Вести
Српскиот претседател Вучиќ се вакцинираше против ковид-19
Претседателот на Србија, Александар Вучиќ, денеска беше вакциниран против ковид-19 во Рудна глава, кај Мајданпек, на истокот на Србија.
Вучиќ ја прими кинеската вакцина „Синофарм“ во Здравствената станица Рудна глава во Здравствениот дом „Д-р Вероjуб Цакиќ“ во Мајданпек, а за три недели ќе биде повторно вакциниран.
„Ја примив вакцината и се чувствувам одлично. Ви благодариме на нашите прекрасни здравствени работници за сè што прават за нашиот народ и Србија. Благодарам на нашите браќа Кинези“, напиша Вучиќ на својот Инстаграм профил и апелираше до граѓаните да се вакцинираат во што поголем број, со цел што побрзо да се вратат во нормален живот.
Вучиќ рече дека веќе биле ревакцинирани милион луѓе и потсети дека претходно рече дека тој вакцината ќе ја прими само кога ќе се вакцинираат толку многу граѓани во Србија.
види ги сите денешни вести
Зеленски на европска турнеја за да обезбеди воена и финансиска помош за Украина
Украинскиот претседател Володимир Зеленски е подготвен да започне турнеја низ неколку европски сојузници на Киев во обид да обезбеди дополнителна воена и финансиска помош за Украина додека таа се соочува со немилосрдни секојдневни воздушни напади и жестока руска офанзива на исток, којашто постепено напредува.
Патувањето на Зеленски, кое треба да започне на 10 октомври со средби во Лондон со британскиот премиер Кир Стармер и генералниот секретар на НАТО, Марк Руте, доаѓа откако на кратко беше откажан самитот на групата Рамштајн на главните поддржувачи на Украина.
Прес-службата на Зеленски соопшти дека тој ќе започне преговори „со клучните партнери од кои зависи воената компонента на нашето зајакнување“.
Портпаролот на Стармер им изјави на новинарите дека британскиот премиер „ќе ја повтори поддршката на Обединетото Кралство за Украина наспроти тековната руска агресија“.
Украинскиот лидер исто така треба да разговара со францускиот претседател Емануел Макрон во Париз, а потоа да отпатува во Рим на средби со италијанскиот премиер Џорџа Мелони на 10 октомври и папата Франциск во Ватикан на 11 октомври.
Состанокот на Макрон со Зеленски „ќе му даде можност на претседателот да ја потврди решеноста на Франција да продолжи да ја поддржува, на долг рок и со сите свои сојузници, Украина и украинскиот народ“, се вели во соопштението од Кабинетот на францускиот претседател.
Зеленски потоа треба да замине во Германија на консултации со канцеларот Олаф Шолц на 11 октомври.
Самитот на групата Рамштајн планиран за 12 октомври, како и таканаречената четворна средба на САД, Велика Британија, Франција и Германија за разговори за Украина, беа одложени откако американскиот претседател Џо Бајден го откажа своето патување во Европа поради опасноста од ураганот Милтон.
Зеленски се обидува да обезбеди што е можно повеќе воена и финансиска помош пред претседателските избори во САД следниот месец.
Соединетите Држави беа главниот поддржувач на Украина и убедливо главниот придонесувач во однос на финансиската и воената помош, но победата на Доналд Трамп на изборите може да фрли сомнеж за континуираната поддршка на Вашингтон за Киев.
Инаку Зеленски на 9-ти октомври присуствуваше на самитот со балканските лидери во Хрватска, каде што ја истакна важноста на европското единство за траен мир.
Учесниците на самитот донесоа декларација со која се осудува руската агресија врз Украина се поддржуваат мировните напори на Зеленски, членството на Украина во НАТО и нејзината реконструкција по војната.
Во меѓувреме, регионалните власти објавија дека руските сили ги гранатирале украинските региони Дњепропетровск и Запорожје, при што биле ранети неколку луѓе.
Израел соопшти дека елиминирал член на Хезболах во Голанската висорамнина
Израелската војска соопшти дека елиминирала член на Хезболах во Сирија, кој пренесувал разузнавачки информации против Израел во Голанската висорамнина окупирана од Израел. Во меѓувреме сириските медиуми во четвртокот објавија дека израелските воздушни напади погодиле цели во Сирија, пишува Ројтерс.
Израел, кој со години извршуваше напади врз цели поврзани со Иран во Сирија, ги засили нападите по нападот на Хамас на израелска територија на 7 октомври 2023 година. Хамас е прогласена за терористичка рганизација од САД и ЕУ.
Одмаздата на Израел за нападот на Хамас, ескалираше со испраќање војници во Либан и воздушни напади во Иран, Јемен и Сирија за да ги ловат милитантите поддржани од Иран, зголемувајќи ги стравувањата од поширок конфликт на Блискиот Исток во кој би можеле да бидат вклучени Иран и САД.
Копнените судири меѓу израелските сили и Хезболах, кој исто така е поддржан од Иран, се разгореа по должината на планинската граница на јужен Либан во средата, додека Блискиот Исток беше во состојба на готовност во очекување на одговорот на Израел на минатонеделниот ирански ракетен напад.
Американскиот претседател Џо Бајден и израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху разговараа за потенцијалната израелска одмазда против Иран во средата, во разговор што двете страни го оценија како позитивен. Двајцата разговараа за плановите на Израел во 30-минутен разговор, при што Бајден го повика Нетанјаху да ја минимизира штетата на цивилите во Либан, соопшти Белата куќа.
Израел вети дека ќе го натера главниот непријател Иран да плати за својот ракетен напад, кој предизвика мала штета, додека Техеран рече дека секоја одмазда ќе биде дочекана со широко распространето уништување, предизвикувајќи загриженост за пошироки борби во регионот што произведува нафта.
Бајден даде коментари минатата недела со кои го обесхрабрува Израел да ги нападне нафтените полиња во Иран и рече дека нема да го поддржи Израел да ги нападне иранските нуклеарни постројки.
Израелската војска во четврток (10 октомври) соопшти дека елиминирала двајца команданти на Хезболах во јужен Либан и дека нејзините воени авиони нападнале складишта за муниција во областа Бејрут и складишта за муниција и друга воена инфраструктура во јужен Либан во средата.
Израелските одбранбени сили во средата објавија дека го елиминирале Адам Јахут, член на „терористичката мрежа Голан“ на Хезболах во областа Кунеитра во Сирија.
ИД соопшти дека улогата на Јахут била да пренесува информации од извори на сирискиот режим до Хезболах и да пренесува разузнавачки информации собрани на сирискиот фронт за да ги олесни операциите против Израел на Голанската висорамнина.
Израел ја освои Голанската Висорамнина во војната на Блискиот Исток во 1967 година и ја анектираше областа, која повеќето земји не ја признаа.
Руските сили собориле 92 украински дрона
Руската војска во четврток (10 октомври) објави дека соборила 92 украински беспилотни летала, од кои повеќето над југозападот на земјата, пишува АФП.
Русија известува дека речиси секојдневно соборува украински беспилотни летала над нејзина територија. Киев вели дека цел на нападите се енергетски локации, како одговор на руското бомбардирање на неговата територија.
Руското Министерство за одбрана соопшти дека 47 беспилотни летала биле соборени над регионот Краснодар, кој се наоѓа на југозападниот дел на земјата покрај Црното Море.
„Петнаесет беспилотни летала беа соборени над Азовското Море, 12 над пограничниот регион Курск, а останатите над други региони кои се граничат или се блиску до Украина“, се вели во соопштението на Министерството.
Киев ги засили нападите врз рускиот енергетски сектор во последниве месеци, со цел да ги прекине приходите што Москва ги користи за финансирање на она што Кремљ ја нарекува својата специјална воена операција во Украина, која навлезе во третата година.
Бајден и Нетанјаху разговарале за израелскиот одговор на нападот на Иран
Американскиот претседател Џо Бајден ја нагласи потребата од дипломатски договор за враќање на либанските и израелските цивили во нивните домови од двете страни на израелско-либанската граница во разговорот со израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху на 9 октомври, соопшти Белата куќа.
Оттаму додаваат дека Бајден, исто така, го осудил иранскиот балистички ракетен напад врз Израел на 1 октомври.
Бајден „го потврди правото на Израел да ги заштити своите граѓани од Хезболах, кој само во изминатата година истрела илјадници проектили и ракети кон Израел, истовремено нагласувајќи ја потребата да се минимизира штетата на цивилите, особено во густо населените области на Бејрут“, се наведува во соопштението.
Бајден претходно разговарал со Нетанјаху за плановите на Израел да му возврати на Иран за ракетниот напад минатата недела, според изјавите од Белата куќа и од кабинетот на израелскиот премиер на 9 октомври.
Во соопштението на Белата куќа се вели дека Бајден и Нетанјаху „се договориле да останат во близок контакт во наредните денови и директно и преку нивните тимови за национална безбедност“.
Повикот доаѓа во време на ескалација на тензиите меѓу Израел и Хезболах, поддржан од Иран, вооружена група и политичка партија која контролира голем дел од јужен Либан.
Блискиот исток е на „работ“ одека го чека очекуваниот одговор на Израел на главно неефикасниот ракетен напад на Иран, кој Техеран го изврши како одмазда за ескалацијата на Израел во Либан, вклучително и убиството на лидерот на Хезболах, Хасан Насрала.
Израелскиот министер за одбрана Јоав Галант во видео објавено на израелските медиуми рече дека одговорот на Израел „ќе биде смртоносен, прецизен и пред се изненадувачки“.
Бајден минатата недела рече дека нема да го поддржи Израел да ги нападне иранските нуклеарни локации како дел од неговата одмазда. Тој, исто така, рече дека, ако е во кожата на Израел, ќе размислува за алтернативи за напад на иранските нафтени полиња.
Ураганот Милтон ја погоди централна Флорида
Ураганот Милтон го погоди западниот брег на Флорида во средата навечер (9 октомври) и донесе екстремно силни ветрови, обилни врнежи и торнада, а некои медиуми објавија дека има и жртви во областа Тампа, пренесува Гласот на Америка.
На 3,3 милиони луѓе им беше наредена евакуација, а повеќе од 1,6 милиони луѓе во Западна Флорида се без струја.
Националниот центар за урагани соопшти дека Милтон е „исклучително опасен“.
Ураганот ослабе на категорија 2 од можни пет околу 90 минути по падот на копното, но бурата и понатаму е исклучително опасна.
Се предупредува дека ураганот може да предизвика бранови високи од 2,7 метри до четири метри, а Националната океанска и атмосферска управа регистрираше бранови високи до 8,5 метри на отворено море.
Во одредени области се очекува да наврнат од 150 до 300 милиметри дожд на метар квадратен.
Трамп одби уште една дебата со Харис пред изборите
Поранешниот американски претседател и републикански кандидат на претседателските избори во САД, Доналд Трамп изјави дека нема да води уште една предизборна дебата со американската потпретседателка и кандидатка на демократите Камала Харис.
Тој ја даде изјавата вчера (9 октомври), неколку часа откако Фокс њуз ги покани двајцата кандидати на претседателските избори на евентуалната втора дебата на 24 или 27 октомври.
Во пораката на социјална мрежа Трамп изјави дека „сега е многу доцна за дебата“ и оти „нема за што да се разговара“.
Двајцата претседателски кандидати одржаа дебата на 10 септември.
Изборите, кои ќе се одржат на 5 ноември, речиси сигурно ќе ги определат релативно малиот број неопределени гласачи во седум сојузни држави. Трамп и Харис требаше да ги убедат дека тие се подобриот кандидат.
ДУИ пред Уставниот суд: Укинувањето на балансерот е „тежок удар врз мултиетничката стабилност“
Одлуката на Уставниот суд за укинување на „балансерот“ е тежок удар врз Уставот, врз Охридскиот мировен договор и врз мултиетничката стабилност на нашата држава, порача вечерва опозициската партија Демократска унија за интеграција ДУИ на вонредна прес-конференција пред Уставниот суд заедно со стотина симпатизери на партијата.
„Институциите досега го отсликуваа нашиот заеднички ралитет и тоа беше темел на соживотот и комуникацијата меѓу заедниците. Денес повеќе од кога било се соочуваме со сериозна криза на соживотот на правото на еднакви можности. Ова е чекор назад за нашата земја, чекор што ја загрозува иднината на мултиетничката стабилност и хармонијата што ја имаме изградено“, рече портпаролот на ДУИ, Арбр Адеми.
„Ги повикуваме сите надлежни институции и меѓународната заедница веднаш да реагираат за да ги заштитат правата загарнтирани со Устав и закон и да обезбедат дека еднаквата застапеност ќе биде непроменета“, рече Адеми.
Уставниот суд донесе одлука за укинување на „балансерот“ - алатката за вработување според национална припадност во државните институции. Одлуката нема да важи ретроактивно.
Уставниот суд на 18 септември на седница расправаше дали со наведувањето на припадноста на заедницата којашто е потребна за пополнување на секое работно место, на кандидатите за административни службеници им се ограничува достапноста на секое работно место, односно дали со „обврска на кандидатите за админстративни службеници во пријавата за вработување меѓу останатите лични податоци да наведат и припадност на заедница“ се нарушува начелото на стручност и компетентност и се повредува и уставно загарантираното право на работа и слободен избор на вработување.
Уставните судии тогаш одлучија да отворат предмет за употребата на балансерот при вработувањата и времено го замрзнаа „балансерот“.
Предметот, оформен по иницијатива поднесена од стариот состав на Државната комисија за спречување на корупцијата (ДКСК), ги оспорува член 19 став 1 алинеја 1 во делот „припадност на заедница“ од Законот за вработените во јавниот сектор, член 36 став 1 алинеја 1 во делот „и припадност на заедница“ од Законот за административни службеници и член 2 став 1 алинеја 8 и член 3 алинеја 1 во делот „припадност на заедница” од Правилникот за задолжителните елементи на јавниот оглас за пополнување на работно место во јавниот сектор.
Од ДУИ сметаат дека декларирањето на етничката припадност е неотуѓиво право и неопходен елемент за обезбедување праведна застапеност на сите заедници. Според Адеми, преку ваквата одлука на Уставен се напаѓа принципот на еднаквост.
„Одлуката има широки и длабоки последици, вклучувајќи и елиминацијата на можноста и јавните институции да ја отсликуваат мултиетничката структура на нашата држава, а механизмот на балансер, кој овозможи вклучување на различни заедници во вработувањето и нивна застапеност, сега тој механизам со оваа одлука се укина, со што се уништуваат сите досегашни напори за изградба на праведно интегрирано општество“, посочи Адеми.
Според подносителот на иницијативата за укинување на „балансерот“ во Уставниот суд (ДКСК), со примена на оспорените законски одредби се загрозуваат основните слободи и права на човекот и граѓанинот, слободното изразување на националната припадност, соодветната и правична застапеност на граѓаните кои припаѓаат на сите заедници во органите на државната власт и други јавни институции и владеењето на правото загарантирани со одредбите во членовите 9, 32 став 1 и 2, 54 став 1, 2 и 3 од Уставот.
Според подносителот, со наведувањето на припадноста на заедницата којашто е потребна за пополнување на секое работно место, на кандидатите за административни службеници им се ограничува достапноста на секое работно место.
Бродот кој наводно превезува експлозив во Израел закотвен кај Малта
Товарниот брод „Катрин“, за кој меѓународната невладина организација „Амнести интернешенел“ смета дека, меѓу другото, транспортира експлозиви во Израел, од 7 октомври е закотвен на отворено море во близина на Малта.
Засега нема најави за неговата следна дестинација.
Бродот претходно три дена беше во Јадранското Море, кога од кабинетот на премиерот на Словенија, Роберт Голоб, за Радио Слободна Европа (РСЕ) потврдија дека треба да пристигне во пристаништето Копар за истовар на стока наменета за земјите на Европската унија.
„Пристаништето Копар е влезна точка. Тоа значи дека товарот продолжува до своите дестинации во ЕУ“, соопшти Кабинетот на премиерот на Словенија на 3 октомври.
Бродот „MV Kathrin“, кој од Виетнам плови кон Европа речиси еден месец од 21 јули, е предмет на разни контроверзи, особено по реакциите на официјалните претставници на Намибија, Португалија, меѓународни организации и активисти поради товарот што го е носител и неговата можна крајна дестинација - Израел.
Амнести интернешенел и ОН ги повикаа сите земји да не дозволат бродот да влезе во нивните пристаништа, „со оглед на јасниот ризик дека таков товар ќе придонесе за извршување на можни воени злосторства во Газа“.
Нобеловата награда за хемија за научниците кои ги истражуваа протеините
Оваа година Нобеловата награда за хемија подеднакво им беше доделена на Дејвид Бејкер за компјутерскиот дизајн на протеините и на Демис Хасабис и Џон М. Џампер за предвидување на структурата на протеините.
Според одлуката на Кралската шведска академија на науките, тие ќе ја поделат наградата во износ од 11 милиони шведски круни, што е околу еден милион евра.
„Овие откритија имаат неверојатен потенцијал“, соопшти Нобеловиот комитет.
Како што објави Ројтерс, Хасабис и Џампер користеле вештачка интелигенција за да ја предвидат структурата на речиси сите познати протеини со помош на моделот „AlphaFold2“, кој Нобеловиот комитет го нарече „целосна револуција“.
Бејкер (62) е професор на Универзитетот во Вашингтон во Сиетл, додека Хасабис (48) е извршен директор на „Google DeepMind“, истражувачката единица за вештачка интелигенција на Google, каде Џампер (39) исто така работи како научник.
Хасабис и Џампер користеле вештачка интелигенција за да ја предвидат структурата на речиси сите познати протеини, додека Бејкер научил како создаде сосема нови протеини, соопшти телото за доделување на наградата.
Наградата за хемија се доделува од 1901 година и досега имало 115 лауреати.
Минатата година, Нобеловата награда за хемија им беше доделена на Мунги Бавенди, Луис Брус и Алексеј Екимов за откривањето на ситни кластери атоми познати како квантни точки.
Тие сега се широко користени за создавање бои на рамни екрани, LED светилки и уреди кои им помагаат на хирурзите да ги видат крвните садови во туморите.
Косово во ЦЕФТА ќе го претставуваат косовските претставници
Амбасадорот на Германија во Косово, Јорн Роде најави дека отсега Косово во ЦЕФТА (Централноевропски договор за слободна трговија) ќе го претставуваат косовските претставници, а не Мисијата на ОН на Косово (УНМИК).
Голем чекор напред кон еднаква застапеност и учество во ова регионално тело“, напиша Роде на социјалната мрежа Икс.
Косово е претставено во ЦЕФТА од УНМИК од 2007 година, кога и се приклучи на оваа регионална иницијатива.
Владата на Косово и претходно инсистираше на промена на застапувањето во ЦЕФТА, но Германија неодамна понуди решение: да се стави ѕвездичка до името на Косово што во фуснотата ќе означува дека статусот на Косово не е конечно решен.
За возврат, од Косово беше побарано да ја укине забраната за увоз на стоки од Србија, што официјална Приштина делумно го стори на 7 октомври.
Како што објасни премиерот на Косово, Албин Курти, стоката од Србија преку граничниот премин Мердаре ќе може да влезе со зголемена контрола, додека слободен проток на стоки од Србија ќе биде можен и на другите премини кога ќе се набави скенер за проверка на камионите.
Косово инсистираше на ставот дека тие мерки не се од економска, туку од безбедносна природа.
Инаку, ЦЕФТА извесно време беше блокирана поради забраната на Косово за увоз на стоки од Србија и начинот на кој Косово беше претставено во оваа иницијатива.
Деблокирањето на ЦЕФТА доаѓа во пресрет на 10-годишнината од Берлинскиот процес, кој се одржува на 14 октомври. Берлинскиот процес е и регионална иницијатива која има за цел да го помогне економскиот развој на шесте земји од Западен Балкан и нивниот пристап кон Европската унија (ЕУ).
Косово е дел од Берлинскиот процес од неговото основање во 2014 година, а дел од потпишаните договори во рамките на оваа регионална иницијатива се договорот за меѓусебно признавање на лични карти, универзитетски дипломи, професионални квалификации и соработка во областа на транспортот, енергетиката, екологија, дигитализација и роамингот.
Мултимедија
Најпосетени
Што треба да знаете