Вести
ЕУ со предупредување до авиокомпаниите
Воздухопловното регулаторно тело на Европската унија ги предупреди авиокомпаниите од потенцијална опасност за летање над Иран, Ирак и над Каспиското Море, во услови кога Русија извршува воздушни напади против групата на Исламската држава во Сирија. Во билтенот на Европската агенција за воздухопловна безбедност од 9 октомври е истакнато лансирањето на проектили од бродови во Каспиското Море. Агенцијата засега не дава конкретни препораки, но ги информира авиокомпаниите за потенцијалните закани. Ер Франс соопшти дека ќе направи прилагодување во однос на предупредувањата, додека портпаролот на Луфтханза изјави дека со оглед на распложливите информации, компанијата не направила промени во рутите во регионот. Русија на 7 октомври соопшти дека користи воени бродови на Каспиското Море за гаѓање на цели на групата на Исламската држава.
види ги сите денешни вести
Папата ги повика „сите луѓе од сите народи“ да ги надминат поделбите
Во својата традиционална божиќна порака во средата, папата Франциск ги повика „сите луѓе од сите народи“ да најдат храброст да ги „замолчат звуците на оружјето и да ги надминат поделбите“ што го мачат светот, од Блискиот Исток до Украина до Африка до Азија.
Во своето божиќно обраќање, Френциск директно се осврна на украинскиот конфликт и повика на „храброст потребна да се отвори вратата за преговорите“.
Папата, кој неодамна стана покритичен кон воената кампања на Израел во Појасот Газа, исто така го обнови својот повик за прекин на огнот во војната меѓу Израел и палестинскиот Хамас и за ослободување на преостанатите израелски заложници држени од Хамас - што САД и ЕУ ја сметаат за терористичка организација.
Обраќањето на поглаварот на Римокатоличката црква послужи како резиме на проблемите со кои светот се соочува оваа година. Бидејќи Божиќ се совпадна со почетокот на прославата на Светата 2025 година, која ја посвети на надежта, Францис повика на широко помирување „дури и (со) нашите непријатели“.
Франциск, исто така, рече дека треба да е време да се „урнат сите ѕидови на одвојување“.
Во вторник на Божиќ, Папата ги отвори Светите двери на базиликата Свети Петар во Ватикан, со што започнува јубилејната година на Католичката црква, која ќе трае до 6 јануари 2026 година. Католичката света година, позната и како Јубилејот, се смета за време на мир, простување и помилување.
За војната во Украина, која беше предизвикана од инвазијата на Русија, Франциск рече: „Нека се замолчи звукот на оружјето во Украина разурната од војна!“ и повика на „гестови на дијалог и средба, со цел да се постигне праведен и траен мир“.
Франциск, кој е Папа од 2013 година, оваа година беше критикуван од украинските власти кога рече дека Украина треба да има храброст на „бело знаме“ за да преговара за крај на војната со Русија.
Украинскиот претседател Володимир Зеленски претходно го отфрли учеството во мировните преговори без воспоставување на предвоените граници на Украина.
Сепак, во пресрет на враќањето на Доналд Трамп во Белата куќа, Зеленски покажа зголемена подготвеност за преговори и во декември ја претстави идејата за дипломатско решение што ќе повлече „замрзнување“ на сегашните борбени линии и распоредување на странски војници во Украина.
Во врска со војната во Појасот Газа, Франциск рече дека хуманитарната ситуација на таа палестинска територија е „исклучително сериозна“ и побара „да се отвори вратата за дијалог и мир“.
Во војната во Газа, според властите на таа територија што ја контролира Хамас, загинале повеќе од 45.000 луѓе, додека речиси целото население на енклавата, која е во урнатини, е раселено. Војната избувна откако милитантите предводени од Хамас го нападнаа јужниот дел на Израел на 7 октомври 2023 година, убивајќи 1.200 луѓе и зедоа 250 заложници во Газа, според израелските власти.
Дурмиши: Ако не се намалат цените, ќе воведеме маржи на производите
Доколку трговците не покажат поголема општествена одговорност и не ги намалат цените на основните производи кои не се во Новогодишната кошница ќе донесеме поригорозни мерки како ограничување на нивните маржи и цени, најави денеска министерот за економија и труд Бесар Дурмиши.
Министерот вели дека екипите на Државниот пазарен инспекторат (ДПИ) се на терен и прават анализи како се движеле цените во изминатите три месеци. За два до три дена ќе завршат анализите по што ќе се знае дали ќе се донесат поригорозни мерки со одлука на Владата.
Дурмиши ги повика трговците да ги коригираат цените на најпотребните производи во овој период на празници и најави дека доколку не го направат тоа Владата пред Нова година ќе ја донесе одлуката за воведување поригорозни мерки.
„Не може тоа што на нив им беше дадено како право и можност за едни производи, сега да го надоместуваат со драматично зголемување на цените на некои други производи кои што ги користат граѓаните како што е маслото, лебот, млекото, млечни производи, шеќер, сол, кафе, јајца и слично. Апелирам до големите трговски синџири да си го преиспитаат однесувањето во спротивно ќе ги искористам сите механизми кои ги имаме и ќе донесеме одлука со цел да го заштитиме стандардот на граѓаните“, рече Дурмиши.
Нагласи дека Владата и тој како министер за економија и труд нема да го толерираат однесувањето на трговците и покачувањето на цените на одредени производи на сметка на намалување на други производи кои ги предложија во Новогодишната кошница.
„Акцијата Новогодишна кошница, како што можевме да видиме во првите денови стартуваше успешно, кај некои производи во кошницата намалувањето на цените беше и над 10 проценти и секојдневно се зголемуваше бројот на производи понудени од компаниите во Новогодишната кошница. Но, тоа не се случи и кај другите основни прехранбени производи чии цени се драстично зголемени“, посочи Дурмиши.
Инспекторите на Државниот пазарен инспекторат, како што кажа, од утрово се во засилени вонредни контроли во маркетите и прават анализи како се движеле цените на основните прехранбени производи во изминатите три месеци, односно колку поскапеле производите кои што не се во Новогодишната кошница.
Според министерот акцијата „Новогодишна кошница“ покажала првични резултати, но сепак биле зголемени цените на производите кои не се дел од неа иако чинителите биле известени да не го прават тоа.
Пазарниот инспекторат , како што кажа, ќе има законска обврска да пишува казни доколку Владата донесе поригорозни мерки, а не само да укажува како што е случајот сега со доброволната акција која не ја почитуваат оние што самите се согласиле со неа. Во мерките, додаде, можно е да има ограничување за намалување на цените на производите за 10 отсто од цената што ја имале во јули или август годинава.
Повеќе од 40 лица загинаа во пакистанските напади во Авганистан, тврдат талибанците
Во пакистанските воздушни напади во источен Авганистан загинаа 46 цивили, соопштија во средата властите во Кабул предводени од Талибанците, откако Пакистан соопшти дека биле нападнати засолништата на милитантите во пограничните области.
Портпаролот на талибанците Забихула Муџахид за РСЕ изјави дека многу жени и деца се меѓу жртвите на нападот во вторникот, кој погоди четири локации во областа Бармал во провинцијата Пактика.
Пакистанската војска соопшти дека безбедносните сили убиле 13 бунтовници во текот на ноќта во разузнавачка операција во Јужен Вазиристан, пакистанска област на границата со авганистанска Пактика.
РСЕ не можеше да ги потврди овие тврдења.
Новите напади најверојатно дополнително ќе ги зголемат тензиите меѓу двете соседни земји.
Пакистан вели дека милитантите од исламистичката група Техрик-е Талибан Пакистан (ТТП) се кријат преку границата во Авганистан и Исламабад постојано барал од авганистанските талибанци да преземат акција против нив. Авганистанските талибанци велат дека ТТП дејствува во Пакистан.
Новите пакистански воздушни напади уследија неколку дена откако милитантите на ТТП извршија операција во близина на северозападната граница со Авганистан, во која загинаа 16, а беа ранети осум припадници на безбедносните сили.
Нападот се случи кога милитантите отворија оган врз контролен пункт во Јужен Вазиристан во раните утрински часови на 21 декември.
Портпаролот на талибанците Забихула Муџахид за РСЕ изјави дека многу жени и деца се меѓу жртвите на нападот во вторникот, кој погоди четири локации во областа Бармал во провинцијата Пактика.
ТТП, која сака да воведе шеријатско право во Пакистан, ја презеде одговорноста за нападот и соопшти дека се убиени 35 припадници на пакистанските безбедносни сили. РСЕ не можеше да го потврди бројот на загинати. Ниту една страна не кажа колку милитанти биле убиени за време на нападот.
Откако талибанците повторно ја презедоа контролата над Кабул во август 2021 година, бројот на напади на ТТП во северозападната пакистанска провинција Хајбер Пахтунхва е во пораст.
Ердоган: Курдските милитанти да се збогуваат со оружјето или „ќе бидат погребани“
Турскиот претседател Реџеп Таип Ердоган изјави дека курдските милитанти во Сирија ќе го остават оружјето или „ќе бидат погребани“, бидејќи борбите меѓу сириските борци поддржани од Турција и курдските групи продолжуваат по падот на сирискиот претседател Башар ал Асад.
По падот на Асад, Анкара постојано инсистираше на распуштање на курдските Единици за заштита на народот (ЕЗШ), тврдејќи дека групата нема место во иднината на Сирија.
„Сепаратистичките убијци или ќе се збогуваат со оружјето или ќе бидат закопани во сириска земја заедно со нивното оружје“, им рече Ердоган пред пратениците од неговата владејачка АК Партија во парламентот.
„Ќе ја искорениме терористичката организација која се обидува да исплете ѕид од крв меѓу нас и нашите браќа и сестри Курди“, додаде Ердоган.
Турција ја гледа курдската милиција ЈПГ, која е главна компонента на Сириските демократски сили (СДС) поддржани од САД за време на граѓанската војна во Сирија, како продолжување на забранетата Курдска работничка партија (ПКК), која го предводеше бунтот против турската држава од 1984 година.
Турција, САД и ЕУ ја прогласија ПКК за терористичка организација. Анкара постојано го повикува Вашингтон и другите да престанат да ја поддржуваат курдската милиција.
Новите лидери на Сирија во вторникот објавија дека постигнале договор со бунтовничките групи за нивно распуштање и интеграција во Министерството за одбрана. Сепак, претставниците на силите предводени од Курдите не присуствуваа на состанокот.
За време на 13-годишната граѓанска војна во Сирија, во која загинаа повеќе од половина милион луѓе, земјата беше распарчена на делови под контрола на различни милитантни групи поддржани од регионалните и светските сили.
Портпаролот на СДС Фархад Шами рече дека за прашањето за интегрирање на неговата група во националните вооружени сили „треба директно да се разговара“, додавајќи дека тоа ќе ја зајакне „цела Сирија“.
Турција е поврзана и со групата Хајат Тахрир ал Шам (ХТШ) која го предводеше соборувањето на Асад и има шпекулации дека Анкара би сакала ХТШ да ги нападне курдските сили, но дека ХТШ не сака да се вклучи во тој конфликт.
Од крајот на ноември, СДС се бори во северна Сирија против борците поддржани од Турција кои започнаа офанзива врз областите под контрола на Курдите во исто време кога ХТШ започна кампања против Асад.
Во вторникот, беа пријавени борби во северна Сирија меѓу групите поддржани од Турција и курдските сили. Турското Министерство за одбрана соопшти дека вооружените сили убиле 21 милитант од курдската милиција и ПКК во северна Сирија и Ирак.
Во изјава за Ројтерс минатата недела, командантот на СДС Мазлум Абди за прв пат го призна присуството на борците на ПКК во Сирија, наведувајќи дека тие помогнале во борбата против таканаречената „Исламска држава“ и дека ќе се вратат дома доколку се договори целосен прекин на огнот, што е основно барање на Анкара.
Тој негираше дека СДС има организациски врски со ПКК.
Надлежните најавуваат мерки против „алчните“ трговци
Институциите од денеска (25 декември) ќе реагираат во однос на цените во маркетите, а доколку трговците продолжат со зголемување на цените на одредени производи реакцијата ќе биде уште поробустна во периодот што следува, најави премиерот Христијан Мицкоски.
Одговарајќи на новинарски прашања по отпочнувањето на проектот за реконструкција на коловозот на патот кон Манастирот „Пеленица“ во Општина Кисела Вода, Мицкоски не откри со какви мерки ќе се соочат трговците, туку нагласи дека граѓаните ќе бидат сведоци на тоа во периодот што следи.
Премиерот посочи дека вчера во Владата разговарале со сопствениците на сите големи супермаркети и оти оставиле добра волја да не биде со пристап кој ќе значи ограничување на цени, за кои тие велеле дека е непопуларна мерка.
„Сакавме да слушнеме од нив, да се поразговара и да се донесе заедничко решение, кое ќе биде прифатено. И тоа се случи. Тоа што некој од нив се служат со трикови, тоа е друга работа. За тоа ќе има соодветни процедури, трае анализата и тие процедури деновиве ќе бидат аплицирани,“ рече Мицкоски.
Тој повтори дека во периодот пред празниците на одредени производи цените биле зголемени и за 25 отсто.
Од 15 декември почнаа да важат цените од таканаречената „новогодишна кошничка“ во која производите би требало да се со пониски цени од минимум 10 проценти.
Бројката на производи кои влегуваат во кошничката се очекува да достигне до 1000, опфатени се околу 80 компании, но во неа не влегуваат маслото шеќерот, кафето и какаото за, како што беше кажено, да не им се направеле големи штети на компаниите.
Големо намалување на бројот на земјоделци во земјава
Бројот на регистрирани земјоделци во земјава денес е околу 65 000, за разлика од пред десетина години кога имало 90 000. Покрај тоа, лозарството е во сериозен пад, а сточарството брои 140 000 грла крупен добиток, иако пред речиси една деценија имаше 260 000. Ова денеска го констатираше министерот за земјоделство, шумарство и водостопанство Цветан Трипуновски, кој сепак изрази надеж дека со правилни мерки насочени за помош на овој сектор, може да се види промена по една година.
Трипуновски на прес-конференција, рече дека Владата ги исплаќа заостанатите субвенции кои требало да бидат тековно исплатени кон сите земјоделци. Според министерот, идната година приоритет ќе бидат стратешките култури, пченицата, јачменот, пченката, градинарството, како и сточарското и млекопроизводството.
„Од наредната година ќе имаме сериозни показатели дека навистина имаме зголемено земјоделско производство. Сега, практично, исплаќаме заостанати субвенции што требало да бидат тековно исплатени и тоа е една од причините зошто нашето земјоделство има сериозен пад. Затоа и повеќе увезуваме од што произведуваме, а ги имаме сите предиспозиции за квантитетно и квалитетно земјоделско производство. Она што изминатите шест месеци Владата и Министерството го покажаа кон земјоделците е враќање на нивната доверба кон институциите. Со новите програми што ги проектираме за 2025-та и со оваа историска исплата што ја правиме годинава, праќаме сигнал дека навистина сакаме и ќе бидеме сериозен партнер на земјоделците“, рече Трипуновски.
Тој додава дека Владата со ребалансот и со пренамена на други програми, со префрлање средства на сметката на Платежната агенција, ги затворила сите заостанати обврски наследени од претходната власт.
„Имаше заостанати обврски за 2023, 2022, 2021, па дури и за 2020 година. Сега ја затвораме календарската 2023-та и имаме сериозна исплата на субвенции од тековната 2024 година. Вкупно 1 700 000 денари се за исплата за 2024 година. Ова никогаш не се случило во македонското земјоделство, покажуваме дека навистина и премиерот и Владата и Министерството со оваа финансиска инјекција за македонските земјоделци сакаме да го вратиме секторот таму каде што некогаш беше“, истакна министерот Трипуновски.
Трипуновски порача дека фокус во Програмата за 2025 година ќе биде производството на производи што ги дозволуваат климатските услови во земјава.
Израелски воздушен напад во источен Либан
Либанските државни медиуми објавија дека израелски воздушен напад го погодил регионот Баалбек во источниот дел на земјата, со што бил „прекршен“ кревкиот прекин на огнот меѓу Израел и Хезболах.
Примирјето стапи на сила на 27 ноември, по повеќе од една година непријателства што започнаа со избувнувањето на војната во Појасот Газа.
Оттогаш и двете страни меѓусебно се обвинуваат за прекршување на примирјето.
Нападот во среда(25 декември) во близина на градот Тарја не резултираше со жртви, соопшти државната Национална новинска агенција, нарекувајќи го нападот „прво прекршување на договорот за прекин на огнот“ во областа Баалбек.
Извор од либанските безбедносни сили, кој сакаше да остане анонимен, рече дека нападот биле насочен кон „магацини за кои се верува дека му припаѓаат на Хезболах“.
Хезболах со децении владее во јужниот дел на Бејрут, и на југот и на истокот на земјата. Таа е и вооружена група и политичка партија која контролира голем дел од јужен Либан. ЕУ не го стави на црната листа неговото политичко крило, туку само вооруженото. Политичката партија Хезболах има места во либанскиот парламент.
Соединетите Држави, Франција, Либан, Израел и мировници на Обединетите Нации имаат задача да го надгледуваат прекинот на огнот.
Либан побара од страните, особено од САД и Франција да го притиснат Израел да го забрза неговото повлекување од југот на земјата според условите на договорот.
Како дел од примирјето, либанската армија и мировниците ќе се распоредат во јужен Либан додека израелската армија се повлекува во период од 60 дена, кои треба да истечат во јануари 2025 година.
Израелската армија во понеделник (23 декември) соопшти дека ги продолжува своите „одбранбени активности“ на југ „во согласност со договорот“.
Курти ја обвини Српската листа дека го претставува Белград
Косовскиот премиер Албин Курти ја обвини најголемата партија на косовските Срби „Српска листа“ дека е под команда на Белград, додека властите ја разгледуваат нејзината жалба против забраната за учество на претстојните парламентарни избори.
„Српската листа, за жал, го претставува широкиот опсег и високиот степен на мешање на Србија во внатрешните работи на Косово“, изјави синоќа Курти на новинарите.
Централната изборна комисија на Косово во понеделникот (23 декември) и забрани на Српска листа да учествува на изборите на 9 февруари, наведувајќи го „националистичкиот став на партијата и блиските врски со Србија“.
Партијата вчера поднесе претставка до надлежните органи во Приштина.
Член на Државната изборна комисија рече дека не може да одобри „структура која отворено не ја признава државата Косово“.
Доколку повторно биде одбиено учеството на изборите, „Српска листа“ ќе има право на жалба по втор пат до Врховниот суд. Одлуките на Врховниот суд се конечни.
Курти додаде дека Србија му дава азил на поранешниот потпретседател на партијата Милан Радојчиќ, а Приштина бара негова екстрадиција, откако тој ја презеде одговорноста за вооружениот напад врз косовската полиција во близина на манастирот во Бањска, северно Косово, во септември 2023 година.
Инциденти пред белградското Собрание, активисти протестираат против буџетот
Активистите на иницијативата „Мостот останува“ и граѓани на 25 декември се собраа пред Собранието на град Белград на протест на кој, како што велат, сакаат да го спречат донесувањето на „коруптивниот буџет“ на главниот град.
Во еден момент дојде до туркање меѓу дел од толпата и обезбедувањето на собранието. Дел од активистите успеаја да го пробијат безбедносниот кордон и влегоа во градскиот парламент. Набрзо на влезот биле распоредени припадници на жандармеријата и ситуацијата се смирила.
Најголемиот дел од насобраните се пред зградата на улицата, каде што поставија голем транспарент „Корупцијата убива“.
Меѓу нив има и пратеници од опозициските партии. Мила Поповиќ, пратеничка од опозициската Партија на слободата и правдата, за медиумите изјави дека некои граѓани се обиделе да влезат во Градското собрание и да го спречат донесувањето на буџетот за кој сметаат дека е корумпиран.
„Овој буџет е само рамка за збогатување на новокомпонираната прогресивна елита и за натамошно уништување на Белград. Од него се гледа дека сите капитални инвестиции стојат во место, а се е направено во интерес на инвеститорите блиски до српската Прогресивна партија“, рече Поповиќ.
Инаку во Градското собрание се одржува седница на која меѓу другото ќе се расправа за буџетот на Белград, како и за укинување на давачките за јавниот превоз од 1 јануари 2025 година и формирање на Служба за безбедност во Белград.
Граѓански активисти се собраа еден час пред почетокот на седницата и истурија црвена боја на влезот во зградата на Собранието. Набрзо дојдоа општинските служби кои почнаа да го чистат асфалтот пред влезот.
Како што јавија репортерите на Радио Слободна Европа, толпата скандирала „Оставка, Шапиќ“, алудирајќи на белградскиот градоначалник Александар Шапиќ.
Отпечатоци со црвена боја на рацете станаа симбол на борбата против корупцијата во Србија и на протестите што се одржаа низ целата земја по падот на бетонската настрешница од Железничката станица во Нови Сад на 1 ноември, кога загинаа 15 лица.
Градоначалникот на Белград, Александар Шапиќ, на 18 декември најави дека ќе се формира белградска Служба за безбедност, и дека една од главните задачи на членовите на службата ќе биде да патролираат низ училиштата и градинките преку ден и по улиците на населените места во текот на ноќта.
Идејата, рече Шапиќ на прес-конференцијата, е да се олесни работата на белградската полиција.
Се урна патнички авион во Казахстан, има преживеани
Патнички авион се урнал во близина на градот Актау во казахстанската област Мангистау, соопшти на 25 декември казахстанското Министерство за вонредни состојби.
Имаше спротивставени извештаи за бројот на преживеани во несреќата, но казахстанските здравствени власти соопштија дека 14 лица биле примени во болница.
„Во моментов, 14 преживеани се пренесени во регионалната болница, од кои пет на интензивна нега“, се вели во соопштението на регионалниот оддел на Министерството за здравство.
Светските агенции јавија дека авионот на „Азербејџан ерлајнс“ летал од Баку за градот Грозни во Чеченија, но поради магла бил пренасочен во Грозни.
Засега нема коментар од авиокомпанијата „Азербејџан ерлајнс“.
Извештаите велат дека во авионот имало најмалку 67 патници и пет членови на екипажот.
Патниците се државјани на Азербејџан, Казахстан, Киргистан и Русија, објавија локалните новински агенции.
Казахстанското Министерство за вонредни ситуации соопшти дека спасувачките екипи се на местото на несреќата и дека противпожарните служби го изгаснале пожарот.
Мултимедија
Најпосетени
Што треба да знаете