Уште една недела на воено планирање и дипломатија повторно ќе ги нагласи поделбите меѓу Вашингтон и неговите европски сојузници околу политиката за Украина, со два клучни состаноци во последователните денови во седиштето на НАТО во Брисел.
Соединетите Држави ќе отсуствуваат од првиот, а исто така се чини дека нема да играат голема улога во вториот, бидејќи европските земји се обидуваат да продолжат со своите планови.
Првиот собир на 10 април ќе ги собере министрите за одбрана од таканаречената „Коалиција на подготвените“, во која се вклучени и неевропски земји како Канада и Австралија.
Групата од 30 нации формирана на почетокот на март по „експлозивната“ расправија меѓу американскиот претседател Доналд Трамп и украинскиот претседател Володимир Зеленски во Белата куќа. Меѓу нејзините главни цели е создавање на воени сили кои ќе бидат распоредени во Украина по прекин на огнот или мировен договор.
Голем проблем за создавањето на силите е тоа што многу нации, вклучително и Велика Британија, рекоа дека тоа би било можно само со „раздвижување на САД“, што значи воздушна поддршка, логистика и разузнавање.
Засега нема јасен сигнал од Соединетите Држави дека се подготвени да помогнат.
Поранешниот врховен командант на НАТО во Европа, Филип Бридлав, за Радио Слободна Европа изјави дека не верува дека постои политичка волја во Вашингтон да го стори тоа, но дека Европа сепак треба да продолжи со своите планови.
„Ако г-дин Путин погледне преку оградата и види голема „Коалиција на подготвени“, а тоа ги вклучува Велика Британија, Франција и Германија, тој ќе направи пауза“, рече Бридлав.
Не е јасно дали Германија би учествувала во какво било воено присуство во Украина. Земјата е во политичка транзиција по изборите во февруари, а разговорите за формирање нова коалициска влада се во тек.
Велика Британија и Франција ја предводеа Коалицијата, ветувајќи дека ќе обезбедат „воени мускули“ за мисијата и ќе бидат домаќини на разговорите на 10 април.
„Мислам дека Европа може сама да го направи тоа. Руската армија е истоштена. Очајно ѝ требаат Соединетите Држави да обезбедат мир за да можат да се реконструираат и реновираат“, вели Бридлав.
Неговите забелешки се повторуваат на претходните коментари на Бен Хоџис, поранешен командант на Армијата на САД во Европа, кој за РСЕ минатиот месец изјави дека европските сили имаат „жени и мажи со добра опрема“ кои можат да се справат со работата без учество на САД.
Но, вклучувањето на САД останува клучна точка на агендата.
„Европејците треба да го убедат Трамп да ја поддржи идејата“, изјави за РСЕ Џејми Шеј, кој беше на различни високи функции во НАТО пред да се пензионира во 2018 година.
„Јасно е дека ќе бидат мали сили и не на првата линија на фронтот...Големото прашање е дали силите некогаш ќе бидат распоредени ако нема мир и ако војната продолжи?“, додаде Шеј.
Ден по разговорите на „Коалицијата на подготвените“, новата трансатлантска поделба повторно ќе биде изложена на состанок на Контакт групата за одбрана на Украина, формирана во 2022 година од тогашниот американски секретар за одбрана Лојд Остин. Остин претседаваше со состаноците, чија цел беше координирање на воената помош за Украина по целосната инвазија на Русија.
Но, неговиот наследник, Пит Хегсет очигледно решил да го прескокне овој состанок. Во соопштението на Пентагон на 4 април се вели дека тој ќе отпатува за Панама.
„Лидерите на нашите европски сојузници треба да преземат примарна одговорност за одбраната на континентот. Вредностите се важни. Но, не можете да „пукате“ во вредностите. Не можете да „пукате“ знамиња и не можете да „пукате“ силни говори. Нема замена за цврстата моќ“, рече Хегсет во февруари, повикувајќи на повисоки трошоци за одбраната во Европа.
Хегсет зборуваше ден откако се одржа состанокот, без да претседава со претходниот состанок на Контакт групата.
„Отсуството на Хегсет би сугерирало дека САД немаат нов пакет поддршка за објавување. САД веројатно сè уште ја поврзуваат помошта со исходот од преговорите за договорот за минерали со Украина“, рече поранешниот официјален претставник на НАТО, Шеј.
„Јас лично го сметам секретарот Хегсет за пријател. Но, би ви рекол дека мислам дека е огромна грешка што тој не оди. Америка треба да продолжи да покажува лидерство во Европа“, смета Бридлав.
