Достапни линкови

Вести

Врховниот суд на Татарстан ја одби жалбата за притворот на новинарката на РСЕ, Алсу Курмашева

Алсу Курмашева, новинарка на радио Слободна Европа (РСЕ)
Алсу Курмашева, новинарка на радио Слободна Европа (РСЕ)

Врховниот суд на руската Република Татарстан ја одби жалбата на новинарката на Радио Слободна Европа(РСЕ), Алсу Курмашева, против одлуката да ѝ се продолжи притворот.

Курмашева, новинарка од Прага за РСЕ, која има двојно американско и руско државјанство, е во руски притвор од 18 октомври 2023 година, под обвинение за кршење на таканаречениот закон за „странски агенти“ и ширење лажни информации за руската војска. Ваквите обвиненија се казнуваат со затвор до десет години.

На 18 јуни, судијата Ризван Јусупов ја потврди минатомесечната одлука на Советскиот окружен суд во Казан за продолжување на нејзиниот притвор најмалку до 5 август.

Курмашева, нејзиниот работодавец и поддржувачите ги негираат обвинувањата.

На последното рочиште на 31 мај, Курмашева рече дека здравствената состојба ѝсе влошила и дека мора да оди на операција. Таа исто така рече дека последен пат ги слушнала гласовите на нејзините две ќерки во октомври 2023 година.

Курмашева, која работеше за татарско-башкирската служба на РСЕ околу 25 години, го напушти чешкиот главен град во средината на мај 2023 година поради семеен итен случај во нејзиниот роден Татарстан.

Таа била накратко приведена додека го чекала повратниот лет на 2 јуни 2023 година на аеродромот во Казан, каде ѝ биле одземени и пасошите и телефонот. По пет месеци чекање за одлука за нејзиниот случај, Курмашева беше казнета со 10.000 рубли (112 долари) затоа што не го регистрирала американскиот пасош кај руските власти.

Не можејќи да ја напушти Русија без нејзините документи, Курмашева беше повторно уапсена во октомври и овојпат обвинета дека не се регистрирала како „странски агент“. Два месеци подоцна, таа беше обвинета за ширење лаги за руската армија.

На 17 јуни, портпаролот на американскиот Стејт департмент, Метју Милер, ги повтори претходните изјави на високи американски функционери, вклучително и на претседателот на САД, Џо Бајден, кој ја повика Русија веднаш да ја ослободи Курмашева.

Сепак, тој не објасни зошто Вашингтон допрва треба да ја означи Курмашева како „незаконски притворена“. Таа ознака ќе го подигне профилот на случајот против Курмашева, означувајќи го како политички мотивиран.

Курмашева го опиша рускиот затвор - без простор за движење
please wait

No media source currently available

0:00 0:01:55 0:00


Двајца други американски државјани кои ги држи Русија, новинарот на Вол Стрит Журнал, Еван Гершкович и поранешниот американски маринец Пол Вилан, се етикетирани како незаконски приведени.

„Сметаме дека таа треба да биде ослободена“, рече Милер на прашањето за признавањето на Курмашева како „неправедно приведена“.

„Не можам да зборувам за официјална одлука во овој момент. Но, бевме прилично јасни за статусот на нејзиниот случај и што мислиме за тоа“, рече Милер.

Милер изрази загриженост и поради одлуката на Русија да му се суди на Гершкович за наводна шпионажа во затворено судење, нагласувајќи дека претставници на американската амбасада сепак ќе се обидат да присуствуваат на судското рочиште закажано за крајот на овој месец.

Аналитичарите и западните функционери ја обвинуваат Русија за насочен притвор на американски граѓани за потенцијална употреба во размена на затвореници или за други геополитички цели.

види ги сите денешни вести

Европската комисија го објави шестиот инвестициски пакет за Западен Балкан

Илустрација
Илустрација

Европската комисија (ЕК) го објави шестиот инвестициски пакет во рамките на Економскиот и инвестицискиот план на ЕУ за Западен Балкан, кој се очекува да мобилизира инвестиции од 1,2 милијарди евра.

Според соопштението од оваа институција, пакетот ќе поддржи осум нови водечки инвестиции во водоснабдувањето и канализацијата, третман на отпадните води и железничкиот транспорт, како и иновации и зелена трансформација кај малите и средни претпријатија.

Инвестициите ќе се реализираат во тесна соработка со партнери од Западен Балкан и меѓународни финансиски институции.

Инвестицискиот пакет од 1,2 милијарди евра вклучува 300 милиони евра грантови од ЕУ преку Инструментот за претпристапна помош (ИПА III), дополнителни билатерални придонеси од земјите-членки на ЕУ и Норвешка, заеми од меѓународни финансиски институции и придонеси од економиите на земјите од Западен Балкан.

Во соопштението се наведува дека новите водечки инвестиции спаѓаат во трите приоритети на Економско-инвестицискиот план:

  • Реконструкција и санација на водоводната и санитарната инфраструктура во Црна Гора и Босна и Херцеговина.
  • Напредок на железничката инфраструктура на Коридорот 10, со брза врска меѓу Белград и Велика Плана, што овозможува побрз проток на патници и товар во регионот.
  • Поддршка на бизнис секторот: подигање нов објект за иновации и зелена трансформација на компаниите во регионот.

Претседателката на Европската комисија Урсула фон дер Лајен истакна дека инвестицискиот план за Западен Балкан вреден 30 милијарди евра е исполнет со нов пакет од 1,2 милијарди евра.

„Квалитетната инфраструктура ги зајакнува регионалните врски и не зближува, што е наша крајна цел. Нашите партнери од Западен Балкан ја градат својата европска иднина. Овие инвестиции, заедно со неопходните реформи и пристапот до нашиот единствен пазар, ќе ги подготват економиите на нашите партнери да се приклучат на нашата Унија“, порача фон дер Лајен.

ЕК го усвои Економскиот и инвестицискиот план за Западен Балкан во 2020 година. Станува збор за пакет кој треба да го опфати периодот меѓу 2021-2027 година. Овој пакет има за цел да го поттикне долгорочното закрепнување, да ја забрза зелената и дигиталната транзиција и да ја поттикне регионалната соработка и конвергенција со ЕУ.

Планот мобилизира до 3 милијарди евра инвестиции, вклучително и 9 милијарди евра грантови од ЕУ преку претпристапните инструменти (ИПА III), во период од седум години. Од оваа сума, 5 милијарди евра се планирани преку Економскиот инвестициски план за регионот.

Досега, ЕУ одобри програми за мобилизирање до 17,5 милијарди евра инвестиции во рамките на Економскиот и инвестицискиот план, вклучително и 5,4 милијарди евра во форма на грантови од ЕУ.

Пријавени штети од невремето во Скопје, повредена е и една жена

За повеќе локации во Скопје има пријави за паднати дрвја
За повеќе локации во Скопје има пријави за паднати дрвја

Како последица на невремето кое попладнето на 2 јули зафати делови од Скопје во Центарот за управување со кризи (ЦУК) добиени се пријави за паднати десетина дрвја, оштетени најмалку три возила, откачени кабли од бандери, штети на кровови.

Повредена е и една жена откако врз неа паднало дрво во центарот на градот.

Станува збор за жена на околу педесетина година која, според информациите од Итната медицинска помош, не е во животна опасност.

„Наша екипа со помош на пожарникари ја извлекле. Таа немала надворешни видливи повреди. Се пожалила на болки во кичма и по телото, по што е однесена на опсервација на клиника. Треба да се направат снимки за да се види дали има некаква фрактура“, изјави докторот Драган Панов од Итната медицинска помош во Скопје.

Од Управата за хидрометеоролошки работи (УХМР) претходно најавија дека попладнево се очекува пороен дожд, грмежи, град и силен ветер од над 70 километри на час.

Во претпладневните часови, силно невреме го зафати и регионот. Беа предизвикани штети во Србија и Босна и Херцеговина, како и во Црна Гора каде загинаа две лица.

Владата именуваше пет нови директори и реши да ја врати оградата околу зградата

Новата Влада досега одржа две седници
Новата Влада досега одржа две седници

Пет државни институции добија нови директори, а дворот од владината зградата повторно ќе биде заграден со метална ограда.

Ова се дел од информациите што ги соопштија од прес-службата во Владата откако на 2 јули беше одржана втората седница на новиот владин тим предводен од премиерот Христијан Мицкоски.

Како што соопштија оттаму, за в.д. директор на Дирекцијата за Технолошки индустриски развојни зони (ТИРЗ) е назначен Гоце Димовски. Станува збор за доктор на науки кој докторирал во областа на странските директни инвестиции, а има работно искуството во повеќе институции и компании, како што се ОБСЕ-ОДИХР, Министерството за транспорт и врски, Националниот парк „Маврово“, ЈСП Скопје итн.

Претходно во текот на денот, досегашниот директор Јован Деспотовски од СДСМ соопшти дека поднесува оставка.

Александар Пандов, пак, е нов в.д. директор на Управата за извршување на санкции. Пандов е дипломиран историчар, а беше и пратеник во Собранието од 1998 до 2002 година.

Во Фондот за здравствено осигурување (ФЗО), пак, ќе седне Сашо Клековски. Тој завршил медицински факултет во Скопје, а неговото работно искуство е како менаџер, аналитичар, консултант во јавниот, граѓанскиот и приватниот сектор. Според биографијата што ја објавија од Владата, во јавниот сектор работел на подготовка на повеќе национални стратегии, а во приватниот подготвувал неколку стратешки анализи.

Нов в.д. директор добива и Агенцијата за храна и ветеринарство. На оваа позиција Владата го назначи Оливер Миланов кој досега бил раководител на Секторот за храна од неживотинско потекло во оваа Агенција.

Петтата директорска позиција е во „Национални шуми“, за каде Владата препорача Управниот одбор да го избере Здравко Трајанов, кој е редовен професор на Шумарскиот факултет во Скопје. Трајанов беше и пратеник во минатиот собраниски состав во мандат од 2020 до 2024 година.

Кога е во прашање дворот околу владината зграда, донесена е одлука да се врати претходната оградата.

„Со оглед на тоа што досега објектот на Владата е опкружен со нефункционална и нерепрезентативна ограда во сопственост на МВР, Владата ја задолжи Службата за општи и заеднички работи (СОЗР) да започне постапка за враќање на оградата на Владата која веќе еднаш беше поставена. Истовремено директорот на СОЗР Ивица Томовски информираше дека оградата била несоодветно чувана под надворешни влијанија во објектот на касарната Илинден, за што ќе направат и дополнителна проценка“, соопштија од Владата.

Оградата околу владината зграда беше поставена во времето на поранешниот премиер од ВМРО-ДПМНЕ, Никола Груевски.

По промената на власта во 2017 година и доаѓањето на Зоран Заев од СДСМ за нов премиер, таа беше отстранета.

Во своите изјави, експремиерот Заев велеше дека симболиката на ваквиот чекор е слобода и демократија односно „слободен пристап на граѓаните до Владата“.

Економските директори во здравствените установи заминуваат во историјата

Клинички центар „Мајка Тереза“, Скопје (фотоархива)
Клинички центар „Мајка Тереза“, Скопје (фотоархива)

Се укинуваат економските директори на јавните здравствени установи, соопшти Владата на Северна Македонија по седницата одржана на 2 јули.

За таа цел ќе се направат измени во Законот за здравствена заштита кои поминаа на денешната владина седница, а ќе треба да бидат изгласани и во Собранието.

„Ќе се укине постоењето на две управувачки позиции – организациски и медицински директор кои досега беа присутни во здравствените домови со над 1.000 вработени, универзитетските клинички центри, универзитетските клиники, клиничките болници и институтите. На овој начин ќе се одбегне дуализмот и прецизно ќе се лоцира одговорноста во менаџирањето на институциите“, велат од Владата.

По изгласувањето во Собранието и стапувањето на сила на измените, со овие установи ќе раководи само еден директор, кој ќе биде одговорен за организацијата и работењето на установата, како и за законитоста на работењето.

Од Владата велат дека со промената се надеваат оти „ќе се подобрат условите и квалитетот на здравствените услуги за граѓаните, овозможувајќи поголема транспарентност и отчетност во работата на здравствените установи“.

Новиот министер за здравство Арбен Таравари на 28 јуни соопшти дека ваквите предлог-измени во Законот за здравствена заштита се готови и се испратени до Владата.

Покрај укинувањето на економските директори, новата власт најави дека во рок од една година ќе направи и реорганизација на Клиничкиот центар „Мајка Тереза“ во Скопје односно дека клиниките во овој комплекс ќе се спојат во една болница.

Украинските власти ќе ги гонат за убиство двајцата осомничени за смртта на казахстанскиот активист

Казахстанскиот антивладин активист Ајдос Садиков.
Казахстанскиот антивладин активист Ајдос Садиков.

Неколку часа откако новинарот Ајдос Садиков, кој беше гласен критичар на казахстанската влада, почина во болница, главното украинско обвинителство на 2 јули соопшти дека планира да го смени обвинението против двајца Казахстанци од „обид за убиство“ во „убиство“.

Садиков почина денеска откако беше застрелан на 18 јуни во Киев.

„Во моментов, агенциите за спроведување на законот работат на промена на претходното обвинение за обид за убиство во обвинение за убиство со умисла и групна завера за извршување на убиство“, се вели во соопштението на обвинителството.

Претходно во текот на денот, сопругата на Садиков, Наталија Садикова, на Фејсбук напиша дека нејзиниот сопруг, кој беше хоспитализиран на интензивна нега по пукањето пред две недели, починал од компликации.

Садиков, кој доби голем број следбеници на социјалните мрежи меѓу незадоволните Казахстанци, се пресели во Киев во 2014 година со своето семејство, откако казахстанските власти започнаа истрага за клевета против неговата сопруга, новинарка на независниот весник „Республика“.

Тој беше застрелан на 18 јуни додека седел во својот автомобил, пред неговата станбена зграда. Наталија која во тој момент била во автомобилот останала неповредена.

„Ајдос 13 дена се бореше за живот на одделот за интензивна нега, но чудото не се случи“, напиша таа.

„Неговата смрт е на совеста на Токаев“, рече таа, мислејќи на актуелниот претседател на Казахстан, Касим-Жомарт Токаев.

Еден ден по пукањето, украинската полиција како напаѓачи идентификуваше двајца Казахстанци, Меирам Каратаев и Алтај Жаканбаев, велејќи дека тие влегле во Украина од Полска и побегнале во Молдавија веднаш по инцидентот.

Казахстанските власти на 22 јуни соопштија дека го уапсиле Жаканбаев откако тој самиот се предал и дека работат на пронаоѓање на Каратаев.

На 25 јуни, украинските обвинители соопштија дека бараат екстрадиција на двајцата мажи од Казахстан и издале потерница до меѓународната полициска агенција Интерпол.

На 27 јуни, претседателот на Горниот дом на казахстанскиот парламент, Маулен Ашимбаев, ја повтори претходната изјава на портпаролот на Токаев, Берик Уали, велејќи дека Казахстан е подготвен да соработува со украинските власти.

Сепак, Ашимбаев рече дека неговата земја нема да го екстрадира Жаканбаев во Украина, велејќи дека според казахстанскиот закон, граѓаните на таа земја не можат да бидат екстрадирани во други држави.

Казахстан со години е критикуван за репресијата на независните медиуми и владините критичари.

На 2 јули, независниот казахстански политички аналитичар, Димаш Алжанов, рече дека претходната вечер му се заканувале двајца непознати мажи во ходникот на неговиот станбна зграда во Алмати.

Според Алжанов, едно од лицата го прашало дали тој е Димаш и направил заканувачки гестови кон него, по што двете лица го напуштиле местото.

Алжанов, кој е познат по неговите аналитички коментари за работата на казахстанската влада, ситуацијата во Централна Азија, Русија и тековната инвазија на Москва врз Украина, рече дека инцидентот го пријавил во полиција.

Организациите за заштита на човековите права изминатиот ги критикуваа властите во Казахстан дека прогонуваат дисиденти.

Казахстан беше управуван од авторитарниот претседател Нурсултан Назарбаев од неговото осамостојување од Советскиот Сојуз во 1991 година, па сè до 2019 кога на функцијата дојде актуелниот претседател Касим-Жомарт Токаев.

Во изминатите три децении, неколку опозиционери беа убиени, а многумина беа затворени или принудени да ја напуштат земјата.

Токаев, кој ги прошири своите овластувања откако Назарбаев и неговото семејство ја напуштија политичката сцена по смртоносните и невидени антивладини протести во јануари 2022 година, вети политички реформи и повеќе слободи за граѓаните.

Сепак, многумина во Казахстан сметаат дека реформите што ги најави Токаев се козметички, бидејќи сузбивањето на неистомислениците продолжи дури и откако претседателот ја објави својата програма „Нов Казахстан“.

Двајца загинати во невремето во Црна Гора

Претставници на службата за заштита и спасување го посетија пристаништето во Бар по силното невреме што ја зафати Црна Гора, 2 јули.
Претставници на службата за заштита и спасување го посетија пристаништето во Бар по силното невреме што ја зафати Црна Гора, 2 јули.

Работник на градилиште во Чањ кај Бар загина кога кран се урна за време на силното невреме во Црна Гора, додека уште едно лице почина од удар на гром на полуостровот Луштица во Которскиот залив.

Како што информираат за Радио Слободна Европа (РСЕ) од црногорската полиција, работникот загинал на 2 јули околу 11 часот и се наоѓал во кранот што се урнал.

„А, едно лице загина од удар на гром на голф терен во Луштица Беј“, соопшти полицијата.

Црна Гора утрото на 2 јули ја зафати големо невреме кое предизвика обилни врнежи од дожд, силен ветер и грмежи.

Ветерот во Бар откорна делови од дрвја, оштети автомобили, како и неколку пловни објекти во пристаништето. Освен тоа, невремето собори три кранови во пристаништето Бар и урна претоварни мостови.


Полициската управа упати апел до возачите да не возат доколку не е апсолутно неопходно поради невремето.

Поради силното невреме во повеќе општини имало и проблем со електричната мрежа.

Во Подгорица и околината голем број улици беа под вода, урнати се дрвја и електрични столбови.

Комуналните служби излегоа на терен за да ја санираат штетата.

Метеоролошката служба соопшти дека брзината на ветерот изнесувала и до 200 километри на час.

Невремето предизвика штети во соседните земји, Србија и Босна и Херцеговина.

Невреме се очекува и во Северна Македонија. Од Управа за хидрометеоролошки работи (УХМР) најавија дека денеска попладне и во текот на ноќта на повеќе места ќе биде нестабилно со пороен дожд и грмежи.

Русија тврди дека уништила пет украински борбени авиони

Борбени авиони Ф-16 (фотоархива)
Борбени авиони Ф-16 (фотоархива)

Руското Министерство за одбрана во вторникот соопшти дека уништило пет украински борбени авиони од типот СУ-27 и оштетило уште два други на аеродромот „Мирхород“ во областа Полтава во Украина.

Уништувањето руските сили, како што соопштија, се направило со ракетите „Искандер-М“.

Министерството објави и видео од нападот, на кое се гледа како чад и оган се издигаат од аеродромот.

„Како резултат на рускиот напад, уништени се пет активни повеќенаменски борбени авиони СУ-27, а два се оштетени“, пишува во Министерството, пренесува Ројтерс.

Русија ги напаѓа украинските аеродроми токму во моментот кога Киев се подготвува да ги прими првите американски авиони Ф-16, кои Москва вели дека ќе ги уништи.

Портпаролот на украинските воздухопловни сили рече дека нападите предизвикуваат „одредени тешкотии“, но нема ниту да ја загрозат испораката на Ф-16 ниту нивната употреба во борбите со руските сили.

Украинскиот претседател Володимир Зеленски изјави дека на неговата земја и требаат повеќе системи за противвоздушна одбрана од нејзините сојузници.

„Има начини да се надмине секојдневниот руски терор од кој страдаат украинските градови. За тоа е потребно да се уништат руските терористи, како и да се зголеми бројот на модерни системи за противвоздушна одбрана во Украина“, рече Зеленски.

Русија ги засили воздушните напади оваа година во обид да ги исцрпи ресурсите на Украина. Нападите често се насочени кон енергетските објекти и друга витална инфраструктура.

Украинските власти тврдат дека половина од националниот електроенергетски систем е оштетен од руските напади.

Вучиќ со заменикот на Лавров: Односите меѓу двете земји се „многу добри“

Српскиот претседател Александар Вучиќ и рускиот заменик министер за надворешни работи Александар Грушко, 2 јули 2024 година
Српскиот претседател Александар Вучиќ и рускиот заменик министер за надворешни работи Александар Грушко, 2 јули 2024 година

Српскиот претседател Александар Вучиќ и рускиот заменик министер за надворешни работи Александар Грушко ги оценија односите меѓу Србија и Русија како „многу добри“.

Вучиќ објави фотографија од заедничката средба на инстаграм и напиша дека особено и се заблагодарува на Русија за поддршката на територијалниот интегритет на Србија, како и за Резолуцијата на ОН за Сребреница.

За време на усвојувањето на Резолуцијата за Сребреница во Собранието на ОН во мај, Русија гласаше против документот со кој 11 јули се прогласува за Меѓународен ден на сеќавање на геноцидот во Сребреница и повикува на крај на негирањето на геноцидот и глорификацијата на воените злосторници. Србија лобираше против усвојувањето на таа резолуција.

Белград има поддршка од Москва и во одбивањето да ја признае независноста на Косово.

Освен политичка, двете земји развиваат и воена и економска соработка.

Грушко претходниот ден во Белград се сретна и со министерот за внатрешни работи, Ивица Дачиќ, со кого разговарал за актуелни безбедносни прашања и ја изразил потребата од континуирана координација на надлежните безбедносни институции, соопшти МВР.

Во разговорот Дачиќ истакна дека безбедноста на сите граѓани на Србија, како и на сите дипломатско-конзуларни претставништва во земјата е приоритет на работата на МВР и дека Србија ќе ја обезбеди нивната безбедност.

Исто така, заменик-министерот за надворешни работи на Русија во првиот ден од посетата на Србија се сретна со вицепремиерот на Србија и поранешен шеф на разузнавачката агенција Александар Вулин, кој се наоѓа на листата на санкции на Соединетите Држави поради неговата односи со Москва.

„Вулин и Грушко се согласија дека соработката меѓу двете земји, која се заснова на пријателство и меѓусебно почитување, е на исклучително ниво во сите области и ја истакнаа посветеноста за натамошен развој на политичката, безбедносната и економската соработка“, соопштија во соопштението од канцеларијата на Вулин.

Црвеното ниво за безбедност во Србија ќе биде на сила уште неколку денови

илустрација
илустрација

Црвеното ниво на безбедност во Србија ќе продолжи уште некое време и сите безбедносни служби во државата работат на откривање на верските екстремистички ќелии, изјави денеска (2 јули) српскиот премиер Милош Вучевиќ.

Во изјава за медиуми тој додаде дека на целата територија на Србија, полицијата и БИА (Безбедносно информативна агенција) спроведуваат акција за уништување на сите екстремистички ќелии.

„Тие спроведуваат понатамошни дејствија за разбивање на сите оние ќелии на екстремни верски организации кои ја злоупотребуваат религијата и верата заради постигнување одредени екстремни политички и терористички цели. Тие активности се вршат на територијата на цела Република Србија, освен во Косово и Метохија, и нагласувам дека тие активности не се насочени против ниту една етничка или верска група“, нагласи Вучевиќ.

Тој им порача на припадниците на муслиманската вероисповед да не се чувствуваат загрозени и ги замоли сите кои не припаѓаат на таа вероисповед да не ги гледаат своите соседи и сонародници како опасност.

„Црвеното ниво на опасност ќе трае уште неколку дена и затоа е важно да не се даваат непримерни изјави на Бошњаците, бидејќи ова не е лов на нив, ова е борба против тероризмот. Ова не е напад на државата, но ова е напад на наш граѓанин врз полицаец од нашата држава. Мислам дека ова е изолиран случај, но не можам да гарантирам дека ова нема да поттикне некој друг“, рече Вучевиќ.

Пред неколку дена, лице од Младеновац, со верско име Салахудин, кој се преселил да живее во Нови Пазар, застрела припадник на српската Жандармерија на безбедносна должност во израелската амбасада. Српскиот вицепремиер и министер за внатрешни работи Ивица Дачиќ изјави дека нападот врз припадникот на Жандармеријата се третира како акт на тероризам.

Орбан во прва посета на Украина од почетокот на војната

Унгарскиот премиер Виктор Орбан и украинскиот претседател Володомир Зеленски, Киев, 2 јули 2024 година
Унгарскиот премиер Виктор Орбан и украинскиот претседател Володомир Зеленски, Киев, 2 јули 2024 година

Унгарскиот премиер Виктор Орбан e во прва официјална посета на Украина откако Русија ја нападна земјата пред повеќе од две години.

Орбан, кој од сите европски лидери има најтопли односи со рускиот претседател Владимир Путин, дојде еден ден откако Унгарија го презеде ротирачкото шестмесечно претседавање со Советот на ЕУ. Тоа е и негова прва посета на Киев по повеќе од една деценија.

„Целта на унгарското претседателство (со Советот на ЕУ) е да придонесе за решавање на предизвиците со кои се соочува Европската Унија. Затоа моето прво патување беше во Киев“, напиша Орбан на Фејсбук под фотографијата на која се ракува со Зеленски.

Портпаролот на Орбан, Берталан Хаваси, за Ројтерс изјави дека двајцата водачи ќе разговараат за билатералните односи, велејќи дека „најважната тема на разговор е шансата да се создаде мир“. Повеќе детали не даде.

Зеленски и Орбан се очекува да дадат изјави за новинарите подоцна во вторник.

Орбан е водечки критичар на западната воена помош за Киев и еден од ретките западни лидери кои се сретнаа со рускиот претседател Владимир Путин од почетокот на неговата агресија против Украина.

Унгарскиот премиер се смета за најблизок сојузник на Путин меѓу лидерите на ЕУ и често се спротивставува на иницијативите на ЕУ за поддршка на Украина во одбраната од руската агресија. Минатата година Орбан му кажа на Путин дека Унгарија никогаш не сака да се соочи со Русија.

На почетокот на 2024 година, на лидерите на ЕУ им беа потребни недели да го поништат ветото на унгарскиот премиер и да дадат нова помош од 50 милијарди евра за Украина.

Националистичкиот унгарски лидер, кој е на власт од 2010 година, исто така го осуди потегот на Брисел да отвори официјални преговори за членство со Украина, иако се воздржа од вето на одлуката.

Заладени односи

Унгарија отворено се противи на санкциите против Русија, иако досега само се обидуваше да ги суспендира мерките на ЕУ, а не и директно да ги блокира.

Зеленски во понеделникот рече дека сака Унгарија да биде „ефикасна во промовирањето на нашите заеднички европски вредности, цели и интереси“.

„Како што напредува на својот пат кон ЕУ, Украина е подготвена да придонесе во тие напори и да ја зајакне нашата Европа“, рече Зеленски.

Иако ја дели границата со Украина, Унгарија, исто така, прими значително помалку бегалци од повеќето членки на ЕУ.

Односите меѓу Орбан и Зеленски се ладни од почетокот на војната.

Откако доби нов мандат на изборите во април 2022 година, Орбан рече дека украинскиот лидер бил „противник“ што успеал да го победи во кампањата.

Зеленски лично го повика Орбан за недостиг на поддршка за Киев во деновите по инвазијата на Русија, но позицијата на Будимпешта се чини дека се зацврсти за време на војната, која сега е трета година.

Во декември, на инаугурацијата на аргентинскиот претседател Хавиер Мајли, Зеленски побара да има „искрен“ разговор со унгарскиот лидер. На видеата кои кружат на интернет се гледа како тие тензично разговараат, додека Орбан стои со грб кон ѕидот, а Зеленски стои пред него.

Унгарија има огромно влијание врз западната поддршка за Украина со оглед на нејзиното членство во ЕУ и НАТО, што и дава можност да ги спречи, одложи, намали или целосно да ги блокира иницијативите и финансирањето за поддршка на Киев.

Тензиите меѓу Киев и Будимпешта започнаа пред руската инвазија поради унгарското незадоволство од политиката на украинскиот јазик. Повеќе од 100.000 етнички Унгарци живеат во Украина, повеќето од нив во западниот регион Закарпатија, кој беше дел од Унгарија до крајот на Првата светска војна.

Вчитај повеќе

XS
SM
MD
LG