Седницата на Управниот одбор на Академијата за судии и јавни обвинители „Павел Шатев“ на која денеска, 10 октомври, беше предвидено да се именува нов директор на Академијата се одложи поради отсуство на претставник од Министерството за правда.

Како што информираше членот на Управниот одбор, Зоран Герасимовски, согласно Законот за Академија за судии и јавни обвинители, одлуките од круцијално прашање како што е избор на директор на Академијата, се носат со мнозинство гласови од вкупниот број членови.

По барање на Герасимовски, седницата беше одложена за в понеделник, 14 октомври во 15 часот, како последен ден за избор.

На огласот за нов директор се пријавија судиите од Основниот кривичен суд во Скопје, Ненад Савески и Оља Ристова, судијата Андреј Димовски од Граѓанскиот суд, судијката Едита Насковска од Управниот суд, како и актуелниот заменик-директор на Академијата, Илир Исени, чија судиска функција е во мирување.

Од редовите на обвинителите пријавени се Спасенка Андонова од Основното јавно обвинителство Скопје и Ирина Трајкоска-Стрезоски од Вишото јавно обвинителство Битола.

Јавниот оглас за избор на директор на Академијата беше објавен на 26 август годинава, откако поранешната директорка Наташа Габер-Дамјановска, поднесе неотповиклива оставка од функцијата кон средината на јули.

Нејзината оставка дојде по спорот околу постапката за прием на 130 кандидати во деветтата, најголема генерација на АСЈО. До него дојде бидејќи една од фазите на тестирања беше закажа во изборниот период поради што Државната комисија за спречување корупција (ДКСК) покрена иницијатива за одговорност. Случајот се најде и пред Управен суд, кој првично пресуди во корист на Академијата, но потоа донесе одлука дека треба да се стопира приемот.

Габер-Дамјановска, во целиот овој процес тврдеше дека тие не ги прекршиле изборните правила бидејќи во случајот со постапката за тестирање за кандидатите не станува збор за вработувања.

Академијата за судии и јавни обвинители постои од 2006 година и таа е единствениот пат по кој некој може да стане судија или обвинител. Прва директорка на Академијата за судии и обвинители беше Анета Арнаудова. Во 18-годишното постоење, обуката во Академијата ја поминале над 1200 кандидати.

Русија во четвртокот ги укина визните ограничувања за Грузија, давајќи им на нејзините граѓани право да работат во Русија две недели пред парламентарните избори на кои владата која се повеќе е во судир со Западот ќе бара четврти мандат, јави агенцијата Ројтерс.

Овој потег уследи по коментарот на амбасадорот на Европската унија во Грузија минатиот месец, дека блокот ќе размисли за суспендирање на безвизниот режим со Грузија, кој е во сила од 2017 година, доколку гласањето не биде слободно и фер.

Уредбата објавена на интернет-страницата на Кремљ го укина правилото за ограничување на безвизните посети на Грузијците на Русија на 90 дена и ги отстрани ограничувањата што ги спречуваа да работат или да студираат во Русија без виза.

Двете земји сè уште немаат формални дипломатски односи по кратката војна меѓусебна војна во 2008 година и последователното признавање од страна на Русија на два отцепени грузиски региони како независни држави.

Владејачката партија „Грузиски сон“ ги обвини западните земји дека сакаат да ја вовлечат Грузија во конфликт со Русија.

ЕУ ѝ додели на Грузија кандидатски статус во декември, но потоа соопшти дека го замрзнала процесот за членство откако „Грузиски сон“ го усвои законот за странски агенти, за кој критичарите велат дека е авторитарен и инспириран од Русија.

Руските власти постојано сигнализираа дека сакаат „Грузиски сон“ да остане на власт.

Сергеј Наришкин, шеф на руската служба за надворешно разузнавање, минатата недела изјави дека Москва сака да види „здрави, национално ориентирани сили“ да ја задржат власта во Грузија и ги обвини Соединетите Американски Држави за мешање во изборите.

Јужнокорејската писателка Хан Канг ја доби Нобеловата награда за литература, соопшти Шведската кралска академија.

Во објаснувањето од академијата се наведува дека Канг е наградена за поетска во која се опишуваат историските трауми а воедно ја разоткрива кревкоста на човечкиот живот.

Канг е првата јужнокорејска добитничка на наградата која комисијата за доделување на Нобеловата награда ја нарекува личност „посветена на музиката и уметноста“. Во соопштението, исто така, се додава дека нејзината работа ги поместува границите со истражување на широк спектар на жанрови.

Хан Канг (53) е најпознатата јужнокорејска современа писателка и добитничка на Букеровата награда за нејзиниот роман „Вегетаријанец“ во 2016 година.

Меѓу имињата кои кружеа во книжевните кругови беа руската авторка и отворена критичарка на Путин, Људмила Улицка, кинескиот авангарден писател Кан Кју, како и британскиот писател Салман Ружди.

Шведската академија често става акцент на малку познати автори, иако минатата година наградата и припадна на француската феминистичка икона Ани Ерно.

Хан Канг е само осумнаесеттата жена што ја добила наградата откако таа се доделува од 1901 година.

Во последниве години, наградата ја добија три жени: гореспоменатата Ани Ерно, американската поетеса Луиз Глук и полската Олга Токарчук и тројца мажи: норвешкиот писател Јон Фосе, австрискиот писател Петер Хандке и танзанскиот писател Абдулразак Гурна.

Името на добитникот на Нобеловата награда за мир ќе биде објавено на 11 октомври, а за економијата на 14 октомври.

Економско - социјалниот совет (ЕСС) на денешната конституивна седница ќе ги разгледа барањата на социјалните партнери по што се очекува да се донесат заеднички одлуки и мерки, изјави министерот за економија и труд Бесар Дурмиши, кој е именуван за нов претседател на ЕСС.

„Ќе ги слушнеме барањата и на синдикатите и на работодавачите, односно на сите засегнати страни и на крај ќе донесеме заеднички одлуки и мерки бидејќи сите страни имаме една цел, а тоа е подобрување на стандардот на нашите граѓани. Ќе се разгледуваат сите барања кои ќе бидат поставени на денешната седница“, изјави Дурмиши.

Од Сојузот на синдикати на Македонија(ССМ) и од Организацијата на работодавачи на 1 октомври, кога се одбележаа 100 дена од работата на Владата, изразија очекување дека наскоро ќе биде свикана седница на Економско - социјалниот совет за да се разговара за зголемување на минималната плата на 450 евра од сегашните околу 365 евра.

Од ССМ изјавија дека ништо не може да ги убеди дека нема услови за таа висина на минималецот, со образложение дека најголемиот дел од стопанствениците се подготвени да ја плаќаат оваа сума како минимална плата, но дека потребно е да се направи бизнис клима од страна на власта.

Министерот за јавна администрација Горан Минчев одговорајќи на новинарско прашање во врска со укинувањето на „балансерот“ од страна на Уставниот суд, порача дека Министерството не навлегува во содржината на одлуките, туку истите ги спроведува и применува. Тој потенцира дека владината коалиција има политички капацитет да почне со дијалог за да се најде соодветно решение кое би било солгасно уставот, но е на ставот дека не треба да се брза, туку да се отвори широка и јавна дебата.

„Министерството за јавна администрација не ја коментира одлуката на Уставниот суд, исто како и во првиот случај кога беше донесена времена мерка за стопирање на примената на одредени одредби од два закони кои се однесуваат на јавниот сектор и на административните службеници. Така и сега, Министерството не навлегува во содржината на одлуките, туку истите ги спроведува и применува. Првиот пат дадовме конкретни инструкции и насоки или пак упатство до сите државни институции, сега сепак би почекал да излезе комплетната содржина за оваа одлука од страна на Уставниот суд во службен весник и притоа би пристапиле кон реализација на истата“, рече Минчев на денешната прес-конференција.

Според него, правичната застапеност на ентичките заедници е многу важна уставна категорија. Но, останува на ставот дека не треба да се брза со содржината на евентуално ново решение.

„Мислам дека е подобро да се отвори широка и јавна дебата, во која што би се вклучиле сите заинтересирани страни, тука мислам на делот од владината коалиција, но исто така добра можност е да се повика и експертската и академската заедница со цел да се најде соодветно решение кое што ќе биде долгорочно, ќе биде солидно, ќе биде содржајно, и нема повторно да не доведе во ситуација на евентуална ваква одлука од страна на Уставниот суд“, додаде Минчев.

Коментирајќи ја синоќешната прес-конференција на ДУИ, посочи дека оваа политичка партија треба да се занимава со реформи, но реформите да не ги насочува кон јавната администрација, туку кон себе.

„Би ја поздравил идејата на ДУИ да се занимаваат со реформи, но би им препорачал тие реформи да не ги насочат кон реформите во јавната администрација, туку кон себе. Да ја реформираат својата партија, затоа што единствените реформи кои што ги направија во минатиот мандат, се реформите на зголемување на контото на своите приватни сметки и реформите кои што се зголемување на стапката на криминалот. Треба да сфатат дека се опозиција“, рече Минчев.

Прашан за коментар на изјавата на Халид Снопче од „Вреди“ дека веќе имаат подготвено драфт верзија на новиот Закон за етничка припадност која ќе ја поднесат во Собранието, Минчев рече дека не сака да коментира содржина која не ја видел. Но, повтори дека не сака избрзани решенија.

Уставниот суд вчера на седница донесе одлука за укинување на „балансерот“ - алатката за вработување според национална припадност во државните институции. Претседателот на Уставниот суд Дарко Костадиновски образложи дека одлуката на судот е донесена со мнозинство гласови и нема да важи ретроактивно. Манипулација, ги нарече, тврдењата дека Уставниот суд укинал права на заедниците.

Претседателот на Турција, Реџеп Таип Ердоган е во посета на Албанија. Ердоган денеска (10 октомври) беше примен од претседателот на Албанија, Бајрам Бегај.

Подоцна, Ердоган ќе се сретне со премиерот Еди Рама за време на неговата посета на Тирана. Потоа ќе се одржи состанок на високиот албанско-турски совет за соработка, а на крајот се очекува да бидат потпишани неколку договори поврзани со образованието, земјоделството и медиумите.

Договорот за формирање на овој Совет беше потпишан во јануари 2021 година, додека првиот состанок се одржа во февруари годинава. Шест договори и меморандуми за разбирање беа потпишани во Анкара за време на посетата на премиерот Еди Рама на 20 февруари во областа на животната средина, земјоделството, медиумите и војската.

Министерот за одбрана Нико Пелеши во март годинава за време на говорот во Парламентот рече дека Турција е земја „со која имаме интензивна соработка на полето на безбедноста, одбраната и цивилните вонредни состојби“.

Тој најави дека во моментов се реализира поддршката на грант од 100 милиони турски лири за модернизација на вооружените сили, а со овој договор се обезбедени и три беспилотни летала „Бајрактар“.

Од доаѓањето на власт на Социјалистичката партија, премиерот Рама ја опиша Турција како стратешки партнер и изјави дека соработката меѓу двете земји ќе достигне досега непознати нивоа.

Турција е меѓу најголемите инвеститори во Албанија со околу 3,7 милијарди евра, додека повеќе од 15 000 Албанци се вработени во 830 турски компании кои работат во Албанија.

Свеченото отворање на Намазѓа џамијата ќе се одржи попладне, пред 17:00 часот. Изградбата на џамијата започна во 2015 година, а темелите ги постави турскиот претседател Ердоган.

На оваа важна церемонија за муслиманските верници нема да учествува поглаварот на албанската муслиманска заедница Бујар Спахиу, а нема да учествуваат ниту други лидери. Заедницата ќе ја претставува муфтијата на Тирана Газменд Теќја, кој ќе биде и поглавар на џамијата Намазѓа.

Намазѓа џамијата има површина од 10 000 метри квадратни и капацитет за 5000 верници. Нејзината изградба траеше 9 години.

Министерката за финансии Гордана Димитриеска-Кочовска уверува дека е против замрзнување на трговските маржи и според неа таквата мерка не носи никакви резултати.

„Никогаш не можам да се согласам со мерката на замрзнување на цени, маржи, тоа се сложени методологии за пресметка, и во државните институции нема доволно капацитет кој може точно да ги пресмета тие маржи и да потврди дека тоа е така. Во периодот кој следи очекувам да има промени во тој дел, и да не се продолжува на истиот овој начин, затоа што јас сметам дека ефектите нема да бидат толку големи колку што се очекува особено во услови кога имаме ниска инфлација“, појасни Димитриеска-Кочовска на денешната прес-конференција по повод отчетот 100 дена Влада.

Со Одлуката на Владата за посебни услови за трговијата на одделни стоки се врши ограничување на профитните маржи до 10 отсто на 73 основни прехранбени производи, поради што се очекуваше нивните цени да се намалат за 10 отсто. Оваа одлука Владата ја донесе на вонредна седница на 20 септември.

Спротивно на ова, како што рече, го подржува Законот за нефер трговски практики.

„Сметам дека тој повеќе ќе го регулира пазарот отколку овие математики кои ги правиме. Законот за нефер трговски практики многу поедноставно може да се проверува и следи во однос на она што значи замрзнување на цени. Јас сум човек што има став и не го менувам така едноставно, затоа што ниедна одлука досега не сум ја донела избрзано, ниту сум ја донела поради некаков инает, туку само врз база на тоа што значи анализа на бројки и воочување на реалноста“, одговори Димитриевска-Кочовска на прашањето дали била осамена во моментот на носењето на одлуката за маржите на Влада.

Независно од тоа дали била осамена или не, таа вели дека одлуката на Владата е конечна.

Законот за нефер трговски практики предвидува повеќе од 2500 земјоделски и прехранбени производи да имаат ограничени маржи до 10 отсто. Тој почна да ссе применува од 28 септември 2024 година.

Претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен денеска (10 октомври) ќе ја посети Молдавија за да разговара со претседателката Маја Санду и да покаже поддршка пред претседателските избори во земјата на 20 октомври и референдумот за членство во Европската Унија.

Санду ќе се бори за втор претседателски мандат на изборите, на кои ќе гласаат Молдавците и на референдум членството во ЕУ ќе биде запишано во Уставот како „стратешка цел“.

Молдавската полиција тврди сериозно руско мешање во изборите, што Москва го негира.

„Оваа посета ги нагласува сè поблиските односи меѓу Кишињев и Брисел“, се вели во соопштението на молдавскиот претседателски кабинет.

Санду, кој остро ја осуди руската инвазија на соседна Украина, ја предводи кандидатурата на Молдавија за пристапување во ЕУ и се надева дека ќе ја има нејзината земја во унијата до 2030 година. Поранешната советска република, лоцирана меѓу Украина и членката на ЕУ, Романија, ги започна официјалните преговори за пристап во ЕУ во јуни.

Односите меѓу Молдавија и Русија се влошија во последните години. Прозападната влада во Кишињев ја обвинува Москва дека се обидува да ја собори и се меша во внатрешните работи на земјата. Москва пак, ја обвинува Санду и нејзиниот тим за поттикнување русофобија.

Повеќе од 370 милиони девојчиња и жени или една од осум во светот, биле жртви на силување или сексуална злоупотреба пред да наполнат 18 години, објави во четврток (10 октомври) Агенцијата на Обединетите Нации за децата (УНИЦЕФ).

Таа бројка се искачува на 650 милиони, или еден од пет, кога ќе се земат предвид „без-контактните“ форми на сексуално насилство, како што е онлајн или вербалната злоупотреба, соопшти УНИЦЕФ во, како што го нарече првото глобално истражување за овој проблем.

Ова се првите податоци на Агенцијата во врска со сексуалното насилство врз децата, на глобално ниво, а беа објавени еден ден пред Меѓународниот ден на девојчињата.

Доколку податоците вклучуваат и други форми на сексуално насилство, како што е она извршено на интернет или вербално насилство, тогаш бројката би била над 650 милиони, што значи дека секоја петта девојка се соочила со некаков облик на насилство, истакнува УНИЦЕФ.

Ситуацијата е посложена во најранливите региони, како што се оние со послаби институции, со присуство на мировните сили на Обединетите Нации или присуството на голем број бегалци кои бегаат од насилство и несигурност.

Извршниот директор на УНИЦЕФ Кетрин Расел го нарече сексуалното насилство врз децата „дамка на нашата морална совест“.

Момчињата и младите мажи се исто така погодени од сексуално насилство, објави агенцијата.

Се проценува дека меѓу 240 и 310 милиони момчиња, или приближно едно од 11, доживеале сексуално насилство или напад во детството.

Според податоците, најчестите случаи на сексуално насилство се случуваат во адолесценцијата, особено на возраст од 14 до 17 години, а оние кои го трпат се соочуваат со поголем ризик од сексуално преносливи болести, злоупотреба на супстанции и проблеми со менталното здравје.

„Влијанието дополнително се влошува кога децата го одложуваат откривањето на своите искуства или целосно ја кријат злоупотребата“, велат од УНИЦЕФ.

Регионите со најголем број случаи на сексуално насилство врз децата се субсахарска Африка, по што следат Источна и Југоисточна Азија, Централна и Јужна Азија и Европа и Северна Америка. Извештајот е составен по спроведено истражување во повеќе од 120 земји и територии во периодот од 2010 до 2022 година, соопшти УНИЦЕФ.

Украинскиот претседател Володимир Зеленски е подготвен да започне турнеја низ неколку европски сојузници на Киев во обид да обезбеди дополнителна воена и финансиска помош за Украина додека таа се соочува со немилосрдни секојдневни воздушни напади и жестока руска офанзива на исток, којашто постепено напредува.

Патувањето на Зеленски, кое треба да започне на 10 октомври со средби во Лондон со британскиот премиер Кир Стармер и генералниот секретар на НАТО, Марк Руте, доаѓа откако на кратко беше откажан самитот на групата Рамштајн на главните поддржувачи на Украина.

Прес-службата на Зеленски соопшти дека тој ќе започне преговори „со клучните партнери од кои зависи воената компонента на нашето зајакнување“.

Портпаролот на Стармер им изјави на новинарите дека британскиот премиер „ќе ја повтори поддршката на Обединетото Кралство за Украина наспроти тековната руска агресија“.

Украинскиот лидер исто така треба да разговара со францускиот претседател Емануел Макрон во Париз, а потоа да отпатува во Рим на средби со италијанскиот премиер Џорџа Мелони на 10 октомври и папата Франциск во Ватикан на 11 октомври.

Состанокот на Макрон со Зеленски „ќе му даде можност на претседателот да ја потврди решеноста на Франција да продолжи да ја поддржува, на долг рок и со сите свои сојузници, Украина и украинскиот народ“, се вели во соопштението од Кабинетот на францускиот претседател.

Зеленски потоа треба да замине во Германија на консултации со канцеларот Олаф Шолц на 11 октомври.

Самитот на групата Рамштајн планиран за 12 октомври, како и таканаречената четворна средба на САД, Велика Британија, Франција и Германија за разговори за Украина, беа одложени откако американскиот претседател Џо Бајден го откажа своето патување во Европа поради опасноста од ураганот Милтон.

Зеленски се обидува да обезбеди што е можно повеќе воена и финансиска помош пред претседателските избори во САД следниот месец.

Соединетите Држави беа главниот поддржувач на Украина и убедливо главниот придонесувач во однос на финансиската и воената помош, но победата на Доналд Трамп на изборите може да фрли сомнеж за континуираната поддршка на Вашингтон за Киев.

Инаку Зеленски на 9-ти октомври присуствуваше на самитот со балканските лидери во Хрватска, каде што ја истакна важноста на европското единство за траен мир.

Учесниците на самитот донесоа декларација со која се осудува руската агресија врз Украина се поддржуваат мировните напори на Зеленски, членството на Украина во НАТО и нејзината реконструкција по војната.

Во меѓувреме, регионалните власти објавија дека руските сили ги гранатирале украинските региони Дњепропетровск и Запорожје, при што биле ранети неколку луѓе.