Вести
Членството во ЕУ на земјите од Западен Балкан се уште можно
Шефовите на Европскиот совет и Европската комисија Шарл Мишел и и Урсула фон дер Лајен изразија желба за што потесни врски со земјите од Западен Балкан со цел Европската унија да го зачува кредибилитетот откако надежите за членство на Северна Македонија и Албанија беа изгубени неодамна. „Мислам дека е во наш заеднички геостратегиски интерес да го имаме Западен Балкан што е можно поблиску до Европската унија“, изјави Урсула ван дер Лајен во Брисел на состанокот ЕУ-Западен Балкан. Претседателот на Европскиот совет Шарл Мишел изјави дека „очекува интензивна и отворена дискусија“ со лидерите на шесте земји од Западен Балкан пред клучниот самит во мај во Загреб. Во октомври лани на Северна Македонија и Албанија им беше кажано дека почетокот на преговорите ќе бидат одложени се додека не се реформира Унијата.
види ги сите денешни вести
Владата го повлече од Собрание предлог законот за средно образование
Законот за средно обеазование е повлечен од Владата, откако повеќе партии поднесоа десетици амандмани. На голем дел од законските одредби реагираа опозициските партии, но клучната причина поради која беше повлечен законот е ставот на владиниот коалициски партнер Вреди (Влен) кои бараат да се избрише членот со кој се предвидува интонирање на државната химна на почетокот и крајот на учебната година, како и за одбележување на патронатите на училиштата.
„Уште еднаш се докажа дека клучен фактор кој ги гарантира албанските интереси е Вреди. Постапивме како што ни одговара. Без врева и без бучава. Во првото читање наредбата ја дадовме со тоа што воопшто не гласавме, а по потреба поднесовме амандмани. Како резултат на тоа, Владата го повлече законот. Државната химна нема да се интонира во училиштата“, се наведува во соопштението на Вреди.
Пред почетокот на комисиската расправа на 20 декември за законите од образованието, претседателката на Комисијата Иванка Василевска рече дека Владата го повлекува Предлог-законот за средно образование.
Пратеничките д коалицијата на Европскиот фронт Илире Даути и Арбана Пашоли, изразија задоволство од повлекувањето на Законот, посочувајќи дека не се согласувале со неколку ставови во овој закон, особено со член 54 со кој се предвидуваше интонирање на државната химна.
Амандмани беа поднесени и за водењето на педагошката евиденција на двата јазика, македонскио и албанскиот, како и за полагање испит по македонски јазик на сите директори.
ЕК го осуди рускиот напад врз зградата во Киев, коja e седиште на македонската и пет други амбасади
Европската комисија го осуди руски ракетен напад на 20 декември врз зграда во Киев во која се сместени шест странски дипломатски претставништва, меѓу кои и македонската, црногорската и албанската амбасада во Украина.
„Овој напад уште еднаш покажува дека криминалната природа на (рускиот претседател Владимир) Путин претставува опасност за Украина, за Европската Унија (ЕУ) и за нашата севкупна безбедност, изјави портпаролката на Европската комисија за надворешни работи и безбедносна политика Анита Хипер.
Хипер одговарајќи на новинрското прашање дали Европската Комисија има намера да вложи дипломатски протест до Русија, затоа што меѓу тие шест земјие, една е членка на ЕУ, кусо одговори дека Комисијата „ќе ја процени ситуацијата и ќе реагира“.
Од црногорското Министерство за надворешни работи за Радио Слободна Европа велат дека прозорците на просториите на Амбасадата се оштетени како последица на експлозија што се случила во нејзина близина.
Во моментот на експлозијата, амбасадорот и персоналот на Амбасадата не беа во објектот. Нема повредени“, соопшти црногорското Министерство, додавајќи дека тие се безбедни и ги следат упатствата на украинските власти.
Претходно, високата претставничка на Европската унија за надворешна и безбедносна политика Каја Калас изјави дека ниту една дипломатска мисија никогаш не треба да биде цел.
„Ова е уште еден варварски напад на Русија врз цивилни цели, што покажува дека нема волја за мир“, напиша таа на социјалната мрежа Х.
Претходно, македонското Министерството за надворешни работи и надворешна трговија, откако го осуди нападот информираше дека при нападот нема повредени меѓу нашиот дипломатскиот персонал, но е причинета материјална штета на Амбасадата.
„Од страна на надлежните служби е извршен првичен преглед на штетите на лице место и веќе се работи на нивно санирање“, соопшти Министерството.
Руската инвазија на Украина започна во февруари 2022 година.
Обвинителството ги презентираше материјалните докази за убиствата на Ѓорчевска и Жежовски
Над 200 материјалните докази за убиствата на 14 годишната Вања Ѓорчевска и 74 годишниот Панче Жежовски презентираше обвинителката Жаклина Крстевска Јосифовска на рочиштето во Кривичниот суд на 20 декември. Дел од доказите биле траги од ДНК кои го поврзуваат еден од обвинетите со киднапирањето на девојчето.
Обвинети за двете убиства се Љупчо Палевски – Палчо, Велибор Манев, Влатко Кешишов, Боре Видевски и Александар Ѓорчевски, таткото на Вања, кој се товари за помагање. Тие на првото судско рочиште се изјаснија за невини.
Според податоците од обдукцијата, убиствата биле извршени од непосредна близина со пиштол кој имал калибар од 9 милиметри. Обвинителката Крстевска Јосифовска кажа дека психијатриското вештачење на обвинетите потврдиле дека биле пресметливи.
Откако ќе заврши презентирањето на материјалните докази на Обвинителство, следува сослушување на сведоци на одбраната.
Малолетната Вања и велешанецот Панче, кои беа пријавени за исчезнати на 27 и 24 ноември, беа пронајдени мртви во близина на Скопје и Велес на 3 декември 2023 година.
Палевски, како првоосомничен беше уапсен во Турција на 5 декември лани, а турските власти и го екстрадираа на Северна Македонија на 15 мај годинава.
Обвинителството во БиХ истражува неколку луѓе од американската „црна листа“
Обвинителството на Босна и Херцеговина истражува повеќе лица од американската црна листа, потврдија за Радио Слободна Европа од оваа судска институција на 20 декември. Тоа се случаите кои се формирани по ставањето на црната листа на одредени лица и функционери од страна на Владата на Соединетите Американски Држави.
„Обвинителството во работењето на предметите соработува со партнерски институции во БиХ и во странство, а во предметите има повеќе лица кои се на списокот на ОФАЦ“, наведуваат во одговорот за Радио Слободна Европа од Обвинителството на БиХ.
Од Обвинителството не соопштуваат конкретни детали за лицата за кои станува збор, ниту што е предмет на истрагата.
Инаку, РСЕ доби сличен одговор од Обвинителството на БиХ во јуни, откако беа санкционирани голем број компании поврзани со Игор Додик, синот на прорускиот претседател Република Српска, Милорад Додик.
Милорад Додик долго време е под санкции на САД, како и неговите деца Игор и Горица.
Последното проширување на листата на санкции беше во средата, на 18 декември, кога на листата на санкции меѓу другото беше додадена и Сташа Кошарац, министер за надворешна трговија и економски односи на Босна и Херцеговина.
Кошарац беше додаден на листата заедно со уште три лица и четири компании. ВО соопштението на ОФАК се наведува дека тој често добиваЛ задача од Додик да ја „злоупотреби својата службена положба во корист на Додик“.
Тие наведуваат дека Кошарац, како државен министер и заменик-претседател на Советот на министри на БиХ, имал овластување да влијае на политичките и буџетските процеси.
Освен Кошарац, на списокот тогаш беа додадени и Александар Добриќ и неговиот татко Мирко Добриќ, како и Влатко Вукотиќ, како и Влатко Вукотиќ, за кого ОФАЦ тврди дека соработувал со децата на Милорад Додик. Санкционирани се и фирмите во нивна сопственост „Бест сервис“, „Фрут еко“ и „Ворто“.
Санкционирана е и „Нимбус иновации“, компанија создадена врз основа на претходно санкционираниот „Сириус“.
Според извршната наредба на американскиот претседател Џо Бајден од 2021 година, за санкции против луѓето од Западен Балкан, досега во Босна и Херцеговина се санкционирани околу 40 лица.
Станува збор за лица кои, како што е наведено во указот, се вмешани во загрозување на мирот и стабилноста на Западен Балкан, попречување на спроведувањето на мировните договори или коруптивни активности.
Воведените санкции значат, меѓу другото, замрзнување на имотот во САД и забрана на американските граѓани и компании да работат со нив, а цел на санкции можат да бидат и банките доколку соработуваат со нив.
Грузија вети измени во законот за странските агенти по меѓународниот притисок
Грузиската влада вети дека ќе го смени својот контроверзен закон за „странски агенти“ по разговорите со генералниот секретар на Советот на Европа, Ален Берсет.
Ќе биде формирана работна група во која ќе учествуваат грузиски претставници, Советот на Европа и Венецијанската комисија за да ги изготват неопходните промени во законодавството, најави Берсет на брифингот со новинарите во Тбилиси на 20 декември, завршувајќи ја тридневната посета.
„Владата на Грузија вети дека ќе ја измени содржината на законот „Транспарентност на странско влијание“. Оваа работна група ќе ги утврди потребните специфични промени. Се надевам дека слични процеси на соработка може да се прошират и на други области, како што се еднаквоста, антидискриминацијата, изборните реформи , и реформи во казнено-поправните и условните системи“, рече Берсет.
Законот, направен по пример на сличен руски закон, наложува организациите кои добиваат значителни странски средства да се регистрираат како „странски агенти“. Усвоен од грузискиот парламент во мај и покрај претседателското вето, стапи на сила на 1 август, што предизвика значителна реакција кај меѓународните и домашните актери.
Грузиските невладини организации почнаа да се појавуваат во регистарот на „странски агенти“ во октомври, предизвикувајќи загриженост за нивната способност да работат слободно.
Грузискиот премиер Иракли Кобахидзе, ја потврди отвореноста на Тбилиси за дискусии за законот.
„Ако некој докаже дека има нешто штетно во ова законодавство, ние сме подготвени да го решиме и да работиме со релевантните структури на Советот на Европа“, изјави Кобахиџе.
Посетата на Берсет доаѓа во време на засилени политички тензии во Грузија, обележани со јавна поларизација, насилство на високо ниво и наводи за недолично однесување на изборите.
„Грузија се наоѓа на критичен момент. Земјата е исполнета со политичка тензија, поларизирана јавна дебата и високо ниво на насилство“, додавајќи дека земјата „заслужува стабилност и демократија“, изјави Берсет.
„Јас не сум тука за да ги легитимизирам изборите; тоа е одговорност на другите надлежни институции“, рече Берсет, нагласувајќи дека неговата примарна цел е „да ја поддржи Грузија и нејзиниот народ“.
Тој, исто така, рече дека решавањето на политичката криза зависи од „почитувањето на демократијата, човековите права и владеењето на правото“.
Критичарите, вклучително и Европската унија, предупредија дека законот може да ги попречи аспирациите на Грузија за членство во ЕУ. Додека Москва ја пофали грузиската влада за усвојувањето на законот, западните земји, вклучувајќи ги САД и Велика Британија, го осудија како алатка за поткопување на демократијата.
Орбан и Радев си честитаа за договорот за испорака на руски гас и покрај санкциите
Бугарија ќе продолжи да обезбедува руски гас за Унгарија и покрај неодамна воведените американски санкции, кои го оневозможија плаќањето за испораките преку гасоводот „Турски тек“. Ова стана јасно од изјавите на унгарскиот премиер Виктор Орбан и бугарскиот претседател Румен Радев, кои завчера се сретнаа во Софија.
„Бугарија ќе продолжи да биде сигурен енергетски партнер и ќе придонесе за безбедноста на снабдувањето и диверзификацијата на нашите партнери од Централна Европа“, изјави Радев.
Средбата меѓу Радев и Орбан доаѓа по еден ден откако унгарскиот министер за надворешни работи Петер Сијарто објави дека земјата се согласила на изземање од санкциите наметнати од САД за руската Гаспромбанк поради плаќањата за испорака на природен гас.
Во ноември, американското Министерство за финансии воведе санкции за банката преку која се вршеа сите плаќања за гас според договорите со рускиот државен Гаспром. Унгарија и Бугарија пред една недела објавија дека нашле решение за плаќање на рускиот гас во рамките на „Турски тек“ што не ги нарушува американските санкции.
Неколку часа пред средбата меѓу двајцата во петокот, бугарскиот министер за енергетика Владимир Малинов изјави дека Бугарија ја добила траншата за транзит на гас од Гаспром за декември. Тоа беше првата исплата загрозена од санкциите.
„85% од нашата економија работи на гас. Ние се стремиме да го обезбедиме тоа преку Бугарија. Минатата година успеавме да увеземе 5,6 милијарди кубни метри гас преку Бугарија. Оваа година 7 милијарди [кубни метри] од гасот што го увезовме поминаа низ Бугарија, што покажува колку е клучна земја“, изјави Орбан.
Земјата е целосно зависна од испораките на руски гас, а Бугарија добива транзитни такси од Гаспром за транспорт на гориво долж продолжувањето на гасоводот „Турски тек“ низ територијата на земјата.
Санкциите наметнати од САД го загрозија снабдувањето и транзитот на гас преку гасоводот. Двете земји требаше да ги склучат првите зделки со Гаспром по воведувањето на санкциите на 20 декември.
Слободна Европа го контактираше Министерството за енергетика со прашања дали ослободувањето од санкциите што ги најави Унгарија важи и за Бугарија, како Софија ќе дополнително ќе плаќа за транзитот на рускиот гас и дали тоа досега се случило.
Портпаролот на министерството одговори дека се уште нема информации дали и како точно Бугарија ќе добие такси за транзит на гас преку „Турски тек“, дали земјата добила и ослободување од американските санкции, како и дали траншата е добиена од „Гаспром“ за месец декември.
Продолжението на гасоводот „Турски тек“ низ Бугарија беше изградено во времето кога премиер беше Бојко Борисов, со средства од националниот буџет на Бугарија.
Последователно, откритијата за планирањето, изградбата и работењето на гасоводот покажаа дека тој целосно им служи на Гаспром и Русија.
Софија не добива гас преку „Турски тек “, а единствената потенцијална придобивка од него се транзитните такси според договорот со „Гаспром“. Руската државна компанија има речиси целосно резервирано капацитет на гасоводот до 2035 година.
Прогласена тревога во Одеса и регионот
Во украинскиот град Одеса и регионот повторно е прогласена тревога поради извидувачки дрон во близина на градот, објави градоначалникот Генадиј Труханов на Телеграм.
„Постои голема закана од ракетен напад“, се вели во неговата порака.
Извидувачкиот дрон моментално се наоѓа меѓу двата украински града на Црното Море - Одеса и Черноморск, објавија локалните канали на Телеграм.
Локалните власти ги повикуваат сите граѓани да се засолнат во засолништата за бомби додека не прекине алармот.
Рано утрината на 20 декември Киев беше под напад на руски ракети. Како што соопштија локалните власти, во нападот загинале најмалку двајца, а биле оштетени и неколку згради, меѓу кои и зградата во која е сместена македонската амбасада во Киев.
Македонското МНР најостро ги осуди денешните руски ракетни напад врз Киев.
Од 1 јануари задолжително регистарски таблички со ознака НМК
Министерството за внатрешни работи ги потсетува граѓаните дека краен рок да ги заменат регистарските таблички со нови кои имаат ознака НМК или на истите да залепат налепница НМК е до 31 декември 2024 година.
„Тоа значи, регистарските таблички кои ја содржат буквената ознака МК (регистарски таблици со четири броеви) и регистарски таблици кои не ја содржат буквената ознака МК (со три бројки) треба да бидат променети со нови регистарски таблици кои ја содржат националната ознака НМК или на истите да се стави налепница со национална ознака НМК до 31.12.2024 година“, соопштија од МВР.
Налепници НМК граѓаните може да обезбедат во сите станици за технички преглед.
Покрај регистарските таблички, македонските граѓани имаат обврска да ги сменат и личните документи.
Обврската да се сменат личните документи за меѓународна употреба со новото уставно име произлезе од Преспанскиот договор потпишан во јуни 2018 година.
Договорот стапи на сила на 12 февруари 2019 година и во него беше предвидено рок од пет години за промена на документите.
ЕК предложи делумна суспензија на Договорот за визна либерализација со Грузија
Европската Комисија предложи суспензија на дел од Договорот за олеснување на визниот режим меѓу ЕУ и Грузија, со што би се укинал безвисниот режим за влез во Унијата за грузиските дипломати, службеници и нивните семејства кои поседуваат дипломатски и службени пасоши,
Доколку предлогот на ЕК биде одобрен, носителите на грузиски дипломатски и службени пасоши ќе мора да аплицираат за добивање виза за патување во ЕУ за краток престој до 90 дена.
Со суспензијата, грузиските иматели на дипломатски и службени пасоши нема да важат пониските такси за издавање визи.
„Оваа одлука нема да има негативно влијание врз контактите меѓу луѓето, бидејќи за грузиските државјани кои имаат обични пасоши ќе продолжи да важи визната либерализација за патување во ЕУ на краток престој“, соопшти Европската Комисија.
Ваквиот предлог на Комисијата е одговор на „насилната репресија од страна на грузиските власти врз мирните демонстранти, политичарите и независните медиуми“, која започна откако властите на 28 ноември објавија дека го суспендираат пристапниот процес во ЕУ до 2028 година.
„Покрај тоа, неодамнешното грузиско законодавство, вклучително и „за транспарентност на странското влијание“ (усвоено во мај 2024 година) и за „семејните вредности и заштита на малолетниците“ (усвоено во септември 2024 година), ги поткопува основните права кои се во сржта на вредностите на ЕУ. Усогласеноста со основните права, како што е ефикасно спроведување на политиките за антидискриминација, е клучен услов за да се добие визна либерализација“, посочува Комисијата.
Како резултат на „сериозното демократско назадување на Грузија“, Европскиот совет во јуни порача дека таквиот курс на Тбилиси де факто води кон запирање на пристапниот процес.
Согласно порцедурите на ЕУ, Европскиот совет треба да се произнесе за предлогот на ЕК за делумно суспендирање на Договорот за визна либерализација со Грузија, кој стапи во сила на 1 март 2011 година. Доколку Советот го одобри предлогот и откако тој ќе стапи во сила, земјите членки на ЕУ ќе треба да ги преземат потребните мерки согласно одлуката.
Во моментов ЕУ има безвизен режим со 64 земји и ентитети кои не се членки на Унијата. Нивните граѓаните можат повеќекратно да влезат и да престојуват во Шенген зоната вкупно до 90 дена во период од 180 дена.
Санацијата на главниот цевковод треба да заврши за помалку од 15 часа
Од утре (21 декември) рано наутро ќе почне акцијата за санација на главниот цевковод во Скопје. На терен на предвидените локации ќе работат Секторите ЕОК, Механизација и Водовод. Се очекува оваа операција да заврши за помалку од 15 часа, во кои најмногу време се одвојува за празнење и полнење на магистралниот водовод, соопшти денеска ЈП „Водовод и канализација“ - Скопје.
Оттаму посочуваат дека согласно Оперативниот план за санација на затварачите на градска водоводна линија Ф1600мм, Сектор Водовод превзема бројни оперативни активности за подготовка на луѓе, механизација, алат и пумпи.
„Во процесот на активности Сектор Водовод првично ќе направи проверка за исправноста на воздушните вентили, испусти и хидранти поставени по должината на цевководот Ф1600мм. По утврдување на состојбата и констатирање на нивната исправност Сектор Водовод со екипи составени од 6 пункта носители на работата со обезбедена испомош на конкретни работници од други пунктови ќе обезбеди сигурно празнење и полнење на системот“, се наведува во соопштението.
Од ЈП „Водовод и канализација“ - Скопје апелираат да се внимава со пренесувањето на информации и да не се предизвикува страв и паника кај граѓаните за неколкучасовното немање вода.
Во меѓувреме, Институтот за јавно здравје на Македонија (ИЈЗ) издаде и препораки за граѓаните во врска со најавениот недостиг на вода во наредниот период во Скопје.
За граѓаните се препорачува складирање на вода најмалку 4 литри вода по лице на ден, да се користи само за основни потреби како пиење, готвење и лична хигиена, да се користат средства за дезинфекција на раце ако нема достапна вода, да се готват оброци кои не бараат многу вода за подготовка и миење.
Инаку без вода ќе бидат најголем дел од населбите низ градот, освен Чаир, Бутел, Радишани, Пластичарска до Американска амбасада, Визбегово, Бардовци, Железара, Автокоманда висока зона, Ѓорче Петров од СП Планет, Сарај, Шутка, Топанско поле, Новоселски пат, населба Даме Груев, Кисела Јабука, Стопански двор, Волково и Орман.
За санирање на дефектот ќе биде запрена водата од главниот градски цевковод Ф-1600, заради реализација на претходно најавениот сложен оперативен план за санација на главниот цевковод.
Од Водовод потенцираат дека системска промена на пет децении стари затворачи и рехабилитација на хидротехничката опрема е потребна со цел зголемување на трајноста на водоводната мрежа и подобрување на нивото на притисок во водоводната мрежа.
Градоначалничката на Град Скопје, Данела Арсовска во врска со најавениот прекин рече дека нема да има потреба од дотур на вода, затоа што санацијата на дефектот нема да трае повеќе од една редовна санација на кој било друг дефект во градот.
Мултимедија
Најпосетени
Што треба да знаете