Вести
Бугарското собрание го отфрли предлогот за влада на Габровски
Бугарскиот парламент денеска ја отфрли технократската влада предложена од партијата на десниот центар ГЕРБ, продлабочувајќи го политичкиот ќорсокак во земјата и приближувајќи ја до нови предвремени избори. Кандидатот за премиер на ГЕРБ, Николај Габровски, 51-годишен, непартиски неврохирург, не успеа да ја добие потребната поддршка при гласањето во парламентот, добивајќи само 113 гласа во 240-члениот парламент.
ГЕРБ бара технократска влада во Бугарија, но парламентот не сака
ГЕРБ победи на предвремените избори на 2 октомври, четврти во последните 18 месеци, но досега не успеа да обезбеди мнозинска поддршка за влада што ќе ја предводи Габровски. Неуспехот да се формира редовна влада ќе влијае врз плановите на Бугарија да се приклучи на еврозоната во 2024 година, што ќе донесе милијарди евра во фондовите за обновување на ЕУ. Тоа, исто така, би ги попречило напорите да се состави сеопфатен буџет за 2023 година во услови на висока инфлација и претстојното економско забавување.
види ги сите денешни вести
Трамп ги назначи Маск и Рамасвами да раководат со Министерството за владина ефикасност
Новоизбраниот претседател Доналд Трамп ги назначи Илон Маск и Вивек Рамасвами за одговорни за новосоздадениот Оддел за владина ефикасност, давајќи му уште поголемо влијание на најбогатиот човек во светот, пренесува Ројтерс.
Маск и поранешниот републикански претседателски кандидат Рамасвами заеднички ќе го водат новосоздадениот Оддел за ефикасност на владата.
„Тој ќе го отвори патот за мојата администрација да ја разбие владината бирократија, да ги намали непотребните регулативи, да го намали расипничкото трошење и да ги преструктуира федералните агенции“, рече Трамп.
Трамп информираше дека новиот оддел ќе ги исполни долгогодишните републикански соништа и „ќе обезбеди совети и насоки надвор од владата“, сигнализирајќи дека улогите на Маск и Рамасвами ќе бидат неформални, без да се бара одобрување од Сенатот, што ќе му овозможи на Маск да остане на чело на компанијата за електрични автомобили Тесла, платформата за социјални медиуми X и ракетната компанија SpaceX.
Новиот оддел, како што нагласи Трамп, ќе работи со Белата куќа и Канцеларијата за менаџмент и буџет за да „иницира големи структурни реформи и да создаде претприемачки пристап“ кон владата каков што досега не бил виден.
Маск, рангиран од Форбс како најбогат човек на светот, веќе има корист од победата на Трамп, а од милијардерот претприемач се очекуваше да има големо влијание за да им помогне на своите компании и да обезбеди поволен третман на владата.
Трамп го спореди Одделот за ефикасност со Проектот Менхетен, односно американските напори за изградба на атомска бомба што помогна да се стави крај на Втората светска војна, додека Маск пак, вети транспарентност.
„Сите активности на Одделот за владина ефикасност ќе бидат објавени онлајн за максимална транспарентност“, рече Маск на платформата X, повикувајќи ја јавноста да ги советува.
Акронимот на новиот оддел - DOGE - се однесува и на името на криптовалутата dogecoin што Маск ја промовира.
Федералната тужба против Маск и Тесла за измама на инвеститори преку рекламирање на Dogecoin и инсајдерска трговија, предизвикувајќи загуби од милијарди долари, беше отфрлена во август.
Рамасвами е основач на фармацевтска компанија кој се кандидираше за републиканската претседателска номинација против Трамп, а потоа го поддржа поранешниот претседател откако тој се откажа.
Воздушна тревога низ целата земја во Украина,предупредувања за ракетен напад врз Киев
Украинските власти издадоа предупредувања за воздушен напад за целата земја, додека шефот на кабинетот на претседателот предупреди за можен ракетен напад врз главниот град.
„Путин во моментов подготвува ракетен напад врз Киев“, објави Андриј Јермак на каналот Телеграм.
Воздухопловните сили на Украина претходно предупредија дека проектил навлегол во воздушниот простор на земјата и се движи кон главниот град.
Нападот доаѓа по еднонеделни немилосрдни напади, вклучително и оној врз родниот град на украинскиот претседател Володимир Зеленски, во кој загинаа 32-годишна мајка и нејзините три деца.
Во текот на викендот, Москва и Киев извршија рекорден број напади со беспилотни летала во текот на ноќта.
Зеленски предупреди дека Русија подготвила сили од околу 50 000 војници, вклучително и севернокорејски борци, за протерување на украинските сили од рускиот регион Курск.
Продолжува судењето за убиствата на Вања и Панче
Со изведување на докази од страна на Обвинителството во Основниот кривичен суд Скопје денеска (13 ноември) во 10 часот треба да продолжи судењето за двојното убиство на малолетната Вања Ѓорчевска и велешанецот Панче Жежовски.
На минатите рочишта сведочеа мајката на Вања, Зорица Ѓорчевска, ќерката на Жежовски, Ана Киркова и нејзиниот сопруг, Тодор Кирков, како и повеќе лица вклучени во истрагата за двете убиства.
На првото одржано рочиште обвинетите Љупчо Палевски, Боре Видевски, Велибор Манев и Влатко Кешишов, како и таткото на девојчето, Александар Ѓорчевски се произнесоа дека не се чувствуваат за виновни.
Според обвинението, тие заедно испланирале грабнување на 14-годишното девојче со цел да присилат член на нејзиното потесно семејство да даде парични средства за откуп. Додека, грабнувањето на оштетениот Панче Жежовски во Велес било со намера да го присилат да им го даде сопственото возило за да го користат за грабнување на детето во Скопје.
Малолетната Вања и велешанецот Панче, кои беа пријавени за исчезнати на 27 и 24 ноември, беа пронајдени мртви во близина на Скопје и Велес на 3 декември 2023 година.
Во врска со овој случај е осомничено уште едно лице за помагање по извршување на кривичното дело против кого постапката ќе се води одвоено.
Скопје одбележува 80 години од ослободувањето
По повод одбележувањето на 80-годишнината од ослободувањето на Скопје, денеска (13 ноември), во 11 часот, на партизанските гробишта во Бутел, делегации од Град Скопје и од Собранието, ќе положат свежо цвеќе пред споменикот на ослободителите на градот.
Делегација од Град Скопје и собраниската делегација, во состав: Дијана Илиевска, Славјанка Петровска и Даниела Белимова, во 11:30 часот, ќе положат свежо цвеќе и пред споменикот на генерал Михајло Апостолски во Алејата на заслужните граѓани, а во 12:30 часот, пред споменикот на ослободителите на град Скопје пред Владата.
Свечена академија и доделување на 13-то Ноемвриската награда, ќе се одржи во 19 часот во Македонската Филхармонија.
На 13 ноември 1944 година, борците од 42. и 50. Народнослободителна дивизија на македонската војска и 16. Македонска бригада го ослободија Скопје од фашистичка окупација.
Хашкиот суд одлучи дека е надлежен за случаите на Ерменија и Азербејџан
Меѓународниот суд на правдата (МСП) на 12 ноември соопшти дека има јурисдикција да ги разгледува ривалските случаи на Ерменија и Азербејџан за спорниот регион Нагорно-Карабах.
„Судот утврди дека е надлежен“ да ги разгледува случаите поднесени во септември 2021 година, се вели во соопштението објавено од судот. Одлуката на советот од 17 судии беше едногласна.
МСП со седиште во Хаг, највисокиот суд на ОН, исто така пресуди во корист на Ерменија за два нејзини приговори, но го отфрли третиот.
Ерменија во својот случај тврди дека Азербејџан ја прекршил Меѓународната конвенција за елиминација на сите форми на расна дискриминација (ЦЕРД) и се вклучил во „етничко чистење“ во регионот.
Азербејџан ги отфрли обвинувањата и поднесе противтужба. Баку го обвини Ереван и за говор на омраза и „расистичка“ пропаганда.
Случаите се однесуваат на акции преземени во Нагорно-Карабах, планински регион во Азербејџан населен претежно со етнички Ерменци. Ерменија и Азербејџан водеа војни во раните 1990-ти и во 2020 година за контрола на енклавата.
Баку ја презеде територијата во септември 2023 година во молскавична еднодневна офанзива што го натера речиси целото локално етничко ерменско население од околу 100.000 да избега во Ерменија. МСП, кој одлучува во споровите меѓу државите, издаде итни наредби во декември 2021 година повикувајќи од двете страни за да се спречи поттикнување и промовирање на расна омраза.
Оттогаш разгледуваше различни предлози поднесени од двете земји против меѓусебните случаи. Ерменија се врати пред судот на ОН во 2023 година во неделите откако Нагорно-Карабах беше заземен од Азербејџан.
Судот не соопшти кога ќе се одржат следните рочишта за противничките случаи. Одлуката за основаноста на случаите се очекува да трае со години. Иако наредбите на МСП се обврзувачки, судот нема механизам за нивно извршување.
Два украински градови прогласија Ден на жалост по смртоносни руски напади
Украинските градови Кривји Рих и Миколаив прогласија ден на жалост по руските напади во последните денови во кои загинаа најмалку девет цивили, меѓу кои три деца, додека Москва продолжува со секојдневните напади врз цивилната и енергетската инфраструктура.
Денот на жалост ќе биде одбележан на 13 ноември во централниот град Криви Рих, каде на 12 ноември загинаа мајка и нејзините три деца во ракетен напад кој ја уништи нивната петкатница.
Четири жртви беа извлечени од урнатините од спасувачите по повеќечасовна потрага, објави гувернерот на градот Олександр Вилкул на 12 ноември. Во нападот се ранети уште 14 лица, меѓу кои и деца.
Во јужниот град Миколаев, каде што најмалку пет лица загинаа во руски напад врз станбена зграда на 11 ноември, градоначалникот Олександр Сиенкевич го прогласи 12 ноември за Ден на жалост.
„Денес во Миколаев е прогласен Ден на жалост за нашите граѓани кои загинаа како последица на нападот на руските окупатори на 11 ноември“, рече Сиенкевич на Телеграм.
Во одвоен руски напад на 12 ноември, четири лица беа ранети во селото Биленке во Доњецк, соопшти Украинската служба за вонредни ситуации.
Во меѓувреме, украинските воздухопловни сили известија дека Русија нападнала 10 украински региони - Киев, Житомир, Полтава, Суми, Харков, Черкаси, Запорожје, Чернихив, Днепропетровск и Миколаев - со проектили, крстосувачки бомби и 110 дронови.
Воздушната одбрана собори 46 руски беспилотни летала, додека 60 беспилотни летала беа изгубени откако нивните навигациски системи беа заглавени од украинските системи за електронско војување, соопшти воздухопловството.
Руските власти соопштија дека нападот со украинско беспилотно летало рано на 12 ноември запалил складиште за гориво во Стари Оскол, град во руската област Белгород, на околу 100 километри од украинската граница.
Регионалниот гувернер Вјачеслав Гладков на Телеграм изјави дека нема информации за жртви.
Во исто време, руското Министерство за одбрана соопшти дека противвоздушната одбрана соборила 13 украински беспилотни летала, од кои девет во Белгород, два во Брјанск и два во областа Курск.
Пет години затворска казна за руска педијатарка
Руска педијатарка е осудена на пет години затвор под обвинение за ширење на таканаречените лажни вести за руската војска, откако мајката на пациент ја обвини дека дава антивоени коментари.
Откако судијата во окружниот суд Тушино во Москва на 12 ноември ја осуди Надежда Бујанова, која ги негираше наводните коментари, десетици луѓе во судницата извикуваа „Срам!“ и изразија солидарност со докторката.
Случајот го нагласува растечкиот тренд на Русите да пријавуваат други Руси за давање антивоени изјави додека целосната инвазија на Кремљ врз соседна Украина се приближува до својот 33-ти месец.
Според ОВД-Инфо , најмалку 1.057 лица се соочиле со кривично гонење за давање коментари за кои се смета дека се против војната, додека најмалку 20.061 се приведени за антивоени протести.
Случајот против Бујанова е покренат по жалба од Анастасија Акиншина, мајка од Москва која го донела својот 7-годишен син на преглед.
Бујанова за време на закажаниот преглед наводно забележала дека детето се однесува нервозно.
Кога Акиншина објаснила дека нејзиниот син се борел со траумата од губењето на својот татко, руски војник убиен во војната во Украина, се вели дека Бујанова го нарекувала починатиот татко како „легитимна воена цел“ пред детето.
Таквата забелешка, според Акиншина, била главниот поттик да поднесе жалба до органите на прогонот.
Бујанова негираше дека дала таква изјава и инсистираше на тоа дека не разговарала за војската или за таткото на момчето со Акиншина за време на прегледот. Педијатарката тврди дека е жртва на лажно обвинение.
Бујанова беше отпуштена од работата по жалбата и оттогаш се бори за враќање на работното место. Судот пресуди во нејзина корист во јули, барајќи таа да биде вратена на нејзината позиција во медицинската клиника.
Случајот го привлече вниманието на групите за заштита на човекови права и медиумите, особено поради зголемениот број правни дејствија според рускиот закон за „лажни вести“, кој се повеќе се користи за замолчување на критичарите на Владата и нејзините воени дејствија поврзани со војната во Украина.
Критичарите тврдат дека законот е дел од пошироката шема на репресија дизајнирана да го задуши несогласувањето и да го контролира јавниот дискурс во врска со акциите на Русија во Украина.
Сиљановска Давкова-Орбан: Проширувањето е високо на агендата на претседателството со ЕУ
Унгарија останува силен поддржувач на македонските евроинтеграции и во тој контекст Сиљановска Давкова изразила благодарност за поддршката што Унгарија ја дава во повеќе области, вклучувајќи ги европските аспирации на Северна Македонија, како и фактот што прашањето за проширувањето е високо на агендата на тековното унгарско претседателство со Европската Унија.
Ова било констатирано на средбата меѓу Претседателката Гордана Сиљановска Давкова и премиерот на Унгарија, Виктор Орбан, во рамки на учеството на Самитот за климатски промени (КОП29) во Баку.
На средбата се разговарало за севкупните билатерални односи меѓу двете држави, како на политички, така и на економски план, и за македонските аспирации за членство во Европската Унија.
На средбата претседателката Сиљановска Давкова истакнала дека како држава не гледаме алтернатива за интеграцијата и полноправното членство во ЕУ и изразила надеж за фер процес на пристапување во ЕУ што ќе го почитува дигнитетот на македонските граѓани.
Руските пратеници го усвоија Законот за забрана на промовирање живот без деца
На 12 ноември, руската Државна дума го усвои второто и третото читање на законот со кој се забранува „пропаганда за немање деца“, последниот потег на владата за регулирање на општествениот дискурс истовремено промовирајќи ја агендата за „семејните вредности“ на претседателот Владимир Путин.
Нацртот сега чека одобрување од Советот на Федерацијата, горниот дом на парламентот, пред Путин да го потпише како закон.
Законот предвидува казни за промовирање на изборот да нема деца, со казни до 5 милиони рубли (51.150 долари) за организации и 400.000 рубли (4.090 долари) за поединци.
Русија се соочува со значителен пад на населението, проблем што Путин често го истакнува како итен.
Владата воведе различни мерки за поттикнување на растот на населението, вклучително и финансиска поддршка за семејствата, ограничувања на абортусот и построга контрола на содржината за која се смета дека е против семејните вредности, како што е материјалот поврзан со ЛГБТ.
Путин ги претстави овие напори како клучни за зголемување на наталитетот во Русија и обезбедување на нејзината иднина. Критичарите, сепак, тврдат дека забраната одразува поширока државна агенда насочена кон обезбедување стабилно снабдување со „идни војници за Кремљ“, што сугерира дека демографската политика е усогласена со воените потреби.
Севкупно, руските жртви, убиени или ранети во акција, се проценува дека надминуваат 500.000 според западните проценки, со повеќе мажи убиени во изминатите 32 месеци отколку во целата деценија од советската инвазија на Авганистан во 1980-тите.
Напорот да се забрани движењето без деца доби на интензитет во последниве месеци, при што руски официјални претставници, вклучително и претседателката на Советот на Федерацијата, Валентина Матвиенко, го поврзуваат трендот со „радикален феминизам“ од Запад.
Матвиенко и другите тврдат дека промовирањето доброволно отсуство на деца ги поткопува семејните вредности и ги влошува демографските предизвици на Русија.
Во меѓувреме, една неодамнешна студија на Руската виша школа за економија ја нагласува сложеноста на демографската криза.
Анкетите покажуваат дека многу Руси одложуваат или одбиваат да имаат деца поради фактори како што се војната во Украина, политичката неизвесност, економската тензија и растечката социјална анксиозност.
Обвинителот Хајрулахи смета дека истрагата за него е притисок врз него
Првиот човек на Вишото јавно обвинителство Скопје, Мустафа Хајрулахи, кој е суспендиран од функцијата смета дека врз него се врши притисок.
Го посочи републичкиот јавен обвинител Љупчо Коцевски кој според него има цел да се влијае на актуелни предмети, меѓу кои и оној за бонусите на поранешните обвинители во поранешното Специјално јавно обвинителство (СЈО).
Вчера Јавното обвинителство на Република Северна Македонија соопшти дека против Хајрулахи е отворена истрага. Го товари дека извршил малтретирање во вршење на службата и за злоупотреба на службената положба и овластување.
Тој пак на прес-конференција раскажа своја верзија на настаните.
Спротивно на соопштението од Јавното обвинителство дека кривичната пријава за малтретирање е поднесена од вработени од неговото матично обвинителство, Хајрулахи се сомнева дека е поднесена од сегашниот државен обвинител Љупчо Коцевски.
Смета дека требало да биде отстранет од функцијата и замолчен за да биде пример за заплашување и за останатите колеги.
Сепак потврди дека одлуката за негово оддалечување од функцијата му е соопштена со образложение дека против него се води кривична истрага во Основното јавно обвинителство Штип.
„ Пред извесно време, односно на 19 септември, републичкиот јавен обвинител ме повика кај него во канцеларија и ми рече дека по однос на предметот за бонусите на СЈО треба да донесам одлука со која ќе се потврди првостепеното решение од Основното јавно обвинителство за гонење организиран криминал и корупција и дека не треба да се даде својство на оштетен на подносителот на кривичната пријава, односно на политичката партија ВМРО-ДПМНЕ“, рече Хајрулахи.
Инаку во јули беше објавено дека Ислам Абази кој е прв човек на Обвинителството за гонење на организиран криминал и корупција, донел решение со кое ја отфрлил кривичната пријава на ВМРО-ДПМНЕ против ексобвинителите на СЈО.
Истрагата беше поврзана со случајот во кој тогашната шефица на СЈО Катица Јанева им делела бонуси за доверливост на обвинителите кои се на страна од платата, со што, според пријавата на партијата, бил оштетен Буџетот за над 4,5 милиони евра.
На ваквата одлука ВМРО-ДПМНЕ поднела жалба.
Хајрулахи вели дека одбил да постапи по укажувањата на републичкиот јавен обвинител, со образложение дека не би се дрзнал да му наредува на јавниот обвинител кој постапува по предметот да носи каква било одлука што е по нарачка.
Според него по ова почнал надзорот над работата на Вишото јавно обвинителство Скопје, процес кој, како што кажа, бил спорен бидејќи од тројцата јавни обвинители, двајца „по редот на нештата и по сила на законот“ не би требало да учествуваат во вршењето на надзорот.
Од надзорот се уште нема извештај, иако се изминати предвидените 30 дена од неговото спроведување, рок во кој според Законот за јавно обвинителство извештајот веќе требало да биде предаден. Инаку тој во јавноста беше актуелен изминатите денови откако се појави снимка за која тврдеше дека се гледа како новинарка добива доверлив материјал од обвинителството. На ова реагираа Здружението на новинарите, но тој вели дека бил изваден од контекст.
Според него целото внимание е пренасочено и се дала сосема друга насока на целиот настан, од она што тој сакал да го посочи, а тоа е дека ќерката на републичкиот јавен обвинител изнесува податоци од кабинетот на обвинителот.
„Навистина длабоко жалам за сето тоа што се случи. Фамата, околу тоа кој ја снимал новинарката. Новинарката, тоа ѝ е работа, и тоа е легитимно, таа да седне со кого било. Но, не е легитимно од страна на републички јавен обвинител преку неговата ќерка да изнесува информации во јавноста“, рече Хајрулахи.
Истакна дека ако го сокриел сето тоа тој како обвинител ќе бил дел од тие што незаконито постапуваат.
Мултимедија
Најпосетени
Што треба да знаете