Вести
МВР поднело 15 пријави за лажни вести за ситуацијата со коронавирусот
МВР до ОЈО Скопје поднело вкупно 15 пријави за ширење на лажни вести кои се однесувале на состојбата со коронавирусот, информираше денес на прес-конференција министерот за внатрешни работи, Наќе Чулев.
„МВР, преку одделот за компјутерски криминал, има поднесено 15 пријави до ОЈО за лажни вести во врска со коронавирусот. Постапено е со поднесување на соодветни поднесоци до ОЈО кое ќе треба да одлучи дали има елементи за кривично дело“, појасни министерот Чулев.
види ги сите денешни вести
Украина и Русија со меѓусебни обвинувања за кршење на Велигденското примирје
Се чини дека 30-часовниот прекин на огнот во борбите меѓу Русија и Украина не се одржува, а двете страни се обвинуваат меѓусебно за прекршување на договорот.
Едностраниот прекин на огнот го прогласи рускиот претседател Владимир Путин во саботата, почнувајќи од 18 часот тој ден и завршувајќи на полноќ во недела.
Украинскиот претседател Володимир Зеленски изјави дека неговата земја ќе се придржува до прекинот на огнот и предложи негово продолжување за 30 дена.
Сепак, двете страни пријавија континуирани напади на Велигден, иако тврдењата од фронтот не можеа независно да се потврдат.
Руските власти во неделата рано наутро известија за најмалку три експлозии во регионот Доњецк, кој е под руска окупација.
Зеленски тој ден на социјалните мрежи објави дека „руската армија се обидува да создаде општ впечаток за прекин на огнот, додека во некои области сè уште се обидува да напредува и да и нанесе загуби на Украина“.
Како што рече, цитираше утрински извештај од украинскиот Генералштаб.
„Помеѓу 18 часот во саботата и полноќ, забележани се 387 случаи на гранатирање и 19 напади од руските сили. Русите користеле беспилотни летала 290 пати“, напиша Зеленски.
Во Киев, додека свештениците ги посипуваа верниците со света вода, меѓу граѓаните имаше длабок сомнеж за искреноста на велигденското примирје.
„Навистина се надевам, но не верувам. Тие (Русите) велат едно, а го прават спротивното“, рече Дмитро (37), експерт за ИТ.
„Никој не верува во тоа“, вели Олха Малашук (40), која работи во продажба. „[Путин] веројатно сака повторно да ја вооружи армијата, затоа никој повеќе не му верува.
Сомнежите може да се слушнат и меѓу цивилите во Москва, каде што функционирањето на Радио Слободна Европа е практично забрането.
Бесмислено е затоа што не и верувам на Украина“, изјави Евгениј Павлов (58) за АФП. „Не треба да им даваме пауза. Ако веќе ги притискаме, треба да ја завршиме работата.
„Мораме да ставиме крај на ова - или да или не. Или траен мир или воопшто нема мир“, беа зборовите на Марија Горанина (85).
Сличен став искажа и портпаролката на ЕУ за надворешни работи, Анита Хипер.
„Русија може да ја заврши оваа војна во секое време, ако навистина сака. Ние продолжуваме да ја поддржуваме Украина во постигнувањето траен, праведен и сеопфатен мир“, рече таа по објавувањето на прекинот на огнот во саботата.
Русија започна сеопфатна инвазија на Украина на 24 февруари 2022 година. Се проценува дека стотици илјади луѓе - главно војници - се убиени или ранети од сите страни.
Соединетите Држави водат директни разговори со Русија како дел од нивните напори за ставање крај на војната, но се соочуваат со тешкотии во постигнувањето брз напредок.
Москва минатиот месец го отфрли предлогот за целосен и безусловен прекин на огнот поддржан од САД и Украина.
Американскиот претседател Доналд Трамп во петокот предупреди дека Вашингтон ќе се „одмине“ од понатамошните преговори за ставање крај на војната во Украина доколку наскоро не се постигне напредок.
Тој ги даде забелешките откако државниот секретар Марко Рубио рече дека САД „нема да ја следат оваа иницијатива со недели и месеци“, бидејќи имаат „други приоритети на кои треба да се фокусираат“.
Здравева: Властите се навикнати дека граѓаните молчат
Се додека некакви тесни партиски интереси не се вмешаат во текстот за реформи во судството, од моментот кога ќе излезе од работната група до моментот дека се објави во службен весник, шансите за успех се големи, вели Неда Здравева, професорка на Правниот факултет и претседателка на Хелсиншкиот комитет за човекови права. Во интервју за РСЕ зборува и за протестите по трагедијата во Кочани и промените кои ги носат младите.
Трагедијата во Кочани отвори многу болни точки. Истрагата е во тек, но јавноста, пред се семејствата на настраданите, а и новиот вд градоначелник на Кочани, изразуваат сомневање и бараат истрагата да не биде селективна. И опозицијата обвинува дека не се апсат актуелни функционери. Постои ли селективност во постапката на обвинителството и полицијата?
Генерално ние се соочуваме изминатите години, децении, би рекла со селективна правда. Така што не зачудуваат и перцепциите на јавноста дека селективно се водат истраги, селективно се покренуваат обвиненија, селективно се суди, се избира кому ќе се суди, селективно се определуваат висините на казните, кога станува збор за кривичните постапки. Хелсиншкиот комитет за човековите права најави веднаш по трагедијата, дека активно ќе ги следи сите случувања. Ги собираме податоците за тоа како се води истрагата, колку лица се приведени, колку лица се вклучени во истрагата. Во овој момент не можам да ви потврдам, бидејќи станува збор сепак за истрага која што е во тек, дека се оценува некаква особена селективност, меѓутоа да, забележително е дека фокусот е ставен повеќе носителите на јавни функции во на изминатиот период отколку во јавниот сектор од изминатата година, десетина месеци. Продолжуваме да го следиме овој процес и секако ќе ја известиме јавноста, но и ќе алармираме доколку ваквата тенденција на невклучување на сегашни функционери продолжи.
Веднаш по пожарот во дискотеката во Кочани во кој досега има 61 жртва, многу граѓани изразија револт и гнев за причините кои доведоа до несреќата. Протестите продолжуваат, и во Кочани на семејствата и во Скопје, но учесниците на овие протести се мета на напади на на социјалните мрежи, од медиуми, зошто?
Не е прв пат луѓето кои што излегуваат со барања за системски промени, бидејќи од она што го следиме, иницијативите кои што се појавија во Скопје, кои бараат системски промени, кои не бараат решенија денес за утре, не бараат правичност во конкретни случаи, туку бараат правда која генерално ќе се однесува или систем кој што ќе овозможи праведно општество, општество за сите. Ова е тенденција која што ние исто така, за жал, ја имаме со години, со јавно линчување на неистомислениците на определена политичка опција. При што оваа ситуација, знаете, многу е интересна. Вие имате една група на луѓе кои протестираат, барајќи го она за која што владата се залага. Протестите се насочени против системот воопшто и против сите чинители во системот и бараат еден степен на одговорност и будност во општеството, нешто што бараат декларативно го бараат и носителите на извршната власт. Истовремено од медиуми кои што се блиски на политичките опции на власта или поединци во тие медиуми, се жестоко напаѓани.
Зошто кога никој не бара смена на власт од овие протести, ниту избори, ниту очекуваат дека тоа би променило нешто, а сепак се мета на напад?
Заради тоа што, знаете, ако го префрлиме на некој поширок општествен контекст, заради тоа што властите по правило кај нас се научени дека граѓаните молчат. Дури и кога се избори дека молчат, дека излегуваат на оние партиски митинзи во предизборните периоди да аплаудираат и да викаат да така е, а не и да бараат навистина одговорност во работењето. Од тука претпоставувам дека е прилично нелагодна позицијата кога вие навистина треба да го сработите оно што сте ветиле дека ќе го сработите и некој будно гледа дали и како тоа го правите. Не се нашите власти генерално научени на отчетност и на одговорност.
Во некоја демократска, поразвиена држава би следувала некаква морална или политичка одговорност за овој случај. Тоа не е случај кај нас.
Да, освен што конкретно за овој случај градоначалникот поднеса оставка 24,48 часа по настанот или така нешто. Ден потоа. Не се појави кај своите граѓани. Јас верувам дека тој лично бил сериозно погоден заради тоа што Кочани е мал град и практично нема семејство кое што не е засегнато со трагедијата, но кога сте се нафатиле да носите едно бреме на таква функција, тогаш сте се нафатиле и во најдобрите и во најтешките моменти. Кај нас правната одговорност се доведува во прашање на начинот на кој што функционираат институциите кои го спроведуваат правото. За морална, етичка, политичка одговорност, тоа се некои работи кои, за жал, во овие повеќе од 30 години начелно демократски систем или на хартија демократски систем, па воопшто не успеавме да ги изградиме.
Како професорка на Правниот факултет бевте и на собирот на платото на УКИМ, кога неочекувано се појави, говореше министерката за образование. Тоа внесе раздор меѓу студентите. Има ли бунт кај студентите или тие се замолчени?
Искрено ќе ви кажам дека пострашна слика од таа слика, аулите на факултетите и платото на факултетот со толку многу млади луѓе во црнина, јас не имам видено на Универзитетот, ниту некогаш во нашата средина, иако сме имале ние страшни и трагични настани. Не беа само студенти, беа и средношколци, беа и нивни родители. Ние мораме да се навикнеме на фактот дека промените доаѓаат од младите луѓе. Мојата генерација, некоја генерација пред мене, некоја генерација по мене, ние народски кажано, го отпеавме своето и за жал не се истакнавме. И на овие деца не им оставивме ништо подобро од тоа што ние го имавме, а тоа требаше да го направиме. И тука ја имаме таа одговорност. Оттука ја имаме одговорността да им овозможиме се што им е потребно, нивната бунтовност, нивната потреба за промени, начинот на кој што тие сакаат да го видат ова општество, да може да го искомуницираат. Без директна вклученост на партиското, бидејќи станува збор сепак за политички прашања за кои што тие дискутираат, сфатено во најширок поим. На партиите тука не има место активно да се вклучат во процесот, освен да слушаат и да купуваат памет народски, што би се рекло. Дали е стишан бунтот? Да, би кажала, заради тоа што после тој понеделник имаше неколку обиди за некакви собирања, кој завршија така, би рекла, несреќно.
Огромна е недовербата во системот, правосудството е дел од тоа, како граѓанска организација која го мониторира со децении, сметате ли дека во моментот се реформира?
Ние сме во вечни реформи. Константа е кај нас, се се менува, константно се реформираме. Постојат иницијативи и работни групи кои што работат во моментот да предложат законски измени кои ќе овозможат ефективност, ефикасност и отчетност во судството, особено одговорност. И сметам дека се додека некакви тесни партиски, повторно интереси не се вмешаат во текстот, од моментот кога ќе излезе од работната група до моментот дека се објави во службен весник, шансите за успех се големи. Но прашањето е дали овие парцијални реформи кои што се прават е всушност реформа на целокупниот систем. Правосудството или судската власт е една од трите власти, заедно со законодавната и со извршната власт. Помеѓу нив нема ниту надреденост, ниту подреденост над едната и над другата. Но, она што кај нас константно се случува е дека извршната власт се смета всушност за власт. Се ова друго е помалку важно. За функционирање на системот, она што е потребно е секоја од овие власти точно да знае каде и е местото и што може, што смее да направи.
Кои се практично последиците кога судството не се менува во секојдневниот живот, конкретно во економијата?
Заради тоа што ние сме научени правосудството да го гледаме најчесто за кривичната правда. Дали соодветно е осудено лице за вакво кривично дело или за онакво кривично дело. Огромен дел од функционирањето на правосудниот систем се однесува токму на деловниот свет и на деловните трансакции. Селективноста на правдата во овој дел значи дека некој бизнис ќе пропадне за сметка на туѓ бизнис. Тоа значи дека ќе пропаднат икс работни места, дека ќе се зголеми бројот на невработени, дека некој со недоверливост во правосудството или заради таа недоверливост нема да го прошири својот бизнес. Но она што е карактеристично, а за кое што ние забораваме, особено важната функција не само на судскиот систем, кој што во анкетите има ниска доверба, туку улогата на извршната власт во помагање, меѓу другото, или во функционирање на бизнисот. Утринава прочитав дека Министерот за економија, кога спомнавме економија, направил многу голема работа или барем од нас се очекува да веруваме дека е тоа многу голема работа, дека формирал комисија која што ќе утврди кој од вработените не е одел на работа, а земал плата. И дека колегите, колешките на тие вработени ги поминувале со службените картички. И вие имате министерство во кое министерот кажува дека X луѓе не оделе на работа, затоа земале плата, значи немале никаков проблем со тоа да го оштетуваат буџетот, односно граѓаните на оваа држава кои плаќаат даноци, дека министерот од кога е на функција не направил ништо тоа да го спречи, па сега одеднаш направил голема работа со тоа што формирал комисија и дополнително вие имате очекување дека луѓето кои што се занимаваат со бизнис, ке имаат доверба во вработените во Министерството за економија, дека при оценувањето на нивното барање за лиценца за ова или лиценца за она, ќе постапуваат подеднакво во два предмети.
Хелсиншкиот комитет постои 30 години. Во меѓувреме следите судски процеси, пишувате претставки кога некој ги пречекорува своите овластувања, мониторирате јавни набавки, обезбедувате бесплатна правна помош, давате заштита на жртви на насилство, застапувате оштетени од медицинска негрижа, внимавате на правата на затворениците, известувате за неправилности во работата на институциите, гласни сте против омразата и дискриминацијата по сите основи .Како е да се бори за човекови права денеска, во овој миг?
Мачно и предизвикувачки. Инспирира тврдоглавост. Борбата за човекови права никогаш не е едноставна и никогаш не е поголема од некои претходни времења. Прашањето е за кои права ќе се борите. Во напредни општества се борите за поновите генерации на права, кои што овозможуваат полагоден живот. Таму каде што демократијата назадува или е декларативна, се борите за некакви основни, базични права, право на постоење, да биде препознаен од законодавството, право да не бидете претепана заради тоа што сте жена, да ви биде загрозен животот, право на образование, право да не биде вашето дете одвоено од другите деца заради тоа што вие припаѓате на една друга етничка група и слично. Да се борите за човековите права е, знаете, понекогаш сериозна борба со ветерници заради тоа што таа борба никогаш не запира. Но неверојатно е добро чувството кога ќе се изборите за тоа судот да препознае што државата направила дискриминација при уписот на децата Роми во училиште, дека на некое лице затпоа то е од ЛГБТ заедницата му се ускратени некои права како на работник, дека некое лице кое што било предмет на полициска бруталност успеало да истрае во битката за одговорност на тој полициски службеник. И секогаш кога макар за 1% ке се намали говорот на омраза и оваа средина ке стане помалку токсична, е успех. Секогаш кога макар малку ке се зголеми, го чувствувате како пораз.
„Задоцнета реакција“ - Протест во Кочани
Во Кочани денеска, 19 април 2025 година, се одржа третиот протестен марш насловен како „Задоцнета реакција“, а oрганизатори беа семејствата на настраданите во пожарот во „Пулс“.
Маршот започна од Паркот на револуцијата во Кочани, а демонстрантите потоа се упатија кон Трговскиот центар, Општината Кочани, полицијата и Основниот суд и обвинителство во Кочани.
На денешниот собир беше порачано: „Нашите деца беа убиени од алчноста – правдата мора да излезе на виделина“!
„Пулс од 2012 до 2025, истрага од 2025 до 2038, судење од 2038 до ???“, ова беше транспарентот со кој се предводеше протестот на родителите и семејствата чии блиски загинаа во клубот во Кочани. Тие маршираа низ градот, а пораките ги испратија преку транспаренти.
„Стоп за селективна правда“, пишуваше на еден од нив, а на друг пак се додава: „Коруптивниот систем ни ги уби децата“.
На последниот протест семејствата на настраданите искажаа незадоволство од задоцнетата реакција на надлежните институции, како една од причините за големата трагедија.
Истрагата во тек
На 16 март во дискотеката „Пулс“, по големиот пожар загинаа 62 лица, а 193 беа повредени.
Досега со истрагата опфатени се повеќе од 60 физички и три правни лица меѓу кои поранешни министри за економија, актуелни и поранешни градоначалници на Кочани, поранешни директори на пазарниот инспекторат полициски службеници, актуелни и поранешни директори на Дирекцијата за заштита и спасување…
Во истрагата се вклучени 13 обвинители, а државниот јавен обвинител Љупчо Коцевски не ја исклучува можноста да бидат приведени уште лица до завршување на истрагата.
Почнува израелскиот модел: Сите цени на интернет
На интернет сајтот на трговецот мора да биде истакната тековната продажна цена, единечната цена, промотивната или попустната цена за секој одделен продажен објект на трговецот, а секоја промена на цената итно мора да се ажурира
Маркетите, аптеките и продавниците за техника и мебел од денеска (18 април) мора да ги објавуваат цените на своите производи на нивните официјални веб-страници. Обврската е согласно измените на Законот за заштита на потрошувачи што стапуваат во сила на 18. месецов (петок) откако по нивното усвојување во Собранието и објавата во Службен весник на 4 март Министерството за економија во предвидениот рок од 45 дена изготви Правилник за начинот на објавување на цените на стоките и податоците што треба да се објавуваат од страна на мал, среден и голем трговец кој врши дејност трговија на мало.
Во Правилникот е наведено дека малиот, средниот и големиот трговец кој врши дејност трговија на мало согласно Националната класификација на дејностите ги објавува цените на стоките кои ги пласира на пазарот на својата веб-страница на јасен и достапен начин, преку посебен дел на веб-страницата на трговецот посветен на цените - Ценовник.
Ажурирање на цените секој ден до 10 часот наутро
Објавените цени треба да бидат достапни без потреба од регистрација или дополнителна најава, а треба да биде истакната тековната продажна цена, единечната цена, промотивната или попустната цена за секој одделен продажен објект на трговецот.
Доколку трговецот нуди промотивни или попустни цени, на веб страницата на трговецот треба да биде означена редовната цена, процентот или износот на намалувањето, како и времетраењето на промоцијата или попустот.
Како што е наведено во Правилникот, трговците треба да ги ажурираат цените на стоките на дневна основа, односно секој работен ден до 10 часот.
Во случај на ненамерна техничка грешка во ажурирањето на цените на стоките, трговецот треба да ја корегира грешката во рок од 24 часа.
Се бараат поригорозни казни
Заменик министерот за економија и труд Марјан Ристески минатата недела изјави дека со измените во Законот за заштита на потрошувачи се обезбедува транспрентност на цените бидејќи малите, големите и средните маркети ќе мора да ги објавуваат на нивните веб страници.
„Тоа ќе им даде можност на купувачите да одлучат од каде ќе купуваат. Тоа е израелски модел за контрола на цените на производите кој се применува во Израел, Италија, Хрватска“, кажа Ристески во одговор на новинарско прашање.
Една од новите можности за контрола на цените, како што рече, е и промената во Законот за прекршоци каде покрај парична казна од 500 до 10.000 евра, во зависност од големината на маркетите, е воведена и поригорозна мерка затворање на маркетот од 15 дена.
Ќе има ли фер конкуренција?
Според заменик-министерот, од јануари наваму оперативно делува и Комисијата за заштита на конкуренција, откако почнаа нејзините законски обврски и се комплетира во однос на контрола на договорите помеѓу добавувачите и трговците на големо и мало.
Ристески информираше дека мерката за ограничување на бруто профитните маржи за празниците дава резултати и има дефлација од 1,3 отсто во однос на претходниот месец и намалување на цените на основните прехранбени производи и пијалаци од три отсто.
Ваквото решение, контрола и поригорозни казни, се очекува да доведе до фер конкуренција и пониски цени, особено во секторот на прехранбени производи, при што ќе може да се направат и апликации и веб-страници кои ќе им овозможат на потрошувачите да ги споредуваат цените помеѓу различните трговци на мало.
Пожарот во Кочани ја зеде 62-та жртва, двајца пациенти се во критична состојба
Уште еден пациент им подлегна на повредите од пожарот во Кочани, со што бројот на жртви во трагедијата се искачи на 62 лица.
Од Министерството за здравство попладнево (17 март) информираа дека согласно информации од Воено-медицинската академија во Белград, денеска претпладне, на повредите им подлегнал Стојанче Стефанов од Кочани, роден во 2001 година.
„Станува збор за пациент, кој од првиот ден, согласно извршената првична тријажа од медицинските тимови, веднаш е упатен на лекување во Воено-медицинската академија во Белград и кој беше интубиран и во критична состојба во изминатиот месец“, велат од Министерството за здравство.
Станувало збор за пациент со 27 отсто зафатеност со изгореници и сериозни повреди од вдишување чад.
Во ВМА е опериран на 4 април и поставен на ЕКМО - апарат, преку што се оксигенира крвта преку машина, заради вдишаниот чад. Но, заради сериозноста на повредите, тој поголем дел од хоспитализацијата бил нестабилен и во тешка општа состојба, додаваат надлежните.
Во меѓувреме, уште двајца повредени од пожарот кои се лекуваат во странство, се во релативно тешка здравствена состојба, изјави попладнево на прес-конференција заменик министерот за здравство Јовица Андовски.
Во моментот во странските клиники се лекуваат 45 пациенти. Во текот на денов треба да пристигне пациент од Солун, кој ќе го продолжи лекувањето на Клиниката за пластична хирургија. На оваа клиника моментално се лекува една пациентка.
Од Ниш утре (18 март) треба да си дојде еден пациент, кој ќе го продолжи лекувањето во Стара градска, каде што моментално се лекуваат двајца. Две лица се лекуваат во приватна болница во Скопје.
Пожарот избувна ноќта на 15 наспроти 16 март при што загинаа 62 млади луѓе, а речиси 200 беа повредени.
Вкупно 52 лица и три фирми се опфатени со проширената истрага на Обвинителството за системски пропусти кои доведоа до тешки последици од пожарот во дискотеката „Пулс“ во Кочани.
Истрагата уште не е готова, а според најавите на државниот обвинител Љупчо Коцевски таа ќе трае уште најмалку два месеца.
Обвинителството негира дека обвинител се повлекол од истрагата за Кочани
Ниту еден јавен обвинител не се повлекол од истрагата за пожарот во Кочани поради наводни притисоци и несогласување со правната квалификација. Ова е реакцијата на Јавното обвинителство откако претходно Демократската Унија за интеграција изнесе наводи дека еден јавен обвинител што бил дел од предметот за истрагата за пожарот во Кочани се повлекол поради несогласувањата околу квалификација на делото, истовремено трпејќи политички притисоци од страна на партии во Владата.
Од обвинителството тврдат дека ниту еден јавен обвинител не се повлекол од истрагата за пожарот во Кочани поради наводни притисоци и несогласување со правната квалификација.
„Обвинителскиот тим постапува целосно синхронизирано и непрекинато презема дејствија“, велат од Обвинителството.
Од ДУИ денеска побараа Обвинителството да одговори на три прашања поврзани со случувањата и истрагата за Кочани, од кои првото е дали е вистина дека обвинител се повлекол поради политички водена истрага. Потоа прашаа дали Обвинителството ќе дозволи да стане инструмент за политичка одмазда кон опозицијата, како и кои се критериумите според кои едни се пуштени, а други остануваат во притвор без доволно докази и со нејасна истрага.
Инаку, во истрагата за Кочани постапува само еден обвинител од Обвинителството за гонење организиран криминал и корупција (ОЈО ГОКК), а другите се од Основното јавно обвинителство во Кочани, Штип и Скопје.
Државниот јавен обвинител Љупчо Коцевски на 24 март соопшти дека тимот на обвинители кои постапуваат во истрагата за несреќата во Кочани е проширен на 11 јавни обвинители. Првично, на 16 март, веднаш по несреќата, јавниот обвинител формираше обвинителски тим во кој беа вклучени петмина обвинители од Кочани, Штип и Скопје. Ден подоцна, обвинителскиот тим беше проширен на девет обвинители и го сочинуваа двајца јавни обвинители од ОЈО Кочани, двајца јавни обвинители од ОЈО Штип и пет јавни обвинители од ОЈО Скопје.
Вкупно 52 лица и три фирми се опфатени со проширената истрага на Обвинителството за системски пропусти кои доведоа до тешки последици од пожарот во дискотеката „Пулс“ во Кочани.
Истрагата уште не е готова, а според најавите на државниот обвинител Љупчо Коцевски таа ќе трае уште најмалку два месеца.
Пожарот избувна ноќта на 15 наспроти 16 март при што загинаа 61 млади луѓе, а речиси 200 беа повредени. Дел од повредените сѐ уште се на лекување во странство.
Во потрошувачката кошничка ќе бидат вклучени сите овошја и зеленчуци што се произведуват дома
Во пресметката на просечната потрошувачка кошничка ќе бидат вклучени сите видови овошја и зеленчук што се произведуват во земјава, изјави министерот за земјоделство, шумарство и водостопанство Цветан Трипуновски.
Како што истакна на денешната прес-конференција овошјата и зеленчукот ќе се вметнуваат во кошничката етапно и сезонски, зависно од периодот во кој доспеваат и се користат.
За оваа цел веќе е изготвен посебен календар кој е доставен до Министерството за економија.
„Точно е дека МЗШВ учествува заедно со другите министерства во креирањето на кошничката и е задолжено за земјоделските производи. Листата на производи е голема и верувам дека кошничката ќе ги содржи сите. Пред се се застапени оние што ги произведуваме во Македонија. МЗШВ согласно Календарот на производство на земјоделски култури изработи посебен Календар - кои земјоделски култури во кој период доспеваат и се користат. Тој список е доставен до Министерството за економија. Знаете дека одредени производи се со сезонски карактер, па во периодот на нивно производство ќе бидат и вметнати во кошничката“, објасни Трипуновски, одговорајќи на новинарски прашања.
Власта најавува дека се подготвува нова потрошувачка кошничка која како што изјави заменик министерот за економија Марјан Ристески „нема да служи ниту за креирање на јавно мислење, ни за политиканство како што претходно се правело, туку ќе биде за потребите на Министерството за економија и труд и на Владата во идните креирања на политики и донесување на закони и одлуки со цел заштита на животниот стандард на граѓаните“.
„Нашата просечна потрошувачка кошничка во пресметките сигурно нема да користи акцизни стоки како што се алкохол, цигари, летување во странство или, пак, овошја кои не се карактеристични за одредена сезона во годината, бидејќи тоа го сметаме за луксуз. Се ќе биде врз база на релевантни податоци од цените од релевантни производи кои се користат сезонски, но и податоци земени од повеќе големи маркети – маркети кои имаат високи цени, маркети со средни и маркети со најниски цени, како и цени од зелените пазари и локални маркети од различни региони“, појасни Ристески.
Според најавите, пресметката за кошничката е веќе готова и ќе оди на усогласување со синдикатите, Организацијата на работодавачи и Организацијата за заштита на потрошувачите. За да биде верификувана ќе мора да биде помината и гласана во Економско социјалниот совет и најверојатно до крајот на месецов да биде претставена пред ЕСС.
На денешната прес-конференција, министерот Трипуновски зборуваше и за неодамна претрпените штети врз земјоделските структури.
Тој информираше дека во општините каде што некои земјоделски култури во изминатиот период претрпеа штети поради ниските утрински температури, веќе се формирани комисии за проценка. Најави дека процентот на обештетување ќе биде утврден откако тие ќе ги достават извештаите до надлежната владина Комисија.
„Согласно законската обврска секоја општина веќе има формирано посебни комисии кои во наредниот период, откако земјоделците ќе ги пријават штетите, ќе направат проценка и збирниот извештај ќе го достават до надлежната владината Комисија по што Владата ќе донесе одлука за процентот на обесштетување. Верувам дека комисиите транспарентно и одговорно ќе ја завршат работата за да ги обесштетиме земјоделците“, нагласи Трипуновски.
Инаку, повеќе региони беа зафатени од ниски, минусни температури кои предизвикаа штети врз насадите, особено врз овошните култури. Најпогодени се сливата во Делчевско, јаболкото во Ресен, праската нектарина во Росоман, Тиквешијата, како и дел од калинката и јапонското јаболко во валандовскиот крај.
Започна рочиштето за нападот во Бањска
Пред Основниот суд во Приштина денеска (17 април) се одржува првото рочиште во случајот Бањска против Владимир Толиќ, Благој Спасојевиќ и Душан Максимовиќ, кои беа уапсени по вооружениот напад во Бањска на северот од Косово во септември 2023 година, кога вооружена група Срби ја нападна косовската полиција и го уби полицаецот Африм Буњаку. Во размената на оган беа убиени и тројца напаѓачи.
Во септември 2024 година, Специјалното обвинителство на Косово подигна обвинение против 45 лица за тероризам, финансирање на тероризам и сериозни кривични дела, од кои повеќето - вклучувајќи го и Милан Радоичиќ, кој ја презеде одговорноста за нападот - се во бегство.
На 9 октомври минатата година, на претходното рочиште, обвинителството побара судењето да започне и за обвинетите кои не се во Косово, но адвокатите на одбраната изјавија дека косовските закони не дозволуваат такво нешто.
Судијата Арбен Хоти побара правно мислење од Врховниот суд во толкувањето на законот, во кое се наведува дека прашањето е „дискреционо право“ на судијата.
На прашање на Радио Слободна Европа, Основниот суд соопшти дека сè уште не е одлучено дали на лицата кои се во бегство ќе им се суди или не.
Патем, на претходното рочиште на 9 октомври 2024 година, двајцата обвинети, Владимир Толиќ и Благоје Спасојевиќ, одбија да се изјаснат за виновни во таа фаза од процесот, додека Душан Максимовиќ се изјасни за невин.
Одговорноста за вооружениот напад во Бањска ја презеде Милан Радоичиќ, поранешен потпретседател на Српската листа - најголемата партија на Србите во Косово, која има поддршка од официјален Белград. Се верува дека тој и повеќето членови на таа група се на слобода во Србија.
Што пишува во обвинителниот акт?
Специјалното обвинителство на Косово ги товари обвинетите во случајот Бањско, меѓу другото, за терористички акти и дела против уставниот поредок и безбедноста на Косово.
Обвинителот, Наим Абази, претходно изјави дека обвинетите имале различни улоги во рамките на криминалната група - „од организирање и насочување на терористички активности до финансирање и перење пари“.
Во обвинението се наведува дека оваа група, користејќи насилство и тешко оружје, се обидела да го „одвои северниот дел од територијата на Република Косово, односно општините населени со српско мнозинство и да ги припои кон територијата на Република Србија“.
Милан Радоичиќ, за кој се вели дека играл важна улога во координацијата и криминалните активности е идентификуван како водач на таа група. Радоичиќ е на црната листа на САД и Велика Британија поради неговата поврзаност со меѓународен организиран криминал и корупција.
Во Косово, Радоичиќ е поврзан и со убиството на српски опозициски политичар и со заплашувањето на сведоци во судски постапки поврзани со нелегална градба. Косовските власти бараат негова екстрадиција, а Белград одбива да го стори тоа.
Главниот обвинител на Вишото јавно обвинителство во Белград, Ненад Стефановиќ, на почетокот на декември минатата година изјави дека одлуката за поднесување обвинение против Радоичиќ ќе биде донесена кон крајот на 2024 година или почетокот на 2025 година. Сепак, досега не е донесена никаква одлука.
Вишото јавно обвинителство во Белград го обвини Радоичиќ за три кривични дела - меѓу нив за нелегално производство, поседување, носење и трговија со огнено оружје и експлозивни материи и тешки кривични дела против општата безбедност. Другите осомничени се непознати лица.
Косовските власти, исто така, го сметаат нападот во Бањска за терористички чин и ја обвинуваат Србија дека стои зад него, што Белград категорично го негира.
Поранешниот заменик-помошник државен секретар на САД, Габриел Ескобар, во интервју за РСЕ во март 2024 година изјави дека „Србија има одредени финансиски и организациски врски, но дека ова го истражуваме подетално“.
Тој подвлече дека од Србија не се бара да спроведе истрага, туку одговорност.
Меѓународната заедница остро го осуди нападот во Бањска, побара истрага и одговорните да бидат изведени пред лицето на правдата.
Неколкумина загинати, меѓу кои и дете, во руски напад врз Дњепро
Во напад со руско беспилотно летало загинаа три лица, меѓу кои едно дете и една постара жена, а повредени се најмалку 31 лице доцна на 16 април во југоисточниот украински град Дњепро, изјави регионалниот гувернер.
„Масовен напад со беспилотно летало имаше трагични последици. Три лица загинаа во Днепро, меѓу кои и едно дете“, изјави на Телеграм Серхи Лисак, гувернер на регионот Днепропетровск.
Лисак додаде дека меѓу 31 повредени лица има пет деца. Шеснаесет лица биле згрижени во болница.
Нападот предизвикал и неколку пожари, според градоначалникот на Днепро, Борис Филатов, кој рече дека еден удар се случил на 100 метри од општинските канцеларии на градот. Тој, исто така, рече дека најмалку 15 станови биле оштетени заедно со студентски дом, образовна институција и фабрика за преработка на храна.
Фотографии, објавени на интернет, покажуваат голем пожар и пожарникари на теренот, како и изгорени возила и згради со скршени прозорци и оштетени фасади.
Во североисточниот регион Харкив, гувернерот Олех Синјехубов изјави дека во руски ракетен напад биле повредени две лица во градот Изум. Градот беше заземен од руските трупи во раните денови на целосната инвазија на Русија во февруари 2022 година, но беше ослободен од украинските сили подоцна во годината.
Во меѓувреме, руското Министерство за одбрана соопшти дека нивните системи за противвоздушна одбрана уништиле или пресретнале 71 украински беспилотни летала над шест руски региони во текот на ноќта, а 49 од беспилотните летала биле соборени во областа Курск.
РСЕ не можеше да ги потврди тврдењата.
Минатата недела, шефот на украинското воено разузнавање, Кирило Буданов, на Телеграм рече дека рускиот ракетен напад на Цветници, во кој загинаа 34 лица во Суми, делумно бил лансиран од областа Курск.
Украинскиот претседател Володимир Зеленски се состана со претставници на одбранбената индустрија во Киев на 16 април. Тој рече дека Украина сега произведува 40 отсто од оружјето што се користи на линијата на фронтот.
„Нашата одбранбена индустрија веќе произведува повеќе од илјада видови оружје: од артилериски гранати до проектили и оружје со долг дострел, до нашите беспилотни летала“, рекол Зеленски за време на состанокот, според неговиот кабинет.
Србија доби нова влада
Ѓуро Мацут е новиот премиер на Србија. Собранието на Србија избра нова влада со 153 гласа „за“, која ќе има 30 министри, од кои 10 се нови имиња.
Гласаа 199 пратеници, а 46 пратеници се изјаснија против.
Во своето излагање, Мацут изјави дека Србија е уморна од поделби и блокади, дека мора да работиме на хармонизирање на општеството, дека хармонијата може да се изгради преку дијалог, толеранција, работа и градење систем на вредности.
Тој исто така кажа дека негов прв приоритет ќе биде нормалното функционирање на училиштата и факултетите.
Претседателот на Србија, Александар Вучиќ, им честиташе на граѓаните за изборот на новата влада, а на новиот премиер Ѓуро Мацут и на членовите на неговиот кабинет им посака „да ја ослободат земјата од терор и да ја вратат на патот на успехот“.
Меѓу 30-те предложени членови на кабинетот има 10 нови лица.
Новиот кандидат за министер за образование, Дејан Вук Стевановиќ, е единствениот професор на Факултетот за педагошко образование кој јавно се спротивстави на блокадата предводена од студентите уште од самиот почеток.
Чест гостин во провладините медиуми, тој ги критикуваше и професорите и студентите кои бараат одговорност за трагедијата во Нови Сад.
Новиот кандидат за министер за информации, Борис Братина, е нашироко познат по својата антиевропска реторика и по застапувањето за забрана на Парадата на гордоста.
Тој беше снимен како извикува „Србија и Русија - не ни треба Европската Унија!“ на митинг во Белград во 2009 година, каде што го запали и знамето на ЕУ.
Србија официјално тврди дека пристапувањето кон Европската Унија, нејзиниот најголем инвеститор, останува нејзина стратешка цел.
„Немам целосно позитивен став во однос на ЕУ, и можеби тука се разликувам од другите. Не би го охрабрувал прекумерниот ентузијазам за ЕУ, бидејќи таа има многу свои проблеми“, изјави Братина за балканскиот сервис на РСЕ на 14 април.
Отворањето на нови поглавја во преговорите за пристапување на Србија во ЕУ е во застој од декември 2021 година.
Братина го нарече Прајдот „поворка на болните“ и рече дека ваквите настани не припаѓаат во она што го опиша како „длабоко хетеросексуална култура“ на Србија. Белградскиот Прајд побара повлекување на неговата номинација.
Како и неговиот потенцијален иден шеф, Братина е член на Движењето за народ и држава.
Што можеме да очекуваме од новата влада на Србија?
Членовите на опозицијата и аналитичарите не очекуваат големи промени во домашната политика или во меѓународниот став на Србија, бидејќи земјата продолжува да одбива да се придружи на западните санкции против Русија поради инвазијата на Украина и одржува историски и културни врски со Москва.
Србија, исто така, веројатно ќе остане претпочитан партнер на Кина на Балканот и ќе го продолжи своето „железно пријателство“, како што Вучиќ ги опишува односите со Пекинг.
„Фактот дека новиот премиер е член на новоформираното движење на Вучиќ веќе покажува дека тој не е политички независен кандидат“, вели Зоран Стојиљковиќ, професор на Факултетот за политички науки во Белград.
„Тој избор јасно сугерира дека тој ќе биде еден вид „политичка фигура“, бидејќи нема значително политичко искуство и не гарантира автономија од претседателот на Србија“, додава Стојиљковиќ.
На 6 април, претседателката на српскиот парламент, Ана Брнабиќ, го нарече мандатарот „храбар, смирен и стабилен - сè што ѝ е потребно на српската влада во моментов“.
Премиерот во заминување, Милош Вучевиќ, додаде дека Мацут е некој „кој може да отвори социјален дијалог“.
Но, некои опозициски лидери го отфрлија назначувањето како симболично.
Драган Ѓилас од Партијата за слобода и правда рече дека Вучиќ „купува време“ со номинирање на некој што „нема да избира министри, да обликува политика или да донесува одлуки“.
Партијата „Српски центар“ додаде дека „не е важно кој ја предводи владата кога е јасно дека Вучиќ е главен“.
Српскиот парламент на 19 март ја констатираше оставката на премиерот Милош Вучевиќ.
Тој поднесе оставка на 28 јануари со образложение дека се чувствува одговорен за фактот што членови на Српската напредна партија, чиј претседател е тој, претепале студентка во Нови Сад претходниот ден.
Падот на српската влада се случи во екот на антирежимските протести предводени од студенти кои блокираат десетици факултети низ цела Србија од крајот на ноември 2024 година, барајќи одговорност за смртта на 16 лица при падот на крошна во Нови Сад.
Мултимедија
Најпосетени
Што треба да знаете