Вести
Меѓународниот кривичен суд отвори истрага за воени злосторства
Главниот обвинител на Меѓународниот кривичен суд, Карим Кан објави дека отворил истрага за потенцијални воени злосторства на Русија за време на нејзината инвазија на Украина.
Кан напиша дека дека во прелиминарното испитување на ситуацијата во Украина, неговата канцеларија нашла разумна основа да верува дека според надлежностите на судот се извршени злосторства и идентификувани потенцијални случаи кои би биле прифатливи.
„Ниту еден поединец во ситуацијата во Украина нема дозвола да врши злосторства под јурисдикција на Меѓународниот кривичен суд“, рече Кан.
Главниот обвинител во понеделникот рече дека има намера да побара овластување од претседателството на судот да отвори истрага, но упатувањето на Британија и 38 други нации на судот значше дека веднаш треба да започне истрага.
види ги сите денешни вести
Коњуфца: „Самоопределување“ не може да формира влада без опозицијата
Претседателот на собранието на Косово, Глаук Коњуфца кој е и лидер на Движењето Самоопределување, изјави дека не верува оти формирањето на нова влада е можно без вклучување на опозициските партии во владината коалиција.
Коњуфца рече дека Самоопределување имала за цел, на изборите на 9 февруари да освои 500.000 гласови за да може самостојно да ја води следната влада. Меѓутоа, според него, изборниот резултат покажал дека тоа не е можно.
„Имавме цел да обезбедиме 500.000 гласови. Не ги постигнавме. Сега имаме друго сценарио. Тоа е сценарио Б“, изјави Коњуфца.
Тој додаде дека во моментот постојат две сценарија. Првото е гласање за влада до изборот на нов претседател, а второто, гласање за нова влада на подолг рок.
Мандатот на претседателката, Вјоса Османи истекува во април следната година.
На прашање за повикот за состанок кој претседателот на Самоопределување, Албин Курти го упати до претседателот на Демократската лига на Косово, Лумир Абдиџику, тој рече дека тој повик бил „најнормален случај“ во демократско општество.
Ваков повик не беше упатен кон ниту една друга опозициска партија.
Овие изјави Коњуфца ги даде по состанокот со претставниците на политичките партии, една седмица пред одржување на конститутивната седница на Собранието на Косово.
Претседателката Вјоса Османи го закажа 15 април како датум за одржување на конститутивната седница на новиот парламент кој беше избран на изборите на 9 февруари.
Закажувањето на конститутивната седница е прв чекор кон формирањето на нови институции, откако Централната изборна комисија ги потврди резултатите од изборите на 27 март.
Што се очекува на 15 април?
Народните избраници на 15 април ќе се појават во Собранието. Конститутивната седница ја води најстариот пратеник, со помош на најмладиот, па се полага заклетва. Потоа првата партија предлага кандидат за претседател на Собранието, а во текот на седницата се избираат и потпретседатели.
Седницата завршува со изборот на претседател и потпретседател според Правилникот за работа на Собранието.
По конституирањето на Собранието, претседателката Османи треба да ја задолжи првата партија на изборите за формирање нова влада, во овој случај Движењето Самоопределување.
Во Уставот е наведено дека мандатарите потоа имаат 15 дена да го претстават составот на новото извршно тело пред Собранието и да побараат 61 глас за да биде усвоен. Според резултатите, во новиот парламент, Движењето Самоопределување ќе има 48 пратеници, Демократската партија на Косово 24, Демократска лига 20, Српска листа девет и коалицијата Сојуз за иднината на Косово со Социјалдемократската иницијатива осум мандати.
Доколку првата партија не успее да обезбеди поддршка од најмалку 61 пратеник, претседателката Османи има рок од десет дена да именува друг мандатар.
Другите мандатари исто така имаат 15 дена да го претстават составот на владиниот кабинет во Собранието.
Меѓутоа, ако владата не се формира ниту по вториот обид, тогаш претседателката Османи, според членот 95 од Уставот, мора да свика нови избори, кои мора да се одржат најдоцна за 40 дена.
Најавена постапка поради посетата на Вучиќ на повредените во пожарот во „Пулс“
Народниот правобранител на Србија, Зоран Пашалиќ потврди за Радио Слободна Европа дека ќе биде отпочната постапка во врска со тоа кој им дозволил влез на претседателот Вучиќ и новинарите на Интензивна нега во српскиот Клинички центар.
Пашалиќ изјави дека постапката ќе отпочне на иницијатива на студентите во блокадата. Медиумите претходно ја пренесоа изјавата на Пашалиќ дека ќе се обрати до Министерството за здравство, преку кое се врши контрола над Клиничкиот и Ургентниот центар.
Студентите во блокадата вчера (7 април) го објавија своето шесто барање со кое всушност бараат смена на оние кои се одговорни за посетата на претседателот, Александар Вучиќ на повредените во пожарот во дискотеката „Пулс“.
По пожарот во Кочани некои од потешко повредените беа пренесени на лечење во Белград. Тие се сместени на одделението за интензивна нега на Ургентниот центар во Универзитетскиот клинички центар на Србија, каде што Вучиќ ги посети на 17 март заедно со медиумски екипи.
Вучиќ тогаш изјави дека имал прилика да ги посети пациентите кои се повредени во пожарот.
Студентите во блокадата бараат да се започне постапка за утврдување одговорност и за разрешување на директорката на Клиничкиот центар Јелена Друловиќ, директорот на Ургентниот центар Марко Ерцеговац, како и началникот на одделението за интензивна нега, Душан Мициќ.
„Овие лица прекршија низа хигиенски мерки кои имаат за цел да ги заштитат пациентите од различни фактори кои би можеле да доведат до сериозно загрозување на нивните животи и здравје“, се наведува во нивното соопштение.
Дел од барањето на студентите, исто така, беше адресирано до Народниот правобранител на Србија, од кого тие бараат да се спроведе постапка за контрола на работата на Ургентниот центар „во врска со повреда на правата од областа на здравствената заштита и загрозување на здравјето и животот на пациентите" на 17 март.
Собранието ги донесе измените на Законот за средно образование
Собранието попладнево, во рамки на 42 седница, го донесе Предлог-законот за изменување и дополнување на Законот за средното образование, по скратена постапка, кој беше изгласан со двојно гласање односно и со гласовите на присутните пратеници кои им припаѓаат на заедниците кои не се мнозинство во државава.
Со измените се дефинираат одредби со кои средното образование се уредува како институционално, кадровски и содржински организирано на начин кој овозможува образование за сите ученици, вклучително и деца со попречености, формирање на инклузивни тимови и поддршка за ученици со попреченост.
Се воведуваат одредби за кариерно советување, кариерен советник и координатор за практично образование.
Со новиот закон се воведува и нова Концепција за испити на крајот на средното образование, а првпат во средните училишта се овозможува ученичко организирање и учество.
Минатиот вторник пратениците по скратена постапка донесоа шест закони од образованието - Законот за субвенциониран студентски оброк, со којшто се зголемува опфатот на корисници на студентски оброк, како и измените на Законот за основно образование и Законот за учебници за основно и средно образование, Законот за стручно образование и обука, Законот за просветна инспекција и Законот на Бирото за развој на образованието.
Во Зоолошката во Скопје угинале две лами
Две лами починале викендот во Зоолошката градина во Скопје. Резултатите од лабораториското тестирање од првата угината лама покажува дека таа била болна од туберколоза.
Како што објави новинската агенција МИА, Агенцијата за храна и ветеринарство во петокот спровела вонреден инспекциски надзор по добиена пријава за угинување на една лама и уште една заболена лама.
- Земени се мостри за лабораториско тестирање од угинатата лама за која е потврдено со лабораториско тестирање дека била болна од туберкулоза. Мостри се земени од заболеното животно лама кое подоцна угинало. Резултатите од анализите кои треба да го утврдат причинителот за угинување и на второто животно сѐ уште не се готови – велат од Агенцијата за МИА.
Од АХВ додаваат и дека „на одгледувалиштето за лами во ЗОО градина Скопје, од страна на официјален ветеринар наредени се биосигурносни мерки со цел спречување на ширење на болеста и тестирање на останатите лами во одгледувалиштето“.
Денеска преку објава на Фејсбук реагираше и Стефан Кирков од ВМРО-ДПМНЕ.
- Во Куќата на стравот т.е Скопје ЗОО погинаа две Лами од редок вид, за ова од институцијата молчат како и секогаш и навистина сум згрозен од целото ова кое се случува три години во нашата Зоолошка градина. Според неофицијалните информации кои ги поседувам, Ламите починале викендов, а првичните резултати неофицијално е дека истите починале од туберкулоз - стои во објавата на Фејсбук во која Кирков додава дека подолго време во ЗОО Скопје нема стручен ветеринар.
Од скопската Зоолошка градина се огласија преку писмено соопштение во кое истакнуваат дека ламата била лекувана, но за жал угинала, а обдукцијата покажала дека има туберколоза во процес кој е постар од пет години.
Изминатиот период заедно со Факултетот за ветеринарна медицина лекувавме и терапиравме лама која иако беше направено се од медицински аспект и грижа, за жал угина. Обдукцијата и резултатите (со PCR метода) кај оваа лама покажаа туберкулоза, во процес кој е постар од пет години. За оваа болест кај животните нема лек, ниту пак постои вакцина, а често и со години заболените единки не покажуваат никакви симптоми – велат од ЗОО Скопје.
Оттаму тврдат дека веднаш во соработка и советување со АХВ( Агенција за храна и ветерина), биле направени туберкулински тестови на сите лами и секојдневно се следи нивната ситуација, а се и под медицински надзор.
Ламите се домашни животни од фамилијата камили, кои потекнуваат од Јужна Америка – велат од ЗОО Скопје.
Студентите во Ниш и Нови Сад повикуваат на формирање експертска влада
Неформалната студентска група на Универзитетот во Ниш во блокадата, предложи да се формира експертска влада во Србија која ќе ги исполни барањата на студентските протести.
Како што наведуваат во соопштението објавено на социјалните мрежи денеска (8 април), студентите истакнуваат дека решение за излез од политичката криза е „влада која нема да ја сочинуваат партиски послушници туку експерти“.
„Ние ги сакаме оние кои студентите ќе ги номинираат, а граѓаните ќе ги прифатат. Луѓе зад кои има интегритет, знаење и јавна работа, а не партиски книшки“, додаваат студентите во блокадата при Универзитетот во Ниш.
На формирање експертска влада се до исполнување на студентските барања, ден претходно повикаа и студентите во блокадата од повеќето факултети во Нови Сад.
До овој предлог дојде откако претседателот на Србија, Александар Вучиќ го предложи докторот и професор на Медицинскиот факултет во Белград, Ѓуро Мацут како кандидат на владејачкото мнозинство за новиот премиер.
Претходната влада на чие чело беше лидерот на Српска напредна странка (СНС), Милош Вучевиќ падна по неговата оставка во екот на масовните протести кои изминатите месеци ги предводат студентите во блокадата на државните универзитети.
Во фокусот на студентските барања е утврдување на кривична и политичка одговорност за загинувањето на 16 лица при падот на настрешницата на Железничката станица во Нови Сад на 1 ноември 2024 година.
Во соопштението на студентите од Ниш се наведува дека „после 16 изгубени животи и повеќе од четири месеци студентски блокади и барања за правда, вистина и одговорност“ нема одговорност ниту реакции од надлежните институции.
„Молкот значи согласност, а ние не се согласуваме“ се наведува во објавата.
Студентите посочуваат дека експертската влада е облик на извршна власт составена од експерти, луѓе со докажано знаење, искуство, морален и социјален интегритет. Тие нагласуваат дека не сакаат политички кадри кои како што велат, се одговорни за тоа дека државата е доведена во криза во моментот.
„Не сакаме систем во кој единствената квалификација за функција е партиска книшка. Наместо тоа, предлагаме нов модел: привремена, експертска влада која ќе ги стабилизира институциите, ќе ги исполни барањата на студентите, по што ќе се создадат услови за заздравување на правниот и демократскиот поредок".
Нивната иницијатива, како што тие велат, „не е одраз на револт, туку на визија".
Формирањето на експертска влада, која ќе ги задоволи барањата на студентите и ќе се подготви за изборите, беше предлог во последниве месеци од страна на неколку опозициски партии и неформална иницијатива Проглас основана од јавни личности.
Предлогот на Вучиќ за претседател на новата влада да биде професорот Макут, беше поздравен со пофалби во редовите на владејачката коалиција.
Од друга страна, опозициските партии тврдат дека улогата на премиерот е марионета во владата која де факто е предводена од Александар Вучиќ.
Двајца браќа осомничени за убиство во кривопаланечко Луке
Основното јавно обвинителство Куманово донесе Наредба за спроведување истражна постапка против двајца браќа од кривопаланечкото село Луке. За нив постои основано сомнение дека како соизвршители го сториле кривичното дело – Убиство од член 123 став 2 точка 4 од Кривичниот законик.
Осомничените, на возраст од 20 и 25 години, од користољубие лишиле од живот нивен соселанец. Ноќта меѓу 24 и 25 март се договориле да извршат кражба во домот на жртвата, соопшти Обвинителството денеска (8 април).
Според Обвинителството, помладиот брат го разбудил оштетениот и го извел надвор со изговор дека сака од него да купи ракија. Во дворот го удрил со мотика по главата, па двајцата заедно го влечеле и му нанеле уште неколку удари со предмет.
Со пребарување по џебовите од жртвата одзеле 6.000 денари кои си ги поделиле, по што ги пребарале куќата и помошните простории. На крај телото го полеале со бензин и нафта и го запалиле, па го фрлиле во дупка покрај реката и го покриле со дрвја и камења – се наведува во соопштението.
По предлог на јавниот обвинител, Основниот суд во Куманово одреди мерка притвор за двајцата осомничени, кои до целосното расчистување на настанот беа обезбедени со мерка краткотраен притвор во траење од 48 часа.
Промовирано ново тело за борба против корупцијата
Во македонската влада денеска се одржа конститутивната седница на Меѓуресорското тело за координација на активностите против корупцијата.
Станува збор за ново тело, кое треба да воспостави координација помеѓу сите клучни институции: Државната комисија за спречување на корупција, Министерството за внатрешни работи, Јавното обвинителство, Финансиската полиција, Управата за јавни приходи, Царинската управа, Министерството за правда, Министерството за финансии и други.
„Ова тело мора да биде местото каде што информациите се споделуваат навремено. Каде што никој не премолчува. Каде што се преземаат иницијативи, се следат случаи и се бараат резултати. Јас лично, како претседател на Владата, ќе бидам дел од секој извештај, секоја средба, секоја проценка. Ќе бидам најгласниот поддржувач на ова тело, но и негов најголем критичар, ако не дава резултати, се разбира“, изјави Мицкоски.
Тој вели дека ова тело нема да биде само уште една административна конструкција, туку, како штo кажа, претставува чекор напред во обидот конечно да се воспостави функционален и синхронизиран систем кој ќе ѝ застане на патот на корупцијата.
„И затоа ги повикувам сите – граѓаните, медиумите, невладиниот сектор, бизнисот да бидат дел од овој процес. Да пријавуваат. Да реагираат. Да не молчат“, рече Мицкоски.
Уапсен директор на здравствена установа за примање поткуп
Директор на здравствената установа е уапсен пораади сомнение дека примил поткуп за да смести пациент.
Според првичните информации, станува збор за директорот на специјализирана болница за Геријатриска и палијативна медицина Скопје, Мухсин Арифи, кој наводно побарал и примил поткуп од 20.000 евра.
Од обвинителството ја потврдија оваа информација, без притоа да го откријат идентитетот.
„Во координирана акција на Основното јавно обвинителство за гонење на организиран криминал и корупција и Министерството за внатрешни работи приведени се две лица под сомнение за кривични дела примање поткуп и примање награда за противзаконито влијание. Се постапува за целосно расчистување за настанот“, велат од ОЈО.
Случајот го потврдија и од МВР. Министерството за здравство пак, информираше дека „се залага
за што побрзо расчистување на случајот од страна на Јавното обвинителство во врска со наводите за примање поткуп од раководно лице во јавна здравствена установа“.
Министерството за здравство стои на располагање доколку се потребни какви било информации по службена должност - се додава во кусото соопштение од МЗ.
Во оваа здравствена установа се примаат возрасни пациенти, во најтешка здравствена состојба, листите на чекање се големи, а бројот на кревети ограничен.
Мицкоски го повика Судскиот совет да го преипита работењето на судијата кој ја донесе пресудата за смртта на Теодора
Премиерот Христијан Мицкоски го повика Судскиот совет да ја преразгледа работата на судијата кој донесе одлука да го казни возачот кој ја прегази младата Теодора Ристевска од Тетово на две години затвор. Тој вели дека е згрозен од ваквата пресуда и дека тоа не е правда, туку целосно потфрлање на системот.
По сообраќајната несреќа во август 2022 година, сторителот кој ја прегази 22-годишната Теодорапрвично беше осуден на три години и шест месеци затвор. Апелациониот суд ја намали казната на две години, но Врховниот суд ги укина пресудите и го врати случајот на повторно судење. Судот во Тетово вчера повторно му досуди две години затвор на сторителот.
„Јавно да прашам, има ли некој во државава кој смета дека тука имаме задоволена правда?! Јас не само што не сметам дека правдата е задоволена, но и како претседател на Владата, како човек и родител на две деца сум силно разочаран. Ова не е правда, и тука имаме потфрлање на системот по сите основи. Знам дека некој ќе ми се налути, ќе излезат и такви полноглавци коишто ќе ме критикуваат после ова што ќе го кажам, но јавно барам од Судскиот совет да се преразгледа работењето на овој судија и уште еднаш да се реализира оваа пресуда“, изјави премиерот на денешната конститутивна седница на Меѓуресорското тело за координација на активностите против корупцијата.
Додаде дека ова не е партиска борба, туку битка за вистината, одговорноста и правдата.
„Ако овој систем не се ресетира сега, ако не се преземат мерки сега, тогаш бадијала ни е сè. Ова не е прашање на политика, ова е прашање на иднината. Кој бил дел од ова, кој дозволил, кој гледал настрана – ќе одговара. И институциите, и одговорните лица, и сите кои на било кој начин придонеле за оваа трагедија да се случи. Секој што ја злоупотребил својата моќ, секој што го ставил својот интерес пред безбедноста на граѓаните – ќе се соочи со правдата. Ова нема да биде уште еден случај што ќе се затвори без одговорност. Лично ќе го следам и јас ви ветувам дека правдата ќе ја истераме до крај. Ова е моментот кога мораме да покажеме дека законите важат за сите. Затоа што можна следна жртва е секој еден од нас. Секој што ја злоупотребил својата моќ, секој што го ставил својот интерес пред безбедноста на граѓаните, ќе се соочи со правдата“, рече Мицкоски.
Пресудата за случајот на Теодора Ристевска предизвика силни реакции во јавноста. Многу луѓе изразија незадоволство и гнев на социјалните мрежи, сметајќи дека казната од две години затвор е премногу блага за сторителот.
Дополнително, судијата кој ја донесе пресудата, Ељведин Ферати, беше критикуван поради сомнежи за неговиот интегритет дека си ги поправал оценките на Тетовскиот универзитет со пречкртување. Државниот просветен инспекторат минатата година утврди неправилности во неговите оценки, што доведе до предистрага од Скопското јавно обвинителство.
Брнабиќ ги обвини студентите за „тероризам“
Претседателката на Собранието на Србија, Ана Брнабиќ, ги обвини студентите во блокада за „тероризам“, наведувајќи дека планирале да ја блокираат контролата на летот на белградскиот аеродром „Никола Тесла“.
Снимка од наводна подготовка и блокирање на аеродромот „Никола Тесла“ во просториите на Медицинскиот факултет беше емитувана претходно на провладината телевизија Информер. На состанокот имало и студенти на Сообраќајниот факултет, кои ги отфрлиле наводите за блокада на аеродромот.
Тие истакнале дека тоа е нивна „внимателно осмислена стратегија“ со колегите од Медицинскиот факултет, за да откријат кој неовластено ги снима нивните пленуми и им дава информации на таблоидите. Студентите изјавија дека благодарение на „медиумскиот спин“ дознале кој е тој што донел интерни информации од пленумот до одредени провладини медиуми.
Брнабиќ објаснувањето на студентите го нарече „навреда на здравиот разум на луѓето во Србија“.
„Зошто тогаш не планиравте некоја помалку опасна акција, која исто така би била форма на радикализација? Но она што го планиравте не беше радикализација, тоа беше тероризам. Мило ми е што реагираа државните органи“, рече Брнабиќ.
Претходно, на 7 април, Вишото јавно обвинителство (ВЈТ) во Белград испрати барања за собирање информации до Министерството за внатрешни работи и до Агенцијата за безбедност и информирање.
Причина, како што наведоа, биле видео и аудио снимките направени на средбата во просториите на Медицинскиот факултет во Белград, на кои може да се слушне како учесниците на состанокот зборуваат за планирање и подготовка на блокадата на белградскиот аеродром „Никола Тесла“.
ВЈТ во соопштението наведува дека е наредено легитимирање на учесниците на средбата и преземање други дејствија – со цел да се провери дали е сторено кривичното дело загрозување на безбедноста на воздушниот сообраќај и повикување на насилна промена на уставниот поредок или некое друго кривично дело за кое гонењето се презема по службена должност.
Потоа вечерта на информативен разговор бил приведен Стефан Радојичиќ, студент на Сообраќајниот факултет. По неколкучасовно испрашување, тој бил ослободен.
Студентите во блокада организираа протест пред белградската полиција поради апсењето на колега.
Во соопштението, студентите наведуваат дека полицијата „ненадејно го привела“ нивниот колега околу 20 часот, а дека ниту два часа подоцна на неговиот адвокат не му било кажано каде се наоѓа, „што претставува грубо кршење на основните човекови права и правните норми на Србија“.
Телевизијата Н1 ја пренесе изјавата на студентот Стефан Радојичиќ кој по излегувањето од станицата рече дека е приведен поради видеото објавено на Информер.
„Мобилниот телефон и лаптопот ми беа одземени“, рече тој.
Додаде дека му било кажано дека „за месец до два“ може да очекува повик од Вишото јавно обвинителство за да биде прегледан лаптопот и телефонот.
Студентите, кои повеќе од четири месеци ги блокираат државните универзитети, водат масовни протести на кои присуствуваат стотици илјади луѓе ширум Србија. Во фокусот на барањата е утврдување на кривична и политичка одговорност за смртта на 16 лица при падот на настрешницата на Железничката станица во Нови Сад на 1 ноември 2024 година.
Зад студентските барања застанаа универзитетски професори, просветни работници, земјоделци, адвокати и актери, заедно со граѓаните кои со месеци се собираат на протести.
Демонстрациите станаа симбол на поширокото незадоволство од владеењето на правото во земјата, заедно со прашањето дали негрижата и корупцијата на системот доведоа до несреќата во Нови Сад.
Мултимедија
Најпосетени
Што треба да знаете