан во Ирак, каде и Турција има воени бази и често спроведува копнени и воздушни операции против курдските милитанти.