На 16 октомври, руски воздушни напади погодија работилница за мебел, пилана и преса за маслинки во сириската провинција Идлиб, при што загинаа 10 цивили, вклучително и едно дете, според Сириската опсерваторија за човекови права со седиште во Велика Британија и силите за цивилна одбрана Бели шлемови.
Два дена подоцна, рускиот претседател Владимир Путин глумеше миротворец на Блискиот Исток на состанокот со новинарите од земјите во групата на нации БРИКС пред самитот оваа недела, велејќи дека Москва е подготвена да направи сè што може за да стави крај на она што тој го нарече „страшни напади врз цивилни цели во Појасот Газа“ и нудејќи ги услугите на Москва како посредник.
„Многу се надевам дека може да се избегне ескалација на овој конфликт“, рече Путин.
Иако смртоносните руски бомбардирања во Сирија се контрадикторни со тоа тврдење, желбата да се избегне поширока војна може да биде вистинска: Кремљ е задоволен со сегашното ниво на насилство на Блискиот Исток, бидејќи може да го искористи хаосот за да ги унапреди своите интереси во регионот, во Украина и во светот, велат аналитичарите. Сепак, Москва е претпазлива од помасовен пожар.
„Војната, нередот и хаотичната политика на САД и го олеснија маневрирањето на Русија“ на Блискиот Исток, вели за Радио Слободна Европа, Танасис Камбанис, директор на Century International, тинк-тенк со седиште во САД.
Постојат неколку причини зошто сегашното ниво на крвопролевање и нестабилност на Блискиот Исток и одговара на Москва.
Една од нив е она што Хана Ноте, експерт за руска надворешна политика од Берлин, го нарекува „дивиденда за одвраќање“.
Кризата го оттргнува вниманието на светот од Украина, каде што московските сили речиси секојдневно убиваат цивили во брутална инвазија која се води веќе четврта година и на која не и се гледа крајот.
Тоа го принудува Вашингтон и неговите сојузници да трошат готовина, оружје и ресурси на Блискиот Исток, иако се борат да ја задржат Русија под контрола во војната во Европа, чиј резултат ќе има големи последици за Западот.
Покрај таа практична придобивка, има и пропаганден плус што може да биде уште поважен за Путин, кој ја фрла војната во Украина како дел од цивилизацискиот судир со Соединетите Држави и Европската Унија и се обидува да добие што поголем дел од светот што поблиску до руската страна.
Растечки наклон
Откако Путин ја започна целосната инвазија на својот сосед во февруари 2022 година, „конфронтацијата со Западот поради Украина стана дефинирачка логика што ја движи руската политика“ на Блискиот Исток, вели за РСЕ, Ноте, висок соработничка во Центарот за стратешки и меѓународни студии.
Наспроти тоа, нападите на Израел во Газа и Либан и одат „во корист“ на Москва, бидејќи им се додворува на земјите од глобалниот југ и ширум светот, го прикажува насилството на Блискиот Исток како производ на погрешните и деструктивни политики на Западот, а особено на Соединетите Држави.
За Кремљ, користењето на блискоисточната криза и војната во Газа како муниција против Вашингтон е „лесна работа“, рече Алекс Ватанка, директор на иранската програма на Институтот за Блискиот Исток со седиште во Вашингтон.
Во исто време, сепак, моќта на Русија на Блискиот Исток има граници. Како што изгледа, Русија може да ја нагласи својата позиција во регионот, барајќи значителна улога без да мора многу што да прави, но ерупцијата на поширока војна може да ги открие тие слабости.
Војната против Украина го поттикна „растечкиот наклон на Москва кон антизападните сили во регионот“, рече Ноте.
Тоа значи Иран, кој и обезбедува оружје на Русија и и помага да ги прескокне санкциите, и она што Техеран го нарекува „Оска на отпорот“: групи вклучувајќи ги Хамас (означена како терористичка организација од САД и ЕУ, Хезболах во Либан, кој исто така е означен како терористичка организација од страна на САД, додека ЕУ го стави на црната листа вооружено крило и бунтовниците Хути во Јемен).
Ограничена потпора
Но, Русија сè уште балансира на Блискиот Исток: не сака премногу да ги отуѓува Израел или државите од Персискиот Залив. Од друга страна, има мали или никакви шанси да ги сврти земјите од регионот против САД, дури и ако можат да соработуваат во некои области.
Русија и Иран имаат „многу различни системи, многу различни погледи на светот“ и ги обединува главно антиамериканизмот, рече Ватанка.
„Може ли Русија да го земе тој модел и да го прошири во други земји во регионот, како Турција? Одговорот е не. Само затоа што една земја се приклучи кон шангајската организација за соработка или БРИКС, не значи дека е подготвена да прескокне тимови и да ги напушти Соединетите Држави“, вели тој.
Понатаму, и покрај топлите зборови и договори - како што е пактот за „сеопфатно стратешко партнерство“ што Русија се очекува да го потпише наскоро со Иран, прифаќањето на Техеран и неговите сојузници од страна на Москва оди само до степен до кој Кремљ верува дека ќе го однесат неговите сопствени интереси, барем засега.
„Русите не сакаат да ја зајакнат „Оската на отпорот“. Тие сакаат да ја искористат „Оската на отпорот“, вели Ватанка.
Според него, засега Путин сака да ја зачува статус кво состојбата во регионот, колку и да е несигурна и крвава.
Други се согласуваат.
Одредена импотенција
„Количеството на тензии и случувањата досега не ги загрозуваа руските интереси или руските позиции во регионот. Но, ние би можеле да ја надминеме точката на пресврт, особено ако има израелски напади против Иран или значително влошување во Сирија, каде што таа рамнотежа би можела да се смени и ризиците да почнат да ги надминуваат некои од придобивките“, вели Ноте.
Бидејќи војната во Украина е „нејзин приоритет и бара толкав пропусен опсег од Русија“, Москва „не сака да види ситуација во Сирија каде што има значително зголемена нестабилност или Русија ќе треба... да ги засили своите напори таму“, рече таа.
Што се однесува до Иран, израелскиот напад може да ја оптовари неговата одбранбена индустрија, рече таа, „нешто што Русија веројатно не сака да го види, со оглед на ова засилено партнерство што го имаат со Иранците“.
„Друго нешто што би се случило доколку Израелците правилно го нападнат Иран е дека потенцијално би се разоткрила одредена руска „импотенција“, бидејќи не гледам дека Русија би можела да се вклучи во одбраната на Иран во случај на ваков вид на ескалација и израелска одмазда“, рече Ноте.
„Русија веројатно ќе мора да седи на страна, што би можело да му наштети на нејзиниот углед“, додава таа.
Москва ќе продолжи да се обидува да одржува рамнотежа, но „колку повеќе „Оската на отпорот“ ќе биде под притисок во регионот, толку повеќе може да видиме како Русија им дава одредена помош на иранските партнери како што се Хутите и Хезболах. Русија би можела да биде поагресивна“, заклучува Ноте.
