Вести
Путин и Си ќе присуствуваат на самитот на Г20 во Индонезија
Рускиот претседател Владимир Путин и кинескиот претседател Си Џинпинг планираат да присуствуваат на самитот на Г-20 на индонезискиот остров Бали од 15 до 16 ноември, изјави индонезискиот претседател Џоко Видодо. Тој исто така, рече дека украинскиот претседател Володимир Зеленски бил поканет, иако Украина не е членка на Г20. Тој, наводно, потврдил дека ќе присуствува лично или виртуелно. Си не патувал на меѓународно ниво од почетокот на пандемијата ковид-19.
Заврши состанокот на Г-20, многу земји ја осудиле војната во Украина
Џакарта се соочи со притисок од Западот да го исклучи Путин поради неиспровоцираната руска инвазија врз Украина. Сепак, Индонезија се обиде да одржи неутрален став, а Видодо оваа година ги посети и Киев и Москва. Самитот на Г20, исто така, доаѓа во време на големи тензии меѓу Кина и Соединетите држави околу статусот на Тајван и кинеските претензии во Јужното Кинеско Море.
види ги сите денешни вести
Студентите излегоа на нов протест во Белград
Дел од студентите кои веќе неколку недели ги блокираат факултетите на универзитетот во Белград, денеска (22 декември) го блокираа и белградскиот плоштад „Славија“.
Ова беше уште еден во низата протести на кои се бара одговорност за трагедијата во Нови Сад каде на 1 ноември при пад на настрешницата на железничката станица загинаа 15 лица, а двајца беа тешко повредени.
Околните улици околу плоштадот беа затворени за сообраќај, а на протестот се собраа илјадници луѓе.
Дел од демонстрантите носеа транспаренти на кои пишуваше „Генерален штрајк на студентите и работниците во солидарност“, „Матурантите се со студентите“, „Секоја акција предизвикува реакција“.
Во 16:30 часот започна и петнаесетминутниот молк за жртвите од трагедијата во Нови Сад, а некои од насобраните демонстранти ги вклучија светилките на мобилните телефони.
Едно од барањата на организаторите на протестот е и лицата кои напаѓаа демонстранти да бидат идентификувани и кривично гонети.
Тие бараат и ослободување на уапсените активисти на протестите и запирање на кривичната постапка против нив.
Во блокадите, на студентите им се придружија и голем број земојделци, актери, просветни работници…
Секој ден во Србија дел од студентите, учениците и граѓаните застануваат по 15 минути на градските сообраќајници, со цел да им оддадат почит на жртвите од падот на бетонската настрешница на Железничката станица во Нови Сад.
Блокирани се над 50 факултети на четири државни универзитети, неколку ректорати и десетици средни училишта.
Под притисок на јавноста, српскиот претседател Александар Вучиќ на 11 декември најави дека на веб-страницата на Владата ќе бидат објавени 195 документи, тврдејќи дека тоа е целосната документација за железничката станица во Нови Сад.
И додека надлежните тврдат дека ги исполниле сите нивни барања, студентите велат дека објавената документација не е целосна и не одговара на прашањето кој е одговорен и што се случило.
Градежниот факултет во Белград на 19 декември објави дека направил прелиминарна анализа на расположливата документација за зградата на железничката станица во Нови Сад, објавена на веб-страницата на Владата и дека заклучокот е оти недостигаат клучните документи.
Бетонската натстрешница во Нови Сад се урна само неколку месеци по свеченото отворање на железничката станица откако реконструкцијата траеше три години, а официјалните лица тврдеа дека таа е направена според највисоките европски стандарди.
13 лица беа уапсени поради сомневање за пропусти при реконструкцијата. Меѓу нив беше и поранешниот министер за градежништво, транспорт и инфраструктура, Горан Весиќ, кој по неколку дена излезе од притвор.
Омерагиќ е нов претседател на ФФМ, Пандев спортски директор
Мaсар Омерагиќ е нов претседател на Фудбалската федерација на Македонија (ФФМ), а поранешниот репрезентативец Горан Пандев е назначен за спортски директор на сите македонски репрезентативни селекции.
Изборот на новото раководство се случи денеска (22 декември) кога се одржа вонредното изборно генерално собрание на ФФМ.
Како што соопштија од федерацијата, Омерагиќ со акламација е избран за прв човек на македонскиот фудбал.
Во обраќањето, тој порача дека „нема волшебно стапче, но има и визија и трпение и добар тим околу себе“.
„Рак рана години наназад беше корупцијата и врските како начин за успех каде што многу млади вистински таленти се демотивираа и откажуваа од фудбалот. Во многу од државите фудбалските работници го променија тоа, на ред сме ние. Нулта толеранција за корупција во фудбалот и вистинска шанса за секој квалитетен талент кој мотивирано ќе работи да се докаже и успее, а успехот на секое дете помогнат од нас, ќе биде успех на целата јавност и држава“, рече Омерагиќ.
По вонредното собрание, тој одржал состанок со членовите на Управниот одбор на кој за потпретседател на ФФМ бил избран Марјан Стојкоски од Општинскиот фудбалски сојуз Прилеп.
За в.д. генерален секретар на Федерацијата, пак, е назначен Дрилог Ганиу, досегашен заменик на првиот оперативец во „Куќата на фудбалот“.
Две фудбалски легенди, пак, ќе бидат советници во кабинетот на Омерагиќ.
„Еден од великаните на македонскиот фудбал, Илија Најдоски заедно со нашиот поранешен репрезентативец, Агим Ибраими се назначени за советници во кабинетот на претседателот на ФФМ, Масар Омерагиќ“, соопшти ФФМ.
Пред да дојде до изборот на новото раководство на ФФМ, изборното собрание ја прифати оставката на досегашниот претседател на Федерацијата Муамед Сејдини.
„Овие години ќе останат незаборавни за мене и верувам за сите кои го сакаат нашиот фудбал. Од историското учество на Европското првенство ЕУРО 2020, преку големата победа против Италија, успесите во Лигата на нации, па сè до инфраструктурните проекти кои трансформираа многу фудбалски терени во нашата земја. Сето ова е резултат на заедничката работа и посветеноста на сите нас“, рече Сејдини.
Тој беше на чело на ФФМ седум години откако на позицијата го наследи претходниот претседател Илчо Ѓорѓиоски.
Пекинг за новата американска помош за Тајван: Вашингтон да не си игра со оган
Кинеската влада излезе со критика за најновата американска најава за продажба на оружје на Тајван, предупредувајќи го Вашингтон да не си игра со оган.
Ова следува откако американскиот претседател Џо Бајден на 22 декември одобри пакет помош од 571 милион долари за Тајван.
Одделот за одбрана еден ден претходно објави дека го одобрил пакет помош од 295 милиони долари.
Во соопштението на кинеското Министерство за надворешни работи се повикуваат САД да престанат да го вооружуваат Тајван и да ги запрат, како што се наведува, „опасните потези кои го поткопуваат мирот и стабилноста во Тајванскиот теснец“.
Кина го смета Тајван за своја територија, а американската продажба на воена опрема и друга помош има за цел да му помогне на Тајван да се одбрани и да го одврати Пекинг од воен напад.
Новата воена помош доаѓа набргу по претходниот пакет од 567 милиони долари на крајот на септември. Тој вклучува и 265 милиони долари за купување на приближно 300 тактички радио системи.
Министерството за надворешни работи во Тајпеј го поздрави одобрувањето на двете продажби, објавувајќи на социјалната мрежа Икс дека со тоа се потврдува „посветеноста“ на американската влада кон Тајван.
Иранскиот лидер ги повика Сиријците да се спротивстават на бунтовничката влада
Врховниот лидер на Иран, Али Хамнеи, ги повика Сиријците да се спротивстават на новата влада предводена од бунтовниците откако беше соборен поранешниот претседател Башар ал Асад, велејќи дека бунтот бил организиран од Западот.
Говорејќи во обраќањето на 22 декември, Хамнеи рече дека Сиријците, особено младите во земјата, „со силна волја треба да застанат против оние што ја дизајнираа и оние кои ја спроведуваат несигурноста“.
Асад ја напушти земјата на 8 декември, откако организација Хајат Тахрир ал-Шам (ХТС) – прогласена од САД за терористичка, ја собори владата.
Асад доби политички азил во Русија од страна на претседателот Владимир Путин, додека ХТС почна да воспоставува привремена влада. Лидерот на ХТС, Риад ал-Асад, рече дека е уверен оти фракциите кои помогнаа да се собори Асад ќе се обединат како една сила.
Соборувањето на Асад многумина го сметаа за уште еден удар за Техеран бидејќи регионалните групи кои важат за сојузници на Иран и се дел од т.н. оска на отпорот, претрпеа големи неуспеси изминатите 14 месеци.
Хамас, прогласен за терористичка организација од САД и ЕУ, беше десеткуван од Израел во војната што ја започнаа израелските сили во Појасот Газа откако оваа милитантна група во октомври изврши напад на израелска територија убивајќи над 1.200 луѓе, и земјаќи околу 250 заложници.
Тој конфликт се прошири во Либан, упориштето на Хезболах кој исто така е поддржан од Техеран. Хезболах, кој контролира голем дел од јужен Либан, се состои од милитантна група и политичка партија.
Тој е прогласен за терористичка организација од САД, додека ЕУ тоа го направи само за вооруженото крило, а не и за политичката партија.
Политичката партија на Хезболах има свои пратеници и во либанскиот парламент.
Откако групата започна напади во знак на поддршка за Хамас, Израел сериозно го ослабна и Хезболах убивајќи го нејзиниот долгогодишен лидер, како и голем дел од неговите највисоки функционери.
Договорот со посредство на САД за ставање крај на непријателствата во Либан стапи на сила минатиот месец.
Хамнеи ја минимизираше поврзаноста на Иран, велејќи дека припадниците на Хезболах се бореле против Израел врз основа на нивните верувања.
„Тие постојано велат дека Исламската република ги загубила своите прокси сили во регионот. Тоа е грешка. Ако еден ден планираме да преземеме акција, не ни се потребни прокси сили“, вели иранскиот лидер.
Русија лансираше стотина дронови кон Украина
Русија денеска (22 декември) лансираше повеќе од 100 беспилотни летала кон Украина, од кои половина биле соборени, тврди украинската војска.
Украинското воздухопловство соопшти дека кон регионите Херсон, Миколаев, Чернихив, Суми, Полтава, Харков, Запорожје, Житомир и Киев биле лансирани беспилотни летала при што 52 од вкупно 103 биле соборени.
Во овие напади, според украинската војска биле оштетени деловни објекти и станбени згради, но нема жртви.
Киев во пламен по масовниот руски напад
Во последните недели, Русија ги засили своите воздушни напади против Украина, а украинскиот претседател Володимир Зеленски на 21 декември рече дека Москва само изминатата недела лансирала повеќе од 550 наведувачки бомби, речиси 550 беспилотни летала и 20 проектили.
Од почетокот на војната, Русија систематски ја гаѓа цивилната и енергетската инфраструктура на Украина, интензивирајќи ги нападите особено на почетокот на грејната сезона со што предизвикува тешкотии и прекини на електричната енергија за Украинците трета зима по ред.
Киев ја обвинува Русија дека цели на станбени згради, додека Москва ги отфрла обвинувањата.
Последниот напад со стотина дронови доаѓа еден ден откако украинските сили со дронови погодија висококатници во Казан, главниот град на руската република Татарстан, богата со нафта.
Украина инвестира многу во производството на беспилотни летала, делумно за да го компензира недостатокот на војници на бојното поле.
Претходно овој месец, украинското Министерство за одбрана соопшти дека на вооружените сили во првите 11 месеци од 2024 година им префрлило 1,2 милиони беспилотни летала.
Украинските сили изминатиот период ги користеа дроновите со долг дострел за да целат кон објекти кои се клучни за руските воени сили, како што се места со оружје и енергетски објекти. Тие се обидоа да избегнат цивилни цели делумно поради загриженост за тоа каква реакција ќе има од нивните западни поддржувачи.
Мицкоски: Не би шпекулирал каде е Груби, но не е чист како солза
Премиерот Христијан Мицкоски не сакаше да шпекулира каде се наоѓа поранешниот прв вицепремиер Артан Груби од ДУИ по кого е распишана меѓународна потерница како еден од осомничените во истрага за Државна лотарија.
„Различни се информациите, не би шпекулирал дали е во Албанија или Косово. Факт е дека не бил чист како солза бидејќи ако бил, немало потреба да биде бегалец од правдата - ќе дојде тука и ќе ја брани својата невиност“, рече Мицкоски пред новинарите во Гевгелија на 22 декември, каде присуствуваше на поставување камен темелник за изградба на трговски центар.
Изјавата на Мицкоски доаѓа откако вчера актуелниот прв вицепремиер во неговата влада и министер за животна средина Изет Меџити, во интервју за албанската телевизија „Ора њуз“ кажа дека неговите информации се оти Груби повеќе не е во Косово туку во Албанија.
На 15 декември, кога во јавноста излегоа информации дека Груби наводно избегал во Косово, тој се огласи преку Фејсбук велејќи дека дента патувал за приватна посета и веднаш штом ги заврши обврските „ќе се врати дома кај семејството“.
Веќе следниот ден, Јавното обвинителство соопшти дека отворило истрага за набавката на ВЛТ апарати во Државна лотарија.
Груби и поранешниот директор на Лотарија, Перпарим Бајрами, се осомничени како соизвршители на делото проневера во службата, додека уште четири други лица како членови на комисијата за јавни набавки се гонат за злоупотреба на службената положба и овластувања.
И Груби и Бајрами се недостапни за органите на прогонот, а на 18 декември за нив беше распишана меѓународна потерница. На двајцата, ден претходно, судот им одреди и мерки притвор од по 30 дена.
Истрагата за Груби следуваше откако претходно на 9 декември тој, заедно со неговото семејство и судијата Енвер Беџети завршија на црната листа на САД поради „вмешаност во значителна корупција преку примање мито за поткопување на судските процеси поврзани со кривичната пресуда на Сашо Мијалков, поранешен директор на Управата за безбедност и контраразузнавање“, кој исто така од претходно е под американски санкции.
Груби тогаш се огласи дека е „чист како солза“ и рече дека ќе се повлече од јавниот живот за да не биде ничиј политички товар.
Случајот со Груби е тема и во секојдневните прозивки меѓу политичките партии.
Најголемата опозициска партија СДСМ ја обвинува Владата и министерот за внатрешни работи Панче Тошковски дека се виновни за бегството на Груби.
„Косовската граница е решето, отворена за бегање на криминалци и терористи. Тошковски поим нема каде се наоѓа Груби и после сите скандали треба да се поднесе оставка“, реагираа социјалдемократите преку партиско соопштение на 22 декември.
Мицкоски, пак, во денешната изјава за медиумите одговори дека пораките што ги испраќаат и СДСМ и ДУИ „не се во насока на одлучна борба против криминалот и корупцијата“ и ги обвини дека како владејачка коалиција претходно функционирале како заштитници „не само на политичките, туку на вистинските криминалци“.
УХМР најавува студен бран со врнежи од дожд и снег
Студен бран од утре (23 декември) во Северна Македонија најавува Управата за хидрометеоролошки работи (УХМР).
Според прогнозите, времето утре ќе биде облачно и студено со врнежи од дожд и снег.
Врнежите ќе бидат пообилни во западните и крајните источни делови (над 25 л/м2) на земјава, каде на планините ќе се зголеми постојната снежната покривка. Помала снежна покривка, пак, ќе се формира и во некои од пониските места.
Се очекува и засилен ветер кој во текот на ноќта ќе дува и со брзина од над 60 километри на час.
До четврток, според УХМР, ќе се задржи променливо облачно, студено и ветровито време со локални врнежи претежно од снег, особено во среда.
Денеска (22 декември), пак, утринските температури беа најниски на Попова Шапка – минус седум. Таму има и најголема снежна покривна од 32 сантиметри. Слично утрово било и во Маврови Анови со минус седум степени и снег од 29 сантиметри.
Под нулата температурата била и во Крушево, Битола, Крива Паланка, Охрид, Прилеп, Берово, Скопје, Струмица, Кавадарци, Виница и Тетово. Највисока утринска температура била измерена во Гевгелија од три степени Целзиусови.
„Водовод“: Водата во Скопје е безбедна за пиење
Водата од градскиот водовод во Скопје е безбедна за пиење, соопшти надлежното јавно претпријатие откако вчера (21 декември) се изврши сериозен зафат за санација на водоводната мрежа во главниот град.
„Сакаме да ја информираме јавноста дека од добиените резултати сите примероци физичко-хемиски и микробиолошки одговараат на Правилникот за барање за безбедност и квалитет на водата за пиење, со што констатиравме дека водата од водоснабдителниот систем на град Скопје е санитарно исправна и истата може од страна на граѓаните непречено да се користи“, соопштија од Јавното претпријатие „Водовод и канализација“ – Скопје.
Испитувањата на водата биле извршени денеска (22 декември) од страна на секторот Санитарна контрола во рамки на јавното претпријатие.
Мониторингот, велат, опфатил девет клучни места од кои биле земени примероци: Автокоманда, Сингелиќ, Маџари, Ново Лисиче, Центар, Драчево, Пржино, Ѓорче Петров и Карпош.
„Покрај теренските мерења на рутинските параметри, тестирање беше изведено со стандардни методи и јонска хроматографија за физичко-хемиската анализа, како и со полимераза верижна реакција метода за микробиолошката анализа“, додаваат од ЈП „Водовод и канализација“.
На 21 декември околу 2 часот беше затворен еден од двата главни вентили на скопскиот водовод со што најголемиот дел од Скопје остана без вода за пиење.
Најавениот зафат и прекинот на водата, предизвика зголемена потрошувачка на вода во маркетите, дел од угостителите најавија дека нема да работат, додека од болниците во главниот град посочија дека се подготвени да ги изведуваат итните операции.
По повеќечасовниот прекин, во попладневните и вечерните часови – зависно од населбата, жителите на Скопје повторно добија вода од градскиот водовод.
Маск потврди дека Старлинк е активен во Косово
Американскиот милијардер Илон Маск објави дека неговата приватна сателитска интернет мрежа Старлинк е оперативна на територијата на Косово.
Маск, сопственикот на американската вселенска компанија Спејс Икс, вечерта на 21 декември на социјалната мрежа Икс напиша: „Интернетот со голема брзина, со мала латентност, на Старлинк сега е достапен и во Косово!“
Косовскиот премиер Албин Курти на 22 декември рече дека доаѓањето на Старлинк е важен чекор во подобрувањето на дигиталната инфраструктура на земјата.
„Старлинк се покажа како неверојатно важен во овозможувањето критични комуникации за време на природни катастрофи или други национални итни случаи“, напиша тој на Фејсбук.
Во октомври, Регулаторната управа за електронски и поштенски комуникации (АРКЕП) на Косово објави дека ја овластила американската компанија Старлинк да обезбеди пристап до Интернет до која било локација во Косово.
Што овозможува Старлинк?
Со Старлинк, Косово ќе има непрекинат интернет, на цела територијата, дури и во итни ситуации.
Старлинк има околу 6.000 сателити, лоцирани на околу 500 километри над Земјата, во ниската орбита на Земјата.
Тоа значи дека тие се околу 65 пати поблиску до Земјата од традиционалните стационарни сателити и за разлика од нив, сателитите Старлинк постојано се движат и обезбедуваат доцнењето на комуникацијата да биде 10 пати пократко.
Членот на одборот на АРКЕП, Резарта Дураку Ризај, во ноември за Радио Слободна Европа изјави дека лиценцата за работа за Старлинк е важен чекор во подобрувањето на дигиталната инфраструктура во Косово.
„Овластувањето на Старлинк има најголемо влијание врз зголемувањето на националната безбедност, особено во време на конфликт. Ова се должи на фактот дека најголемиот дел од инфраструктурата на Старлинк се наоѓа во вселената и е имуна на можна штета во време на војна или природни катастрофи на Земјата“, рече Дураку-Ризај.
Таа смета дека оваа предност може да ја искористат компаниите и државните институции, особено безбедносните, кои управуваат со критичната инфраструктура.
Како функционира?
Секој може да нарача услуги на веб-страницата Старлинк, барајќи ја најблиската адреса.
По нарачката, Старлинк на клиентот му испраќа приемник, кој се поврзува со сателитите во вселената.
Резарта Дураку Ризај објасни дека приемникот на корисникот е мал, пренослив и може да се користи на различни локации, како што се планини, тежок терен и други места каде што нема добар пристап до интернет.
Цените се одредуваат врз основа на локалната куповна моќ на секоја земја.
„Надоместокот се состои од две компоненти: првично купување на хардверот, терминал со придружните уреди што се купуваат еднаш и месечна претплата што ќе зависи од плановите за услуги“, рече таа.
Брзината на Интернет што ја нуди Старлинк е од 120 до 250 мегабити во секунда (mbps), во зависност од тоа дали се работи за поединец или деловен пакет.
Операторите во Косово во моментов обезбедуваат побрз интернет. На домаќинствата им се нуди интернет до 500 mbps како дел од пакет комбиниран со телевизиски услуги, по цени до 35 евра.
Ризај признава дека Старлинк не се натпреварува со локалните оператори во однос на брзината, но тоа е добар резервен план во случај на дефект на копнената линија.
Старлинк го привлече вниманието на светската јавност во февруари 2022 година, кога Русија започна војна во Украина, а како резултат на тоа, интернет-врските на Украинците беа прекинати.
Одлуката на Маск да овозможи интернет во Украина се сметаше за витална за многу украински воени операции, но и за обновување на енергетската и комуникациската инфраструктура.
Израел го обвини папата за двојни стандарди
Израел го обвини папата Франциск за двојни стандарди, откако тој во неговото божиќно обраќање до ватиканските кардинали ги осуди израелските воздушни напади врз Газа, јавија израелските медиуми на 22 декември.
Во своето обраќање на 21 декември се чинеше дека папата алудира на израелските воздушни напади извршени претходниот ден, а во кои официјални лица соопштија дека биле убиени најмалку 25 Палестинци во Газа.
„Вчера беа бомбардирани деца. Тоа е суровост. Тоа не е војна. Сакав да го кажам тоа затоа што допира до срцето“, рече поглаварот на Римокатоличката црква.
Израелското Министерство за надворешни работи ги осуди изјавите, велејќи дека е „особено разочарувачки што тие немаат врска со вистинскиот и фактички контекст на борбата против џихадистичкиот тероризам – војна со повеќе фронтови што е наметната од 7 октомври минатата година“.
„Доста е со двојни стандарди и издвојување на еврејската држава и нејзиниот народ“, се додава во соопштението на Министерството.
Алудирајќи на обвинението на папата за суровост, израелското Министерство реагира дека тој „избрал да ја игнорира“, суровоста на терористите „кои се кријат зад децата додека се обидуваат да убијат израелски деца“, како и „суровоста да се држат 100 заложници 442 дена, вклучувајќи бебиња и деца“.
Папата, водач на 1,4 милијарди припадници на Римокатоличката црква, во последниот период дава изјави во кои ја критикува израелската офанзива врз Газа насочена против палестинската милитантна организација Хамас, која САД и Европската унија ја сметаат за терористичка.
Војната во Газа започна на 7 октомври 2023 година со напад на Хамас врз Израел во кој загинаа 1.207 луѓе. Тогаш Хамас киднапираше и 251 лице. Сега во Газа има вкупно 97 заложници, од кои 34 израелската армија ги прогласи за мртви.
Во одмаздничката офанзива, пак, која ја започна Израел загинаа повеќе од 44.000 Палестинци во Газа, според локалните здравствени власти кои тврдат и дека жените и децата сочинуваат повеќе од половина од загинатите. Израел соопшти дека убил над 17.000 милитанти без да обезбеди докази.
Во извештајот насловен „Газа: Живот во стапица на смртта“, кој беше објавен на 19 декември, меѓународната организација „Лекари без граници“ го обвини Израел за етничко чистење во Појасот Газа.
Генералниот секретар на организацијата, Кристофер Локјер, изјави дека „забележани се јасни знаци на етничко чистење бидејќи Палестинците беа насилно раселени, бомбардирани и заробени“, пренесува Агенцијата Франс прес.
Мултимедија
Најпосетени
Што треба да знаете