Платформата на граѓански организации за борба против корупцијата бара веднаш да се стопира иницијативата за измена и дополнување на Законот за јавните набавки, поднесен во Собранието по скратена постапка на 5 декември 2024 година, од група пратеници.

Од Платформата велат дека предложените законски измени со кои се укинува управната контрола на јавните набавки што ја спроведува Бирото за јавни набавки претставуваат сериозно уназадување на заштитата од корупција во услови кога според оценките на сите релевантни меѓународни и домашни чинители корупцијата во јавните набавки е широко распространета.

„Наместо, според препораките, да се зајакнува управната контрола и да се проширува опфатот на тендери кои ќе бидат контролирани врз основа на постојните „црвени знаменца“ за ризици од корупција, оваа контрола се укинува без каков и да е аргумент. Воведувањето на т.н. административна проверка наликува на стариот механизам кој веќе се применуваше и беше предмет на многу контроверзи и критики од сите релевантни институции“, велат во реакцијата од Платформата на граѓански организации.

Видете и ова:

За пет години, десет фирми добиле тендери во вредност од милијарда евра

Оттаму додаваат дека, дополнително, иако еднаш веќе беше повлечен предлогот, повторно се предвидува престанок на мандатите на претседателот и на членовите на Државната комисија за жалби по јавни набавки, без да бидат исполнети услови за разрешување и без какви и да се јавни консултации.

„Ваквиот упад во работата на институциите кои по својот модел треба да бидат независни од централната власт, претставува опасен преседан и води кон дополнителна партизација на институциите. Особено загрижува моментот кога се предлагаат овие и низа други измени во Законот, односно при историски највисок буџет, нови задолжувања и секојдневни индиции за злоупотреба на јавните пари, со што ваквите измени се чекор назад во градење на систем кој може да ја спречува и ефективно да ја санкционира корупцијата“, се наведува меѓудруготот во реакцијата на граѓанските организации.

Оттаму додаваат дека практиката на донесување законски измени во скратена постапка, без консултативен процес, особено за решенија кои може да влијаат негативно врз борбата против корупцијата, е неприфатлива и спротивна на европските заложби за демократско, инклузивно и стручно креирање на јавните политики.

Организацијата за безбедност и соработка во Европа (ОБСЕ) ќе започне со подготовка на Украина за прием во ЕУ и НАТО, изјави специјалниот претставник на ОБСЕ за Украина, Петр Мареш.

Петр Мареш во разговор за рускиот весник „Известија“ отворено изјави дека неговата мисија ќе биде да ја подготви Украина за влез во ЕУ и НАТО.

„Имаме 24 проекти во Украина. Сите тие се барани од украинската страна. Моја задача ќе биде да ги координирам тие проекти и да подготвам уште еден нов. Разговарав со министерката за надворешни работи на Финска, таа нагласи дека морам да бидам во најблизок контакт со украинските власти. Нема да им испратам Ф-16 и Абрамс, ниту ракети, но ќе ги подготвам за идното партнерство и членството на Украина во ЕУ и НАТО - тоа се мои задачи“, рече тој.

Одлуката за именување на специјален претставник за Украина од група земји членки на ОБСЕ беше донесена на последниот состанок на министрите за надворешни работи на организацијата во Малта, што се одржа на 5 и 6 декември.

Видете и ова:

Украина ги започна преговорите за членство во ЕУ

Чешкиот дипломат Петр Мареш беше избран за таа функција на работната вечера на која беа поканети партнерите на Киев - претставници на 55 од 57 земји на ОБСЕ. Отсутни беа делегатите од Русија и Белорусија.

„Министрите за надворешни работи на земјите од НАТО на состанокот во Брисел, што се одржа од 3 до 4 декември, едногласно не се изјаснија за покана на Украина за членство во Алијансата, бидејќи тоа би значело конфликт меѓу НАТО и Русија“, изјави тогаш унгарскиот министер за надворешни работи Петер Сијарто.

Европската унија официјално ги отвори преговорите за членство со Украина на 25 јуни, давајќи и на земјата политички поттик среде руската инвазија. Сепак, земјата се соочува со долг пат на реформи пред официјално да се приклучи на Унијата.

Советот на ЕУ денеска (12 декември) одлучи проверките на копнените шенгенски граници на Бугарија и Романија да бидат укинати од 1 јануари следната година. Ова го соопшти унгарското претседателство со Советот на ЕУ.

„Ова е голема победа за Бугарија, Романија и цела Европа“, објави унгарското претседателство со ЕУ.

Овој потег доаѓа откако австрискиот министер за внатрешни работи Герхард Карнер претходно оваа недела објави дека Виена конечно се откажува од своето противење на двете земји да се приклучат на зоната од 29 членки, која опфаќа повеќе од 450 милиони луѓе и опфаќа 4,6 милиони квадратни километри.

Видете и ова:

Унгарија: Бугарија и Романија од јануари може да станат полноправни членки на Шенген

Претходно оваа година, проверките на воздушните и поморските шенгенски граници на двете земји беа укинати со одлука донесена за време на шпанското претседателство со Советот на ЕУ на 30 декември лани.

Целосното приклучување на Романија и Бугарија во Шенген доаѓа откако Хрватска стана најновата членка во јануари 2023 година.

Се очекува граничните контроли да бидат укинати од 1 јануари, но случајните проверки треба да се вршат до 1 јули, според одлуката донесена од амбасадорите на ЕУ на 27 ноември, која треба да ја потврдат министрите за правда и за внатрешни работи на 12 декември.

Централната изборна комисија на Косово (ЦИК) соопшти дека 28 политички субјекти поднеле барање за учество на парламентарните избори на 9 февруари, а меѓу нив е и водечката српска политичка партија Српска листа.

Српска листа претходно најави дека ќе учествува на косовските избори. Инаку, пратениците на Српската листа, која од ноември 2022 година ги бојкотира седниците на Собранието на Косово, еднаш на шест месеци се појавуваат во Собранието за да го задржат мандатот и да обезбедат продолжување на нивните плати.

Според соопштението на ЦИК, меѓу 28-те политички субјекти пријавени за учество на изборите до официјалниот рок се 20 политички партии, пет коалиции, две граѓански иницијативи и еден независен кандидат.

Меѓу политичките субјекти се и партиите од албанската, српската и другите помали заедници во Косово.

ЦИК мора да ги потврди списоците најдоцна до 25 декември.

Видете и ова:

Српската листа ќе учествува на косовските избори во февруари

Изборите на 9 февруари ќе бидат првите редовни парламентарни избори што ќе се одржат во Косово од неговото прогласување независност во 2008 година.

Опозициските партии долго време бараа предвремени избори, но на почетокот на годинава не успеаја да постигнат договор за тоа како да се одржат изборите.

На крајот на мај пропадна иницијативата на најголемата опозициска партија Демократската партија на Косово за распуштање на Собранието и одржување избори.

На оваа можност се спротивставија уште две опозициски партии, Демократскиот сојуз на Косово и Алијансата за иднината на Косово, кои побараа владата предводена од Албин Курти да поднесе оставка или да биде сменета.

Сепак, на овие две барања се спротивстави движењето Самоопределување на Курти.

Полицијата утрината (12 декември) се обиде повторно да ја претресе канцеларијата на јужнокорејскиот претседател Јун Сук-Јол, како дел од кривичната истрага против него за воведување вонредна состојба минатата недела, еден ден откако беше спречен претходниот обид за претрес, соопштија официјални лица.

Националната истражна агенција (НОИ), што го води случајот, испратила истражители да прибават документи и материјали поврзани со воведувањето на воена состојба на 3 декември, јавија јужнокорејски медиуми.

Полицијата вчера се обиде да ги пребара клучните канцеларии, вклучително и салата за состаноци на кабинетот, Претседателската служба за безбедност и бункерските простории во штабот на армијата.

Видете и ова:

На претседателот на Јужна Кореја му е забрането да патува во странство

Првата потрага беше завршена за неколку часа, со полициско обезбедување, а беше изнесена ограничена документација бидејќи безбедносните служби одбија да соработуваат.

Второто парламентарно гласање за импичментот на Јун се очекува в сабота, една недела откако првото гласање не успеа бидејќи повеќето пратеници од владејачката партија го бојкотираа гласањето.

Против Јун беше покрената кривична истрага за бунт затоа што на 3 декември воведе воена состојба, која беше укината неколку часа подоцна, откако првпат беше отфрлена во Парламентот.

Генералното собрание на Обединетите Нации со големо мнозинство одобри две резолуции со кои се бара итен прекин на огнот во Појасот Газа и поддршка на Агенцијата на ОН за палестински бегалци (УНРВА), која Израел ја забрани.

Од 193 земји, 158 гласаа за резолуцијата за прекин на огнот во Газа, а 13 беа воздржани, додека 159 земји гласаа за поддршка на УНРВА со 11 воздржани.

Видете и ова:

Амнести интернешнaл го обвини Израел за геноцид врз Палестинците во Газа

Гласањето беше одржано по дводневна дебата, за време на која претставниците на земјите-членки на ОН главно повикаа на прекин на 14-месечната војна меѓу Израел и милитантната група Хамас и бараа пристап до целата територија на Појасот Газа со цел за да се спречи хуманитарна катастрофа.

Укинувањето на контролите на внатрешните копнени граници на Романија и Бугарија со останатите земји од Шенген зоната ќе биде една од главните теми на денешното (12 декември) заседание на Советот за правда и внатрешни работи на ЕУ.

Покрај ова, министрите за внатрешни работи на земјите членки на ЕУ на заседанието на Советот ќе расправаат и за состојбата во Шенген зоната, со фокус на зајакнување на севкупната безбедност преку дигитализација, како и за потенцијалниот датум за почеток на примената на системот за влез/излез во Унијата (ЕЕС).

ЕЕС е автоматизиран ИТ систем за регистрирање на државјаните на земји кои не се членки на ЕУ при нивното патување на краток престој во Унијата. Согласно овој систем, граничните службеници ќе земаат отпечатоците од прстите или ќе ги фотографираат лицата при нивниот прв премин на границата на ЕУ и овие податоци ќе биде зачувани во дигитална датотека.

На седницата на Советот за правда и внатрешни работи на 10 октомври, Еврокомисијата најави дека планира фазен начин на воведување на ЕЕС.

Министрите ќе ја разгледаат и предложената регулатива за спречување и борба против сексуалната злоупотреба на деца, а ќе разменат мислења и за состојбата со борбата против трговијата со дрога и организираниот криминал.

Со предложениот закон на ЕУ за спречување и борба против сексуалната злоупотреба на деца се предвидува интернет компаниите да бидат обврзани да ги алармираат властите за секоја форма на онлајн сексуална злоупотреба на деца на нивните платформи. Планирано е и формирање на центар кој ќе им помага на властите во акциите по извештаите за сексуална злоупотреба на деца и кој ќе собира и споделува експертизи и најдобри практики за превенција и поддршка на жртвите.

Видете и ова:

Унгарија: Бугарија и Романија од јануари може да станат полноправни членки на Шенген

Предвидено е еврокомесарот за внатрешни работи и миграција Маркус Брунер пред министрите да поднесе извештај за состојбата со имплементацијата на Пактот за миграција и азил на ЕУ, по што за време на работниот ручек ќе се разговара за надворешната димензија на миграцијата и начините за зголемување на ефикасноста на политиката на ЕУ за враќање на мигрантите. Целосната имплементација на Пактот за миграција и азил, што беше усвоен во мај годинава, треба да започне од јуни 2026 година.

Утре (13 ноември), Советот ќе ја продолжи работата на ниво на министри за правда, кои се очекува да усогласат заеднички пристап на земјите членки кон Директивата за минимални правила за спречување на криумчарењето мигранти и за измените на Директивата за борба против сексуалната злоупотреба и сексуална експлоатација на деца.

Министерот за правда Игор Филков е благодарен на помошта од сојузниците во откривањето на случаи на корупција, но смета дека претстои надлежните институции во наредниов период до крај да ја завршат својата работа.

„Јас сум благодарен на нашите партнери што ни помагаат во процесите, но некои работи ќе мораме сами да ги истераме до крај. Во периодот што следи да видиме што ќе се случува, да не брзаме со заклучоци, вели Филков кој одговараше зошто од македонските надлежни институции нема истраги за корупција за Груби и судијата Беџети дека сториле корупција, а во САД веќе процениле дека има.

Видете и ова:

Обвинителството започна истрага за лица на црната листа на САД

На прашање зошто македонските институции не можеле да ги откријат и гонат за сторена корупција лицата кои се на „црната листа“ во САД за кои процениле дека кај нив има дејства на корупција, Филков смета дека се потребни усогласувања.

„Јас не би рекол дека не можат. Тоа значи дека ние имаме многу пред нас за усогласување. Така да почекаме да видиме што ќе се случи“, рече Филков.

Поранешниот прв вицепремиер и министер за политички систем и односи меѓу заедниците Артан Груби и членовите на неговото најблиско семејство и судијата од Апелациониот суд Енвер Беџети се најдоа на црната листа на американскиот Стејт департмент, објавена на 9 декември.

Видете и ова:

Агелер: „Црната листа“ на САД не е затворена, ќе има и други имиња

Во образложението се наведува дека тие примиле мито влијаат врз судските процеси поврзани со кривичната пресуда на екс директорот на Управата за безбедност и контраразузнавање (УБК), Сашо Мијалков.

Во официјалното соопштение објавено на веб - страницата на Стејт департментот, се истакнува дека на Меѓународниот ден за борба против корупцијата и во пресрет на Денот на човековите права, Соединетите Држави ги преземаат активности за промовирање на одговорност за сторителите на корупција и злоупотреба на човековите права ширум светот.

Американската амбасадорка Анџела Агелер изјави дека доказите за нив се достапни и дека македонските институции можат да ги најдат.

Четирите прозападни партии во Романија се согласија да формираат парламентарно мнозинство за да ги спречат екстремно десничарските групи да формираат влада, во услови на политички превирања откако Уставниот суд на земјата ги поништи претседателските избори во земјата.

Во пресрет на вториот круг од изборите, кој беше откажан, беа објавени податоци за влијание на Русија, што доведе до поништување на првиот круг од претседателските избори, во кој победи проруски политички аутсајдер.

Четирите партии кои заедно освоија најмногу гласови на парламентарните избори на 1 декември - левичарската Социјалдемократска партија (ПСД), централно-десничарската Национал-либерална партија (ПНЛ), реформистичката Унија за спас на Романија (УСР) и етнички унгарската УДМР, постигнаа договор доцна на 10 декември во Букурешт.

Видете и ова:

Протести на десницата во Букурешт поради поништените избори по руско мешање

„Денес, проевропските партии ПСД, ПНЛ, УСР и УДМР плус парламентарната група на национални малцинства ја изразуваат својата цврста посветеност да формираат проевропско мнозинство во романскиот парламент, проевропска влада и евентуално да поддржат заеднички проевропски кандидат на претседателските избори“, се вели во заедничката изјава на четирите партии, објавена доцна на 10 декември.

Договорот доаѓа откако четирите партии минатата недела ѝ дадоа поддршка на претседателската кандидатка на УСР Елена Ласкони пред вториот круг закажан за 8 декември. Во вториот круг таа требаше да се соочи со прорускиот независен кандидат Калин Георгеску, кој извојува неочекувана победа во првиот круг на 24 ноември.

Сепак, на 6 декември Уставниот суд на Романија ги поништи резултатите од првиот круг и нареди повторување на претседателските избори. Сето тоа дојде откако Врховниот совет за одбрана на таа земја членка на Европската унија (ЕУ) и НАТО, декласифицираше документи кои наводно докажуваат дека претседателската кандидатура на Џорџеску била поддржана од кампања предводена од неименуван „државен актер“ со помош на социјален медиумска платформа TikTok во сопственост на Кина.

Русија на 11 декември соопшти дека односите со Соединетите Држави се толку спротивставени што руските граѓани не треба да патуваат во САД, Канада и некои земји од Европската унија, бидејќи ризикуваат да бидат прогонувани од американските власти.

Говорејќи на прес-конференција во Москва, портпаролката на Министерството за надворешни работи Марија Захарова рече дека односите со САД се на работ на прекин.

„Во контекст на растечката конфронтација, патувањата во Соединетите држави, приватни или за официјални цели, носи сериозни ризици“, рече Захарова, пренесува Ројтерс.

„За време на ови празници ве повикуваме да продолжите да се воздржувате од патување во Соединетите Држави и нивните сојузнички сателитски држави, вклучително пред се Канада и земјите од Европската унија, со некои исклучоци“, рече Захарова.

Видете и ова:

Русинка уапсена во САД за наводни врски со руски разузнавачки служби

Руски и американски дипломати велат дека односите меѓу двете земји се полоши од кога било од Кубанската ракетна криза во 1962 година, поради несогласувањата околу војната во Украина.

Тие го достигнаа врвот на кризата минатиот месец, кога САД и Велика Британија ѝ дозволија на Украина да ги користи своите ракети за напад на руска територија.

Како резултат на тоа, Русија го намали прагот за употреба на нуклеарно оружје.

Русија и САД постојано меѓусебно се обвинуваат за апсење на нивните граѓани под лажни обвиненија.