Ако се направи многу силен исчекор, како една ефективна пресуда за корупција, ако институциите, судовите, јавното обвинителство покажат дека се подготвени да се справат со корупцијата, како што Македонија паднала на листата за перцепција на корупцијата, така ќе може да покаже и подобрување, вели Слаѓана Тасева,претседател на Транспаренси интернешнл Македонија.
Во конкуренција од 180 земји, Македонија падна за 17 места, односно е на 107 за 2017, за разлика од 90 место во 2016 година, кога земјата забележа пад од 24 места. Тоа значи дека за две години земјата паднала за 41 место на листата, според индексот за перцепција на корупција на Транспаренси интернешнл. Ова е најниско место за Македонија откако се мери индексот. За 2017 земјата има 35 поени, што е за два помалку од 2016. Колку земјата е поблиску до нула, толку е покорупмирана.
„Не можеме да очекуваме дека тоа одма ќе не стави на првиот дел на листата, но да кажеме дека се движиме напред. Во индексот за перцепција на корупцијата се забележува дека сите тие активности кои владите ги преземале или ги преземаат за воспоставување на ефикасен систем за борба против корупција се рефлектираат коректно во овие извештаи. Извештаите не се некоректни и не се необјективни. Очекуваме дека додека да се спроведат овие истражувања во текот на оваа година, тоа е секогаш втората половина или крајот на годината има време да се покаже подобрување“, вели Тасева.
Македонија е најлошо рангирана во регионот, а индексот покажува дека во Западен Балкан бавно оди сузбивањето на корупцијата. Најдобро рангирана од регионот е Хрватска, која е на 57 место.
Тасева вели дека проблемот со корупцијата во Македонија и понатаму ескалира, а системот на заробена држава и понатаму опстојува, со што се оневозможува работењето на институциите задолжени за борба против корупцијата.
„Државната комисија за спречување на корупцијата и понатаму е немоќна да се справи со проблемите на судирот на интереси и контрола на имотната состојба на функционерите, Владата не успеа да ги востанови долго најавуваниот принцип на индивидуална одговорност, а одговорните за корупцијата и натаму се заштитени и недопирливи. На овој начин и понатаму опстојува систем во кој наспроти правото владеат интереси“, вели Тасева.
Таа укажува дека решавањето на овој проблем треба да им се остави на професионалци, а политиката да остане настрана.
Недопирливите одговорни за корупција треба да одговараат, а граѓаните да се охрабрат да се спротивстават и да ја оневозможат корупцијата, вели Тасева.
При подготовка на индексот се користени меѓудругото истражувања кои се однесуваат на економските параметри и истражувања од сферата на правосудството. Македонија е многу слабо оценета за економската клима и за сузбивањето на корупцијата во овој сектор, а има слаби резултати и во однос на корупцијата во правосудниот систем, но и во други области на владеење на правото, како што е остварување на правата на граѓаните во државната и во јавната администрација.
Познавачите на оваа област досега посочувале неколку работи кои треба да се направат за да се намали корупцијата. Потребни се кадровски промени во органите задолжени за превенција и сузбивање на корупцијата, преку измени на Законот за спречување на корупцијата. Меѓу тие институции е Државната антикорупциска комисија. Потребни се реформи во ова тело за да се врати довербата на граѓаните во таа институција. А потребни се и кампањи за да се подигне јавната свест за граѓаните да научат како да се заштитат и да почнат да пријавуваат корупција.
