Вести
Владата го усвои предлог буџетот за 2025 година „тежок“ 6,5 милијарди евра
Предлог буџеот за 2025 година е проектиран на приходи во вредност од 5,8 милијарди евра, што е за 13 проценти повеќе од овогодишниот буџет. Расходите во предлог буџетот за 2025 година кој помина на владината седница на 29 октомври е прдвидено да изнесува 6,5 милијарди евра, што е за 10 проценти од претходниот.
Министерската за финанасии Гордана Димитриеска Кочоска изјави дека предлог буџетот содржи мерки за фискална консолидација и дисциплинирано даночно трошење и мерки и политики за поттикнување на економскиот раст.
„Креиравме Буџет што треба да носи вистински развој на државата“, изјави Димитриеска- Кочоска.
Таа посочи дека состојбата наметнува штедење, но додава дека Владата внимателно ќе постапува за да им овозможиме на институциите редовно извршување на своите надлежности и да испорачаат квалитетни услуги кон граѓанитr и бизнисот.
„Ако го гледаме она што Министерството за финансии директно може да го контролира, државниот долг нема да ги надмине 60-те проценти. Во однос на јавниот долг, се ќе зависи од тоа какви информации ќе добиеме и од јавните претпријатија во однос на нивната реализација. Вкупно 500 милиони евра е еврообврзницата во јануари, ги обезбедуваме средствата, ќе ја рефинансираме, плус тековни околу две милијарди, но има и државни хартии од вредност кои не влегуваат во Буџетот“, изјави министерката.
Според предлог буџетот Владата планира следната година да потроши над 800 милиони евра во капитални инвестиции односно клучни проекти, од кои половина милијарда евра ќе бидат пари од сопствен буџет, а 300 милиони евра од заем.
Претходно премиерот Христијан Мицкоски изјави дека е добро што нема драматично зголемување на дефицитот и оти постепено има изденачување со капиталните инвестиции.
„ Оваа година е добро тоа што немаме драматично зголемување на дефицитот, постепено капиталните инвестиции и буџетскиот дефицит се изедначуваат. Тие се сега негде на ниво 300 со 400 милиони евра, очекувам до крајот на годината да бидат многу блиску“, рече Мицкоски.
Економскиот раст е планиран на ниво од 3,7 проценти, буџетскиот дефицит на четири проценти, а инфлацијата да изнесува 2,2 проценти.
Од друга страна, Светска банка во нејзината последна проекција, посочи дека очекува македонскиот економски раст годинава да достигне ниво од 1,8 проценти, додека 2, 3 отсто да достигне до крајот на следната година.
Со сличен став е и Виенскиот институт за меѓународни економски студии, која опфаќа 23 земји од регионот, македонскиот економски раст и во наредниот перид ќе „каска “ зад балканскиот. Нивната прогноза се поклопува со таа на Светската банка за раст од 1,8 до крајот на годинава и 2, 3 отсто до крајот на следната.
види ги сите денешни вести
По изборите во САД, милион нови корисници на Bluesky, алтернативата на „X“
Социјалните медиуми Bluesky добија милион нови корисници во неделата по изборите во Соединетите Држави, бидејќи некои корисници на „X“ бараат алтернативна платформа за да ги објавуваат своите мислења и да комуницираат онлајн со други, пишува агенцијата АП.
На 13 ноември, Bluesky објави дека неговиот вкупен број на корисници пораснал на 15 милиони, од околу 13 милиони на крајот на октомври.
Предводена од поранешниот извршен директор на Твитер, Џек Дорси, Blysky беше мрежа која ја користите само со покана, се додека не беше отворена за јавноста во февруари. Периодот само со покана и даде време на страницата да изгради алатки за умереност и други функции.
Платформата наликува на „X“ на Илон Маск, со извор на „откривање“, како и хронолошки приказ за профилите што ги следат корисниците. Корисниците можат да испраќаат директни пораки и да закачуваат објави, како и да најдат „почетни пакети“ кои обезбедуваат на одбрана листа на луѓе да следат привилигирани објави.
Постизборниот пораст на корисници не се случува прв пат за Bluesky кој има корист од луѓето што го напуштаат X. На пример Bluesky доби 2,6 милиони корисници во неделата откако X беше забранет во Бразил во август, соопшти компанијата.
Околу 500 000 нови корисници се регистрираа за еден ден минатиот месец, кога X сигнализираше дека блокираните профили ќе можат да ги видат јавните објави на корисниците.
И покрај растот на Bluesky, платформата „X“ на Маск минатата недела објави дека „доминирал во глобалните разговори за американските избори“ и поставил нови рекорди. Платформата забележа скок од 15,5% во регистрациите на нови корисници на денот на изборите, соопшти X, со рекордни 942 милиони објави ширум светот.
Претставниците на Bluesky и на „X“ не одговорија на барањата за коментар.
Bluesky покажа конкурентен став кон Х преку запаливи коментари, вклучително и објава на денот на изборите на „X“ која се однесуваше на тоа како Илон Маск ги гледа резултатите од гласањето за новоизбраниот претседател Доналд Трамп.
Низ платформата, новите корисници - вклучувајќи новинари, левоориентирани политичари и познати личности - објавуваа мемиња и споделија дека со нетрпение очекуваат да го користат просторот без реклами и говор на омраза. Некои велат дека тоа ги потсетува на раните денови на „X“, кога сè уште беше Твитер.
МОН: Направени се измените на Концепцијата за основно образование
Министерството за образование и наука информира дека се направени измени на Концепцијата за основно образование на чија потреба во изминатиот период, како што наведува, „упатуваше стручната и пошироката јавност, а особено наставниците од основните училишта“.
„Согласно доставените сугестии за време на периодот во кој Концепцијата беше ставена на јавна дискусија, Бирото за развој на образованието интервенираше и ја подготви новата унапредена содржина. Измените овозможуваат повторно враќање на научните дисциплини историја, географија, биологија, физика и хемија како посебни предмети во третиот воспитно-образовен период од основното образование (седмо, осмо и деветто одделение), имајќи предвид дека претходно Концепцијата предвидуваше нивна интеграција со нејасно дефинирани насоки за реализација на часовите, но и кратење на многу содржини кои се од исклучителна важност за учениците на соодветната возраст“, соопшти ресорното министерство.
Посочува дека како резултат на измените во Концепцијата, во следниот период ќе се изработи и нов Наставен план за основното образование, како и нови наставни програми по соодветните предмети во седмо, осмо и деветто одделение, кои етапно ќе се воведуваат почнувајќи од учебната 2025/2026 година, како и во двете учебни години потоа.
Во неодамнешното интервју за Радио Слободна Европа, министерката за образование Весна Јаневска рече дека е стопирана концепцијата за 7, 8 и 9 одделение и тука се прават одредени промени во однос на наставните планови и програми.
„И она што е најзначајно и ја интересира јавноста, се одделуваат сите посебни предмети, тие веќе не се интегрирани. Од концепцијата задржуваме, тоа што јавноста и ние како Влада сметаме дека е во ред, а тоа се дополнителни, додатни, дополнителни предметни, други наставни обврски, други ненаставни предмети, изборни предмети, огромен број, при кој учениците ќе може да стекнуваат знаења и вештини и одредени компетенции“, изјави Јаневска во интервјуто.
Тошковски за експлозијата во Ќерамидница: Одлучно ќе се бориме против криминалот
Добро е што немаме животозагрозувачка состојба на никого во овој момент, лошо е што криминалните банди си „хараат“ и денеска, но, соодветно, одлучно и сурово како институции ќе одговориме на сите оние кои што го „реметат“ мирот на македонските граѓани, изјави министерот за внатрешни работи, Панче Тошковски, во врска со денешниот настан во кој експлозивната направа била фрлена во двор во скопска Керамидница.
Одговарајќи на новинарско прашање на дебатата „Платформа: 100% посветени за тебе на тема „Фокус на правдата, безбедноста и одбраната“, Тошковски посочи дека јасно и одлучно ќе се борат против криминалот и против организираниот криминал.
„Убиства имало и ќе има, бомби фрлање имало и ќе има, прашањето е како државата и институциите соодветно ќе одговорат на тоа“, рече министерот.
Во однос на прашањето дали можело да им се влезе во траг на напаѓачите, имајќи предвид дека нападот бил најавен на социјалната мрежа ТикТок, министерот одговори дека ќе постапат во рамките на капацитетите што ги имаат.
„МВР не може да направи чуда, но може да работи чесно, посветено и професионално и во рамки на сето она што е надлежност на министерството, согласно капацитетите што ги имаме, ќе постапиме. Нема да се мижи како што се мижело претходно“, рече тој.
Утрово од Министерството за внатрешни работи информираа дека едно лице е повредено денеска од експлозивна направа која била фрлена во двор во скопска Керамидница, соопшти МВР.
Украина одби нов напад на руски дронови
Системите за противвоздушна одбрана соборија 21 од 59-те беспилотни летала лансирани од Русија кон цели во Украина рано на 14 ноември, објавија украинските воздухопловни сили.
Останатите 38 беспилотни летала биле изгубени на локацијата откако нивните навигациски системи биле заглавени од украинските системи за електронско војување, соопшти воздухопловството.
Исто така, во руското гранатирање загинале две лица, а осум беа ранети во изминатите 24 часа во селото Шевченко во источниот украински регион Доњецк, објави регионалното обвинителство.
Во меѓувреме, руското Министерство за одбрана соопшти дека нејзината противвоздушна одбрана соборила два украински беспилотни летала рано на 14 ноември - еден над регионот Курск и еден над регионот на Белгород.
Шефот за нуклеарна програма на ОН Гроси на средба со иранските лидери во Техеран
Рафаел Гроси, шефот на Меѓународната агенција за атомска енергија (МААЕ), во четврток (14 ноември) е во Техеран за да ги продолжи преговорите за иранската нуклеарна програма.
Според државната иранска новинска агенција ИРНА, првите разговори ќе бидат со министерот за надворешни работи Абас Арагчи. Предвидено е Гроси да се сретне и со шефот на иранската организација за атомска енергија, Мохамед Ислами, и за прв пат да разговара со претседателот Масуд Пезешкијан, кој се смета за умерен.
Гроси неодамна изрази загриженост за зголемувањето на високо збогатениот ураниум во Иран. Тој се пожали дека Техеран не дозволува искусни инспектори на МААЕ да влезат во земјата и не е подготвен да зборува за отворени прашања во врска со тајните нуклеарни активности.
Според Гроси, преговорите во Техеран треба да помогнат во спроведувањето на претходните договори и да се обезбеди транспарентност.
Според меѓународниот нуклеарен договор од 2015 година, Иран се согласи да ја ограничи својата нуклеарна програма во замена за укинување на западните санкции. Меѓутоа, откако САД еднострано се повлекоа од договорот во 2018 година и воведоа нови санкции, Иран почна да ги игнорира условите од договорот.
Земјата го зголеми нивото на збогатување ураниум на 60 отсто и има вкупно залихи од над 6000 килограми збогатен ураниум. Техеран Исто така, значително ја ограничи соработката со МААЕ. За време на неговата изборна кампања, Пезешкијан истакна дека сака да ги продолжи нуклеарните преговори со Западот со цел да се укинат меѓународните санкции.
Санкциите ја втурнаа земјата во голема економска криза. Сепак, поради сложената политичка ситуација, набљудувачите сметаат дека предвремените преговори со четирите западни страни во Виенскиот нуклеарен договор - Германија, Франција, Велика Британија и САД - се малку веројатни.
Новоизбраниот претседател на САД, Доналд Трамп е против нуклеарниот договор и се повлече од договорот за време на неговиот прв мандат. Во моментов, исто така, постои дипломатско замрзнување меѓу Германија и Иран поради неодамнешната егзекуција на германско-ирански државјанин. Париз и Лондон, исто така, покажаа мал интерес за обновување на преговорите.
Еден повреден во експлозија во скопска Ќерамидница
Едно лице било повредно откако утринава во 09:20 часот, во дворно место во скопската населба Ќерамидница била фрлена експлозивна направа.
Од Министерството за внатрешни работи велат дека повредениот бил веднаш пренесен во ГОБ „Св. Наум Охридски“ за да му биде укажана медицинска помош.
Оттаму додаваат дека се преземаат мерки за расчистување на случајот.
Комисиска расправа за Предлог буџетот за 2025 година
Во Комисијата за финансирање и буџет ќе се расправа по Предлог-буџетот за 2025 година. Проектиран е на приходи во вредност од 5,8 милијарди евра, што е за 13 проценти повеќе од овогодишниот буџет. Предвидено е расходите да изнесуваат 6,5 милијарди евра.
Mинистерката за финансии, Гордана Димитриеска-Кочоска посочи дека Предлог-буџетот содржи мерки за фискална консолидација и дисциплинирано даночно трошење, и мерки и политики за поттикнување на економскиот раст.
Во Предлог-буџетот, според министерката, се намалуваат средствата за непродуктивни трошења како што се ставките за мебел и возила, а обезбедени се средства за поддршка на животниот стандард на хграѓаните, односно средства за зголемување на пензиите за 2500 денари во март за што се предвидени 105 милијарди денари. За исплата на плати обезбедени се 48 милијарди денари во ставката за плати и 2 милијарди денари дополнително во блок дотации за зголемување на платите во образованието, како и пари за поддршка на ранливите категории за кои се предвидени 14,5 милијарди денари, за здравствена заштита 5,2 милијрди денари повеќе или вкупно 53,4 милијарди денари.
За социјалдемократите предложениот буџет е нереален, неразвоен и недомаќински. Тврдат ќе продуцира нови долгови. Од оваа партија поднеле над 200 амандмани во кои, како што рече лидерот Венко Филипче, главниот фокус е на зголемување на платите во јавниот сектор и обезбедување подобри услови за работат и квалитетни јавни услуги.
„Проектираниот раст на БДП е нереален, бидејќи и Народна банка и Светска банка одат со многу пониски прогнози“, изјави Филипче.
Според него се зголемуваат парите за непродуктивните трошоци, а има кратење во клучните сектори.
Според процедурата, првите 10 дена од расправата за Буџетот се резервирани во матичната комисија. Откако ќе помине амандманската расправа, Предлог-буџетот се сели на пленарна седница, каде има пет дена расправа и потоа усвојување на државната каса за 2025-та година.
Нови напади на Хезболах на северот на Израел
Либанскиот Хезболах соопшти дека истрелал проектили врз армиски позиции во северен Израел, откако ја презеде одговорноста за нападот врз израелските војници распоредени во јужен Либан.
Проиранското движење соопшти дека „проектили биле насочени кон израелските непријателски сили во Саса“.
Како што се додава, нападот се случил синоќа (13 ноември) во 23:50 часот по локално време.
Израелската армија објави дека шест израелски војници загинале во нападите на Хезболах, кој ја презеде одговорноста за нападите, додека најмалку осум лица загинаа во нападите врз Либан.
Хезболах е и вооружена група и политичка партија која контролира голем дел од јужен Либан. ЕУ не го стави на црната листа неговото политичко крило, туку само вооруженото. Политичката партија Хезболах има места во либанскиот парламент.
Украина негира дека ќе развие нуклеарно оружје
Портпаролот на Министерството за надворешни работи на Украина, Георгиј Тихи, го демантираше написот на „Тајмс“ дека Украина може да направи нуклеарна бомба и рече дека Киев не планира да развива нуклеарно оружје.
„Украина се придржува до НПТ (Договор за неширење нуклеарно оружје), ние не поседуваме, развиваме или имаме намера да создаваме нуклеарно оружје. Украина тесно соработува со МААЕ и е целосно транспарентна во мониторингот, што ја исклучува употребата на нуклеарни материјали за воени цели“, рече Тихи, коментирајќи го написот на британскиот весник „Тајмс“ дека Киев може да развие елементарна нуклеарна бомба користејќи плутониум за неколку месеци доколку Доналд Трамп ја прекине воената помош на САД.
„Тајмс“ се повикува на „аналитички документ подготвен за Министерството за одбрана на Украина“ од девет нуклеарни реактори во украинските нуклеарни централи.
Инаку руските власти се заканија дека евентуалната одлука на Западот да му дозволи на Киев да користи донирано оружје за подлабоко напаѓање на руската територија ќе резултира со голема ескалација на неговата војна против Украина, што може да вклучи употреба на нуклеарно оружје.
Русија ја почна инвазијата на Украина на 24 февруари 2022 година.
Републиканецот Џон Тун е новиот претседател на Сенатот
Републиканците во американскиот Сенат го избраа Џон Тун за претседател на тоа тело, со што е завршена значителна промена во нивното раководство со враќањето на новоизбраниот претседател Доналд Трамп во Белата куќа.
„Тоа е нов ден во Сенатот на Соединетите Држави“, им рече Тун на новинарите веднаш по изборот.
Тој рече дека неговото мнозинство ќе работи на заострување на законите за гранична безбедност, намалување на трошоците за енергија и укинување на регулативите што тие ги сметаат за оптоварувачки.
„Возбудени сме што ќе го вратиме мнозинството и ќе работиме со нашите колеги во Претставничкиот дом за спроведување на агендата на претседателот Трамп“, рече Тун.
Трамп му честиташе на Тун за неговиот избор за лидер на мнозинството во Сенатот. Во објава на својата социјална мрежа, тој рече дека со нетрпение очекува да работи со Тун и другите членови на раководството на републиканците во Сенатот за „Да ја направиме Америка повторно голема“.
Републиканците ќе имаат најмалку 52 од 100 претставници во Горниот дом и тие се на пат да го задржат мнозинството во Долниот дом, кој се уште ги чека конечните резултати од изборите.
Тун е 63-годишен ветеран претставник кој важи за умерен и близок со многу републиканци.
Во моментов тој е вториот највисоко рангиран републиканец во Сенатот, а на новата функција ќе го наследи 82-годишниот Мич Меконел, лидер на тој дом со најдолг мандат во историјата.
Тун ги победи сенаторите Џон Корнин од Тексас и Рик Скот од Флорида, близок сојузник на Трамп поддржан од влијателни непартиски личности како милијардерот Илон Маск и конзервативниот коментатор Шон Ханити.
Трамп јавно не поддржа ниту еден од кандидатите.
Мултимедија
Најпосетени
Што треба да знаете