Возрасна жена загина, а деветгодишно дете е потешко повредено, откако на 3 декември паднале од шестиот кат на зграда во скопската општина Кисела Вода, соопшти Министерството за внатрешни работи. Според полицискиот билтен, 69 годишната жена починала веднаш по падот по здобиените повреди, додека детето веднаш било пренесено во Комплексот клиники „Мајка Тереза“ за укажување на помош. Од МВР велат дека се преземаат мерки за расчистување на случајот.

Видете и ова:

Македонски државјанин загина во сообраќајна несреќа во Грција

Директорот на Клиниката за детска хирургија Лазо Јовчески во изјава за медиумите истакнува дека детето е на интензивна нега, има повеќе повреди и скрешеници но, како што вели, засега нема потреба од хируршка интревенција.

„Има повреди и скршеници на повеќе системи и органи, почнувајќи од главата, рамото, повреди на белите дробови, фрактури на ребрата и карлицата. Дише самостојно, со кислородна поддршка и засега нема индикации дека е потребен оперативен зафат,“ изјави д-р Јовчески за ТВ Телма.

Засега нема детали за причините на несреќата.

Генералниот секретар на НАТО Марк Руте ја обвини Русија дека ги поддржува ракетните и нуклеарните програми на Северна Кореја во замена за војници и оружје.

„Овие случувања би можеле да го дестабилизираат Корејскиот Полуостров, па дури и да ги загрозат Соединетите Држави“, рече Руте на 4 декември по дводневниот состанок на членките на алијансата во Брисел проектили кои исто така би можеле да стигнат до САД.

Руте не даде никакви детали за разузнавачките информации на НАТО околу ова прашање, јавува германската новинска агенција ДПА.

Видете и ова:

Рускиот министер за одбрана Белоусов во посета на Северна Кореја

Минатиот месец, Северна Кореја и Русија го ратификуваа „одбранбениот договор“ со што е потврдено нивното зближување поради руската војна во Украина. Договорот го формализира повеќемесечното продлабочување на безбедносната соработка меѓу двете земји.

Во последниве месеци, Ким Јонг Ун им даде приоритет на односите со Москва во обид да излезе од меѓународната изолација и да ја зајакне сопствената позиција, постојано поддржувајќи ја војната на Путин во Украина и претставувајќи ја Северна Кореја како дел од обединет фронт против Вашингтон.

Според украинските власти, околу 11 000 севернокорејски војници веќе се распоредени во Русија и почнале да се борат против Украинците на руска територија, во областа Курск.

Српските пратеници почнаа да размислуваат за предлог-законот доставен до парламентот со кој ќе се формира регистар на „странски агенти“, потег што може да ја оддалечи Србија од нејзините амбиции за ЕУ.

Инициран од членовите на „Движењето на социјалистите“, предводено од прорускиот вицепремиер Александар Вулин, нацрт-законот има за цел да ги регулира организациите и поединците кои добиваат повеќе од 50 отсто од своето финансирање од странски извори.

Поддржувачите на законот тврдат дека тој има за цел да обезбеди поголема транспарентност во невладиниот сектор. Тие тврдат дека некои организации финансирани од странство работат против националните интереси на Србија.

Предлог-законот во Собранието беше поднесен на 29 ноември од пратениците Ѓорѓе Комленски и Бојан Торбица, објави белградскиот весник „Данас“.

Сепак, српските и странските организации предупредуваат дека таквиот закон може да ги стигматизира граѓанските организации, да го попречи нивното работење и да ја ограничи слободата на изразување.

„Овој предлог закон претставува сериозна и директна закана за граѓанските организации, загрозувајќи ја нивната улога во заштитата на демократските вредности, човековите права и европската интеграција“, се вели во соопштението на Економскиот и социјалниот комитет на ЕУ.

Видете и ова:

САД се загрижени за предложениот закон за странски агенти во Србија

Во него е посочено дека како и со слични иницијативи во другите земји-кандидати, како што е случајот со Грузија, таквото законодавство е некомпатибилно со фундаменталните вредности на Европската унија, кои од Србија, како земја-кандидат за ЕУ, се очекува да ги поддржува.

Регионалниот тренд кон усвојување на такви закони, законодавство кое го отсликува рускиот закон и често е водено од проруски политички сили, ја нагласува пошироката геополитичка борба на Балканот.

Неколку земји во регионот се наоѓаат во ситуација кога се обидуваат да ги балансираат историските врски со Русија и нивните аспирации за европска интеграција.

Србија, заедно со Црна Гора, се смета за фаворит во процесот на пристапување во ЕУ. Меѓутоа, за да се постигне членство, земјите кандидати мора да ги усогласат своите закони, политики, институции и практики со стандардите на ЕУ.

Секое законодавство кое се смета за потиснување на граѓанските слободи, рече ЕУ, може да го загрози овој напредок.

Видете и ова:

Партијата на Вулин предложи закон за странски агенти во српскиот парламент

Во Црна Гора, сличен нацрт-закон беше предложен во октомври од страна на коалицијата „За иднината на Црна Гора“, која вклучува проруски партии како „Новата српска демократија“ и „Демократската народна партија“.

Предлог-законот во Србија е исто така надополнет со дополнителни контроверзии поради неговото потекло.

Вицепремиерот Вулин, верен сојузник на Русија, го позиционираше предлог-законот како мерка за транспарентност, споредувајќи го со Законот за регистрација на странски агенти на САД (ФАРА). Сепак, српската опозиција и меѓународните набљудувачи тврдат дека нацрт-законот поблиску наликува на рестриктивното законодавство во Русија.

Блиските врски на Вулин со Москва, нагласени со честите посети и неговата улога во координирањето на активностите на Србија поврзани со БРИКС, го привлекоа меѓународното внимание.

Во 2023 година, тој беше ставен под санкции на САД поради наводно олеснување на руските активности на Балканот. Критичарите сметаат дека предложениот закон е усогласен со моделот на Москва да ги заглави независните граѓански организации и да го ограничи несогласувањето.

Ерменскиот премиер Никол Пашинијан на 4 декември во парламентот изјави дека Ереван ефективно ја поминал „точката од која нема враќање“ во врска со неговата реинтеграција во воената алијанса предводена од Русија.

Неговата изјава дојде како одговор на неодамнешните изјави на рускиот претседател Владимир Путин, кој тврдеше дека Организацијата на договорот за колективна безбедност не може да интервенира во војната меѓу Ерменија и Азербејџан во 2020 година за отцепениот регион Нагорно-Карабах, бидејќи тоа не се случило на ерменска територија.

„Со сета почит кон рускиот претседател, оваа изјава ги истакнува фундаменталните прашања во рамките на Организацијата“, рече Пашинијан.

Неговите коментари ги нагласија растечките тензии меѓу Ерменија и Организацијата, означувајќи клучна промена во безбедносната динамика во регионот.

Односот меѓу Ерменија и Организацијата е „затегнат“ веќе извесно време, особено по упадот на азербејџанските сили на суверена територија на Ерменија во 2022 година.

Ереван ја обвини Организацијата дека не ја исполни својата посветеност да брани земја-членка, иако Ерменија ја истакна непосредната закана за нејзините сојузници. Според Пашинијан, првичните гаранции од сојузниците на Организацијата дека границите на Ерменија се „црвена линија“ подоцна биле отфрлени како двосмислени тврдења за недефинирани граници.

„Кога се случи агресијата, рековме дека црвената линија е помината. Тие одговорија велејќи: „Па, границата не е официјално разграничена“, рече Пашинијан, нагласувајќи дека нема јасен одговор од алијансата.

Видете и ова:

Хашкиот суд одлучи дека е надлежен за случаите на Ерменија и Азербејџан

Ерменските власти, исто така, ги критикуваа руските мировници за неуспехот да ја спречат брзата офанзива на Азербејџан во Нагорно-Карабах во септември 2023 година, што на крајот резултираше со тоа што Азербејџан ја врати контролата врз регионот по речиси три децении владеење на етничките Ерменци.

Овој недостаток на акција доведе до одлука на Ереван да го замрзне своето учество во активностите на оваа Организација. Ерменија не присуствуваше на состанокот на Советот за колективна безбедност на Организацијата на 28 ноември во Казахстан и ги прескокна заедничките воени вежби и други состаноци. Сепак, таа официјално не се повлече од Организацијата.

Белорусија, Казахстан, Киргистан и Таџикистан се исто така земји-членки на Организацијата за договорот за колективна безбедност.

Генералниот секретар на Организацијата, Имангали Тасмагамбетов од Казахстан, го минимизира отсуството на Ерменија, наведувајќи дека тоа не влијае на севкупната ефикасност на алијансата. Тој на 4 декември повтори дека Ерменија останува формален сојузник и дека за тоа нема забелешки или пречки од другите земји-членки.

И покрај овие уверувања, критиките на Ерменија за неактивноста на Организацијата наспроти азербејџанските воени потези поттикнаа поширока дебата за веродостојноста на алијансата. Многумина во Ерменија гледаат на колебливоста на Организацијата како знак на нејзиното слабеење во справувањето со безбедносните предизвици во регионот.

Зголемената критика на Ерменија кон Организацијата и нејзиното стратешко вртење кон другите меѓународни партнери укажуваат на слабеење на зависноста од безбедносните структури предводени од Русија.

Високи руски власти, вклучително и претседателот Владимир Путин, биле директно вклучени во наредбата за присилно пренесување, згрижување и подоцна посвојување на украинските деца иселени од воените зони и окупираните региони на Украина, открија американски истражувачи.

Во извештајот објавен на 3 декември, истражувачите од Универзитетот Јеил соопштија дека најмалку 314 деца од Украина биле предмет на „систематска програма на принудно посвојување и згрижување“ од страна на руски поединци и семејства.

„Руската Федерација се вклучи во систематско, намерно и широко распространето принудно посвојување и префрлање на деца од Украина.Операцијата беше иницирана од Путин и неговите подредени со намера да ги „русифицираат“ децата од Украина“, се вели во извештајот.

Во него се посочени голем број докази кои укажуваат на можна вина за воени злосторства од страна на Путин и другите високи функционери.

Меѓународниот кривичен суд издаде налог за апсење на Путин во март 2023 година за „воено злосторство-незаконско депортирање“ и „незаконско пренесување“ на деца од украинска територија во Русија. Обвинета беше и комесарката за правата на децата во Кремљ, Марија Лвова-Белова.

Истражувачите од лабораторијата за хуманитарни истражувања на Универзитетот Јеил, чија работа е делумно поддржана од Стејт департментот на САД, рекоа дека во својот извештај документирале докази кои датираат од 2022 година па наваму:

• Авионите регистрирани во руските воздухопловни сили и претседателската канцеларија биле користени за прелетување деца во Русија;
• Украинските деца биле носени во Русија со месеци, се запишувале во руски училишта, а потоа биле наведени во базите на податоци за сместување деца;
• Некои украински деца се појавуваат во руските бази на податоци како да се родени во Русија, а не во Украина;
• Руските граѓани кои преземале законско старателство на украински малолетници добиле „овластување“ да аплицираат за руско државјанство за децата во кои се под нивно старателство;
• Украинските деца биле подложени на „проруско превоспитување“ во руските државни институции.

Поголемиот дел од децата од Украина кои се наведени во руските бази на податоци, се вели во извештајот, биле земени од Доњецк, источноукраински регион кој е делумно окупиран од руските и руските сојузнички сили од 2014 година.

Кремљ прогласи анексија на регионот Доњецк и три други украински региони, Луганск, Запорожје и Херсон, како и Кримскиот Полуостров. Само Сирија и Северна Кореја го признаа овој потег.

Руските власти често ги прикажуваат нивните напори како хуманитарен гест, засолниште, хранење или заштита на децата од војна во окупираните региони. Меѓутоа, во многу случаи, руските власти направија малку за да ги идентификуваат родителите или роднините или законските старатели на украинските деца.

Украинските официјални лица, новинари и активисти на граѓанското општество, во меѓувреме, исто така собраа значителни докази за државната поддршка за префрлање и депортирање на деца надвор од Украина.

Во многу случаи, напорите ја оптоварија руската и онака преоптоварена инфраструктура за социјална заштита. Стотици украински деца беа префрлени од окупираните украински региони и испратени во мрежа од летни и празнични кампови во Белорусија, каде што беа изложени на проруско образование и пропаганда, открива истражувањето на РСЕ.

Според официјалните украински бројки, од 24 јули 2024 година, 19.546 деца биле депортирани од Украина во Русија од почетокот на сеопфатната инвазија на Русија во февруари 2022 година.

Украинскиот комесар за човекови права минатиот месец рече дека 1.012 деца биле вратени од Русија до денес.

Соединетите Држави ја повикаа грузиската влада да се однесува достоинствено со демонстрантите по неколкудневните брутални мерки во Тбилиси и обвинувањата за прекумерна употреба на полициска сила, па дури и тортура од страна на полицијата.

На почетокот на 4 декември, безбедносните сили повторно употребија водени топови и солзавец за да ги растераат демонстрантите кои учествуваа во шестата последователна ноќ на протести во главниот град на Грузија, предизвикани од најавата на владејачката партија „Грузиски сон“ дека ќе ги прекине преговорите за пристап со Европската унија.

Американската амбасада во Грузија на 4 декември објави куса порака на својата Фејсбук страница, во која пишува само „Достоинствено лидерство?“

Оваа порака дојде еден ден откако со слично кратката реченица САД и порача на грузиската влада „Не обвинувајте ги другите“ во објава на Фејсбук, истакнувајќи дека „Грузискиот сон“ е тој што го запре процесот за членство во ЕУ и дека таа партија е виновна за сопирањето на стратешкото партнерство со Вашингтон.

Видете и ова:

Страшни сведоштва за полициска бруталност кон грузиските демонстранти

На 4 декември, демонстрантите се преселија од централната авенија Руставели до блиската метро станица откако безбедносните сили им го блокираа пристапот до зградата на парламентот и уапсија неколку демонстранти.

Подоцна истиот ден, полицијата спроведе рации во канцелариите на неколку грузиски опозициски партии. Мета на рациите и претресите во канцелариите се оние на опозициските „Обединетото национално движење“ и „Коалицијата за промени“.

При овие претреси беше приведени двајца опозициски лидери Ника Гварамиа дел од „Коалицијата за промени“, и актвистиката Гела Хасаја, која е член на Коалицијата за промени.

Меѓу приведените е и Илија Глонти, администратор на Фејсбук платформата Даитове. Станува збор за платформа која е позната по објавување на координацијата на протестните активности, каде организаторите и учесниците споделуваат логистички детали и ажурирања за собирите.

И покрај зголемените протести, премиерот Иракли Кобахиџе одби да отстапи и се закани дека ќе ги казни политичките противници, кои ги обвинува дека стојат зад насилството што се случи на протестите.

Безбедносните сили почнаа да ги растеруваат демонстрантите собрани пред зградата на парламентот, откако Министерството за внатрешни работи соопшти дека некои од нив ги навредувале службениците за спроведување на законот и фрлале разни тапи предмети, огномети и запаливи предмети во нивна насока.

Тројца влијателни американски сенатори, копретседателот на американската Хелсиншка комисија, демократскиот сенатор Бен Кардин од Мериленд и републиканците Роџер Викер од Мисисипи и Џон Корнин од Тексас во заедничка изјава дадоа поддршка на грузиските демонстранти и ја осудуваат прекумерна употреба на насилство од страна на владата.

„Потегот на Грузискиот сон да ги напушти преговорите за членство во Европската унија е длабоко предавство на јасната и огромна желба на грузискиот народ да ги прифати европските вредности и институции“, се вели во нивната заедничка изјава.

„Ова не е однесување на влада посветена на демократски реформи и плурализам, туку на несигурен режим кој ја влече Грузија кон автократија во руски стил. Овие акции флагрантно ги кршат меѓународните демократски норми и ги поткопуваат легитимните аспирации на грузискиот народ“, се вели во соопштението.

Сириските владини воени сили започнале контранапад против бунтовниците предводени од исламисти кои се приближувале до воздушната база управувана од Русија откако зазеле низа градови и го затвориле фронтот околу клучниот град Хама, објавија сириските државни медиуми.

Контраофанзивата на владините сили дојде по военто напредување во изминатите неколку дена од страна на бунтовниците предводени од исламистичката група Хајат Тахрир ал-Шам (ХТС). Тие го освоија Алепо, најголемиот град во земјата, како и 14 централни села и градови и се приближија на 35 километри од воздухопловната база Кмеимим.

Режимот на претседателот Башар ал-Асад ја предаде воздухопловната база на Русија во 2015 година, кога Москва навлезе за да му помогне на Дамаск да ја сврти во своја полза четири годишната граѓанска војна во тој регион.

Видете и ова:

Сириската војска започна контраофанзива во градот Хама

Сириската државна новинска агенција САНА соопшти дека бунтовниците на 4 декември се повлекле на околу 20 километри од Хама, четвртиот по големина град во Сирија, кој е под контрола на владата, откако владините трупи поддржани од руските воздушни напади ги соборија бунтовниците во периферијата на градот.

Сириската опсерваторија за човекови права, со седиште во Британија, рече дека бунтовниците се повлекле само 10 километри. Хама, која е клучна за одбраната на Дамаск, е порта за крајбрежните градови Тартус и Латакија, од кои првиот е дом на стратешка руска поморска база.

За приредбата во Основното училиште „7 Март“ во тетовско Челопек, каде ученици беа облечени во униформи на Ослободителната народна армија (ОНА) односно УЧК и со пушки во рацете, одговорност ќе понесе една од наставничките.

„Записникот од вонредниот надзор е готов, инспекторите утврдиле неправилности поради што одговорност ќе понесе една од наставничките која била организатор на приредбата“, изјави денеска (4 декември) министерката за образование и наука Весна Јаневска.

Видете и ова:

Освен во Челопек, Јаневска најави инспекција и во други училишта за слични настани

Министерката најави дека директорот на училиштето и градоначалникот ќе бидат информирани за да постапат според закон.

Таа претходно најави дека слични пријави имало и за настани во други училишта во Чаир, Тетово и Струга и оти и таму ќе има контроли од Државниот просветен инспекторат.

„Но она што е поважно, според мене, е дека и во ова училиште и во неколку други училишта каде што имавме пријави за нерегуларности, каде што, чесно ќе кажам не се утврдени нерегуларности, но имало некаков револт, ќе спроведеме обука за соживот, мултукултурализам, мултиетничност, и за тоа ќе побараме поддршка и од ОБСЕ“, изјави Јаневска.

Видете и ова:

План или приказни за дестабилизација - политиката го пали фитилот

Приредбата во Челопек беше организирана по повод Денот на албанското знаме – 28 ноември, а просветниот инспекторат изврши контрола на 2 декември.

Настанот во ова основно училиште не е единствениот настан организиран по повод Денот на албанското знаме кој што кое предизвика реакции во јавноста. Покрај реакциите, беа регистрирани и инциденти, како и сквернавење на македонското, а потоа и на албанското знаме. За овие инциденти досега се приведени вкупно 18 лица.

„Соединетите Држави се длабоко загрижени за последиците што предложениот закон за странски агенти во Србија би можел да ги има врз демократијата, човековите права и основните слободи, вклучително и слободата на изразување и здружување“, се вели во одговорот на Стејт департментот за Радио Слободна Европа (РСЕ).

„Ваквиот закон може да го стесни просторот за дејствување на граѓанското општество, да ги стигматизира граѓанските организации кои работат на подобрување на животот на српските граѓани и да ја попречи работата на независните медиуми кои обезбедуваат точни информации за јавноста“, се вели во одговорот од оваа институција.

Се додава дека овие елементи се клучни за сите демократски институции и демократски системи.

Инаку, пратениците на Социјалистичкото движење, чиј основач е прорускиот вицепремиер на Србија Александар Вулин, до парламентот поднесоа предлог-закон за посебен регистар на агенти на странско влијание.

Видете и ова:

Партијата на Вулин предложи закон за странски агенти во српскиот парламент

Според тој предлог, за „агенти“ се сметаат сите здруженија и непрофитни организации кои најмногу се финансираат или на друг начин се помагаат од странство. Социјалистичкото движење е помал коалициски партнер на владејачката Српска напредна партија и српскиот претседател Александар Вучиќ.

Европската комисија за РСЕ изјави дека секој предлог закон треба да биде во согласност со европските стандарди.

„Потсетуваме дека секој закон на земја кандидат за членство во ЕУ мора да биде во согласност со основните демократски вредности на ЕУ, вклучително и слободата на говорот и изразувањето“, се вели во одговорот.

Пред да стане членка на ЕУ, земјата кандидат мора да ги усогласи своите закони, политики, институции и практики со стандардите и барањата на ЕУ.

Србија, заедно со Црна Гора, се смета за лидер во процесот на пристапување во ЕУ.

Закон за „странски агенти“ постои во Русија и, според критичарите, служи за задушување на критиките на владата и ограничување на работата на активистите за човекови права и независните медиуми.

Иран ја ослободи добитничката на Нобеловата награда за мир Наргес Мохамади од затвор на три недели поради здравствени причини, објави нејзиниот адвокат на социјалните мрежи.

„По совет на докторот кој ја прегледал, јавниот обвинител и ја суспендираше затворската казна на Наргес Мохамади на три недели и таа беше ослободена од затвор“, изјави Мостафа Нили на платформата X.

Семејството и поддржувачите на Мохамади побараа нејзино безусловно ослободување и велат дека тринеделниот затвор е несоодветен.

„Суспендирањето на казната на Наргес Мохамади од 21 ден е несоодветно. Бараме итно и безусловно ослободување на Наргес Мохамади или барем продолжување на нејзиното отсуство за три месеци“, се вели во соопштението.

Извори за Радио Фарда (ирански сервис на РСЕ) потврдија дека 52-годишната Мохамади е ослободена од затвор.

Иранските власти дозволија Мохамади да биде хоспитализирана на крајот на октомври, речиси два месеци откако таа се разболе.

Видете и ова:

Иранската добитничка на Нобелова награда меѓу повредените затворенички во Техеран

Таа ја доби Нобеловата награда за мир во 2023 година, додека беше во затвор, „за нејзината борба против угнетувањето на жените во Иран и нејзината борба за унапредување на правата и слободите на сите“.

Мохамади боледува од срцеви заболувања, а според медицинскиот извештај издаден во септември, главната артерија на срцето е во многу лоша состојба.

Таа беше во озлогласениот ирански затвор Евин, во кој се сместени политички затвореници.

Дополнителни 15 месеци беа додадени на нејзината претходна затворска казна од 30 месеци во јануари. На 26 октомври, иранските власти ја осудија на дополнителна казна од шест месеци, откако таа организираше протест против егзекуцијата на друг политички затвореник на 6 август, во женскиот оддел во затворот Евин.

Мохамади е 19-та жена што ја добила Нобеловата награда за мир и втора Иранка, по активистката за човекови права Ширин Ебади која ја доби Нобеловата награда во 2003 година.