Вести
КИФ: Коронавирусот опасен и за економијата
Ако не се справиме со коронавирусот, несогледливи ќе бидат последиците по бизнисот, а може да дојде и до парализа на целокупната економија. Коронавирусот не е само прашање на здравството, туку и на владеење на правото, на политиката, инфраструктурата, сообраќајот, легислативата, бирократизацијата, порачаа денеска претседателите на стопанските комори на Македонија, Албанија, Косово, БиХ, Црна Гора и Србија.
Тие денеска на седницата на Управниот одбор на Коморскиот инвестициски форум (КИФ), истакнаа дека штетите се веќе евидентни. Ситуацијата постојано се следи. Особено загрижува проширувањето на вирусот во земјите – партнери со оглед дека околу 80 отсто од извозот оди во ЕУ.
Падот на економските активности во Европа се планирани на 3,4 отсто, а тоа, според бизнисот, ќе се одрази на сите национални економии.
„Се ова што го работиме ќе биде помножено со нула ако не сме во состојба да ги регулираме и другите односи со кои се соочуваме секој ден: заштита на животната средина, инфраструктура, владеење на правото“, рече претседателот на Стопанската комора на Северна Македонија, Бранко Азески.
Според претседателот на Стопанската комора на Црна Гора, Властимир Голубовиќ, откажани се влезовите на крузерите, но хотелските аранжмани за летово не се откажуваат.
види ги сите денешни вести
Полска подигна авиони поради рускиот напад на Украина
Полска соопшти дека дека денеска (17 ноември) ги подигнала борбените авиони и ги мобилизирала сите расположливи сили како одговор на рускиот ракетен и беспилотен напад врз Украина.
„Поради масовниот напад на Русија, која врши напади со крстосувачки ракети, балистички ракети и беспилотни летала на локации кои се наоѓаат, меѓу другото, во западна Украина, започнаа операциите на полските и сојузничките авиони“, соопшти денеска на социлајните мрежи полската оперативна команда, пренесе Ројтерс.
Тие мерки беа „насочени кон безбедноста во областите во непосредна близина на загрозените зони“.
Украинскиот министер за енергетика, Герман Галушченко, на платформата Телеграм објави дека „масовен напад врз нашиот енергетски систем е во тек“ и дека руските сили „напаѓаат капацитети за производство и пренос на електрична енергија низ Украина“.
„Русија изврши еден од најголемите воздушни напади: со беспилотни летала и проектили кон мирни градови, заспани цивили и критична инфраструктура“, изјави украинскиот министер за надворешни работи, Андриј Сибига, по бомбардирањето што предизвика прекин на електричната енергија во Киев и два други региони на исток.
Градоначалникот на Киев, Виталиј Кличко, изјави дека едно лице е повредено кога остатоци од дрон паднале врз станбена зграда.
Локалните власти и украинските медиуми објавија бројни експлозии низ целата земја, вклучително и Запорожје, Одеса и Миколаев на југ и Чернихив на север.
Најмалку 10 загинати во израелски напад врз училиште во Газа
Најмалку 10 лица загинаа, а 20 се ранети во израелски напад во градот Газа, кој погоди училиште во кое моментално престојуваат раселени семејства, соопштија лекарите во саботата (16 ноември).
Во училиштето Абу Аси управувано од ОН, луѓето можеби сè уште се заробени под урнатините, рекоа здравствените власти. Израелските власти сè уште не го коментирале нападот.
Израелската војска подоцна во саботата објави дека пресретнала две ракети истрелани врз Израел од северниот дел на Појасот Газа.
Лансирањето покажува дека палестинските милитантни групи сè уште можат да истрелуваат ракети врз Израел и покрај тоа што повеќе од 13 месеци спроведуваат воздушни и копнени офанзиви кои претворија огромни делови од Појасот Газа во пустош и раселија голем дел од неговото население кое броеше 2,3 милиони.
Здравствените власти во Појасот Газа контролиран од Хамас - која САД и ЕУ ја сметаат за терористичка организација - соопштија дека најмалку 30 луѓе биле убиени во израелските воени напади низ Појасот Газа во саботата.
Во војната во Појасот Газа, според здравствените власти на таа територија под контрола на Хамас, досега загинале 43.799 луѓе.
Војната изби кога на 7 октомври 2023 година, членови на Хамас и други радикални организации ја нападнаа територијата на Израел и, според израелските податоци, убиле околу 1.200 Израелци и киднапирале околу 250 заложници кои ги однеле во Газа.
Напади во Либан
Либанското Министерство за здравство објави дека шест лица, меѓу кои три деца, биле убиени во израелски напад во долината Бека на истокот од земјата во саботата.
Официјалната либанска национална новинска агенција (ННА) објави дека во израелскиот напад врз селото Храјбех загинале шест лица од исто семејство.
Израелската армија изврши нови напади во утринските часови врз упориштата на проиранското движење Хезболах во јужните предградија на Бејрут, откако го повика населението да се евакуира.
Во пресрет на нападот, портпаролот на израелската армија преку социјалната мрежа Х, ги предупреди жителите на населбата Харет Хреика да се евакуираат.
Израел почна да бомбардира цели во Либан на 23 септември, а на 30 септември започна копнена офанзива на југот на земјата.
Во текот на ноќта Хезболах изврши и два ракетни напади врз штабот на пешадиски баталјон во северен Израел. САД сметаат дека либанската група е терористичка организација, додека ЕУ на црната листа го стави само нејзиното вооружено крило, но не и политичката партија која има места во либанскиот парламент.
Подгреан од војната во Појасот Газа, конфликтот меѓу Израел и Хезболах траеше една година пред Израел да започне офанзива во септември.
Израел му нанесе тешки удари на Хезболах, убивајќи многу од неговите водачи, вклучително и Хасан Насрала, и го опустоши јужен Либан.
Според податоците на либанските власти, од октомври минатата година во израелските напади во таа земја загинале повеќе од 3.400 луѓе. Како резултат на конфликтот со Израел, штетите на инфраструктурата и економските загуби на Либан достигнаа, според проценките на Светска банка, повеќе од осум милијарди американски долари.
Техеран негираше дека иранскиот амбасадор се сретнал со Маск
Иранскиот министер за надворешни работи, Абас Арагчи, во саботата (16 ноември) остро ја демантираше информацијата за средба меѓу иранскиот амбасадор во Обединетите нации и американскиот милијардер Илон Маск.
Во интервју за државната телевизија, Арагчи, исто така, предупреди дека Иран е „подготвен за конфронтација или соработка“ во неговиот спор со Меѓународната агенција за атомска енергија (МААЕ) и западните земји во рамки на тоа тело, околу иранската нуклеарна програма.
„Тоа (состанокот) е измислена приказна од американските медиуми и може да се шпекулира за мотивите зад ова“, рече Арагчи, повторувајќи ги претходните деманти од иранското Министерство за надворешни работи.
„Њујорк тајмс“ во четвртокот (14 ноември) објави дека Маск, кој е советник на новоизбраниот американски претседател Доналд Трамп, во понеделникот се сретнал со иранскиот амбасадор во ОН.
„Според мене, измислицата на американските медиуми за средбата меѓу Илон Маск и иранскиот претставник е форма на теренско тестирање за да се види дали има основа за таков потег“, рече Арагчи.
Тој додаде дека Иран се уште чека новата американска администрација да ја разјасни нејзината политика, врз основа на која Техеран ќе ја приспособи својата.
„Во моментов, ниту е време за такви состаноци, ниту е соодветно“, рече Арагчи, додавајќи дека иранското раководство предводено од врховниот лидер ајатолахот Али Хамнеи не одобрило таков состанок.
Иранскиот министер за надворешни работи изјави дека има ограничен простор за нуклеарни преговори со Западот.
„Се уште има можност за дипломатија, иако можноста не е голема, тоа е ограничена можност“, рече Арагчи.
Односите меѓу Техеран и МААЕ се заострија поради неколку прашања, вклучително и забраната на Иран за експертите на агенцијата за збогатување ураниум да влезат во земјата, како и недостатокот на објаснување од страна на Иран за тоа како се појавиле траги од ураниум на непријавени локации.
Арагчи истакна дека нуклеарниот договор од 2015 година, со кој Трамп ги повлече САД во 2018 година во неговиот прв мандат, повеќе ја нема истата вредност за Иран.
Извори: Ројтерс, АФП
Студено време со магла по котлините
Времето денеска (17 ноември) ќе биде студено со појава на магла по одделни котлини.
Маглата се очекува претпладне, а попладне ќе преовладува сончево време со мала до умерена локална облачност, соопштуваат од Управата за хидрометеоролошки работи (УХМР).
Минималната температура ќе биде од -8 до 1, а максималната од 8 до 14 степени.
Во Скопје, минималната температура ќе се спушти до -3, а максималната ќе достигне до 11 степени.
До средината на следната работна недела времето ќе биде стабилно со студени утра. По котлините ќе има утринска магла, а дневните температури ќе бидат за неколку степени повисоки.
Метеоролозите најавуваат нов влажен бран кој најпрвин ќе биде проследен со засилен јужен ветер. Се очекува да започне во среда, кон крајот на денот.
Милитанти убиле најмалку 7 пакистански војници во Белучистан
Најмалку седуммина припадници на пакистанските паравоени сили се убиени, а 13 други се ранети во напад на милитанти на контролен пункт во планинската област Калат на околу 150 километри од Квета, главниот град на југозападната провинција Балучистан, соопшти Али Гул Балоч, заменик полициски комесар во Калат, за Радио Машаал на РСЕ.
Премиерот Шехбаз Шариф го осуди нападот, за кој одговорноста ја презеде сепаратистичката милитантна група Ослободителна војска на Балучистан (БЛА).
БЛА со децении водеше бунт против пакистанската држава, вршејќи претежно мали напади против владини сили.
Дијабетесот во подем - 130.000 со и илјадници без дијагноза
Дијабетесот во Северна Македонија е во подем и има околу 130 илјади дијагностицирани пациенти, како и уште половина од оваа бројка лица кои не се дијагностицирани.
Ова беше истакнато на денешниот (16 ноември) настан организиран од Сојузот на здруженија на дијабетичари на Северна Македонија (СЗДСМ), каде по втор пат се одбележа Светскиот ден на дијабетесот – 14 ноември.
Претседателот на СЗДСМ, Димче Велев, повика на решавање на предизвиците на македонските дијабетичари.
„Пред се достапност на иновативната терапија, да се продолжи со инсулинската терапија како што е, да се промени моделот на достапност на т.н. референтна цена, каде што граѓанинот, односно пациентот сам ќе си зема од аптека, систем за сите лица со дијабетес тип 1 во Македонија со цел да се намалат компликациите“, рече Велев.
Тој нагласи дека кардиоваскуларните заболувања се процентуално најзастапени меѓу пациентите, потоа ретинопатијата, затоа, додаде, потребно е час поскоро да се стави терапијата за ретинопатијата на позитивната листа.
Заменик министерот за здравство Јовица Андовски, пак, истакна дека Министерството преговара со Светската здравствена организација (СЗО) за проширување на превентивните програми.
Светскиот ден на дијабетесот, денеска на Плоштад Македонија го одбележа и Асоцијацијата за детски дијабет на Македонија – Баланс МК.
Таму, директорот на Фондот за здравствено осигурување, Сашо Клековски истакна дека планот на ФЗО за следната година е да се затворат разговорите со Синдикатите и матичните лекари, а потоа да се утврдат средствата со кои располагаат за лековите на позитивната листа.
„Ние сме земја со една од најголемите преваленции на дијабетес во светот, заради тоа што ги имаме сите ризик фактори кои го предизвикуваат дијабетесот, а тоа е дебелината“, посочи претседателката на Научното здружение на ендокринолози и дијабетолози на Македонија, Татјана Миленковиќ, на прес-конференција по повод Светскиот ден на дијабетесот, која се одржа на 14 ноември.
Бројот на луѓе кои живеат со дијабетес се зголеми од 200 милиони во 1990 година на 830 милиони во 2022 година, а преваленцата се зголемува побрзо во земјите со низок и среден приход отколку во земјите со високи приходи, објави СЗО.
Над половина од луѓето кои живеат со дијабет не земале лекови за болеста во 2022 година. Опфатот со третманите бил најнизок во земјите со низок и среден приход, истакнуваат од организацијата.
Сиљановска Давкова формираше Совет за млади
Претседателката Гордана Сиљановска Давкова формираше Совет за млади, како повремено работно тело кое ќе ги разгледува и анализира прашањата поврзани со младите, младинските политики и иницијативите кои произлегуваат од потребите на младите со цел да се унапреди нивната положба во општеството, соопштуваат од нејзиниот кабинет.
Советот се формира во пресрет на 17 ноември, Меѓународниот ден на студентите. Има претседател и 19 члена, а во неговата работа можат да бидат поканети да земат учество и научни и стручни работници, претставници од научни образовни установи, младински и студентски здруженија, како и претставници на организациите на стопанствениците од земјата.
За претседателка е именувана Лина Рангелова, а за членови на советот, претставници од Министерство за образование и наука, Министерство за социјална политика, демографија и млади, Министерство за спорт, координатор на Клуб за младински прашања и политики како и други младински претставници.
Зеленски е за „дипломатски“ крај на војната догодина
Украинскиот претседател Володимир Зеленски денеска (16 ноември) изјави дека би сакал да стави крај на војната со Русија следната година „со дипломатски средства“, пренесе АФП.
„Од наша страна, ние мора да направиме се што можеме за да обезбедиме оваа војна да заврши следната година. Мораме да ја завршиме дипломатски“, рече Зеленски во интервју за украинско радио.
Неговата изјава доаѓа еден ден откако рече дека конфликтот ќе заврши побрзо од очекуваното кога Доналд Трамп ќе ја преземе функцијата претседател на САД следната година.
Од почетокот на руската инвазија врз Украина во февруари 2022 година, немало никакви преговори меѓу двете земји. Сепак, како што пренесува АФП, претседателството на Трамп покренува прашања за иднината на конфликтот, при што самиот Трамп постојано изјавува дека, по доаѓањето на власт, „брзо ќе ја заврши војната“.
Во последното интервју Зеленски рече дека Украина „мора да разбере што сакаат Русите“.
Осврнувајќи се на Украина, тој рече: „Вие сте во војна со земја која не го цени својот народ, која има многу опрема, на која не и е грижа колку луѓе ќе загинат“.
Рускиот претседател Владимир Путин изјави дека ќе прифати преговори со Украина само доколку Киев ја предаде украинската територија окупирана од Москва.
Кремљ соопшти дека Путин го повторил тоа барање во телефонскиот разговор со германскиот канцелар, Олаф Шолц, во петокот (15 ноември). Зеленски ги отфрли условите на Путин.
Во меѓувреме, борбите во Украина продолжуваат. Москва постигна напредок во источна Украина од летото, според АФП, приближувајќи се кон клучните точки како Покровск и Курахово. Зеленски, пак, денеска изјави дека руските сили трпат големи загуби и дека акцијата на руската армија е „забавена“ во некои области.
Мицкоски: Не планираме уставни измени, туку да се бориме
Не знам дали ќе има некаков напредок, но промена на нашата поизиција нема да има. Вака одговори премиерот Христијан Мицкоски на новинарско прашање за тоа колку е реално да се очекува некакво придвижување на интеграциите до крајот на годината, откако во Бугарија пропадна и третиот обид да се избере прв човек на парламентот.
На новинарското прашање дали можеби се планираат уставните измени тој одговори негативно.
„Не, тоа секако не се планира. Туку, не знам дали е можно да се направи некаков исчекор, но знам дека ќе сториме се што е во наша моќ, да се обидеме нашето прашање да го претставиме онака како што е, пред сите светски авторитети“, рече Мицкоски.
Тој најави дека во декември два пати ќе престојува во Брисел, каде ќе може повторно да разговара за нашето прашање поврзано со деблокада на евроинтеграциите.
„Ќе се бориме и битно е да победуваме, и мислам дека од поразите што ги нижевме изминативе седум годии постепено полека излегуваме од таа летаргија и почнуваме да победуваме, малку ситно, но победуваме. Тоа е нашиот план, таа е нашата агенда“, рече Мицкоски рече по присуството на поставување камен темелник за надградба на училиште во скопски Бутел.
Инаку, бугарските пратеници не избраа нов претседател на вчерашната пленарна седница (15 ноември). Ова беше нивниот трет обид, по седмите парламентарни избори во рок од три години.
На неодамна одржаните парламентарни избори во Бугарија, партијата ГЕРБ на Бојко Борисов доби најмногу гласови, но недоволно за самостојно да формира влада.
Македонскиот премиер коментираше дека очекува добрососедство и продолжување на процесот на достоинствен начин, по средбата на македонската претседателка Гордана Силјановска-Давкова со нејзиниот бугарски колега, Румен Радев, на Конференцијата за климатски промени-КОП29 во Баку, Азербеџан, на 13 ноември.
Инаку македонско – бугарските односи се нарушени по бугарското вето за старт на македонските преговори за влез во ЕУ, бидејќи Бугарија не го признава македонскиот јазик и делови од историјата и се жали на дискриминација на свои граѓани во земјава. Софија во 2022 го повлече ветото за почеток на преговорите со ЕУ откако Скопје го прифати францускиот предлог кој меѓу другото, предвидува бугарскиот народ да стане дел од македонскиот Устав.
Услов за одржување на втората меѓувладина конференција со ЕУ на која ќе се отворат кластерите од преговорите е вметнување на бугарската заедница во македонската Преамбула.
Лидерите на Г7 најавија „сериозен“економски напад врз Русија поради инвазијата врз Украина
Лидерите на групата Г7 на економски најразвиените демократски земји во светот, денеска (16 ноември) го повторија своето ветување дека ќе продолжат со сериозни економски мерки против Русија за нејзината инвазија врз Украина, објави Ројтерс.
Како што е најавено во заедничкото соопштение, мерките меѓу другото ќе опфатат и дополнителни санкции и контрола на извозот. Лидерите на Г7 ветија и дека ќе го поддржат Киев „се додека е потребно“.
„Русија останува единствената пречка за праведен и траен мир“, се вели во денешната заедничка изјава, усвоена „за поддршка на Киев како што се приближува илјадитиот ден од руската агресивна војна против Украина“.
Во 2024 година, Италија претседава со Г7, во која се вклучени и САД, Канада, Јапонија, Франција, Германија и Велика Британија.
„Г7 ја потврдува својата посветеност да наметне сериозни трошоци за Русија преку санкции, контрола на извозот и други ефективни мерки. Ние сме обединети со Украина“, се додава во соопштението.
Г7 и обезбеди на Украина заем во вредност од 50 милијарди американски долари, а средствата беа обезбедени преку приходи од камати на руски средства замрзнати под западните санкции поради нејзината инвазија врз Украина.
Мултимедија
Најпосетени
Што треба да знаете