Над 900 луѓе, наводно, биле егзекутирани во Иран минатата година, вклучително и околу 40 во една недела во декември, изјави на 7 јануари високиот комесар на ОН за човекови права Волкер Турк

„Длабоко вознемирувачки е тоа што повторно гледаме зголемување на бројот на луѓе подложени на смртна казна во Иран од година во година“, изјави Турк, додавајќи дека најмалку 90о луѓе наводно биле егзекутирани во 2024 година.

„Крајно време е Иран да го спречи овој зголемен бран на егзекуции“, додаде тој.

Иран користи смртна казна за големи кривични дела и злосторства како убиства, трговија со дрога, силување и сексуални напади.

Исламската република погубува повеќе луѓе годишно од која било друга земја, освен Кина, за која немаат конкретни податоци меѓународните организации за заштита на човекови права, вклучително и Амнести интернешенел.

Активистите за заштита на човекови права се повеќе се вознемирени поради порастот на бројот на луѓе кои се обесени во Иран.

Тие ги обвинуваат властите под врховниот лидер ајатолахот Али Хамнеи дека ја користат смртната казна како алатка за да влеат страв низ општеството, особено во периодот на националните протести 2022-2023 година.

Канцеларијата за права на ОН соопшти дека повеќето од минатогодишните егзекуции биле за прекршоци поврзани со дрога, но рече дека „исто така биле егзекутирани дисиденти и луѓе поврзани со протестите во 2022 година“.

Пораст на бројот на егзекутирани жени

Организацијата „Иран за човекови права“ (IHR), со седиште во Норвешка, која внимателно ги следи егзекуциите во Иран, во извештајот во понеделникот рече дека најмалку 31 жена биле егзекутирани во 2024 година.

„Ние се спротивставуваме на смртната казна под сите околности. Тоа е некомпатибилно со основното право на живот и го зголемува неприфатливиот ризик од егзекуција на невини луѓе“, рече Турк.

Високиот комесар на ОН Турк ги повика иранските власти да ги прекинат сите понатамошни егзекуции и да стават мораториум на употребата на смртната казна со цел конечно да ја укинат оваа казна.

Бразиската форензичка лабораторија ги испрати резултатите до казахстанските власти од проверката на „црната кутија“ пронајдена во авионот на Азербејџанс ерлајнс од бразилско производство, кој се урна минатиот месец.

Лабораторијата во соопштение на 6 јануари соопшти дека го завршила процесот преземање на податоците од „црната кутија“ во пилотската кабина на авионот Ембраер и го предала материјалот на истражителите.

Казахстанските власти на 29 декември објавија дека снимачите (црната кутија) ги испратиле во Бразил поради обвинувањата на азербејџанскиот претседател Илхам Алиев дека Русија се обидува да ја „прикрие“ причината за трагедијата.

Патничкиот авион на Азербејџан ерлајнс на 25 декември летал од главниот град на Азербејџан, Баку, за Грозни во руската област Чеченија, кога бил пренасочен и се урна во Казахстан, при што загинале 38 од 67 лица во авионот.

Казахстанското Министерство за транспорт соопшти дека комисијата задолжена за истрагата ги испратила рекордерите на летот до Центарот за истражување и спречување на аеронаутички несреќи во Бразил поради докази дека авионот бил погоден од руска противвоздушна одбранбена ракета пред да се урне во близина на Актау кој се наоѓа во западен Казахстан.

Алиев на 29 декември изјави дека во авионот било пукано по грешка додека се приближувал до Грозни. Тој, исто така, рече дека Русија не ја признала вината ниту му се извинила на Азербејџан, но наместо тоа, презентирала „апсурдни теории“ за удар на птица или експлозија на плинска боца во авионот.

Тие теории, рече Алиев, покажаа „дека руската страна сака да го прикрие прашањето“.

Кремљ соопшти дека рускиот претседател Владимир Путин му се извинил на Алиев, но не ја прифатил вината за авионската несреќа.

Во телефонскиот разговор со Алиев на 28 декември, Путин рече дека руската противвоздушна одбрана одбива наводен напад со украинско беспилотно летало врз Грозни кога авионот се обидувал да слета на тамошниот аеродром, се вели во соопштението на Кремљ.

Истражниот комитет на Русија отвори кривична истрага за можното прекршување на правилата за безбедност на летот, се вели во соопштението.

Молдавската влада на 6 јануари соопшти дека ќе обезбеди природен гас за 14 локалитети во отцепениот регион Трансдњестар, поддржан од Москва, бидејќи жителите таму страдаат низ бруталната зима откако руските резерви беа прекинати на Нова година.

Станува збор за населени места кои се веќе приклучени на молдавската мрежа. Прекинот беше резултат на одбивањето на Украина да го продолжи транзитниот договор со рускиот државен гасен гигант Газпром, бидејќи Киев и неговите западни партнери се обидуваат да ја лишат Москва од профитот, кој се користи за финансирање на војната во Украина.

Дури и пред прекинот на 1 јануари, Гаспром соопшти дека го прекинува снабдувањето со Молдавија поради спорот за долгот. Русија вели дека Молдавија и должи повеќе од 700 милиони долари. Кишињев тврди дека се работи за околу 9 милиони долари.

Трансњестар, отцепената територија на источниот брег на Днестар во Молдавија, има руски војници на своја почва и управува со тој регион со поддршка на Москва по војната што избувна со распадот на Советскиот Сојуз во раните 1990-ти.

Молдавските власти на 6 јануари објавија дека ќе повикаат руски дипломат по обвинувањата за влошување на ситуацијата во Трансњестар поради стравувањата од целосно прекин на електричната енергија во регионот.

Министерството за надворешни работи во Кишињев соопшти дека „силно ја демантира опасната дезинформација што ја шири амбасадата на Руската Федерација во Република Молдавија, која сака да ја оттргне одговорноста за кризата што ја создаде самата Москва“.

„Ние цврсто ги осудуваме овие лажни изјави, кои имаат за цел да го поделат молдавското општество и да го прикријат вистинското потекло на енергетската криза [во Трансдњестар]“, се вели на својата веб-страница.

Десетици илјади семејства веќе се без гас за загревање во сепаратистичката енклава, која се соочува со ниски температури. Луѓето беа принудени да горат дрва или да се греат со електрични греалки.

Земјотрес со јачина од 2,2 степени според Рихтеровата скала утрово бил регистриран Северна Македонија. Сеизмолошката опсерваторија известува дека епицентарот се наоѓа на 130 километри југоисточно од Скопје.

Според податоците од сеизмолошките станици инсталирани ширум територијата на земјата, земјотресот бил почувствуван во југоисточните делови на Македонија со интензитет од III степени според Европската макросеизмичка скала.

Нема информации за причинета материјална штета или други последици од земјотресот.

Папата Франциско ја именуваше првата жена на чело на една од клучните канцеларии во Ватикан, назначувајќи ја италијанската калуѓерка Симона Брамбила за Префект (раководител) на одделот задолжен за сите верски редови на Католичката црква.

Иако жените претходно беа назначени на други позиции во канцелариите во Ватикан, досега ниту една жена не е назначена за Префект на Дикастерија (собрание) на Светата столица, централното раководно тело на Католичката црква.

59 годишната италијанската калуѓерка Симона Брамбила (59) на оваа позиција ќе го замени кардиналот Жоао Браз де Авиз, бразилски прелат кој ја водеше канцеларијата од 2011 година.

Сестра Брамбила ја извршуваше функцијата секретар на истата Дикастерија од 7 октомври 2023 година, а сега таа станува првата жена назначена за Префект на дикастеријата на Светата столица, пренесува новинската агенција Ватикан њуз (Vatican News).

Сестра Симона Брамбила има богато искуство, вклучително и мисионерско дело во Мозамбик. Пред да се приклучи на Институтот за мисионерски сестри Консолата, таа беше професионална медицинска сестра и беше на чело на институтот од 2011 до 2023 година.

Папата го назначи и шпанскиот кардинал Анџело Фернандез Артиме за „Проперфект“ на одделот.

Прес-службата на Ватикан соопшти дека Брамбила ќе го води одделот, но веднаш не даде детали за тоа како двајцата службеници ќе ги поделат должностите.

Меѓу другите назначувања, папата Франциско претходно именуваше жени на две позиции во канцеларијата за развој на Ватикан, канцеларијата за семеен живот и канцеларијата за медиуми.

Тој ја именуваше Барбара Јата за првата жена на чело на Музеите на Ватикан во 2016 година.

Денеска не очекува променливо облачно време. По котлините утрово беше магливо со ниска облачност. Во овие делови студеното време ќе се задржи и преку ден. Се очекува во останатите делови од земјата да има сончеви периоди и да биде релативно топло време. Можно е да дува слаб до умерен ветер од јужен правец.

Минималната температура ќе се движи во интервал од -2 до 5°C, а максималната од 7 до 15°C.

Најниска температура измерена утрово беше во Берово -3, додека највисока во Маврови Анови 4 степени. Највисока снежна покривка е забележана на Попова Шапка со висина од 43 сантиметри и 38 на Маврови Анови.

Австрискиот претседател Александар Ван дер Белен изјави во понеделникот дека го задолжил лидерот на десничарската Партија на слободата (ФПО) Херберт Кикл да формира коалициска влада, откако не успеа обидот на центристите да формираат коалиција без ФПО.

„Го задолжив да започне преговори со конзервативната Народна партија за формирање влада“, рече Ван дер Белен во телевизиска изјава по средбата со Кикл.

Народната партија, единствениот потенцијален коалициски партнер на ФПО, веќе најави дека ќе се согласи на коалициски преговори со Кикл, пишува Ројтерс.

Во неделата, раководството на владејачката Австриска народна партија (ОВП) на вонреден состанок го избра поранешниот секретар Кристијан Штокер за привремен наследник на канцеларот Карл Нехамер, кој ја најави својата оставка еден ден претходно по неуспешните преговори за формирање нова влада без далечната право.

Нехамер за време и по изборната кампања рече дека неговата партија нема да соработува со лидерот на екстремната десница Кикл, бидејќи тој е премногу теоретичар на заговор и безбедносна закана за државата, но тој остана отворен за соработка со другите делови на ФПО. .

Екстремно десничарската партија на изборите во септември освои околу 29 отсто од гласовите, а анкетите покажуваат дека оттогаш нејзината популарност е зголемена и дека побегнала за десет процентни поени од ОВП и социјалдемократите.

ОВП и ФПО споделуваат слични ставови за различни прашања, особено во однос на миграцијата.

Капетанот и уште еден член на екипажот на запленетиот танкер се осомничени дека минатиот месец оштетиле електричен кабел во Балтичкото Море се грузиски државјани.

Грузиската агенција за поморски транспорт изјави за РСЕ на 6 јануари дека, според регистарот на бродот и „релевантните партнерски агенции“ во Финска, двајцата се членови на екипажот на „Игл С“, кој беше приведен од финските власти минатиот месец за да обезбеди финансиска компензација. за штета предизвикана од прекин на подморскиот кабел Естлинк 2.

Кабелот меѓу Финска и Естонија ненадејно беше исклучен од мрежата на 25 декември заедно со телекомуникациските линии. Авионот „Игл С“ е задржан од финските власти и се наоѓа во финските води во Балтичкото Море во очекување на истрага.

Инцидентот, еден од неколкуте откако Русија ја започна својата целосна инвазија на Украина во февруари 2022 година, предизвика загриженост ширум Европа дека енергетската и комуникациската инфраструктура се цел на напад како дел од она што експертите и политичарите го нарекуваат хибридна војна на Русија со западните земји.

„Претставник на грузиската амбасада веќе комуницирал со нив (двајцата членови на екипажот)“, соопшти Грузиската агенција за поморски транспорт.

„Ќе го чекаме заклучокот од истрагата и ќе разговараме за понатамошните чекори според резултатите“, додадоа тие.

Инспекторите рекоа дека нашле трага на морското дно долга неколку десетици километри, што укажува дека бродот влече сидро, но тие сè уште не го пронашле сидрото.

Сопственикот на бродот, „Каравела“ (Caravella LLC FZ) со седиште во Обединетите Арапски Емирати, претходно побара од финските власти да го ослободат бродот. Компанијата не одговори на барањето на Фингрид за заплена на бродот.

Москва рече дека заплената на бродот од Финска не е работа на Русија.

НАТО најави дека ќе го зголеми своето воено присуство во Балтичкото Море по оштетувањето на Естлинк 2 и слични инциденти во Балтичкото Море од руската инвазија на Украина во февруари 2022 година.

Истиот ден, на 26 декември, кога финските власти ја презедоа контролата врз Игл С, Европската комисија соопшти дека неименуваниот товарен брод осомничен за намерно оштетување на електричните и интернет каблите во Балтичкото Море бил дел од руската „флота во сенка“.

Лошата состојба на овие бродови, исто така, предизвика загриженост за еколошки катастрофи.

Инспекторите рекоа дека штетата можеби е предизвикана од намерно влечење на сидрото на бродот.

Кремљ соопшти дека нема никаква врска со бродот што го заплени Финска. Редовно негира вмешаност во некој од многуте инциденти поврзани со инфраструктурата во регионот на Балтичкото Море.

Судењето на поранешниот француски претседател Никола Саркози започна во понеделникот поради наводно незаконско финансирање на неговата претседателска кампања во 2007 година од страна на тогашниот либиски лидер Моамер Гадафи.

Саркози, кој беше претседател од 2007 до 2012 година, не им се обрати на новинарите кога пристигна во судот во Париз, пишува Асошиетед Прес. Тој негира дека сторил нешто лошо.

Случајот Либија, најголемиот и можеби најшокантниот од неколкуте скандали со Саркози, треба да трае до 10 април, а пресудата се очекува подоцна.

Саркози се соочува со обвиненија за пасивна корупција, незаконско финансирање кампања, прикривање на проневера на јавни средства и криминален заговор, што предвидува казна затвор до 10 години.

Судскиот процес вклучува уште 11 обвинети, меѓу кои и тројца поранешни министри. Француско-либанскиот бизнисмен Зиад Такиедин, обвинет дека има улога на посредник, побегна во Либан и не се очекува да се појави на суд во Париз.

Саркози ги очекува сослушувањата „одлучно“, се вели во изјавата на неговиот адвокат Кристоф Ингрејн.

„Нема либиско финансирање на кампањата“, се вели во соопштението.

Случајот изби во март 2011 година, кога една либиска новинска агенција објави дека владата на Гадафи ја финансирала кампањата на Саркози во 2007 година.

Самиот Гадафи во интервју рече: „Благодарение на нас тој ја доби претседателската функција. Му ги обезбедивме средствата што му овозможија да победи“, без да ја прецизира сумата или други детали.

Официјалната цена на кампањата на Саркози во 2007 година беше 20 милиони евра.

Саркози е осуден во два други случаи - но се чини дека либискиот е оној кој најверојатно значително ќе влијае на неговото наследство.

Највисокиот француски суд, Касациониот суд, минатиот месец ја потврди пресудата против Саркози за корупција и трговија со влијание додека тој беше шеф на државата.

Тој е осуден на една година домашен притвор со електронска нараквица за следење. Случајот бил откриен кога истражните судии прислушувале телефонски разговори за време на истрагата во Либија.

Во февруари минатата година, апелациониот суд во Париз го прогласи Саркози за виновен за нелегално финансирање на кампањата во неговата неуспешна кандидатура за реизбор во 2012 година.

Полицијата во Охрид информира дека синоќа во 21:30 часот, 50 годишна охриѓанка пријавила дека пред нејзиниот дом било опожарено патничко возило „БМВ Икс3“.

На терен интервенирала екипа на територијалната противпожарна единица, пожарот бил изгаснат, а повредени нема. Увид на самото место извршила екипа од СВР Охрид, а по наредба на јавен обвинител возилото било однесено во кругот на СВР Охрид.

Здружението на новинари на Македонија (ЗНМ) информира дека опожареното возило е во сопственост на дописничката на онлајн медиумот „Сакамдакажам.мк“ од Охрид, Сузана Вренцоска, како и дека постојат индиции оти се работи за намерно подметнат пожар.

Од ЗНМ најостро го осудуваат инцидентот и го повикуваат МВР да спроведе брза и темелна истрага за утврдување на сите детали и мотиви за овој тежок инцидент.

„Овој случај укажува на загрижувачки тренд на зголемени ризици со кои се соочуваат новинарите во земјава. Дополнително, ова не е изолиран инцидент. Во октомври 2024 година беше запалено и возилото на колегата Благој Серсемов, уредник на локалната телевизија и онлајн медиум М-нет од Штип. Иако мотивите за овие напади сè уште не се утврдени, важно е да се истакне дека ваквите инциденти, доколку немаат правна разрешница, може да создадат чувство на несигурност меѓу новинарите и да ја поткопаат нивната работа во служба на јавниот интерес“, посочуваат од ЗНМ.

Истовремено ги повикуваат надлежните институции да преземат итни и конкретни мерки за целосно расветлување на двата случаи, а сторителите мора да бидат идентификувани и соодветно санкционирани.

„Недозволиво е да постои неказнивост и да се создава простор за шпекулации во јавниот дискурс. Брзото дејствување е од клучно значење за зачувување на слободата на изразување и за спречување на самоцензура кај новинарите“, стои во реакцијата на ЗНМ.