Вести
Над 50 земји побарале трговски преговори со Белата куќа, вели советник на Трамп
Повеќе од 50 земји побараа од Белата куќа да започне трговски преговори, изјави денеска (6 април) економскиот советник на американскиот претседател Доналд Трамп, додека американските власти се обидуваат да го одбранат наметнувањето нови царини што предизвикаа глобални превирања.
Директорот на Националниот економски совет на САД, Кевин Хасет, негираше за телевизијата ABC News дека царините се дел од стратегијата на Трамп за уривање на финансиските пазари со цел да се изврши притисок врз Федералните резерви на САД да ги намалат каматните стапки.
Тој рече дека нема да има „политичка принуда“ врз американската централна банка. Во објава на неговата социјална мрежа Truth Social во петокот (4 април), Трамп сподели видео во кое сугерира дека неговите царини имаат за цел да ја погодат берзата во обид да наметне пониски каматни стапки.
Министерот за финансии Скот Бесент зборувајќи за телевизијата NBC News го намали значењето на падот на берзата и рече дека „нема причина“ да се предвидува рецесија поради воведувањето царини.
Трамп ги потресе економиите ширум светот бидејќи во средата ги објави царините за американскиот увоз, што поттикна одмазднички мерки од Кина и ги подгреа стравувањата од глобална трговска војна и рецесија.
Во неделните утрински емисии на американските телевии, највисоките функционери на Трамп се обидоа да ги прикажат царините како паметно репозиционирање на САД во глобалниот трговски поредок, а економските нарушувања како краткорочни последици.
Американските акции паднаа за околу 10 отсто во два дена откако Трамп објави нов глобален царински режим кој беше поагресивен отколку што очекуваа аналитичарите и инвеститорите.
За падот на пазарите аналитичарите и големите инвеститори го обвинија агресивниот пристап на Трамп кон царините, за кои повеќето економисти и шефот на американската централна банка веруваат дека ризикуваат да ја поттикнат инфлацијата и да го загрозат економскиот раст.
Хасет изјави за ABC News дека царините на Трамп досега поттикнале „повеќе од 50“ земји да контактираат со Белата куќа за да започнат трговски преговори.
Тајванскиот претседател Лаи Чинг-те денеска понуди нула царини како основа за разговори со САД, ветувајќи дека ќе ги отстрани трговските бариери наместо да наметнува реципрочни мерки и велејќи дека тајванските компании ќе ги зголемат инвестициите во САД.
За разлика од другите економисти, Хасет рече дека не очекува голем удар за потрошувачите бидејќи извозниците најверојатно ќе ги намалат цените.
Министерот за финансии Бесент изјави за NBC News дека не очекува рецесија поради царините, наведувајќи го како причина поголемото зголемување на работните места во САД, отколку што се очекувало.
„Можевме да видиме од бројот на работни места во петокот, тоа беше многу над очекувањата, дека одиме напред, така што не гледам причина да мораме да проценуваме рецесија“, рече Бесент.
Иран го отфрли повикот на Трамп за директни разговори за нуклеарната програма
Иранскиот министер за надворешни работи денеска (6 април) ги отфрли американските предлози за директни разговори за нуклеарните амбиции на Техеран, неколку дена откако американскиот претседател Доналд Трамп повика на разговори лице в лице, јави агенцијата АФП.
Во соопштението објавено од иранското Министерство за надворешни работи, Абас Арагчи рече дека Техеран е подготвен да води индиректни разговори со Вашингтон.
„Иран е подготвен за сите можни или веројатни настани и како што е сериозен во дипломатијата и преговорите, исто така ќе биде одлучен и сериозен во одбраната на своите национални интереси и суверенитет“, рече тој.
Пред три дена Трамп повика на „директни разговори“ со Техеран, велејќи дека тие се „побрзи“ и нудат подобро разбирање од разговорите преку посредници.
Минатиот месец американскиот претседател испрати писмо до врховниот лидер ајатолахот Али Хамнеи во кое повикува на преговори и предупредување за воена акција доколку дипломатијата не успее.
Иранскиот претседател Масуд Пезешкијан во саботата рече дека Техеран е подготвен да се вклучи во дијалог на „еднакви основи“.
Во 2015 година, Иран постигна историски договор со САД, Франција, Кина, Русија и Обединетото Кралство, како и Германија, за да ги ограничи своите нуклеарни активности.
Договорот од 2015 година - познат како Заеднички сеопфатен план за акција - ги олесни санкциите кои воведоа ограничувања на економијата на Иран.
Сепак, за време на првиот мандат на Трамп, САД се повлекоа од договорот и повторно воведоа казнени санкции.
Иран ги отфрла западните тврдења дека се обидува да изгради нуклеарно оружје, инсистирајќи дека неговите програми се насочени само кон цивилни цели, како што е производството на електрична енергија.
Еден испишан од Љубљана, во странство се лекуваат 68 повредени во пожарот
Во медицинските центри во странство во моментов се лекуваат 68 од повредените во пожарот во кочанската дискотека. Еден пациент е испишан од медицинскиот центар во Љубљана, а неговиот медицински третман го продолжува во друга држава, каде има здравствено осигурување, информираат попладнево од Министерството за здравство.
„Најавени се неколку исписи за пациенти за наредниве денови, по финализирање на постапката со протоколите. Непроменета останува состојбата на пациентите кои се третираат во странство, вклучително и состојбата на критичните пациенти“, се наведува во соопштението.
Во државава, шестмина пациенти се лекуваат во хируршката клиника „Свети Наум Охридски“, двајца на Клиниката за токсикологија, еден пациент на Клиниката за пластична хирургија. Двајца пациенти се лекуваат во „Систина“, според податоците на Министерството.
Пожарот во дискотеката „Пулс“ во Кочани избувна рано наутро на 16 март. Шеесет лица го изгубија животот во трагедијата.
Мицкоски: Имаме стабилно мнозинство
Владата функционира обединето, единствено. Мнозинството е стабилно и има неофицијално чиста дво-третинска поддршка во македонското Собрание, реално 78 пратеници ја поддржуваат, изјави денеска (6 април) премиерот Христијан Мицкоски, прашан за информациите дека Арбен Таравари ќе ја напушти коалицијата Вреди.
Тој истакна дека во јавноста има многу информации и ќе се воздржи од било какви коментари, додека одговараше на новинарски прашања по посетата на Општина Тетово.
И четирите партии, Беса, Алијанса за Албанците, Демократско движење и Алтернатива, кои се обединија во „Вреди“ за да ја испратат ДУИ во опозиција по дводецениското владеење, уверуваат дека владејачко мнозинство е стабилно, иако признаваат дека има несогласувања. Нив ги изнесоа на јавна сцена кога се доведе во прашање настапот на локалните избори и кој колкав дел од колачот ќе добие во однос на кандидати за градоначалници и советници.
Алијанса за Албанците, крилото чиј лидер е Арбен Таравари, денеска одржува собрание на партијатa, каде според дневниот ред ќе се дискутира за актуелна политичка состојба во државата и за локалните избори во 2025 година.
Локалните избори во Северна Македонија треба да се одржат во октомври 2025. Коалицијата Вреди (Влен) се формираше во пресрет на парламентарните и претседателските избори во април и мај 2024.
Иранската валута на рекордно ниско ниво додека американската стратегија за „максимален притисок“ го зема својот данок
Националната валута на Иран, риал, падна на рекордно ниско ниво во однос на американскиот долар, додека стратегијата на американскиот претседател Доналд Трамп за „максимален притисок“ врз економијата на Исламската Република продолжува да го зема својот данок.
Од 5 април, еден долар вредеше повеќе од милион риали на девизните пазари, бидејќи продавниците за валути беа повторно отворени откако претходно беа затворени за прославата на Персиската Нова Година, Новруз.
АП објави дека на улицата Фердуси во Техеран, срцето на иранските валутни пазари, некои трговци ги исклучиле електронските табли во нивните продавници кои ги прикажувале тековните девизни курсеви, бидејќи се очекувало дека риалот најверојатно дополнително ќе падне.
„Го исклучивме бидејќи не сме сигурни за последователните промени на девизниот курс“, изјави за АП, Реза Шарифи, работник во менувачница.
Трамп повторно ја воведе кампањата за „максимален притисок“ против економијата на Иран што ја започна за време на неговиот прв мандат додека Вашингтон се обидува да го притисне Техеран да преговара за неговата нуклеарна програма.
Техеран тврди дека неговиот нуклеарен сектор е наменет исклучиво за цивилни цели, додека САД го обвинуваат Иран дека се обидува да развие нуклеарно оружје.
Трамп се закани дека ќе го бомбардира Иран доколку не постигне договор со Вашингтон. Техеран ја отфрли заканата, опишувајќи ја како „навреда“ за мирот и безбедноста.
Кон крајот на март, Иран поднесе официјален одговор на писмото испратено од Трамп, во кое се предлагаат директни преговори за постигнување нов нуклеарен договор.
Иран ја отфрли можноста за директни разговори додека е во сила кампањата за „максимален притисок“, но контрадикторните изјави од Техеран наведоа некои експерти да шпекулираат дека таквите разговори би можеле да продолжат.
Гневот на јавноста расте во Иран, бидејќи економската ситуација во земјата се влошува под тешките американски санкции, што врши притисок врз реформистичкиот претседател Масуд Пезешкијан, кој беше избран во 2024 годин, што ги зголеми надежите за подобри односи со Западот.
„Оваа (економска криза) ќе ја направи перспективата за промена во (Иран) невозможна во очите на луѓето... Гневното и гладно општество може да излезе на улица во секој момент“, изјави Саид Пејванди, професор по социологија на Универзитетот во Париз 13, за Радио Фарда РСЕ во февруари.
Пензионер кој го наведе само своето име, Саид, поради страв од одмазда, изјави за АП дека ако Иран ја прекине својата непријателска политика кон надворешниот свет, може да има финансиска помош.
„Ако сакаме да живееме удобно, треба да одржуваме добри односи со нашите соседи. Не треба да им покажуваме заби. Тие ќе го направат истото“, рече тој.
Русија истрела десетици дронови и ракети кон Украина
Русија го погоди украинскиот главен град со балистичка ракета и фрли моќна бомба „глајд“ врз град источно од Харкив, дополнително поткопувајќи ги напорите за зацврстување на примирјето меѓу Москва и Киев.
Редакцијата на Freedom TV беше тешко оштетена во нападот на 6-ти април -- што е втор пат радиодифузерот финансиран од државата да биде цел на руски напади.
Киевските власти соопштија дека едно лице загинало, а најмалку три лица се ранети кога проектилот погодил индустриски кварт, предизвикувајќи пожари и оштетувајќи магацин и други згради.
Жртвите се чинеше дека се минимални бидејќи во областите главно се наоѓаат индустриски бизниси и складишта.
Во соопштението, Freedom TV, која беше основана пред сеопфатната инвазија на Русија во февруари 2022 година, рече дека нејзините редакции биле тешко оштетени, но нема повредени вработени.
Во Купјанск, град источно од Харкив, руските сили фрлија бомба“глајд“ врз станбен кварт, предизвикувајќи голема штета, а ранети се две лица.
Голем дел од градот, кој е блиску до линиите на фронтот, беше евакуиран поради приближувањето на руските сили од север.
„Глајд“ бомбите се тешка муниција и се фрлаат од авиони зад линиите на фронтот. Од овие оружја е тешко да се одбрани, а руските сили ги користат за разурнувачки ефект против украинската одбрана долж линијата на фронтот.
Севкупно, Русија истрела речиси 20 проектили врз украински цели и повеќе од 100 дронови, соопштија официјални лица. Според нив, биле соборени половина од ракетите и речиси половина од дроновите.
Украина од своја страна истрела 11 дронови врз руски цели, соопшти руското Министерство за одбрана.
Во февруари, Кремљ и Белата куќа, како и украинските власти, објавија рамка за ограничен прекин на огнот што ќе ги ограничи нападите врз енергетската инфраструктура како што се електрани, далноводи и трафостаници. Москва и Вашингтон најавија и договор за ограничување на воените активности во регионот на Црното Море.
Сепак, украинските и руските сили продолжија со нападите со дорнови и ракети речиси секоја вечер.
На 4 април, руска ракета за која украинските власти соопштија дека била вооружена со касетна муниција, погодила населба во градот Криви Рих, југоисточно од Киев, при што загинале 19 лица. Беше погодено и детско игралиште, при што загинаа најмалку девет деца. Десетици луѓе беа повредени.
Москва тврдеше дека цел на нападот бил состанок на украинската армија.
Украинските власти прогласија ден на жалост на 6 април за загинатите во нападот.
„Мораме да извршиме притисок врз Русија, која избира убивање деца наместо примирје“, рече претседателот Володимир Зеленски во видео обраќање во текот на ноќта, додавајќи „мораме да воведеме дополнителни санкции против оние кои не можат да постојат без балистички напади врз соседните нации“.
Зеленски, исто така, ја критикуваше изјавата на американската амбасадорка Бриџит Бринк, која рече дека е згрозена од нападот, но не ја именуваше Русија.
„За жал, одговорот од американската амбасада е изненадувачки разочарувачки - толку силна земја, толку силен народ, но сепак толку слаба реакција“, напиша тој во објавата на Телеграм.
Сѐ уште нема реакција од американската амбасада на критиките на Зеленски.
Зеленски го поздрави „напредокот“ со европските воени лидери откако го критикуваше одговорот на САД на смртоносниот напад
Украинскиот претседател Володимир Зеленски го поздрави „опипливиот напредок“ на потенцијалните мировни сили по средбата со француските и британските воени лидери, набргу откако го критикуваше Вашингтон за, како што рече, „слаб“ одговор на најновиот руски воздушен напад во кој загинаа девет деца, објави Украинскиот сервис на РСЕ, според извештаите на агенцијата Ројтерс.
„Има опиплив напредок и први детали за тоа како може да се распореди безбедносниот контингент на партнери“, рече Зеленски на социјалните мрежи на 5 април, без да даде конкретни детали.
Изјавите дојдоа откако украинскиот воен командант Олександар Сирски и министерот за одбрана Рустем Умеров се сретнаа со началникот на британскиот Генералштаб, Тони Радакин и францускиот колега, Тиери Буркхард во Киев.
Коментарите се појавија и пред пријавениот руски воздушен напад врз главниот град Киев во раните утрински часови на 6 април.
„Експлозии во главниот град. ПВО е активна“, напиша градоначалникот Виталиј Кличко на апликацијата Телеграм. Веднаш немаше достапни информации за жртви или материјална штета.
На почетокот на март, британскиот премиер Кир Стармер најави формирање на „коалиција на подготвени“ за воспоставување воена мисија во Украина, иако напредокот е бавен и многу прашања остануваат нерешени.
Францускиот претседател Емануел Макрон, исто така, презеде водечка улога во напорите да се создаде, она што тој го нарекува „сили за убедување“ за Украина по каков било крај на војната која станува сè повеќе смртоносна по целосната инвазија на Русија во февруари 2022 година.
„Заедно со Коалицијата на подготвените за Украина, ги продолжуваме нашите разговори за долгорочна поддршка за украинскиот народ“, напиша Макрон на X на 5 април.
Британскиот министер за одбрана Џон Хили треба да биде домаќин на министрите за одбрана на ЕУ на 10 април во Брисел за да разговараат за Украина, соопшти Министерството за одбрана во Лондон. Хили потоа ќе ја води Контакт групата за одбрана на Украина со својот германски колега следниот ден.
Претходно, Зеленски силно го критикуваше, како што го нарече „слабиот“ американски одговор на рускиот воздушен напад што погоди игралиште, при што загинаа најмалку 18 лица, од кои половината беа деца.
Москва тврдеше дека цел на нападот, доцна на 4 април -- за кој Киев рече дека вклучува употреба на касетна муниција -- бил кон воен состанок.
Фотографиите и видеата од местото на настанот, сепак, покажаа уништување на игралиште во станбена населба во градот Криви Рих, родниот град на Зеленски.
Амбасадорката на САД во Киев, Бриџит Бринк, во објава на социјалните мрежи рече дека е „згрозена“ од нападот, во кој исто така беа повредени најмалку 74 лица, велејќи дека „затоа оваа војна мора да заврши“.
Но, Зеленски ја критикуваше изјавата за неименување на Русија, нешто што Бринк -- која беше назначен од поранешниот претседател Џо Бајден -- редовно го правеше во изјавите пред претседателот Доналд Трамп да ја преземе функцијата.
Во објава на социјалните мрежи, тој ги наведе имињата и возраста на деветте деца кои починаа, на возраст од три до 17 години, додека го критикуваше Вашингтон за изјавата на амбасадорката Бринк.
„За жал, одговорот од Амбасадата на САД е изненадувачки разочарувачки – толку силна земја, толку силен народ, а сепак толку слаб одговор“, напиша тој, додавајќи „тие се плашат дури и да го кажат зборот 'руски' кога зборуваат за ракетата што ги уби децата“.
Руските напади се меѓу најсмртоносните против цивили оваа година, рекоа украинските власти, и предизвикаа нов гнев во Украина поради тоа што Москва не е посветена на завршување на војната во услови на тековни разговори предводени од САД со двете земји за постигнување примирје.
Денеска (6 април) е прогласен за ден на жалост поради трагедијата во Криви Рих, соопштија украинските власти.
Протести против Трамп и Маск низ САД и Европа
Стотици илјади луѓе учествуваа на повеќе од 1.400 протести низ сите 50 сојузни сојузни држави на САД против претседателот Доналд Трамп и американскиот милијардер Илон Маск, кој е шеф на Одделот за владина ефикасност (DOGE), објавија светските медиуми.
Така, американскиот Си-Ен-Ен и некои други медиуми јавуваат дека милиони луѓе учествувале на протестите, организирани од продемократското движење. Организаторите на демонстрациите велат дека се против, како што го нарекуваат „непријателско преземање“ и напад врз американските права и слободи со, како што велат, преземените потези од Трамп и Маск.
Протести се одржаа во престолнините на американските држави, федералните згради, канцелариите на Конгресот, центрите за социјално осигурување, парковите и градските сали низ САД.
Демонстрантите изразија незадоволство поради низа политички одлуки, вклучително и намалување на правата на трансродовите лица, масовни депортации на мигранти, ограничувања на правата за абортус и планови за намалување на социјалното осигурување.
Организаторите на протестот ги повикаа сите кои меѓу другото се противат на нападите врз демократијата, кратењето на работните места, да се приклучат на демонстрациите.
Според Си-Ен-Ен, Трамп отпуштил најмалку 121.360 вработени во федералните агенции заклучно со 28 март.
Според податоците на организаторите, околу 150 активистички групи се пријавени за учество на протестите. Некои демонстранти носеа украински знамиња, додека други носеа палестински кефии и натписи „Слобода за Палестина“.
Покрај САД, протести против Трамп и Маск се одржаа и во неколку европски градови, вклучувајќи ги Берлин, Франкфурт, Лондон и Лисабон.
Еден приведен, по другиот се трага, за пукањето објавено на „Фејсбук“
Лишено од слобода е едно лице, по друго се трага, во врска со пукањето објавено на социјалните мрежи, информираат од Министерството за внатрешни работи (МВР).
Во текот на вчерашниот ден, врз основа на споделено видео на социјалната мрежа „Фејсбук“ во кое се пука, а поради постоење основи за сомнение за сторено кривично дело, полициски службеници извршиле претрес во село Црнилиште, општина Долнени, во домот на Џ. Ќ., на 51-годишна возраст.
„Пронајдени се три парчиња оружје што ги поседува со дозвола и тоа: полуавтоматска ловна пушка, репетирачки карабин и полуавтоматски пиштол, како и 395 куршуми различен калибар, 17 парчиња ловен патрон и еден ресивер поврзан на видео-надзор инсталиран во домот“, појаснуваат од Министерството.
Пронајдените предмети биле одземени поради сомнение за извршено кривично дело, а потоа, како што инфомира МВР, следи постапка за одземање на дозволата за оружје.
„Џ. Ќ. е лишен од слобода, а се преземаат мерки за пронаоѓање на неговиот син А.Ќ. и за расчистување на случајот“, истакнуваат од МВР.
Израелската армија ги призна грешките во инцидентот во кој загинаа 15 медицински лица во Газа
Израелската армија призна дека нејзините војници направиле грешки во инцидентот на 23 март, кога загинаа 15 работници на итната помош во јужниот дел на Газа, пишува Би-Би-Си. Конвој од амбулантни возила на палестинското здружение Црвена полумесечина (PRCS), возило на ОН и противпожарно возило на Цивилната заштита на Газа беа под оган во близина на Рафах.
Израел првично тврдеше дека војниците отвориле оган бидејќи конвојот „сомнително“ се приближувал во мракот, без вклучени светла или сигнали. Меѓутоа, видеото од мобилниот телефон, снимено од еден од загинатите работници, покажува дека возилата ги вклучиле светлата додека реагирале на повикот за помош за повредените.
Израелските одбранбени сили (ИДФ) тврдат дека најмалку шест болничари биле поврзани со Хамас, кој САД и Европската унија го сметаат за терористичка организација, но допрва треба да достават докази. Признале дека сите биле невооружени кога почнало пукањето. Снимката која прво ја објави Њујорк тајмс покажува како возила застануваат патот пред да започне пукањето без предупредување.
ИДФ соопшти дека војниците претходно пукале во автомобил во кој се наоѓале тројца членови на Хамас. Кога пристигнале возилата на брзата помош и застанале до тој автомобил, војниците претпоставиле дека се под закана и отвориле оган, и покрај тоа што немало докази дека лицата од итната помош биле вооружени.
Телата на 15-те загинати работници биле закопани во песок за да се заштитат од диви животни, а возилата преместени и закопани следниот ден за да се расчисти патот. Телата не беа пронајдени седум дена по инцидентот поради неможноста на меѓународните агенции, вклучително и ОН, да организираат безбеден премин во областа.
Инцидентот поттикна повици од меѓународни организации, вклучувајќи ја и Црвената полумесечина, за независна истрага. Израелската армија вети „темелна истрага“ за да се разбере редоследот на настаните и како да се справи со ситуацијата.
Израел го продолжи своето воздушно бомбардирање и копнена офанзива во Газа на 18 март, откако првата фаза од договорот за прекин на огнот заврши и преговорите за втората фаза заглавија.
Оттогаш во Газа се убиени повеќе од 1.200 луѓе, според Министерството за здравство управувано од Хамас.
Израелската војска започна кампања за уништување на Хамас како одговор на прекуграничен напад на 7 октомври 2023 година, во кој загинаа околу 1.200 луѓе и беа земени 251 заложник.
Оттогаш во Газа се убиени повеќе од 50.600 луѓе, според податоците на Министерството за здравство на територијата.
Мултимедија
Најпосетени
Што треба да знаете