Вести
Обвинителството и МВР во потрага на шверцери на скапи автомобили
Криумчарени луксузни автомобили од странство е причината за полициски претреси во Скопје и неколку други градови, кусо соопштија од Основното јавно обвинителство.
„Меѓу осомничените има и службени лица и еден странски државјанин“, се вели во нивното соопштение.
Полицијата врши претреси во Скопје, Битола, Неготино, Дојран, Гевгелија, во потрага по криминална група која шверцувала скапи возила од ЕУ.
За натамошниот тек на постапката и за конкретните дејствија за кои постојат сомненија дека ги сториле инволвираните лица, обвинителството ќе информира по нивното завршување, велат од Јавното обвинителство. Други детали засега нема.
види ги сите денешни вести
Русија ја прекина испораката на гас за Европа преку Украина
Рускиот државен гасен гигант Газпром соопшти дека го прекинал снабдувањето со гас во Европа преку главниот гасовод што минува низ Украина, откако Киев одби да го обнови договорот за транзит потпишан пред сеопфатната инвазија на Москва.
Овој потег, објавен на почетокот на 1 јануари во објава на каналот на Телеграм на Гаспром, не се очекува да предизвика големи проблеми за повеќето европски клиенти, поради долгогодишните напори на многу земји да не се зависни од рускиот гас.
Словачка, Унгарија, Австрија и неколку балкански земји продолжија да го користат рускиот гас испорачан преку Украина, иако во помали количини.
Молдавија, сепак, е повеќе изложена на ризик, поради големата електрана што се напојува со руски гас. Молдавските власти прогласија вонредна состојба минатиот месец во очекување на истекот на транзитниот договор меѓу Москва и Киев.
Фабриката, лоцирана во отцепениот регион Трансдњестров, почна да се гаси на почетокот на 1 јануари, а нејзиниот оператор, Тирастеплоенерго, рече дека го прекинува снабдувањето со централно греење и топла вода за сите домаќинства и административни згради во Трансдњестров, освен болниците.
Не е јасно дали имало прекини во електричната енергија, која централата ја снабдува со остатокот од Молдавија.
„Го запревме транзитот на руски гас, тоа е историски настан“, се вели во изјавата на украинскиот министер за енергетика. „Русија ги губи своите пазари, ќе претрпи финансиски загуби.
Гасоводот од советската ера, кој носеше гас од Сибир до рускиот пограничен град Суџа, потоа во Украина, беше последниот голем гасовод во функција, по уништувањето на подморскиот гасовод Северен тек кон крајот на 2022 година.
Друг гасовод што носи гас во Полска преку Белорусија, исто така, е суспендиран поради инвазијата во Украина.
Русија порано снабдуваше нешто помалку од половина од природниот гас на Европската унија, но блокот драстично го намали тој увоз по февруари 2022 година.
Многу европски клиенти се свртеа кон алтернативни извори, вклучително и течен природен гас обезбеден од САД и Катар и од Норвешка.
Австриското Министерство за енергетика соопшти дека нивните испораки се загарантирани благодарение на набавките за гас што тече низ Италија и Германија и претходните напори за полнење на контејнери за складирање.
Словачка, чиј премиер Роберт Фицо, беше во необична посета на Москва минатиот месец, исто така не се очекува да забележи никаков недостиг, иако официјалните лица рекоа дека алтернативните набавки ќе чинат дополнителни 177 милиони евра (184 милиони долари).
Во изјавата објавена неколку часа откако гасот престана да тече, Фицо предвиде дека потегот ќе има „драстично“ влијание врз земјите од Европската унија, но не и врз Русија.
Унгарија и другите земји продолжуваат да добиваат руски гас од југ преку црноморскиот гасовод Турски тек.
Запирањето значи дека Украина ќе се откаже од околу 800 милиони долари годишно како транзитни такси. „Газпром“, пак, ќе загуби од речиси 5 милијарди долари од продажбата на гас.
„Европската гасна инфраструктура е доволно флексибилна за да обезбеди гас од неруско потекло за Централна и Источна Европа преку алтернативни рути“, рече портпаролката на Европската комисија, Ана-Каиса Иконен. „Таа е засилена со значајни нови увозни капацитети течен природен гас од 2022 година.
Украинскиот претседател Володимир Зеленски минатата недела беше огорчен кога Фицо се сретна со рускиот претседател Владимир Путин и последователно се закани дека ќе го прекине снабдувањето со електрична енергија на Украина во текот на зимските месеци поради одлуката на Украина да не го обнови договорот за гасоводот.
Зеленски го обвини Фицо дека прима „наредби“ од Кремљ за да им наштети на Киев и неговиот народ додека Русија ги напаѓа украинските електрани и нејзината енергетска мрежа.
По Унгарија, Полска на чело на ЕУ
Полска од Унгарија од денеска го презема ротирачкото претседавање со Советот на ЕУ, а фокус на ова претседавање ќе биде безбедноста.
Токму слоганоѕт „Безбедност, Европа!“, Полска го промовира како мотив во нејзиното шестмесечно претседателство во текот на кое ќе ги поддржува активностите за зајакнување на европската безбедност во нејзините седум димензии: надворешна, внатрешна, информативна, економска, енергетска, храна и здравје.
„За Европа ова е време на искушенија и одлуки. Европската унија мора да се заштити себеси и своите граѓани и да се грижи за своето непосредно соседство, а на Европејците мора да им даде чувство на сигурност и изгледи за развој“, се вели во програмата на полското претседателство.
При презентацијата на приоритетите на претседавањето со Полска, полскиот премиер, Доналд Туск, кој инаку беше претседател на Европскиот совет од 2014 до 2019 година, изјави дека Варшава ќе работи на овие седум сфери на безбедноста во услови на период на предизвици за ЕУ поврзани со „кризите во Украина и на Блискиот Исток и случувањата во Грузија“.
Шефот на полската дипломатија Радослав Сикорски, кој засега е единствениот министер за надворешни работи на една европска земја кој по вторпат ќе претседава со Советот на ЕУ по претседавањето во првата половина на 2011 година, оцени дека ова полско претседателство ќе се одвива во многу сложен меѓународен амбиент, кој се карактеризира со војната во Украина, растечки геополитички тензии, особено на Блискиот Исток, зголемени хибридни закани и ширењето на дезинформации.
Кога станува збор за проширувањето, се очекува, Полска особено да посветени внимание на пристапниот процес на Украина, која за време на белгиското претседавање со ЕУ во првата половина на 2023 година доби одлука за старт на преговорите и веќе го започна скрининг процесот. Како што најави претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен на декемврискиот Самит на Унијата, многу веројатно Украина ќе ги започне преговорите по првиот Кластер – Основни вредности во првите месеци од 2025 година.
Извори во полската Мисија при Унијата изјавија дека Полска се надева оти за време на ова нејзино претседавање со Советот на ЕУ, Украина ќе отвори барем еден кластер, дека Молдавија исто така ќе ги започне преговарачкиот процес по кластери, а дека Албанија, Србија и Црна Гора ќе отворат преговори по нови поглавја.
Полското претседателство доаѓа во првите 100 дена од новата Европска комисија и првите месеци од мандатот на новоизбраниот американски претседател Доналд Трамп.
Полска посочува дека нејзина задача ќе биде да го зачува единството на ЕУ во односите со САД и смета дека е во добра позиција за оваа улога, имајќи ги предвид добрите билатерални односи со Вашингтон и фактот што, без разлика која партија е на власт, отсекогаш имала јасна трансатлантска ориентација. Меѓу членките на НАТО е една од оние кои најмногу трошат за одбрана.
Во однос на надворешната безбедност, полската влада ја нагласува потребата од зајакнување на европската одбрана, која треба да биде комплементарна на НАТО. Тие вклучуваат повисоки трошоци за одбрана, зајакнување на одбранбената индустрија и решавање на празнините во одбранбените способности.
Внатрешната безбедност вклучува барање нови сеопфатни решенија за прашањето на миграцијата, обезбедување на надворешните граници, намалување на илегалниот влез, поефикасно враќање на илегалните мигранти и одговор на хибридните закани.
Во рамките на информациската безбедност, Унијата и нејзините членки треба да ги препознаат и отстранат дезинформациите и странската манипулација, пренесуваат медиумите во регионот.
За енергетска безбедност, од суштинско значење е да се обезбеди сигурност на снабдувањето со енергија во доволни количини и по пристапни цени. Иако по руската агресија врз Украина, ЕУ го намали увозот на руски гас и нафта за околу две третини, Полска најавува дека ќе промовира целосно напуштање на увозот на енергија од Русија.
Неопходно е да се зајакне позицијата на земјоделците во синџирот на снабдување и да се обезбеди конкурентно и еластично земјоделство кое обезбедува безбедна храна за своето население, вели полското претседателство, зборувајќи за безбедноста на храната.
Во областа на здравствената безбедност, полското претседателство ќе се фокусира на дигиталната трансформација на здравството и потребата да се подобри безбедноста на снабдувањето со лекови во ЕУ, особено од перспектива на пациентите.
Машко бебе е првото во 2025 година
На Универзитетската клиника за гинекологија и акушерство во Скопје во 00.01 часот се роди првото бебе во Македонија.
„Се роди здраво машко бебе, тешко 3190 грама и долго 50 сантиметри, информираат од Универзитетската клиника за гинекологија и акушерство.
Мајката на новороденчето е Сања Талевски.
Азиските земји зачекорија во 2025 година
Полноќ отчука во Кина, вклучително и во Хонгконг, Сингапур, Малезија и Филипините, со што овие земји влегоа во Новата година.
Милиони луѓе се собраа од Пекинг до Куала Лумпур за да го прослават крајот на оваа и влезот во 2025 година.
Во Јапонија и Јужна Кореја полноќ беше дочекана со ѕвона, а граѓаните традиционално се собраа и во храмот Тодаи-џи во јапонската престолнина Токио.
Прославите во Јужна Кореја беа ограничени, а во некои делови откажани поради периодот на жалост по авионската несреќа во неделата (29 декември) во која загинаа 179 луѓе.
Повеќе од милион луѓе го гледаа спектакуларниот огномет над Сиднејскиот мост, со кој се одбележа почетокот на 2025 година во Австралија.
Жителите на пацифичкиот остров Киритимати, пак, први во светот ја дочекаа новата 2025 година.
Полноќ на овој остров беше кога по средноевропско време беше 11 часот.
Киритимати е дел од островската држава Кирибати, во средишниот дел на Тихиот Океан.
Оваа територија е позната и како Божиќен остров.
15 минути подоцна, Новата година беше прославена и на островот Чатам, на источниот брег на Нов Зеланд.
Покрај во Нов Зеланд, Новата година во исто време беше дочекана и во Токелау, Самоа, Тонга, одредени делови на Антарктикот, на островите Феникс, додека во австралискиот град Сиднеј во тек е голема прослава и огномет како дел од прославата на новогодишната ноќ.
САД воведоа санкции кон Иран и Русија поради мешање во американските избори
САД воведоа санкции за ентитети во Иран и Русија, обвинувајќи ги дека се обидувале да се мешаат во американските избори оваа година, соопшти американското Министерство за финансии на 31 декември.
Како што наведува Министерството, ентитетите – филијала на корпусот на иранската револуционерна гарда (ИРГЦ) и организација поврзана со руската воена разузнавачка агенција (ГРУ) – имале за цел „да ги разгорат општествено-политичките тензии и да влијаат врз американскиот електорат за време на изборите во САД во 2024 година“, објави Ројтерс.
Според соопштението, операциите за влијание се планирале „најмалку од 2023 година“.
Се додава и дека Центарот за геополитички експертизи (ЦГЕ) со седиште во Москва ширел дезинформации за кандидатите на изборите и насочувал и субвенционирал создавање лажни слики, видеа и аудиоснимки.
Министерството за финансии, исто така, соопшти дека овој Центар манипулирал со видеоснимка за да произведе „неосновани наводи во врска со кандидат за потпретседател во 2024 година“, без да прецизира кој кандидат.
На санкционираната листа е и директорот на ЦГЕ, Валери Коровин.
Со санкциите се замрзнуваат сите средства што овие субјекти ги имаат на американско тло и генерално им се забранува на Американците да склучуваат бизнис зделки со нив.
Американската влада претходно оваа година соопшти дека иранските власти се обидуваат да предизвикаат немири и да ја поткопаат довербата во американските демократски институции, користејќи „социјален инженеринг и други напори за да добијат пристап до поединци со директен пристап во претседателските кампањи на двете партии“.
Украина тврди дека првпат соборила руска цел со помош на поморски дрон
Украина тврди дека за првпат еден од нејзините поморски дронови соборил руска воена цел во воздухот во период кога се случуваат интензивни напади од двете страни.
Воената разузнавачка служба на Украина (ГУР) на 31 декември преку Телеграм објави дека поморски дрон Магура В5, опремен со ракети, соборил хеликоптер Ми-8 кај западниот брег на Крим.
ГУР, исто така, објави дека бил погоден и втор руски хеликоптер, но тој успеал да се врати во руската воздухопловна база.
„За првпат во светот војниците на ГУР уништија воздушна цел со помош на поморскиот дрон Магура В5“, соопшти разузнавачката служба.
Тврдењето на ГУР доаѓа неколку часа откако сирените за воздушен напад се активираа ширум Украина додека Русија изврши уште еден голем воздушен напад низ целата земја, при што се слушнаа експлозии во некои области на Киев.
Сирените се активираа во регионите Чернихив, Суми, Полтава, Луганск, Дњепропетровск, Запорожје, Киев, Черкаси, Кировохрад и Винице, додека локалните медиуми објавија дека за време на нападот биле користени крстаречки и балистички ракети.
Воената администрација на Киев извести дека три згради и два автомобили во областа Дарницки биле оштетени од урнатини, додека системите за противвоздушна одбрана ги одвратиле руските ракетни напади.
Шефот на воената управа на Киев, Серхи Попко, изјави дека нема жртви.
Во исто време, шефот на градската управа во Шостка во регионот Суми, Микола Нога изјави дека се оштетени 12 станбени згради и две образовни институции. Нема информации за можни жртви.
Пакети оружје, во вредност од милијарди долари, на пат кон Украина
Украински беспилотни летала, пак, нападнаа складиште за нафта во областа Јарцево во руската област Смоленск.
Новите напади доаѓаат ден откако Соединетите Држави ветија дополнителна безбедносна помош за Украина за да помогнат во зајакнувањето на нејзината одбрана долж линијата на фронтот.
Белата куќа вети дополнителен пакет од 1,25 милијарди американски долари за украинската војска и пакет од 1,22 милијарди американски долари од Иницијатива за безбедносна помош за Украина.
Неколку часа подоцна, Министерството за финансии објави посебна исплата на 3,4 милијарди долари за Украина како директна буџетска поддршка.
Најавите следуваат додека пред да заврши мандатот на претседателот Џо Бајден следниот месец.
Бајден вети дека ќе продолжи да ја зголемува поддршката, но пакетот најверојатно ќе биде последниот донесен за време на неговата администрација поради загриженоста дека новоизбраниот претседател Доналд Трамп значително ќе го намали или запре снабдувањето со оружје за Украина со цел да го притисне Киев да преговара за мировен договор со Русија.
Трамп треба да биде инаугуриран на 20 јануари.
Русија со недели ги турка назад украинските трупи на фронтот и на 29 декември тврдејќи дека зазела уште еден град во украинскиот регион Доњецк додека продолжува со својата долга крвава акција против стратешкиот, но речиси уништен логистички центар Покровск, на југот од земјата.
Руското Министерство за одбрана на 30 декември соопшти дека нивните сили го зазеле Новотројитске, на околу 16 километри јужно од Покровск.
Украинската војска не коментираше конкретно за Новотројицке, но рече дека руските трупи извршиле 133 напади на нејзините позиции, од кои повеќето биле во областа Покровск.
Сиљановска-Давкова помилува седум осуденици за Нова година
Претседателката Гордана Сиљановска-Давкова, по повод новогодишните празници донесе одлука за помилување на седум осудени лица, соопштија од нејзиниот кабинет.
Од нив, едно лице е потполно помилувано, а шестмина делумно се ослободени од понатамошно извршување на казната затвор.
„Шестемина осудени лица се помилувани во траење од 3 месеци, а едно лице 3 месеци и 4 дена, што кај него доведе до потполно ослободување од извршување на казната затвор“, пишува во соопштението од кабинетот на Сиљановска-Давкова.
Во соопштението не се наведени имињата на помилуваните.
Ова е прво помилување на претседателката по формирањето на новата Комисија за помилување кој беше комплетирана во ноември. Дел од неа се: проф. д-р Оливер Бачановиќ, проф. д-р Александра Груевска Дракулевски, проф. д-р Блерта Ахмеди, проф. д-р Драгана Батиќ, проф. д-р Афет Мамути и м-р Доан Сулејманоски.
Претходниот состав на Комисијата која беше конституирана кон крајот на јули си поднесе колективна оставка, откако дел од помилувањата објавени за 23 Октомври - Денот на македонската револуционерна борба, предизвикаа реакции во јавноста поради некои имиња кои се најдоа на листата.
Таков беше случајот со затвореникот А.Р. кој по помилувањето беше пуштен од затворот „Идризово“ на условна казна, каде издржуваше казна од една година и три месеци заради нелегално поседување на оружје. Веднаш потоа беше уапсен како осомничен за обид за убиство во скопски Чаир, инцидент што се случил десетина дена пред помилувањето.
Помилувањата од страна на претседателот по повод Нова година и по повод поголеми државни празници, како што е и 2 Август – Илинден, се традиционални во Северна Македонија.
ЕУ: Изборите во Косово треба да бидат транспарентни и без политичко мешање
Процесот на верификација на политичките партии на претстојните избори во Косово треба да се заснова на правни стандарди и процедури во согласност со актуелниот закон, а не на политички преференци, порача Европската Унија (ЕУ).
„Додека Косово и неговите граѓани живеат во динамична демократија, неверификувањето на политичка партија од политички причини, наместо од правни процедури, би претставувало сериозен чекор назад“, пишува во соопштението на прес-службата на ЕУ.
Во него се наведува дека сите кандидати кои ги исполнуваат условите треба да имаат можност да учествуваат на слободни и фер избори, во целосна согласност со косовските закони.
„ЕУ нагласува дека изборниот процес треба да биде транспарентен, кредибилен и без политичко мешање“, се потенцира во соопштението.
ЕУ очекува дека Централната изборна комисија (ЦИК), чија улога во следењето на изборите е клучна, ќе ги користи сите применливи механизми за да обезбеди инклузивен, кредибилен и транспарентен изборен процес, овозможувајќи им на косовските гласачи јасно да го изразат својот избор.
„Одговорноста за зачувување на демократските гаранции е на сите членови на ЦИК, без разлика на нивната политичка определба. Ваквото фундаментално прашање не смее да се политизира и да се користи како ставка во предизборната кампања“, порачува ЕУ.
На 9 февруари во Косово ќе се одржат парламентарни избори.
Српската листа најави дека ќе учествува на овие избори откако изминатиот период ги бојкотираше политичките процеси на Косово.
На 23 декември ЦИК одби да ја верификува изборната листа на Српската листа, најголемата партија на Србите на Косово која има поддршка од властите во Србија. На верификувањето се противеа претставниците во ЦИК од редовите на владејачката косовска партија, Движењето Самоопределување, бидејќи, велат, станува збор за партија која не го признава Косово како држава.
Во своето решение објавено на 25 декември, Избирачкиот совет за жалби и претставки наведе дека Управата за регистрација, верификација и финансиска контрола на политичките субјекти препорачала проверка на Српската листа во согласност со Законот за општи избори и другите правила пропишани од ЦИК.
Според одлуката на Избирачкиот совет за жалби и претставки, Српската листа ги исполнила критериумите откако доставила „политичка изјава“, листа на кандидати и пријава за секој кандидат.
Меѓутоа, на 30 декември, заменик министерот за правда Блерим Салах, во име на Движењето Самоопределување, поднел жалба до Врховниот суд за ваквата одлука.
Врховниот суд ја одби жалбата и даде налог Српската листа да биде верификувана.
САД, Германија и ЕУ изразија загриженост поради одлуката на ЦИК да не ја верификува изборната листа на Српската листа.
Жителите на островот Киритимати први ја дочекаа Новата година
Жителите на пацифичкиот остров Киритимати први во светот ја дочекаа новата 2025 година.
Полноќ на овој остров беше кога по средноевропско време беше 11 часот.
Киритимати е дел од островската држава Кирибати, во средишниот дел на Тихиот Океан.
Оваа територија е позната и како Божиќен остров.
Новата година беше прославена 15 минути подоцна на островот Чатам, на источниот брег на Нов Зеланд.
Покрај во Нов Зеланд, Новата година во исто време беше дочекана и во Токелау, Самоа, Тонга, одредени делови на Антарктикот, на островите Феникс, додека во австралискиот град Сиднеј во тек е голема прослава и огномет како дел од прославата на новогодишната ноќ.
Мицкоски: Проблемот во ЈСП не е со нафтата туку е административен
Во Град Скопје денеска (31 декември) попладне сообраќаат само 40-тина автобуси на Јавното сообраќајно претпријатие (ЈСП) поради недостиг на нафта, но до крајот на денот се очекува бројот да се зголеми бидејќи фирмата „Пуцко Петрол“ ќе достави гориво, јави државната агенција МИА.
Сепак, премиерот Христијан Мицкоски, изнесе со тврдење дека повлекувањето на дел од автобусите не е поврзано со немање нафта туку во прашање е административен проблем.
„Од тоа коешто можам да го добијам како информација е дека раководството на ЈСП не доаѓа на работа. Административен е проблемот, не е проблемот дека нема количини на нафта туку дека е административен проблемот. И апелирам и до раководството на ЈСП и до раководството на Градот Скопје да ги надминат меѓусебните несогласувања за да можат скопјани да го користат јавниот превоз“, рече Мицкоски.
МИА претходно објави дека до крајот на денот ЈСП треба да добие 40-тина тони нафта кои ќе бидат доволни до божиќните празници.
Информациите за недостигот на нафта ги посочија и од Синдикатот на ЈСП. Претседателот на Синдикатот, Миќо Стојановски, изјави дека е точно оти уште синоќа било реагирано и дел од автобусите биле повлечени за да се заштети на нафта.
„Извршивме еден вид притисок и имаме информација дека нафта ќе пристигне за неколку часови“, изјави тој за МИА.
Стојановски исто така посочи дека денеска бил продолжен и мандатот на в.д. директорот на ЈСП, Драги Кушевски.
Во однос на беспатниот превоз за студентите, кој беше ставен под прашање откако изминатиот период билетарниците на ЈСП не им ги продолжуваа годишните карти, од Владата денеска соопштија дека донеле одлука да префрлат пари.
„Еве 120 милиони како Влада ќе префрлиме уште веднаш, би рекол во текот на денешниот ден ако е тоа возможно. Треба сепак прво да излезе одлуката. Оваа недела ќе добијат 120 милиони денари“, соопшти Мицкоски по денешната владина седница.
Претходно за продолжување на бесплатниот превоз реагираа и студентите. Од Универзитетското студентско собрание на Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“, изјавија дека пратиле апел до Владата, Министерството за образование и наука, Советот на Град Скопје, градоначалничката Данела Арсовска и до ЈСП „Скопје“, за, „да се произнесат јавно дали се предвидени средства за бесплатен превоз на студентите во градот Скопје“.
Мултимедија
Најпосетени
Што треба да знаете