Четири лица загинаа, а 19 се ранети во напад со руско беспилотно летало врз украинскиот град Дњепар доцна во петокот (28 март), изјави регионалниот гувернер Серхи Лисак.

Нападите со дрон предизвикаа голем пожар во комплекс со хотели и ресторани, како и во неколку приватни куќи.

Видете и ова:

Четворица мртви во напад на украинските сили на Белгород

„Според информациите што ги имаме во моментов, има четири смртни случаи во Дњепар“, објави гувернерот на областа, на мрежата Телеграм.

Руските сили употребија повеќе од 20 дронови во нападот на Дњепар.

Сликите и видеата објавени на социјалните мрежи покажуваат пламен и големи облаци чад. Други покажуваат срушени згради, тешко оштетени горни катови на високи згради и улици полни со скршено стакло.

Претседателот на Србија, Александар Вучиќ, на 11 април присуствува на собирот на приврзаниците на владата наречен „Србија нема да ја дадеме“ во центарот на Белград.

На манифестацијата која, според најавите, ќе се одржи во текот на три дена, беше развиено српското знаме долго 200 метри.

Покрај Вучиќ, на средбата меѓу другите ќе присуствуваат и премиерот во заминување Милош Вучевиќ и министерот за внатрешни работи во заминување Ивица Дачиќ.

Центарот на Белград е затворен за сообраќај поради митингот наречен „Србија нема да ја дадеме“, кој го повика Вучиќ.

Полициски патроли го обезбедуваат собирот, а на неколку точки граѓаните му пишуваат писма на претседателот на Србија и се приклучуваат на „Движењето за народот и државата“, јавува репортерот на Радио Слободна Европа.

Радио Слободна Европа на штандот разговараше со граѓаните кои се потпишаа на пријавата. Еден од нив е Милан Лончар од Параќин.

Видете и ова:

Судот во Нови Сад го врати обвинението за падот на настрешницата поради дополнување на истрагата

„Бидејќи ја сакам Србија и сакам Србија да биде цела“, изјави тој за РСЕ, додавајќи дека не е член на владејачката Српска напредна партија (СНС), но го поддржува претседателот на Србија.

На движењето се приклучи и пензионерката Радмила Вуковиќ од Белград.

„Сакам да се приклучам затоа што живеам во оваа земја, тоа ми одговара, не би менувала ништо, само да биде се подобро и подобро“, рече таа и додаде дека и таа е член на СНС.

Таа изјави и дека сака да му напише писмо на претседателот на Србија во кое ќе изјави дека сака почист Белград и отстранување на графитите од ѕидовите.

Од друга страна, Лука и Дубравка за РСЕ изјавија дека се против ваков собир. Лука наведува дека собирот му личи на „карневал и циркус“ каде се промовира „лажен патриотизам“.

Претставниците на властите во Србија во неколку наврати ги нарекоа „обоена револуција“ масовните протести што ги повикаа студентите во блокадата.

Дубравка вели дека на една од трибините на собирот му напишала писмо на Вучиќ во кое му рекла дека „не е главен“.

„Би било добро (Вучиќ) да се отстрани од позицијата на која е“, смета таа.

Студентите во блокадата претходно најавија дека не сакаат да преговараат со претседателот на Србија за барањата бидејќи тој нема овластување за тоа.

Вучиќ на 8 април ги покани граѓаните на овој собир, кој ќе се одржи од 11 до 13 април, во името на новооснованото „Движење за народот и државата“.

Вучиќ, еден од основачите на владејачката Српска напредна странка, неколку пати најавуваше формирање на таканареченото Движење за народот и државата.

Собирот се одржува во екот на неколкумесечните масовни протести организирани од студентите кои ги блокираат државните универзитети со барање да се утврди одговорноста на властите за смртта на 16 лица во несреќата на железничката станица во Нови Сад.

Вучиќ најави дека на состанокот на „Движењето за народот и државата“ ќе ги утврди неговите барања „кои се усогласени со Уставот“.

Барањата кои се сериозни и кои ја претставуваат волјата на одговорните луѓе во нашата земја, волјата на мнозинството во Србија“, порача Вучиќ во објавата на Инстаграм.

Покрај граѓаните, на митингот ги покани и „сите политички партии и движења“.

Видете и ова:

Студентите во Ниш и Нови Сад повикуваат на формирање експертска влада

Претседателот на Српската напредна партија (СНС) и премиер во техничкиот мандат, Милош Вучевиќ, на 11 април изјави дека на средбата „Нема да ја дадеме Србија“ во Белград ќе се дефинираат барања, од кои едно мора да биде земјата да се „одблокира од сите блокади“.

Некои групи негови приврзаници пеш отидоа на митингот на Вучиќ - едната група пешаци од Нови Сад, додека другата група кон Белград се упатија Срби од Косово.

Како што наведоа, со тој потег сакаат да го поддржат претседателот, но и студентите кои се противат на блокадите на факултетот и бараат враќање на наставата.

Противниците на блокадите, кои себеси се нарекуваат „студенти кои сакаат да учат“, кампуваат во парк во центарот на Белград, блиску до Претседателството на Србија.

Околу паркот Пионирски, каде што се наоѓа кампот на студентите кои „сакаат да учат“, повторно е ограден со трактори, кои претходно беа распоредени таму за време на студентскиот протест на 15 март.

Овие студенти ги отфрлаат наводите дека биле организирани од владата, предводена од Српската напредна партија.

Студентите со блокада, кои повеќе од четири месеци ги блокираат државните универзитети, ги предводат масовните протести на кои присуствуваат стотици илјади луѓе ширум Србија.

Во фокусот на барањето е утврдување на кривична и политичка одговорност за смртта на 16 лица при падот на настрешницата на Железничката станица во Нови Сад на 1 ноември 2024 година.

Зад студентските барања, заедно со граѓаните кои со месеци се собираат на протести, стојат и универзитетски професори, просветни работници, земјоделци, адвокати и актери.

Демонстрациите станаа симбол на пошироко незадоволство од владеењето на правото во земјата, со прашањето дали негрижата и корупцијата на системот доведоа до несреќата во Нови Сад.

Американскиот специјален пратеник Стив Виткоф започна разговори со рускиот претседател Владимир Путин за време на ненајавената посета на Санкт Петербург, нивна трета средба откако американскиот претседател Доналд Трамп ја презеде функцијата во јануари, ветувајќи дека ќе ги поправи односите со Москва.

Руските државни медиуми објавија дека состанокот започнал по пристигнувањето на Виткоф на 11 април. Тој застанал во Санкт Петербург додека патувал на разговорите на високо ниво со Техеран за иранската нуклеарна програма закажани за 12 април во Оман.

Веста за средбата дојде откако украинскиот претседател Володимир Зеленски објави на Твитер дека помина еден месец откако Русија го отфрли американскиот предлог за „целосен и безусловен прекин на огнот“.

Неколку часа по слетувањето на Виткоф, Трамп исто така објави на социјалните мрежи: „Русија мора да се движи. Премногу луѓе УМИРААТ“.

Посетата на Виткоф дојде во време на наплив на дипломатски активности околу војната во Украина, која вклучува американско-украински разговори во Вашингтон и состанок со кој претседаваат Велика Британија и Германија во Брисел.

Руската државна новинска агенција ТАСС објави дека Виткоф веднаш се сретнал со Кирил Дмитриев, добро поврзан инсајдер во Кремљ и шеф на Рускиот фонд за директни инвестиции. Минатата недела, двајцата се состанаа во Вашингтон, каде што разговараа за зајакнување на билатералните односи.

Посетата доаѓа еден ден откако американските и руските официјални лица се сретнаа во Истанбул за да разговараат за нормализирање на дипломатските односи, потенцијално запирање на некои од масовните протерувања на персоналот на амбасадата по почетокот на руската сеопфатна инвазија на Украина во 2022 година.

Видете и ова:

Велика Британија објави воена помош за Украина од 580 милиони долари

Ова е трета посета на Виткоф на Русија откако Трамп ја презеде функцијата, ветувајќи дека ќе ги поправи односите со Москва.

Минатиот месец неговата средба со Путин го отвори патот за телефонски разговор меѓу двајцата претседатели. Тој во февруари ја посети и Москва и беше дел од американско-руските преговори во Ријад, Саудиска Арабија.

Кој е Стив Виткоф?

Виткоф е бизнисмен од Њујорк и пријател на Трамп кој нема претходно дипломатско искуство. Ова предизвика загриженост во некои области за неговата водечка улога во таквите деликатни разговори.

„Фактот што му недостига контекст и историја за тоа како Русите преговараат и се справуваат со американската страна, мислам дека е проблем“, рече Дејвид Крамер, кој служеше на висока позиција во Стејт департментот за време на администрацијата на Џорџ Буш.

„Путин му кажува убави работи, му дава портрет на претседателот, зборува за одење во црква и за молитва за својот пријател (Трамп)“, изјави Крамер за Радио Слободна Европа на 10 април.

„Тоа се прилично стари тактики на КГБ. А Виткоф, мислам, не е доволно свесен за да разбере што се случува таму“.

Трампсилно го фалеше Виткоф. Говорејќи во јануари, тој го нарече „голем создавач... одличен преговарач, одлична личност“.

Видете и ова:

Втор круг преговори меѓу руската и американската делегација во Истанбул

Посетата на Виткоф ќе има за цел да ги зајакне застојот на американските напори за посредување за прекин на огнот меѓу Русија и Украина. Трамп неодамна изрази фрустрација поради бавното темпо на напредок.

Трамп ја критикуваше Русија за нејзината засилена кампања за бомбардирање против Украина и рече дека украинскиот претседател Володимир Зеленски „се обидува да се повлече“ од договорот што му дава пристап на Вашингтон до ретките минерални наоѓалишта на Киев.

Украинската делегација треба да разговара за договорот во Вашингтон подоцна на 11 април.

Турција ветува мисија во Црното Море

Во меѓувреме, во Брисел е постигнат напредок за формирање на воени сили предводени од Европа, кои ќе бидат распоредени во Украина во случај на прекин на огнот или мировен договор.

Два европски дипломатски извори за Радио Слободна Европа изјавија дека Турција изјавила дека е подготвена „да преземе одговорност за поморската димензија“.

Тоа беше на состанокот на „коалицијата на волните“ на 10 април.

Досега, само Велика Британија и Франција јавно ветија дека ќе ангажираат сили, иако други земји рекоа дека се отворени за можноста, во зависност од околностите на нивното распоредување.

Велика Британија и Германија претседаваат со состанокот на украинската Контакт група за одбрана на 11 април во Брисел, која ја координира воената помош за Украина.

Основана е во 2022 година, а со неа претседаваше тогашниот американски секретар за одбрана Лојд Остин. Неговиот наследник Пит Хегсет присуствуваше на овој состанок преку видео врска.

Германскиот министер за одбрана Борис Писториус рече дека Хегсет дал „интересни и точни проценки“ во неговите коментари.

Пред преговорите, европските земји ветија нова поддршка за Украина во наредните месеци и години.

Велика Британија и Норвешка објавија заеднички пакет кој вклучува воени дронови, радарски системи и противтенковски мини.

Германија и Холандија соопштија дека ќе обезбедат дополнителни системи за противвоздушна и ракетна одбрана.

„Ова ќе има влијание на бојното поле оваа година“, изјави германскиот министер за одбрана Борис Писториус.

Во редок момент на меѓународна видливост, белорускиот авторитарен лидер Александар Лукашенко беше домаќин на пакистанскиот премиер Шехбаз Шариф во официјална посета на Минск на 10 април, оценувајќи дека тоа е значајна пресвртница во билатералните односи.

Посетата, која продолжи на 11 април, резултираше со серија договори кои опфаќаат воена соработка, безбедност на храна и трговија.

Најзначајно, Лукашенко понуди да прифати до 150.000 пакистански работници за да помогне во справувањето со растечкиот недостиг на работна сила во Белорусија.

За Лукашенко, чија победа на претседателските избори останува непризнаена од Западот по широко оспорените избори во 2020 година и последователното брутално сузбивање на несогласувањето, секој директен ангажман со странски лидер има огромна симболична и стратешка вредност.

Дипломатски изолиран, избегнуван од Европската унија и САД и сè позависен од Москва, Лукашенко има малку можности да се претстави како легитимен меѓународен актер.

Видете и ова:

Лукашенко положи заклетва за седми мандат, групите за права алармираат за „противуставно“ владеење

„Пакистан има многу луѓе кои сакаат и се подготвени да работат во Белорусија“, рече Лукашенко на заедничката прес-конференција, нагласувајќи дека Белорусија ќе ги создаде „неопходните услови“ за нивно вработување.

Со повеќе од 198.000 слободни работни места пријавени низ целата земја, предлогот е насочен кон инјектирање на работна сила во затегнатата економија.

Тој потег сепак предизвикува тревога во соседните земји на Европската унија.

Понудата за увоз на десетици илјади пакистански работници секако може да се гледа со сомнеж во соседните членки на НАТО, Полска, Латвија и Литванија.

Во граничната криза во 2021 и 2022 година, Белорусија беше обвинета дека ги користи мигрантите како пиони во политичкиот конфликт со ЕУ.

Белорусија го олесни патувањето на мигрантите од Блискиот Исток, Африка и Јужна Азија - вклучително и Пакистан - и ги насочи кон надворешните граници на ЕУ, што предизвика хуманитарна и безбедносна криза.

Во тоа време, илјадници мигранти останаа заробени во шумите долж границите на Белорусија со Полска, Латвија и Литванија, често без храна, засолниште или правна заштита.

Белоруските власти се обвинети дека ја претвориле миграцијата во оружје за одмазда за западните санкции.

Полските, латвиските и литванските граничари прибегнаа кон одмазднички мерки, што резултираше со десетици смртни случаи, меѓународна осуда и трајна недоверба во миграциската политика на Минск.

За време на посетата Белорусија и Пакистан потпишаа договор за воена соработка и патоказ за одбранбено-индустриски врски до 2027 година, продлабочување на врските меѓу двете земји, како и други договори и економски меморандуми.

Видете и ова:

За авганистанските бегалци во Пакистан, одбројувањето почна

Сепак, особено внимание привлече отсуството на неодамнешна статистика за обемот на трговската размена.

Белоруското Министерство за надворешни работи последен пат објави годишна билатерална трговија со Пакистан за 2020 година, велејќи дека таа се движела од 50 до 65 милиони долари, што е далеку од ветувањето од 2015 година за зголемување на трговијата меѓу двете земји на 1 милијарда долари.

За споредба, примарните трговски партнери на Пакистан во 2023 година ги вклучија Кина, Обединетите Арапски Емирати и Саудиска Арабија, а Белорусија не е на листата.

За Лукашенко, сепак, посетата на Шариф може да понуди дипломатски спас и момент на потврда.

За ЕУ, таа ги враќа спомените од 2021 и 2022 година.

Тоа би можело да биде предупредувачки знак дека авторитарниот лидер на Белорусија може повторно да го искористи народот како потпора во неговиот конфликт со Западот.

Основното јавно обвинителство Кочани во текот на денешниот ден до Основниот суд Кочани достави предлози за продолжување на мерките за обезбедување - притвор и куќен притвор за сите осомничени во истрагата за пожарот во кочанската дискотека.

Како што се наведува во соопштението, само за тројца осомничени, согласно фазата на обезбедување докази и исполнетоста на законските основи се предлага замена за мерката притвор во куќен притвор. Тоа се двајца осомничени од Државниот пазарен инспекторат и еден припадник на обезбедувањето на дискотеката.

Видете и ова:

Почина и вториот пациент кој се лекуваше во Литванија, пожарот во Кочани ја зеде 61-та жртва

Во исто време, посочуваат од ОЈО, продолжуваат истражните дејствија во повеќе правци и во неколку институции со цел испитување на евентуална одговорност, за што јавноста ќе биде известена веднаш по донесувањето на соодветна јавнообвинителска одлука.

Во пожарот во дискотеката „Пулс“ во Кочани што се случи изутрината на 16 март, животот го загубија 61 лице, а близу 200 беа поврдени.

Европската унија изрази загриженост поради протерувањето на хрватските државјани од Србија, кои им го одбија престојот со образложение дека претставуваат „безбедносен ризик“.

„Загрижени сме поради информациите кои зборуваат за случаи на протерување граѓани на ЕУ“, изјави портпаролот на Европската комисија, Гијом Мерсие, на прашање на новинар од Хрватска во Брисел.

Мерките во интерес на националната безбедност „треба да бидат во согласност со правната рамка на Србија“, но со почитување на „меѓународните норми за човекови права“, додаде тој.

Ваквите мерки, рече тој, не треба да резултираат со ограничување на слободата на поединци, вклучително и странски државјани.

„Ја следиме ситуацијата и нема да се двоумиме да ја пренесеме нашата загриженост до српските власти на највисоко ниво доколку е потребно“, рече портпаролот.

Шефот на хрватската дипломатија Гордан Грлиќ Радман претходно изјави дека ја очекува реакцијата на Брисел за протерувањето на хрватските граѓани од Србија и оцени дека постапките на официјален Белград не се во духот на добрососедските односи.

Видете и ова:

Хрватска го осуди протерувањето на хрватските државјани од Србија

Хрватската државјанка Ариен Ивковиќ Стојановиќ за медиумите изјави дека одбивањето на престој поради „безбедносен ризик“ го разбира како реакција на српските власти на нејзиното повремено учество на студентските протести кои со месеци траат во Србија.

Според податоците на хрватската амбасада, во последните три и пол месеци 12 хрватски државјани добиле решение за протерување од Србија. Меѓу нив е и шефот на претставништвото на Хрватската стопанска комора во Србија.

На хрватските граѓани им беше забранет престојот во Србија во време кога продолжуваат протестите предводени од студентите поради падот на бетонската настрешница на Железничката станица во Нови Сад на 1 ноември, кога загинаа 16 лица, а едно беше тешко повредено.

Во Софија денеска и вчера се одржа 35. средба на Заедничката мултидисциплинарна експертска комисија за историски и образовни прашања, соопшти претседатлот на македонскиот дел од тимот проф. д-р Ванчо Ѓорѓиев.

При отворањето на средбата, македонскиот тим искажал благодарност кон Република Бугарија и нејзините институции за укажаната помош при згрижување и лекување на настраданите од трагедијата во Кочани, како и кон бугарското општество и граѓаните за искажаната емпатија и солидарност.

Средбата поминала во работна и конструктивна атмосфера, по прашања од делокругот на работата на Комисијата.

„Во текот на 35. средба, се дискутираше по предлог-препораки за македонските учебници за VII одделение, како и за евентуални заеднички чествувања. По однос на овие теми двете страни низ една динамична дискусија ги соочија своите ставови, при што не беше постигнат напредок. Притоа беа усогласени ставовите по нацрт-записникот од 29. средба, се наведува во соопштението.

Претходната средба за заедничката историска комисија се одржа во февруари годинава во Скопје. И следниот состанок на македонските и бугарските историчари предвидено е да се одржи Скопје во јуни.

Видете и ова:

Мицкоски: Билатералните спорови да не се пречка во остварување на заедничка цел

Новиот состав на македонскиот тим од заедничката комисија беше избран од Владата на 10 септември минатата година. Нов претседател на македонскиот тим во заедничката комисија е Ванчо Ѓорѓиев, професор на Филозофскиот факултет во Скопје, а покрај Митко Панов, членови во Комисијата се и Александар Литовски, Никола Минов, Сашо Додевски, Бесник Емини и Димитар Љоровски. Претседателот Ванчо Ѓорѓиев порано беше член на Комисијата, но ја напушти во 2021 година. Одлуката да се повлече од Комисијата, како што изјави тогаш, е бидејќи се соочил со политички притисоци во нејзината работа.

Заедничката македонско-бугарска комисија за историски и образовни прашања беше формирана како резултат на Договорот за добрососедство меѓу Северна Македонија и Бугарија потпишан на 1 август 2017 година.

Досега комисијата усвои препораки за заедничко чествување на пет историски ликови – Светите браќа Кирил и Методиј, Св. Наум Охридски, Св. Климент Охридски и Цар Самоил и по пет препораки за измени во учебниците по историја за шесто оделение во Македонија и за пети клас во Бугарија

Тројца од повредените во пожарот во Кочани кои беа хоспитализирани во болниците во Пловдив и Варна се пуштени на домашно лекување, пренесува БТА.

Еден од пациентите беше хоспитализиран на Универзитетската болница „Свети Ѓорѓи“ во Пловдив, а двајца на Воено-медицинската академија во Варна.

Во болницата во Варна на лекување останува уште еден пациент, а во софиската болница „Пирогов“ се уште четворица повредени.

Во пожарот во дискотеката „Пулс“ во Кочани на 16 март животот го загубија 61 лице, а близу 200 беа поврдени. Некои од повредените беа пренесени на лекување во други земји. Во Бугарија беа хоспитализирани 15 повредени - од нив осум во болницата „Пирогов“, а другите во болниците во Пловдив и Варна.

Видете и ова:

Протест за правда и барање одговорност за трагедиите

Претходно денеска Министерството за здравство информираше дека денеска се планира враќање на седум пациенти од Виена, Анкара, Мадрид, Варшава, Марибор, Атина и Солун, со што во странски медински центри ќе останат на лекување 48 пациенти.

Како што се наведува во соопштението од Министерството за здравство, непроменета останува состојбата на пациентите кои се третираат во странство, вклучително и состојбата на критичните пациенти.

Во болниците во земјава во моментот се лекуваат седум пациенти, од кои четворица во Хируршка клиника „Св. Наум Охридски", еден на Клиника за пластична хирургија, како и двајца пациенти во приватната болница „Систина".

Министерството за здравство, се додава во соопштението, континуирано ја следи состојбата со повредените пациенти, со цел обезбедување најдобар можен третман, како и натамошна рехабилитација.

Просечната потрошувачка кошничка нема да служи нити за креирање на јавно мислење, ни за политиканство како што претходно се правело, туку ќе биде за потребите на Министерството за економија и труд и на Владата во идните креирања на политики и донесување на закони и одлуки со цел заштита на животниот стандард на граѓаните, истакна денеска заменик министерот за економија и труд Марјан Ристески.

Најави дека во текот на наредната недела ќе биде јавно презентирана и претставена пред медиумите и додаде дека до крајот на месецов ќе биде презентирана и пред Економско социјалниот совет (ЕСС).

„Просечната потрошувачка кошничка ќе биде комплетен и квалитетен одраз на потребите на едно просечно македонско семејство, а тоа е тричлено семејство според податоците на Државниот завод за статистика (ДЗС). Сите податоци за формулација и пресметување на просечната потрошувачка кошничка ќе бидат земени со официјални податоци од ДЗС и податоците кои постојано ги добиваме од Државниот пазарен инспекторат во однос на цените на основните производи и трошоците на живот во Република Македонија, изјави Ристески во одговор на новинарско прашање пред почетокот на економскиот форум „Зајакнување на работоспособните жени: Стратегии за отклучување на потенцијалот и зголемување на продуктивноста“, во организација на Finance Think – Институт за економски истражувања и политики, Скопје.

Како што информира, по заклучокот и задолжението на Влада просечната потрошувачка кошничка требаше да ја изработат Министерството за економија и труд, Министерството за земјоделство, шумарство и водостопанство, Министерството за финансии и Државниот пазарен инспекторат со помош од Комисијата за заштита на конкуренција.

Видете и ова:

Синдикална војна среде битка за повисок минималец

„Таа е веќе готова и ќе оди на усогласување со синдикатите, Организацијата на работодавачи и Организацијата за заштита на потрошувачите. За да биде верификувана ќе мора да биде помината и гласана во Економско социјалниот совет кој ќе биде одржан наскоро. Ќе гледаме до крајот на месецов да биде претставена пред ЕСС, рече Ристески.

Нагласи дека не ја оспоруваат минималната потрошувачка кошничка што ја пресметува Сојузот на синдикати на Македонија (ССМ) и додаде дека имаат иста цел да го заштитат животниот стандард на граѓаните, меѓутоа, како то рече, просечната потрошувачка кошничка е врз база на релевантни податоци и политики.

„Нашата просечна потрошувачка кошничка во пресметките сигурно нема да користи акцизни стоки како што се алкохол, цигари, летување во странство или, пак, овошја кои не се карактеристични за одредена сезона во годината, бидејќи тоа го сметаме за луксуз. Се ќе биде врз база на релевантни податоци од цените од релевантни производи кои се користат сезонски, но и податоци земени од повеќе големи маркети – маркети кои имаат високи цени, маркети со средни и маркети со најниски цени, како и цени од зелените пазари и локални маркети од различни региони, појасни Ристески.

Марјан Петрески од Фајнанс тинк мисли дека е во ред и државата покрај синдикатот да креира потрошувачка кошничка.

„Потрошувачката кошничка треба да се креира структурно врз основа на официјалната статистика. Во ред е да учествуваат министерствата за економија и финансии, но основно е да се базира на официјалната статистика, а тоа е Државниот завод за статистика, порача Петрески.

Италијанските власти на 11 април објавија дека преместуваат 40 мигранти без дозвола да останат во земјата во италијанските центри за притвор за миграција во Албанија, пренесува АП.

Се чини дека е прв пат една земја од Европската унија да испрати мигранти чии барања за азил биле одбиени во земја надвор од ЕУ, која не е ниту нивна ниту земјата низ која поминале на нивниот пат.

Италијанските медиуми јавија дека мигрантите го напуштиле италијанското пристаниште Бриндизи. Италијанската влада не ги објави нивните националности или дополнителни детали.

Мигрантите ќе бидат сместени во центри за мигранти изградени и управувани од Италија лоцирани во пристаништето Шенѓин, 66 километри (40 милји) северозападно од главниот град Тирана и во Ѓадер.

Тие беа изградени за да ги обработуваат барањата за азил на мигрантите пресретнати од Италија во Средоземното Море. Но, кога центрите беа отворени во октомври 2024 година, италијанските судови ги спречија властите да ги користат и мали групи мигранти беа вратени во Италија.

Не е јасно колку долго одбиените баратели на азил можат да останат во Албанија. Во Италија, тие можат да бидат задржани до 18 месеци чекајќи депортација.

Италијанската крајно десничарска влада на премиерот Џорџија Мелони минатиот месец одобри декрет за проширување на употребата на центрите за брза обработка на азил во Албанија за приведување одбиени баратели на азил со наредба за депортација.

Видете и ова:

Блокирана одлуката на Трамп да им го одземе привремениот правен статус на илјадници мигранти

Иако најавата беше во согласност со неодамнешниот предлог на Европската комисија кој ќе им овозможи на земјите од ЕУ да формираат таканаречени „центри за враќање“, предлогот допрва треба да биде целосно одобрен.

Организациите за заштита на мигрантите и адвокатите велат дека ова го нарушува правото да се бара азил и претставува опасен преседан.Некои експерти и групи за заштита на човековите права ги доведуваат во прашање овие трансфери на мигранти.

Експертите за миграција, консултирани од Асошиетед прес, велат дека не е јасно колку правните активности на Италија биле и најверојатно ќе бидат оспорени на суд.

„Тие треба да покажат дека прават нешто со оваа неверојатно скапа структура“, рече Меган Бентон од Институтот за миграциска политика.

Зборувајќи од Тулуз, Франција, Бентон рече дека и други земји од ЕУ се заинтересирани да го сторат истото, вклучително и Холандија, која планира да отвори такви центри во Уганда.

Франческо Фери, експерт за миграција од Action Aid, кој беше меѓу групата невладини организации и италијански пратеници кои ја посетија Албанија за да го надгледуваат трансферот на мигранти, рече дека нема закон во Италија, ниту во кодот на ЕУ, ниту во договорот меѓу Албанија и Италија што ќе дозволи одбиените баратели на азил да бидат депортирани директно од Албанија, што ја прави нејасна целта на трансферот.

„Тоа е неприфатливо за нас“, рече Фери.

Видете и ова:

ЕУ ќе ја поедностави процедурата за депортација на илегалните мигранти

Албанските центри беа отворени во октомври минатата година, но останаа главно неактивни поради правните пречки и силното противење на здруженијата за човекови права, кои сметаат дека тие ги прекршуваат меѓународните закони и ги загрозуваат правата на мигрантите.

Договорот меѓу Италија и Албанија од ноември 2023 година, вреден речиси 800 милиони евра во текот на пет години, дозволува до 3.000 мигранти пресретнати од италијанската крајбрежна стража во меѓународните води секој месец да бидат префрлени во Албанија каде што ќе бидат проверени за можен азил во Италија или репатријација.

Италија се согласи да ги прифати оние мигранти кои ќе добијат азил, додека оние чии барања ќе бидат одбиени се соочуваат со депортација директно од Албанија.

Првите три групи од 73 мигранти, префрлени таму во октомври, ноември и јануари, поминаа само неколку часа во Албанија и беа вратени во Италија, откако италијанските судии одбија да го потврдат нивниот притвор во земјата која не е членка на ЕУ.

Досега годинава на италијанските брегови слетале 11.438 мигранти, што е помалку од 16.090 кои пристигнале во истиот период лани.

Најголем дел од нив пристигнале од Бангладеш, а потоа следат Сирија, Тунис и Египет, соопшти италијанското МВР.

На денешното судење за убиството на Вања Ѓорчевска и Панче Жежовски, обвинетиот татко на Вања, Александар Ѓорчевски одговараше на прашања на обвинителството и сведочеше за истрагата. Тој ја критикуваше полицијата, наведувајќи дека не видел конкретни чекори за пронаоѓање на Вања, истакнувајќи: „Таму каде што бев присутен во присуство на полицијата, не видов конкретни чекори за пронаоѓање на Вања, единствена надеж наоѓав во „Сејф Сити“.

Тој ги негираше наводите што, како што сподели, полицијата ги наметнувала, дека Вања се регрутирала за ИСИС во Шведска, или, пак, дека заминала за Тетово.

Во однос на прашањето дека на средба со началникот Музафер и сведокот Гоце пред зградата на Наум Наумовски Борче на која според сведокот Музафер рекол дека детето е киднапирано и убиено, одговори „Во ниту една момент не сум помислил ниту сум сакал да помислам дека Вања е убиена“.

На прашањата во врска со склучениот договор за дар на недвижен имот на 10.4.2023 година, односно зошто не го проследиле кај нотар и не е извршена негова солемнизација, одговори дека ги преземал сите обврски за на крај да се средат документите.

„Ме претставувате како монструм и ме понижувавте, мене и целото семејство, за кое цинично говоревте дека ништо не сме работеле. Ако сум сакал, ако сум бил таков човек, ќе сум ѝ дал на Зорица негативен одговор, немало да дозволам таков трансфер, згора на сѐ да го препишам и мојот стан на едно од децата, и становите наместо да биде прибрана документација за префрлање во вид на дар за децата, рече тој, дополнувајќи „не знам каква поврзаност има овој момент со овој настан и со овие луѓе другиве присутни во судницата“.

Во првиот дел од судењето Ѓорчевски одговараше на вкрстени прашања од обвинителката, преку кои таа го испитуваше во однос на неговиот живот, исчезнувањето на Вања и потрагата по неа.

Во своите одговори, Ѓорчевски повторно потврди дека не го познава Љупчо Палевски лично, туку разбрал за него кога бил актуелен објектот Тифани. Тој потврди дека бил зависник на наркотична дрога хероин, за која, како што рече, ја консумирал назално.

Видете и ова:

Обвинителката Крстевска: Сите наводи на Палевски се неосновани

Судењето продолжи со испитување на Ѓорчевски од страна на обвинетиот Љупчо Палевски.

Немам коментар“ беше одговорот на прашањата поставени од обвинетиот Палевски . Ѓорчевски одговори единствено на првото прашање на Палевски, во врска со тоа дали слушнал дека има комуникација со кој било член од неговото семејство, при што замоли веќе да не одговара на прашањата од Палевски.

„Јас како што веќе кажав, ниту ве знам ниту ве познавам, прв пат ми бевте посочен во полициската станица како монструм, прв пат ве видов тука во судницата, за прв пат во живот, никогаш не сум контактирал со вас, ниту пак познавам од втора рака човек што ве познава вас, вклучувајќи го и моето семејство и би сакал да искористам, ако постои такво право, да не одговарам повеќе на ваши прашања, секој мој нареден одговор ќе гласи исто, рече тој.

Судот одлучи испитувањето да продолжи, а Александар на секое наредно прашање од Палевски, одговори со „немам коментар“.

Останатите обвинети и одбраната, како и Судот, немаа прашања за Ѓорчевски.

Судењето продолжува в понеделник, на 14 март, со сведочење на обвинетиот Љупчо Палевски.

Во обвинението стои дека Љупчо Палевски, Боре Видевски, Велибор Манев, Влатко Кешишов и Александар Ѓорчевски, заедно испланирале грабнување на 14-годишната Вања со цел да присилат член на нејзиното потесно семејство да даде парични средства за откуп. Грабнувањето на оштетениот Панче Жежовски во Велес, пак, според обвинението, било со намера да го присилат да им го даде сопственото возило „Цитроен“ за да го користат за грабнување на детето во Скопје.

Малолетната Вања и велешанецот Панче, беа пријавени за исчезнати на 27 и 24 ноември, а на 3 декември 2023 година беа пронајдени мртви во близина на Скопје и Велес.