Опкружен со американски знамиња, новоизбраниот претседател Доналд Трамп ја извади листата на технолошки шефови кои се собраа во неговото одморалиште Мар-а-Лаго во Флорида за да се сретнат со него по изборната победа.
„Сите сакаат да ми бидат пријатели“, им рече тој на новинарите во декември.
Пред неговата инаугурација на 20 јануари, Трамп се состана и со лидерите на европските сојузници со надеж дека ќе се позиционираат за неговото второ претседателство.
Нормално е странските лидери да бараат внимание од американскиот претседател. Но, Трамп го уништи стариот план за надворешна политика на Вашингтон и постои чувство дека влогот овојпат е поголем.
Нови играчи би можеле да се појават како најблиски европски сојузници на Трамп. Но, дури и тие може да откријат дека, понекогаш, Вашингтон има различни интереси.
Виктор Орбан
Виктор Орбан беше првиот европски лидер кој го посети Трамп на Флорида по изборите на 5 ноември.
Унгарскиот премиер долго време негува блиски релации со Трамп и исто така беше првиот европски лидер кој ја поддржа неговата претседателска кампања во 2016 година. Тоа е однос заснован на идеолошка близина и лична хемија.
Дали тоа ќе се претвори во практични услуги е друго прашање. Трамп се закани дека ќе воведе високи царини за стоки од Европската унија.
Царините за увоз на автомобили може да и наштетат на Унгарија, каде што производителите на автомобили сочинуваат околу 12 отсто од сите работни места во производството. Тука спаѓаат кинеските компании, политички проблем за Трамп.
Но, за Орбан, од земја со 10 милиони жители, посебните врски со лидерот на најмоќната нација во светот се очигледно прашање на престиж, бидејќи тој се соочува со политички противници дома.
Официјални лица во Будимпешта за унгарскиот сервис на РСЕ изјавија дека Трамп, исто така, ги барал ставовите на Орбан за ставање крај на руската речиси тригодишна војна во Украина во серија телефонски разговори откако победил на изборите во САД.
Орбан е близок со рускиот претседател Владимир Путин и се обиде да се претстави како државник кој може да го олесни мировниот договор.
„Се разбира, тоа не значи дека Унгарија сериозно ќе добие карта во мировните преговори за Украина“, рече политичкиот аналитичар Ботонд Феледи. „Но, можам да замислам дека Виктор Орбан ќе добие некаков симболичен гест. Да речеме дека ќе има рунда преговори и во Будимпешта“.
Џорџа Мелони
Во јануари италијанската премиерка Џорџа Мелони го посети Трамп на Флорида.
Ако имаше трка кој да го посети Трамп, таа можеби ќе беше втора - но можеби ќе биде повлијателен партнер од Орбан. Додека Унгарецот е главно изолиран во ЕУ, Мелони е вмрежена.
Навистина, многумина од 27-члениот блок се надеваат дека таа може да биде шепотот на Трамп, насочувајќи го претседателот во друга насока за клучни прашања. Украина е голема, бидејќи Мелони беше силен поддржувач на Киев. Тарифите се друго.
Како Орбан, таа е идеолошки блиска со Трамп, споделувајќи го неговиот тврд антиимиграциски став. Трамп ја нарече „фантастична жена“.
Но, за разлика од Унгарија, Италија не ја исполнува целта на НАТО за трошоци за одбрана од 2 отсто од БДП, управувајќи со само 1,49 отсто во 2024 година, според проценките.
„Италија беше една од земјите што имаше многу придобивки од, да речеме, американскиот чадор над Европа“, рече Оливие Коста од „Sciences Po“ во Париз.
Коста, исто така, укажува на потенцијалните американски тарифи како прашање каде интересите би можеле да се разликуваат.
„Кој ќе го испие целото француско и италијанско вино? Кој ќе ги купи сите тие чанти? Влијанието врз економијата би било огромно“.
Емануел Макрон
Францускиот претседател Емануел Макрон, исто така, се погрижи за рана средба со Трамп, при што беше домаќин на него и на украинскиот претседател Володимир Зеленски на големото повторно отворање на катедралата Нотр Дам во Париз во декември.
Тоа беше ран обид да се влијае на пристапот на Трамп кон Украина, а сè уште нема докази дека тоа имало некакво влијание. Трамп се закани дека ќе ја прекине помошта за Украина и вети брзо завршување на војната, иако не кажа како.
Макрон е ослабен дома, соочен со актуелна политичка криза откако го загуби своето парламентарно мнозинство на избори. Неговиот жесток критичар и можен наследник, Марин Ле Пен, е политичар повеќе по калап на Трамп.
„Трамп е многу лут на сите луѓе кои беа среќни што тој беше поразен од Бајден. И мислам дека тој навистина сака да ги натера сите тие луѓе да платат, фон дер Лајен и Шолц и Макрон и сите други. Тој се врати, малку како во филм, Трамп 2“, рече Коста.
Но, Макрон носи голема тежина како лидер на нуклеарно вооружена нација со најмоќната војска во ЕУ и постојано место во Советот за безбедност на ОН.
Како и Трамп, тој исто така се обиде да ги задржи отворени каналите за комуникација со Путин. Доколку започнат мировните преговори за Украина, се очекува тој да даде се од себе за да се вклучи.
Кир Стармер
Кога Трамп првпат ја презеде функцијата во 2016 година, претходникот на британскиот премиер Кир Стармер, Тереза Меј, го прелета Атлантикот за да биде првиот посетител на Белата куќа. Тоа е дистинкција што традиционално ја имаат британските премиери, иако не е јасно дали тоа ќе се случи овој пат.
Стармер е политичката спротивност на Трамп, потценет социјалдемократ, а милијардерот поддржувач на Трамп, Илон Маск, го трола со недели.
Меѓународната тежина на Британија, исто така, е можеби намалена поради Брегзит, но таа сè уште ги држи истите воени и дипломатски карти што ги има Франција.
Секретарот за надворешни работи на Стармер, Даниел Лами, помина неколку месеци работејќи на создавање лична врска со новоизбраниот потпретседател Џ. Венс и рече дека двајцата нашле заеднички јазик заради нивното потекло од работничката класа и христијанската вера.
Стармер, исто така, ќе се надева дека британските корени на Трамп - неговата мајка беше од Шкотска, може да играат улога. Онаму каде Франција ја има величественоста на парадите на Денот на Бастилја, Британија пие чај со кралското семејство.
„Стармер и Лабуристичката партија се обидуваа да изградат врски со светот на Трамп, а сега и со администрацијата на Трамп во чекање“, рече Ијан Бонд од Центарот за европски реформи.
„Мислам дека во таа светлина можете да го видите назначувањето на Питер Манделсон за следен амбасадор. Некој кој е врвен вид на вешт политички оператор. Дали тоа ќе функционира? Тие не се природно сродни души за многу прашања. Но, подеднакво, Трамп се чини дека има некаква мека точка за Велика Британија“.
Олаф Шолц
Соочен со изборите во февруари, германскиот канцелар Олаф Шолц веројатно нема долго да биде на функцијата.
Неговиот претходник, Ангела Меркел, имаше ужасно време со Трамп, правејќи гримаси додека тој во една прилика изгледаше дека ја игнорира.
Неговиот веројатен наследник, Фридрих Мерц, исто така може да се соочи со тешкотии. Неговиот изборен манифест зборува за трошоци за одбрана од „најмалку“ 2 отсто од БДП - бројка што веројатно нема да предизвика возбуда во Вашингтон бидејќи Германија веќе троши толку многу.
Можеби уште поважно, Германија има трговски суфицит од 60 милијарди долари со Соединетите Држави, што Трамп постојано го критикуваше. Тарифите се наѕираат повторно.
Маск, исто така, се вклучи и на германската политичка сцена, поддржувајќи ја екстремно десничарската партија Алтернатива за Германија, со која Мерц одби да соработува.
Сепак, Трамп не ги поддржа овие коментари, а Германија останува важен партнер.
Мерц покажа храбро лице, велејќи дека ЕУ треба да направи нов притисок за договор за слободна трговија со Вашингтон. Последниот таков напор беше напуштен за време на првиот мандат на Трамп.
