Вести
Дипломатски реакции од Западот за новиот закон против ЛГБТ лицата во Ирак
Групите за човекови права и дипломатите го критикуваа законот усвоен од ирачкиот парламент за време на викендот, со кој ќе се наметнат строги затворски казни за геј и трансродовите лица.
Портпаролот на американскиот Стејт департмент Метју Милер во својата изјава предупреди дека законот донесен на 27 април „ги загрозува најранливите во ирачкото општество“ и „може да се користи за да се попречи слободата на говор и изразување“.
Тој предупреди дека законот може да ги обесхрабри странските инвестиции.
„Меѓународните деловни коалиции веќе укажаа дека таквата дискриминација во Ирак ќе му наштети на бизнисот и економскиот раст на земјата“, се вели во соопштението.
Британскиот министер за надворешни работи Дејвид Камерон го нарече законот „опасен и загрижувачки“.
Иако хомосексуалноста е табу во претежно конзервативното ирачко општество, а политичките лидери повремено започнуваат кампањи против ЛГБТ лицата, Ирак претходно немаше закон со кој експлицитно се криминализира.
Законот е донесен без најава како измена на постоечкиот закон против проституција во земјава.
Казна од 10 до 15 години е пропишана за истополови односи и затвор од една до три години за лица кои вршат операции за промена на полот и за „намерно практикување женственост“.
Исто така, се забранува секоја организација која промовира „сексуална девијација“ со изрекување казна од најмалку седум години затвор, како и парична казна од најмалку 7.600 долари.
Претходниот предлог-закон против проституција, кој на крајот не беше усвоен, предвидуваше смртна казна за истополовите врски.
Ирачките власти го бранеа законот и ги прикажаа критиките за него како мешање на Западот.
Вршителот на должноста претседател на ирачкиот парламент Мохсен Ал-Мандалави, рече дека гласањето е „неопходен чекор за заштита на вредносната структура на општеството“ и за „заштита на децата од повиците за морална изопаченост и хомосексуалност“.
Раша Џунс, постар истражувач во програмата за ЛГБТ права на Хјуман Рајтс Воч, рече дека усвојувањето на законот „го потврдува ужасното досие на Ирак за прекршување на правата на ЛГБТ заедницата и претставува сериозен удар врз основните човекови права, вклучувајќи го правото на слобода на изразување и здружување, приватност, еднаквост и недискриминација“.
Во извештајот објавен од оваа организација во 2022 година, вооружените групи во Ирак беа обвинети за киднапирање, силување, мачење и убивање на лезбејки, хомосексуалци, бисексуалци и трансродови лица, а ирачката влада не ги повика сторителите на одговорност.
види ги сите денешни вести
Пожарот во Кочани ја зеде 62-та жртва, двајца пациенти се во критична состојба
Уште еден пациент им подлегна на повредите од пожарот во Кочани, со што бројот на жртви во трагедијата се искачи на 62 лица.
Од Министерството за здравство попладнево (17 март) информираа дека согласно информации од Воено-медицинската академија во Белград, денеска претпладне, на повредите им подлегнал Стојанче Стефанов од Кочани, роден во 2001 година.
„Станува збор за пациент, кој од првиот ден, согласно извршената првична тријажа од медицинските тимови, веднаш е упатен на лекување во Воено-медицинската академија во Белград и кој беше интубиран и во критична состојба во изминатиот месец“, велат од Министерството за здравство.
Станувало збор за пациент со 27 отсто зафатеност со изгореници и сериозни повреди од вдишување чад.
Во ВМА е опериран на 4 април и поставен на ЕКМО - апарат, преку што се оксигенира крвта преку машина, заради вдишаниот чад. Но, заради сериозноста на повредите, тој поголем дел од хоспитализацијата бил нестабилен и во тешка општа состојба, додаваат надлежните.
Во меѓувреме, уште двајца повредени од пожарот кои се лекуваат во странство, се во релативно тешка здравствена состојба, изјави попладнево на прес-конференција заменик министерот за здравство Јовица Андовски.
Во моментот во странските клиники се лекуваат 45 пациенти. Во текот на денов треба да пристигне пациент од Солун, кој ќе го продолжи лекувањето на Клиниката за пластична хирургија. На оваа клиника моментално се лекува една пациентка.
Од Ниш утре (18 март) треба да си дојде еден пациент, кој ќе го продолжи лекувањето во Стара градска, каде што моментално се лекуваат двајца. Две лица се лекуваат во приватна болница во Скопје.
Пожарот избувна ноќта на 15 наспроти 16 март при што загинаа 62 млади луѓе, а речиси 200 беа повредени.
Вкупно 52 лица и три фирми се опфатени со проширената истрага на Обвинителството за системски пропусти кои доведоа до тешки последици од пожарот во дискотеката „Пулс“ во Кочани.
Истрагата уште не е готова, а според најавите на државниот обвинител Љупчо Коцевски таа ќе трае уште најмалку два месеца.
Обвинителството негира дека обвинител се повлекол од истрагата за Кочани
Ниту еден јавен обвинител не се повлекол од истрагата за пожарот во Кочани поради наводни притисоци и несогласување со правната квалификација. Ова е реакцијата на Јавното обвинителство откако претходно Демократската Унија за интеграција изнесе наводи дека еден јавен обвинител што бил дел од предметот за истрагата за пожарот во Кочани се повлекол поради несогласувањата околу квалификација на делото, истовремено трпејќи политички притисоци од страна на партии во Владата.
Од обвинителството тврдат дека ниту еден јавен обвинител не се повлекол од истрагата за пожарот во Кочани поради наводни притисоци и несогласување со правната квалификација.
„Обвинителскиот тим постапува целосно синхронизирано и непрекинато презема дејствија“, велат од Обвинителството.
Од ДУИ денеска побараа Обвинителството да одговори на три прашања поврзани со случувањата и истрагата за Кочани, од кои првото е дали е вистина дека обвинител се повлекол поради политички водена истрага. Потоа прашаа дали Обвинителството ќе дозволи да стане инструмент за политичка одмазда кон опозицијата, како и кои се критериумите според кои едни се пуштени, а други остануваат во притвор без доволно докази и со нејасна истрага.
Инаку, во истрагата за Кочани постапува само еден обвинител од Обвинителството за гонење организиран криминал и корупција (ОЈО ГОКК), а другите се од Основното јавно обвинителство во Кочани, Штип и Скопје.
Државниот јавен обвинител Љупчо Коцевски на 24 март соопшти дека тимот на обвинители кои постапуваат во истрагата за несреќата во Кочани е проширен на 11 јавни обвинители. Првично, на 16 март, веднаш по несреќата, јавниот обвинител формираше обвинителски тим во кој беа вклучени петмина обвинители од Кочани, Штип и Скопје. Ден подоцна, обвинителскиот тим беше проширен на девет обвинители и го сочинуваа двајца јавни обвинители од ОЈО Кочани, двајца јавни обвинители од ОЈО Штип и пет јавни обвинители од ОЈО Скопје.
Вкупно 52 лица и три фирми се опфатени со проширената истрага на Обвинителството за системски пропусти кои доведоа до тешки последици од пожарот во дискотеката „Пулс“ во Кочани.
Истрагата уште не е готова, а според најавите на државниот обвинител Љупчо Коцевски таа ќе трае уште најмалку два месеца.
Пожарот избувна ноќта на 15 наспроти 16 март при што загинаа 61 млади луѓе, а речиси 200 беа повредени. Дел од повредените сѐ уште се на лекување во странство.
Во потрошувачката кошничка ќе бидат вклучени сите овошја и зеленчуци што се произведуват дома
Во пресметката на просечната потрошувачка кошничка ќе бидат вклучени сите видови овошја и зеленчук што се произведуват во земјава, изјави министерот за земјоделство, шумарство и водостопанство Цветан Трипуновски.
Како што истакна на денешната прес-конференција овошјата и зеленчукот ќе се вметнуваат во кошничката етапно и сезонски, зависно од периодот во кој доспеваат и се користат.
За оваа цел веќе е изготвен посебен календар кој е доставен до Министерството за економија.
„Точно е дека МЗШВ учествува заедно со другите министерства во креирањето на кошничката и е задолжено за земјоделските производи. Листата на производи е голема и верувам дека кошничката ќе ги содржи сите. Пред се се застапени оние што ги произведуваме во Македонија. МЗШВ согласно Календарот на производство на земјоделски култури изработи посебен Календар - кои земјоделски култури во кој период доспеваат и се користат. Тој список е доставен до Министерството за економија. Знаете дека одредени производи се со сезонски карактер, па во периодот на нивно производство ќе бидат и вметнати во кошничката“, објасни Трипуновски, одговорајќи на новинарски прашања.
Власта најавува дека се подготвува нова потрошувачка кошничка која како што изјави заменик министерот за економија Марјан Ристески „нема да служи ниту за креирање на јавно мислење, ни за политиканство како што претходно се правело, туку ќе биде за потребите на Министерството за економија и труд и на Владата во идните креирања на политики и донесување на закони и одлуки со цел заштита на животниот стандард на граѓаните“.
„Нашата просечна потрошувачка кошничка во пресметките сигурно нема да користи акцизни стоки како што се алкохол, цигари, летување во странство или, пак, овошја кои не се карактеристични за одредена сезона во годината, бидејќи тоа го сметаме за луксуз. Се ќе биде врз база на релевантни податоци од цените од релевантни производи кои се користат сезонски, но и податоци земени од повеќе големи маркети – маркети кои имаат високи цени, маркети со средни и маркети со најниски цени, како и цени од зелените пазари и локални маркети од различни региони“, појасни Ристески.
Според најавите, пресметката за кошничката е веќе готова и ќе оди на усогласување со синдикатите, Организацијата на работодавачи и Организацијата за заштита на потрошувачите. За да биде верификувана ќе мора да биде помината и гласана во Економско социјалниот совет и најверојатно до крајот на месецов да биде претставена пред ЕСС.
На денешната прес-конференција, министерот Трипуновски зборуваше и за неодамна претрпените штети врз земјоделските структури.
Тој информираше дека во општините каде што некои земјоделски култури во изминатиот период претрпеа штети поради ниските утрински температури, веќе се формирани комисии за проценка. Најави дека процентот на обештетување ќе биде утврден откако тие ќе ги достават извештаите до надлежната владина Комисија.
„Согласно законската обврска секоја општина веќе има формирано посебни комисии кои во наредниот период, откако земјоделците ќе ги пријават штетите, ќе направат проценка и збирниот извештај ќе го достават до надлежната владината Комисија по што Владата ќе донесе одлука за процентот на обесштетување. Верувам дека комисиите транспарентно и одговорно ќе ја завршат работата за да ги обесштетиме земјоделците“, нагласи Трипуновски.
Инаку, повеќе региони беа зафатени од ниски, минусни температури кои предизвикаа штети врз насадите, особено врз овошните култури. Најпогодени се сливата во Делчевско, јаболкото во Ресен, праската нектарина во Росоман, Тиквешијата, како и дел од калинката и јапонското јаболко во валандовскиот крај.
Започна рочиштето за нападот во Бањска
Пред Основниот суд во Приштина денеска (17 април) се одржува првото рочиште во случајот Бањска против Владимир Толиќ, Благој Спасојевиќ и Душан Максимовиќ, кои беа уапсени по вооружениот напад во Бањска на северот од Косово во септември 2023 година, кога вооружена група Срби ја нападна косовската полиција и го уби полицаецот Африм Буњаку. Во размената на оган беа убиени и тројца напаѓачи.
Во септември 2024 година, Специјалното обвинителство на Косово подигна обвинение против 45 лица за тероризам, финансирање на тероризам и сериозни кривични дела, од кои повеќето - вклучувајќи го и Милан Радоичиќ, кој ја презеде одговорноста за нападот - се во бегство.
На 9 октомври минатата година, на претходното рочиште, обвинителството побара судењето да започне и за обвинетите кои не се во Косово, но адвокатите на одбраната изјавија дека косовските закони не дозволуваат такво нешто.
Судијата Арбен Хоти побара правно мислење од Врховниот суд во толкувањето на законот, во кое се наведува дека прашањето е „дискреционо право“ на судијата.
На прашање на Радио Слободна Европа, Основниот суд соопшти дека сè уште не е одлучено дали на лицата кои се во бегство ќе им се суди или не.
Патем, на претходното рочиште на 9 октомври 2024 година, двајцата обвинети, Владимир Толиќ и Благоје Спасојевиќ, одбија да се изјаснат за виновни во таа фаза од процесот, додека Душан Максимовиќ се изјасни за невин.
Одговорноста за вооружениот напад во Бањска ја презеде Милан Радоичиќ, поранешен потпретседател на Српската листа - најголемата партија на Србите во Косово, која има поддршка од официјален Белград. Се верува дека тој и повеќето членови на таа група се на слобода во Србија.
Што пишува во обвинителниот акт?
Специјалното обвинителство на Косово ги товари обвинетите во случајот Бањско, меѓу другото, за терористички акти и дела против уставниот поредок и безбедноста на Косово.
Обвинителот, Наим Абази, претходно изјави дека обвинетите имале различни улоги во рамките на криминалната група - „од организирање и насочување на терористички активности до финансирање и перење пари“.
Во обвинението се наведува дека оваа група, користејќи насилство и тешко оружје, се обидела да го „одвои северниот дел од територијата на Република Косово, односно општините населени со српско мнозинство и да ги припои кон територијата на Република Србија“.
Милан Радоичиќ, за кој се вели дека играл важна улога во координацијата и криминалните активности е идентификуван како водач на таа група. Радоичиќ е на црната листа на САД и Велика Британија поради неговата поврзаност со меѓународен организиран криминал и корупција.
Во Косово, Радоичиќ е поврзан и со убиството на српски опозициски политичар и со заплашувањето на сведоци во судски постапки поврзани со нелегална градба. Косовските власти бараат негова екстрадиција, а Белград одбива да го стори тоа.
Главниот обвинител на Вишото јавно обвинителство во Белград, Ненад Стефановиќ, на почетокот на декември минатата година изјави дека одлуката за поднесување обвинение против Радоичиќ ќе биде донесена кон крајот на 2024 година или почетокот на 2025 година. Сепак, досега не е донесена никаква одлука.
Вишото јавно обвинителство во Белград го обвини Радоичиќ за три кривични дела - меѓу нив за нелегално производство, поседување, носење и трговија со огнено оружје и експлозивни материи и тешки кривични дела против општата безбедност. Другите осомничени се непознати лица.
Косовските власти, исто така, го сметаат нападот во Бањска за терористички чин и ја обвинуваат Србија дека стои зад него, што Белград категорично го негира.
Поранешниот заменик-помошник државен секретар на САД, Габриел Ескобар, во интервју за РСЕ во март 2024 година изјави дека „Србија има одредени финансиски и организациски врски, но дека ова го истражуваме подетално“.
Тој подвлече дека од Србија не се бара да спроведе истрага, туку одговорност.
Меѓународната заедница остро го осуди нападот во Бањска, побара истрага и одговорните да бидат изведени пред лицето на правдата.
Неколкумина загинати, меѓу кои и дете, во руски напад врз Дњепро
Во напад со руско беспилотно летало загинаа три лица, меѓу кои едно дете и една постара жена, а повредени се најмалку 31 лице доцна на 16 април во југоисточниот украински град Дњепро, изјави регионалниот гувернер.
„Масовен напад со беспилотно летало имаше трагични последици. Три лица загинаа во Днепро, меѓу кои и едно дете“, изјави на Телеграм Серхи Лисак, гувернер на регионот Днепропетровск.
Лисак додаде дека меѓу 31 повредени лица има пет деца. Шеснаесет лица биле згрижени во болница.
Нападот предизвикал и неколку пожари, според градоначалникот на Днепро, Борис Филатов, кој рече дека еден удар се случил на 100 метри од општинските канцеларии на градот. Тој, исто така, рече дека најмалку 15 станови биле оштетени заедно со студентски дом, образовна институција и фабрика за преработка на храна.
Фотографии, објавени на интернет, покажуваат голем пожар и пожарникари на теренот, како и изгорени возила и згради со скршени прозорци и оштетени фасади.
Во североисточниот регион Харкив, гувернерот Олех Синјехубов изјави дека во руски ракетен напад биле повредени две лица во градот Изум. Градот беше заземен од руските трупи во раните денови на целосната инвазија на Русија во февруари 2022 година, но беше ослободен од украинските сили подоцна во годината.
Во меѓувреме, руското Министерство за одбрана соопшти дека нивните системи за противвоздушна одбрана уништиле или пресретнале 71 украински беспилотни летала над шест руски региони во текот на ноќта, а 49 од беспилотните летала биле соборени во областа Курск.
РСЕ не можеше да ги потврди тврдењата.
Минатата недела, шефот на украинското воено разузнавање, Кирило Буданов, на Телеграм рече дека рускиот ракетен напад на Цветници, во кој загинаа 34 лица во Суми, делумно бил лансиран од областа Курск.
Украинскиот претседател Володимир Зеленски се состана со претставници на одбранбената индустрија во Киев на 16 април. Тој рече дека Украина сега произведува 40 отсто од оружјето што се користи на линијата на фронтот.
„Нашата одбранбена индустрија веќе произведува повеќе од илјада видови оружје: од артилериски гранати до проектили и оружје со долг дострел, до нашите беспилотни летала“, рекол Зеленски за време на состанокот, според неговиот кабинет.
Србија доби нова влада
Ѓуро Мацут е новиот премиер на Србија. Собранието на Србија избра нова влада со 153 гласа „за“, која ќе има 30 министри, од кои 10 се нови имиња.
Гласаа 199 пратеници, а 46 пратеници се изјаснија против.
Во своето излагање, Мацут изјави дека Србија е уморна од поделби и блокади, дека мора да работиме на хармонизирање на општеството, дека хармонијата може да се изгради преку дијалог, толеранција, работа и градење систем на вредности.
Тој исто така кажа дека негов прв приоритет ќе биде нормалното функционирање на училиштата и факултетите.
Претседателот на Србија, Александар Вучиќ, им честиташе на граѓаните за изборот на новата влада, а на новиот премиер Ѓуро Мацут и на членовите на неговиот кабинет им посака „да ја ослободат земјата од терор и да ја вратат на патот на успехот“.
Меѓу 30-те предложени членови на кабинетот има 10 нови лица.
Новиот кандидат за министер за образование, Дејан Вук Стевановиќ, е единствениот професор на Факултетот за педагошко образование кој јавно се спротивстави на блокадата предводена од студентите уште од самиот почеток.
Чест гостин во провладините медиуми, тој ги критикуваше и професорите и студентите кои бараат одговорност за трагедијата во Нови Сад.
Новиот кандидат за министер за информации, Борис Братина, е нашироко познат по својата антиевропска реторика и по застапувањето за забрана на Парадата на гордоста.
Тој беше снимен како извикува „Србија и Русија - не ни треба Европската Унија!“ на митинг во Белград во 2009 година, каде што го запали и знамето на ЕУ.
Србија официјално тврди дека пристапувањето кон Европската Унија, нејзиниот најголем инвеститор, останува нејзина стратешка цел.
„Немам целосно позитивен став во однос на ЕУ, и можеби тука се разликувам од другите. Не би го охрабрувал прекумерниот ентузијазам за ЕУ, бидејќи таа има многу свои проблеми“, изјави Братина за балканскиот сервис на РСЕ на 14 април.
Отворањето на нови поглавја во преговорите за пристапување на Србија во ЕУ е во застој од декември 2021 година.
Братина го нарече Прајдот „поворка на болните“ и рече дека ваквите настани не припаѓаат во она што го опиша како „длабоко хетеросексуална култура“ на Србија. Белградскиот Прајд побара повлекување на неговата номинација.
Како и неговиот потенцијален иден шеф, Братина е член на Движењето за народ и држава.
Што можеме да очекуваме од новата влада на Србија?
Членовите на опозицијата и аналитичарите не очекуваат големи промени во домашната политика или во меѓународниот став на Србија, бидејќи земјата продолжува да одбива да се придружи на западните санкции против Русија поради инвазијата на Украина и одржува историски и културни врски со Москва.
Србија, исто така, веројатно ќе остане претпочитан партнер на Кина на Балканот и ќе го продолжи своето „железно пријателство“, како што Вучиќ ги опишува односите со Пекинг.
„Фактот дека новиот премиер е член на новоформираното движење на Вучиќ веќе покажува дека тој не е политички независен кандидат“, вели Зоран Стојиљковиќ, професор на Факултетот за политички науки во Белград.
„Тој избор јасно сугерира дека тој ќе биде еден вид „политичка фигура“, бидејќи нема значително политичко искуство и не гарантира автономија од претседателот на Србија“, додава Стојиљковиќ.
На 6 април, претседателката на српскиот парламент, Ана Брнабиќ, го нарече мандатарот „храбар, смирен и стабилен - сè што ѝ е потребно на српската влада во моментов“.
Премиерот во заминување, Милош Вучевиќ, додаде дека Мацут е некој „кој може да отвори социјален дијалог“.
Но, некои опозициски лидери го отфрлија назначувањето како симболично.
Драган Ѓилас од Партијата за слобода и правда рече дека Вучиќ „купува време“ со номинирање на некој што „нема да избира министри, да обликува политика или да донесува одлуки“.
Партијата „Српски центар“ додаде дека „не е важно кој ја предводи владата кога е јасно дека Вучиќ е главен“.
Српскиот парламент на 19 март ја констатираше оставката на премиерот Милош Вучевиќ.
Тој поднесе оставка на 28 јануари со образложение дека се чувствува одговорен за фактот што членови на Српската напредна партија, чиј претседател е тој, претепале студентка во Нови Сад претходниот ден.
Падот на српската влада се случи во екот на антирежимските протести предводени од студенти кои блокираат десетици факултети низ цела Србија од крајот на ноември 2024 година, барајќи одговорност за смртта на 16 лица при падот на крошна во Нови Сад.
Под истрага десет полициски службеници за трагедијата во Кочани
Десет полицајци од Штип и Кочани се под истрага за катастрофалниот пожар во дискотеката „Пулс“ во Кочани. Според Обвинителството, тие се осомничени дека од 2012 до 2022 година издавале согласности и му овозможиле на правното лице да се стекне со лиценца за вршење угостителска дејност, иако истото не ги исполнувало предвидените услови.
„Постапувајќи по кривичната пријава поднесена од МВР, јавен обвинител од Специјализираното одделение за гонење на кривични дела сторени од лица со полициски властувања и припадници на затворската полиција, донесе Наредба за спроведување на истражна постапка против десет полициски службеници. Во конкретниот случај постои основано сомнение дека осомничените во временскиот период од 07.12.2012 година до 21.01.2022 година, како соизвршители, сториле кривично дело Тешки дела против општата сигурност“, соопшти Обвинителството.
МВР информираше дека шестмина од полицајците се приведени, по еден се трага, а тројца веќе издржуваат мерка притвор.
Како што информира Обвинителството, осомничените како службени лица вработени во СВР Штип и ПС ОН Кочани, во погоренаведениот временски период, како соизвршители, не постапиле според прописите за мерките за заштита, односно не извршиле целосна и детална проверка во врска со издавање на позитивна согласност за издавање лиценца за Кабаре „ПУЛС“, во делот на безбедноста во сообраќајот и јавниот ред и мир.
Со издавањето на согласностите, сите заедно му овозможиле на правното лице да се стекне со лиценца за вршење угостителска дејност, иако истото не ги исполнувало предвидените услови.
„Јавниот обвинител ценејќи ги околностите и доказите прибавени во предистражната постапка, а заради непречено водење на кривичната постапка и заради обезбедување присуство на осомничените, на судијата на претходна постапка при Основен кривичен суд Скопје ќе предложи на седуммина осомничени да им определи мерки на претпазливост. Останатите тројца осомничени се обезбедени со претходната постапка“, се наведува во соопштението од Обвинителството.
Од Министерството за внатрешни работи објавија повеќе детали за полициските службеници против кои е поднесена кривична пријава.
Станува збор за П.С. (во времето на извршување на кривичното дело на работно место помошник началник во СВР Штип), Ј.Т. (во време на извршување на кривичното дело на работно место главен инспектор за сообраќајни работи во Одделение за полиција во СВР Штип), С.Д. (во времето на извршување на кривичното дело на работно место главен инспектор за сообраќај во Одделение за полиција во СВР Штип), М.С. (во време на извршување на кривичното дело на работно место началник на одделение во Одделение за полиција во СВР Штип), Љ.Т. (во време на извршување на кривичното дело на работно место началник во СВР Штип), В.П. (во време на извршување на кривичното дело на работно место главен инспектор по сообраќајни работи во Одделение за полиција при СВР Штип), А.А. (во време на извршување на кривичното дело на работно место помошник началник на СВР Штип), В.И.(во време на извршување на кривичното дело на работно место документарист во ПС ОН Кочани во СВР Штип) и А.Т. (во времето на извршување на кривичното дело на работно место командир на ПС ОН Кочани).
Вкупно 52 лица и три фирми се опфатени со проширената истрага на Обвинителството за системски пропусти кои доведоа до тешки последици од пожарот во дискотеката „Пулс“ во Кочани.
Истрагата уште не е готова, а според најавите на државниот обвинител Љупчо Коцевски таа ќе трае уште најмалку два месеца.
Пожарот избувна ноќта на 15 наспроти 16 март при што загинаа 61 млади луѓе, а речиси 200 беа повредени. Дел од повредените сѐ уште се на лекување во странство.
Најмногу дискриминација во работните односи, најголеми дискриминатори-државните институции
Работата и работните односи се најчестите области во кои се пријавува дискриминација, но исклучително зголемен е бројот на претставки во областа на членувањето во синдикалното организирање. Ова го покажува најновиот Годипен извештај за спречување и заштита од дискриминација за 2024 година во однос на 2023-та. Во него исто така се забележува благо намалување на бројот на претставки за 20 отсто.
Зголемен е бројот на претставки во однос на националната или етничка припадност, зад што најчесто стои политичко уверување. Сепак претсдателот на Комисијата за спречување и заштита од дискриминација, Игор Јадровски вели дека граѓаните сѐ уште не се охрабрени да пријават дискриминација врз основа на политичко уверување.
Согласно Извештајот, загрижувачки е тоа што скоро 80 отсто од утврдените дискриминатори се државни институции, органи на управата, општини и претпријатија кои вршат јавни овластувања.
„Доставени беа 405 претставки во 2024 година што е за 116 помалку од 2023-та. Речиси идентичен е бројот на мажи и жени што поднесуваат претставки и расте процентот на луѓе кои лично се обраќаат до нас“, изјави Јадровски пред презентацијата на Извештајот.
Од новите 407 предмети кои биле отворени годинава, 405 биле претставки поднесени од граѓани и организации, а останатите две се постапки кои КСЗД ги повела по службена должност.
Исто како и во претходната година, најчесто место на сторена дискриминација е во институциите на јавниот сектор (37 случаи или 66%), а утврдени се и случаи во приватниот сектор (9 случаи или 16%), како и на социјалните мрежи и медиумите (10 случаи или 18%). Во однос на областите, најмногу утврдени случаи се во работата и работните односи, образованието, науката и спортот и јавното информирање и медиуми, а потоа правосудство и управа, пристап до добра и услуги и во други области.
Заради непостапување по препораките на Комисијата, во 2024 година, поднесени се 10 барања за поведување прекршочни постапки против утврдени дискриминатори, а до крајот на годината донесени се две обвинителни пресуди од надлежниот суд за прекршоци.
Во пресрет на локалните изборите годинава, Комисијата потсети и предупреди дека сѐ уште не се исполнети препораките кои биле упатени во 2021 година, а се однесуваат на отстранување на дискриминацијата која ја продуцира Изборниот законик врз основа на возраст, здравствена состојба и личен статус, со што непосредно пред одржување на уште еден циклус избори, различни групи на граѓани повторно се оневозможени да го остварат уставното право на глас.
Во ланскиот извештај за работата на Комисијата за спречување и заштита од дискриминација за (2023 година), граѓаните најмногу се жалеа за сексуалната ориентација, родовиот идентитет, националната и етничка припадност, како и политичкото уверување.
КСЗД е национална институција за човекови права, надлежна за спречување и заштита од дискриминација. Таа е самостоен и независен орган основан од Собранието на Република Северна Македонија и своите надлежности ги врши во согласност со Законот за спречување и заштита од дискриминација.
Кос: Нема гаранции дека по уставните измени ќе нема пречки на европскиот пат на Северна Македонија
Никој не може да и даде гаранции на Северна Македонија дека ако сега го смени Уставот, нема повеќе да има пречки на европскиот пат, изјави еврокомесарката за проширување Марта Кос во интервју за Европската новинска редакција (ЕНР) од која дел е и МИА.
Во одговор на прашање на МИА дали ЕУ и земјите членки можат да гарантираат дека по спроведување на уставните измени не би имало нови блокади поради билатерални прашања поврзани со идентитетот, јазикот или историја, Кос вели дека гаранции не може да има.
„Разбираме дека ова не е лесно прашање. Промена на Устав. Сфаќаме и тоа е многу човечки и разбирливо што вашата земја сака да има гаранции по се она што го помина. Гаранции не може да има, но она што го очекувам од сите земји членки кога има билатерални прашања, е разговорите да се водат со добра волја и со визија да се дојде до компромис“, вели Кос во интервјуто.
Кос истакнува дека ова не значи дека ЕК не работи на тоа да и помогне на земјава да ги започне преговорите по кластери и потенцира дека лично е ангажирана околу билатералното прашање со Бугарија.
Еврокомесарката денеска (16 април) заминува за Софија на средби со сите бугарски политичари, а потоа ќе контактира и со политичарите во земјава.
„Најдобро би било билатералните прашања да не се мешаат во пристапниот процес. Тоа не значи дека билатералните прашања не се важни. Знаете, можам да разберам дека Унгарија се бори за своето малцинство(во Украина). Можам да разберам дека и Бугарија го прави истото, но лошо е кога ова прашање се меша со процесот на пристапување“, вели Кос.
Кос изрази надеж дека наскоро ќе се најде решение за деблокада на пристапниот процес на земјава и дека откако ќе се случи тоа ќе може без никакви нови услови да започнат преговорите по кластери.
„Затоа ние порачуваме, ве молиме направете ги реформите и бидете подготвени да го отвориме првиот кластер“, рече еврокомесарката за проширување, Кос.
Еврокомесарката нагласува дека во сегашните услови целосно ја разбира фрустрацијата на луѓето во земјава.
Последното истражување на Институтот за демократија Социетас Цивилис покажа дека мнозинството граѓани или 62 отсто поддржуваат идно членство на Северна Македонија во ЕУ, но од нив, само 20 отсто сметаат дека уставни измени се неопходен чекор.
Граѓаните остануваат поделени и околу следните чекори кои треба да ги направи земјата во евроинтегративниот процес. Според истото истражување, само 20 отсто од испитаниците сметаат дека уставни измени се неопходниот следен чекор. За еден процент повеќе или 21 отсто сметаат дека треба да запрат преговорите со ЕУ, а исто толку сметаат дека треба да се промени преговарачката рамка.
Еврокомесарката Кос, пак потенцира дека иако има нова динамика во процесот на проширување, сепак тој останува заснован на заслуги, но она што сега позитивно влијае врз него е тоа што има нова визија на Европската Унија за забрзување на пристапувањето.
„Ние исто така, особено преку Планот за раст, се соочуваме се еден вид притисок од колегите, особено во Западниот Балкан. И тогаш имаме разлики. На пример, знаете Албанија беше заедно со Северна Македонија. Сега, по раздвојувањето, Албанија направи навистина добар напредок. Но, зад себе нема да оставиме ниту една земја. Ние сме силно посветени сите да ги внесеме во Европската Унија. Но, секако, ќе се држиме до заслугите и ќе видиме“, вели Кос во интервјуто за Европската Новинска Редакција.
Инаку македонско-бугарските односи се нарушени по бугарското вето за старт на македонските преговори за влез во ЕУ, бидејќи Бугарија не го признава македонскиот јазик и делови од историјата и се жали на дискриминација на свои граѓани во земјава.
Софија во 2022 го повлече ветото за почеток на преговорите со ЕУ откако Скопје го прифати францускиот предлог кој меѓу другото, предвидува бугарскиот народ да стане дел од македонскиот Устав.
Услов за одржување на втората меѓувладина конференција со ЕУ на која ќе се отворат кластерите од преговорите е вметнување на бугарската заедница во македонската Преамбула.
САД ги укинаа санкциите против член на кабинетот на Орбан
Соединетите Држави на 15 април ги укинаа санкциите воведени во јануари врз шефот на кабинетот на унгарскиот премиер Виктор Орбан, Антал Роган, поради обвинувања за корупција и кронизам.
Во соопштение објавено на веб-страницата на Министерството за финансии се вели дека Роган е избришан од листата на санкции.
„Државниот секретар Марко Рубио на 15 април разговараше со унгарскиот министер за надворешни работи Петер Сијарто и го информираше за потегот“, изјави портпаролката на Стејт департментот, Теми Брус.
Рубио му кажа на Сијарто дека Роган е отстранет од листата на специјално назначени државјани и блокирани лица на Министерството за финансии, рече Брус.
„Двајцата, исто така, разговараа за зајакнување на усогласувањето на САД и Унгарија по критични прашања и можности за економска соработка“, рече Брус.
Орбан и неговата партија Фидес се меѓу најгласните поддржувачи на американскиот претседател Доналд Трамп во Европа.
Вашингтон претходно оваа година објави санкции против Роган за наводна вмешаност во корупција, велејќи дека тој „ја искористил својата улога за да се збогати себеси и оние лојални на неговата партија“, соопшти одделот во соопштение за медиумите на 7 јануари.
Роган „оркестрирал шеми дизајнирани да контролираат неколку стратешки сектори на унгарската економија“ и ги искористувал приходите од секторите за себе и лојалистите на партијата Фидес, соопшти одделот кога ги објави санкциите.
Амбасадорот на САД во Унгарија во тоа време, Дејвид Пресман, рече дека „системската корупција влијае на донесувањето одлуки во Унгарија за прашања што влијаат на безбедноста на Соединетите Држави и нашите сојузници“.
Пресман се повлече пред инаугурацијата на Трамп на 20 јануари.
Владата на Орбан, која ги нарече санкциите против Роган „лична одмазда на амбасадорот“, го поздрави соопштението од 15 април дека санкциите се укинати како „јасен знак дека се смениле ветриштата во Вашингтон“.
Владиниот портпарол Золтан Ковач на платформата X напиша дека промената „потврдува промена во политиката на САД со враќањето на претседателот Трамп, поништувајќи го она што Унгарија го смета за неправедни дејствија преземени од злоба“.
Соединетите Држави претходно соопштија дека во текот на мандатот на Роган како владин службеник, тој го „оркестрирал“ унгарскиот систем за распределба на јавни договори и ресурси на соработници лојални на него и на партијата Фидес.
Тој беше ставен на листата според Глобалниот закон за одговорност за човекови права на Магнитски, кој ги таргетира сторителите на сериозни злоупотреби на човековите права и корупција низ целиот свет.
Одделот во јануари забележа дека корупцијата во јавниот сектор во Унгарија се влошува повеќе од една деценија, што доведе до тоа Унгарија да добие најнизок резултат од која било земја-членка на Европската Унија на Индексот за перцепција на корупцијата за 2023 година на Транспаренси Интернешнал втора година по ред.
Исто така, се наведува дека информаторите во Унгарија ја критикувале владата за управување со клептократија со забележителен недостиг на транспарентност и еднаквост во договорите за јавни и приватни трошоци склучени меѓу администратори како Роган и лојални бизнис лидери.
„Неуспехот на Унгарија да ги реши проблемите со транспарентност во своите механизми за јавни набавки неодамна доведе до губење на над 1 милијарда евра во идно финансирање од Европската Унија, што им штети на унгарските граѓани“, соопшти одделот објавувајќи ги санкциите против Роган.
Мултимедија
Најпосетени
Што треба да знаете