Вести
Клековски: Лековите поевтини од кутија цигари, не треба да бидат на позитивната листа

Матичните лекари ќе добијат зголемена капитација, а пациентите проширена позитивна листа на лекови. Ова се дел од новините кои за идната година ги најави директорот на Фондот за здравството осигурување, Сашо Клековски.
Фондот за здравството осигурување има повеќе дилеми за тоа како да ја прошири позитивната листа, но приоритет ќе имаат лековите за кардиоваскуларни болести, оти како што рече директорот на ФЗО, Сашо Клековски, тие се причина за 60 отсто од смртните случаи во земјава.
Тој истакна дека лековите кои во моментот се поевтини од една кутија цигари и чинат од 50 до 100 денари, не би требало да бидат на позитивната листа.
„Треба да се ослободат средства за понови и поскапи лекови. Говорам за таму каде што товарот врз граѓаните е поголем. Според проценката од СЗО, 65 отсто од потрошувачката на лекови е платена од џебот на граѓаните. Тој процент мора да го намалиме, но и тука ни треба стратегија“, рече Клековски на брифинг со новинарите.
Од ФЗО најавуваат и поскапување на специјалистичките прегледи, иако како што велат, тоа нема да биде радикално.
„Цената на основен специјалистички преглед е 280 денари и таа е цената од пред повеќе од 10 години. Разгледуваме неколку опции. Цената нема да порасне како во приватните болници, но зборуваме за соодветно валоризирање на трудот на специјалистите. Зголемувањето на партиципацијата може да биде за 10 до 15 денари“, изјави директорот на ФЗО.
Во меѓувреме, Фондот и Министерството за здравство со поддршка од ЕУ преку нова стратегија ќе го решаваат проблемот со недостиг на кадри, особено во внатрешноста. На здравствените установи не им недостигаат само лекари и медицински сестри, туку и болничари и хигиеничари, но ретко кој сака да работи на овие позиции.
Според Клековски, неминовна ќе биде и регионализацијата, а тоа ќе значи функционирање на поликлиниките надвор од Скопје како дневни амбуланти. Болнички капацитети пак, ќе има само во неколку поголеми регионални центри.
Вработените со договор на дело повторно ќе извисат
Уште еден проблем на кој укажуваат од Фондот е нерешениот статус на голем дел од лекарите. Над илјада здравствени работници од целата државата чекаат трајно вработување, но нивните договори, според најавите од Клековски, нема да бидат трансформирани со закон.
„Сите јавни здравствени установи имаат обврска да поднесат барање до Министерството за здравство, но и до Министерството за финансии преку Фондот. Тоа е барање за нови согласности за вработување во 2025 година и треба да се реализира до 31 март 2025 како краен датум“, објасни Клековски.
Со одлука на ФЗО, на овие здравствени работници, договорите на дело им се продолжени за уште три месеци.
Таргетот на новите вработувања ќе биде за околу 1500 лица, но новото решение за кое размислуваат здравствените власти, отвора можност да не добијат трајно вработување оние кои сега работат со вакви договори, бидејќи на оглас ќе може да конкурира кој било.
„Теоретска шанса има, но станува збор генерално за средномедицински кадар. Не станува збор за лекари. Не верувам дека понудата на работна сила е толку голема. Во најголем дел од здравствената заштита има голем недостиг на овие кадри“, додаде Клековски.
Решавањето на работниот статус на околу илјада вработени во здравството кои имаат договор на дело, требаше да се реализира до крајот на оваа година. Министерот за здравство, Арбен Таравари зборувајќи за огромниот дефицит од кадри, рече дека до крајот на 2024 ќе има решенија барем за дел од нив.
Решение за овој проблем најави и еден од неговите претходници, екс министерот Фатмир Меџити, кој меѓу другото, ветуваше и дисперзија на кадри од Клиничкиот центар низ целата државата.
види ги сите денешни вести
Мицкоски и Филипче со спротивставени ставови за гласањето за резолуциите од ЕУ и САД

Коалицијата на СДСМ и ДУИ која минатите седум години не бираше средства и начин да ја понижи и засрами Македонија има најмалку кредибилитет да зборува за нашата меѓународна активност и релации со администрацијата на претседателот Трамп, изјави премиерот Христијан Мицкоски откако лидерот на СДСМ, Венко Филипче, претходно кажа дека македонската надворешна политика е „без компас“ и одлучува без надворешно политички приоритети.
Северна Македонија беше една од земјите - коспонзори на предлог-резолуцијата на САД за Украина. Истовремено, Европската Унија, предводена од Германија и Франција, поднесе своја резолуција. Нацрт-резолуцијата на САД е помалку критички настроена кон инвазијата на Русија кон Украина од резолуцијата на ЕУ.
Според Мицкоски, македонската Влада била во целосна координација со САД.
„И да, бевме ние коспонзори на таа резолуција заедно со уште неколку држави, Израел, Унгарија и Грузија. И ќе ја потсетам македонската јавност дека таа е обврзувачка резолуција, бидејќи помина на Советот за безбедност, каде останатите членки кои се постојани, но и оние кои се ротирачки, не гласаа против, што значи ја поддржаа резолуцијата позади која како коспонзор се јавува нашата македонска Влада, односно нашиот претставник во Обединетите нации“, изјави Мицкоски на 26 февруари.
Претседателот на СДСМ, Венко Филипче, на прес-конференција на 26 февруари рече дека со последното гласање за резолуциите за Украина во Обединетите нации (ОН) се покажува конфузноста во одлуката на Владата да ја коспонзорира резолуцијата предложена од САД, а потоа да гласа воздржано.
„Ваквите потези, донесени врз основа на лични проценки на премиерот Христијан Мицкоски, покажуваат дека земјава нема стратегија и дека надворешната политика се води со импровизации“, рече Филипче.
Според него, многу помудро ќе било земјава да даде поддршка и да гласа „за“ двете резолуции со што ќе испратеше порака дека има принципиелна и стабилна позиција којашто значи поддршка и кон Европската Унија и кон САД.
Министерството за надворешни работи и надворешна трговија (МНРиНТ) соопшти дека „за СДСМ поважна е дневната политика, отколку долгорочните државни интереси и долгорочното зацврстување на меѓународната позиција на Република Северна Македонија“.
„Неодамнешните одлуки во врска со гласањето на нашата држава за резолуции на Генералното собрание на Обединетите нации се донесени врз основа на редица остварени дипломатски контакти, темелно извршени анализи, спроведени домашни консултации, усогласеност со утврдените позиции на влијателните меѓународни чинители и во координација со нашиот стратешки партнер, САД. ште поважно, тие ја потврдуваат стратешката ориентација на нашата држава кон градење стабилна и предвидлива позиција на меѓународната сцена, како и зајакнување на односите со нашите стратешки партнери“, соопштија од Министерството.
Северна Македонија гласаше „воздржано“ за резолуцијата на Украина поддржана од Европската Унија, а идентично се изјасни и во однос на резолуцијата на САД, чиј текст беше изменет на барање на дел од земјите членки на светската организација.
Судски совет: Судијката не била пристрасна со пресудата за Васил Јованов

Судскиот совет усвои Извештај од спроведената работна посета на Основниот кривичен суд Скопје и Апелацискиот суд Скопје, при што утврди дека не бил прекршен законот при санкционирањето на Васил Јованов во случајот во кој му се судело за дрога.
Јованов беше обвинет и за прегазувањето на 22-годишната Фросина Кулакова на булеварот „Партизански одреди“ во Скопје, на 29 јануари, додека минувала на пешачки, од автомобилот на 20-годишниот возач, кој според официјалните информации, немал возачка дозвола, имал алкохол во себе и поминал на црвено светло.
Како што беше соопштено на седницата, членовите на работната група на 7 февруари ги посетиле Кривичниот и Апелацискиот суд во Скопје при што извршиле увид во предметите и разговор со судијата Даниела Алексовска Стојановска и судијата известител Тања Милева од Апелацискиот суд Скопје.
Комисијата констатирала дека судијата Алексовска-Стојановска ја донела одлуката за изрекување заводска мерка согласно член 70 од Законот за правда на децата во кој е регулирано дека за време на пресудувањето на полнолетно лице кое не наполнило 21 година може да му биде изречена заводска мерка ако со оглед на неговата личност и околностите под кои е сторено делото може да очекува дека со воспитната мерка ќе се постигне целта што би се остварила со изрекување на казната.
„Судијата на прашањата кои беа актуелни во јавноста даде одговор дека нејзиниот сопруг работел во иста фирма „Искрател“ со мајката на обвинетиот од 2003 до 2008, во океански систем со 70 вработени, се познавале, но не биле пријатели, ниту куќни пријатели, ниту пак таа лично ја познавала мајката на обвинетиот. Во однос на издадениот деловен објект на партијата СДСМ во Ранковце појасни дека бил издаден од страна на нејзиниот татко многу одамна, а кој би починат од 2018 година, досега немале ништо променето во однос на тој договор за закуп, а моментално куќата се водела по една третина на судијата, нејзината мајка и сестра“, рече претседателката на Комисијата, Данка Ристова.
Информациите дека Васил Јованов им бил познат на органите на прогонот од претходно, предизвикаа револт кај граѓани кои излегоа на протести барајќи правда за Фросина, под паролата „Секој еден може да е следен“.
„Фридом хаус“: Северна Македонија останува делумно слободна земја

Северна Македонија и годинава останува делумно слободна земја, покажува последниот извештај на „Фридом хаус“ насловен „Слободата во светот 2025“.
Земјава, исто како и минатата година, има индекс на слобода од 67 од можни сто поени.
Рангирањето на „Фридом хаус“ е врз основа на два критериуми - политички права и граѓански слободи. Политичките права се оценети со индекс 28 од можни 40, а граѓанските слободи со 39 од 60 поени.
Во извештајот се наведува дека земјата продолжува да се бори со корупцијата, и додека медиумите и граѓанското општество учествуваат во енергичен јавен дискурс, новинарите и активистите се соочуваат со притисоци и заплашување.
Од државите во поширокиот регон, најдобро позиционирана е Словенија со индекс 96. Во групата слободни земји се и Грција (85), Хрватска (82) и Бугарија (77).
Во делумно слободни, пак, се Црна Гора(69), Албанија (68), Косово (60), Србија (56) и Босна и Херцеговина (52).
„Фридом хаус“ во извештајот оценува дека слободите ширум светот минатата година опаднаа, додека авторитарните режими ја зацврстија својата контрола, но дека е забележан значителен напредок во Јужна Азија.
Организацијата со седиште во Вашингтон посочи две земји како „слободни“ – Сенегал, каде опозицијата триумфираше откако беше поразен обидот на претседателот во заминување да ги одложи изборите и Бутан, хималајското кралство кое ја консолидираше транзицијата кон демократија со конкурентни избори.
Најголемо подобрување на оценката во индексот, кој ги следи и земјите и териториите, е во Кашмир под индиска управа, кој одржа избори за првпат откако националистичката влада во Њу Делхи го укина специјалниот статус на регионот со мнозинско муслиманско население во 2019 година.
Јана Гороховскаја, коавторка на извештајот, изјави дека слободите паѓаат на глобално ниво 19-та година по ред, но дека 2024 година била особено нестабилна поради големиот број избори.
„Големата слика е дека ова беше уште една година на истата траекторија на глобален пад на слободата, но поради сите избори, таа беше подинамична од претходните години“, рече Гороховскаја.
Ретка светла точка на Блискиот Исток е Јордан, кој беше надграден од „неслободен“ во „делумно слободен“. „Фридом хаус“ укажа на реформите што овозможија поконкурентни избори во кралството.
Од друга страна, четири земји беа деградирани од „делумно слободни“ во „неслободни“ – Кувајт, Нигер, Танзанија и Тајланд.
„Фридом хаус“ е меѓународна организација, со седиште во Соединетите Американски Држави(САД), која ја документира состојбата со човековите права и слободи во светот.
Во своите извештаи секоја година ја проценува состојбата на слобода во 195 земји и 15 територии и ги рангира врз основа на различни индикатори.
Една година затвор за Милорад Додик и шест години забрана за функција претседател на Република Српска

Судот на Босна и Херцеговина(БиХ) го осуди Милорад Додик, претседател на ентитетот на Република Српска во БиХ на затворска казна од една година, а му изрече и забрана за вршење на должноста претседател на Република Српска во период од шест години, од денот на правосилноста на пресудата.
Станува збор за првостепена пресуда против која постои можност за жалба.
На Додик му се судеше за непочитување на одлуките на високиот претставник на меѓународната заедница во Босна и Херцеговина, Кристијан Шмит.
Додик е обвинет за потпишување на претседателски декрети со кои се прогласени за валидни два неуставни закони на Република Српска - за неприменување на одлуките на Уставниот суд на БиХ и за неприменување на одлуките на високиот претставник на територијата на Република Српска - кои високиот претставник Кристијан Шмит претходно ги поништи.
Говорејќи по изрекувањето на пресудата, Милорад Додик рече дека е „осуден на нивниот затвор на една година“.
„Тие велат дека сум виновен. Нема причина за загриженост“, рече Додик на собирот за поддршка пред зградата на Народното собрание на Република Српска.
За објавување на указите на Додик му се судеше и на в.д. директорот на Службенот весник, Милош Лукиќ. Него судот го ослободи од обвиненијата.
Највисоките претставници во Република Српска најавија радикални одлуки доколку судот ги прогласи Додик и Лукиќ за виновни.
Притисоци имаше и одпретставници на властите на соседна Србија и на Унгарија.
Така, српскиот претседател Александар Вучиќ на 17 февруари во Будимпешта изјави дека се надева оти „во БиХ нема да бидат донесени пресуди кои би можеле да ја загрозат стабилноста“.
Два дена пред последното рочиште, унгарскиот премиер Виктор Орбан повика на „престанок на казнувањето на Додик“, кој заедно со целото раководство на РС е под санкции од САД и Европската Унија поради корупција и поткопување на БиХ.
Високиот претставник Кристијан Шмит, со Бонските овластувања, укина два закони за ентитетите на 1 јули 2023 година и воведе измени во Кривичниот законик на БиХ, со што неуспехот да се имплементираат одлуките на високиот претставник е кривично дело.
На 7 јули 2023 година, Додик потпиша декрети со кои овие закони се прогласени за валидни и тие беа објавени во Службен весник на РС.
Обвинителството на БиХ на 11 август поднесе обвинение против Додик и Лукиќ, а судот го потврди на 11 септември.
Полицијата пронајде голем број деца во куќа во Брчко, тројца уапсени за трговија со луѓе

Полицијата во Босна и Херцеговина(БиХ) пронајде голем број деца при рација на непозната локација во североисточниот округ Брчко, при што три лица се осомничени за трговија со луѓе и злооупотреба на деца, јави агенцијата АФП.
Во соопштението од полицијата се вели дека децата биле однесени на „безбедна локација“.
Истрагата е во тек и не беа кажани детали за бројот на спасени деца, нивната возраст или националност.
Кога беше контактирана од АФП, полицијата во округот Брчко не даде дополнителни информации, велејќи само дека обвинителите, Агенцијата за социјална заштита на БиХ и Црвениот крст им помагаат на истражителите.
Русија ја нападна Украина со 177 беспилотни летала

Русија и Украина лансираа десетици беспилотни летала една врз друга во воздушен напад на 26 февруари во кој загина едно лице, најмалку четворица се ранети и се оштетени енергетски објекти, соопштија официјални лица.
Новинарите на АФП во Киев јавија за експлозии откако украинските воздухопловни сили соопштија дека Русија истрелала 177 беспилотни летала од различни типови кон земјата.
Властите во регионот на Киев соопштија дека едно лице загинало, а две се ранети во предградието на главниот град.
„Телото на почината жена е пронајдено за време на гаснење пожар во двокатна приватна куќа во областа Буча“, изјави гувернерот на коевската област, Микола Калашник.
Министерството за внатрешни работи соопшти дека две лица се ранети во вториот по големина град во Украина, Харков и дека беспилотно летало удрило во деветкатница.
Најголемата украинска приватна енергетска компанија ДТЕК објави дека еден од нејзините објекти е оштетен во регионот Дњепропетровск, без дополнително објаснување.
Во последните месеци Киев ги засили воздушните напади врз енергетските и воените објекти на руска територија, како одговор на руското бомбардирање на украинските градови и енергетската инфраструктура.
Нападите со беспилотни летала од двете страни станаа смртоносна рутина во војната која влезе во нејзината четврта година, додека Соединетите Држави се обидуваат да ги насочат Украина и Русија кон крај на конфликтот.
Најмалку 46 лица загинаа при пад на транспортен воен авион во Судан

Најмалку 46 лица загинаа во несреќата кога судански воен транспортен авион се урна во станбен кварт во предградието на Картум, главниот град на Судан, јави агенцијата АП.
Канцеларијата за медиуми во Картум соопшти дека во несреќата биле повредени уште десет лица.
Војската претходно соопшти дека во несреќата загинале персонал од вооружените сили и цивили, но не објави бројки на загинатите.
Не е наведено што ја предизвикало несреќата.
Авионот „Антонов“ се урна на 25 февруари при полетување од воздухопловната база „Вади Саидна“ северно од градот Омдурман, соопштени војската. Омдурман е збратимен град на Картум.
Во несреќата оштетени се и голем број куќи во областа Карари во Омдурман.
Судан е во состојба на граѓанска војна од 2023 година кога тензиите меѓу војската и паравоените сили за брза поддршка (РСФ) експлодираа во отворена војна.
Војната се интензивираше во последниве месеци, при што војската бележи постојан напредок против РСФ во Картум и на други места во земјата.
Вонредна состојба во Чиле, милиони луѓе без струја

Владата на Чиле прогласи вонредна состојба по голем прекин на електричната енергија што остави во темнина милиони во оваа јужноамериканска земја, вклучувајќи го и главниот град Сантијаго.
Прекинот на електрична енергија на 25 февруари, најлош во земјата во последните години, е предизвикан од дефект на високонапонскиот далновод во северниот дел на Чиле, изјави министерката за внатрешни работи Каролина Тоха, отфрлајќи ја можноста за саботажа.
Националната служба за одговор при катастрофи на Чиле соопшти дека 14 од 16 региони во земјата се погодени.
Владата воведе полициски час од 22 часот до 6 часот наутро од најсеверното пристаниште Арика до јужниот регион Лос Лагос.
Министерството за внатрешни работи соопшти дека распоредува вооружени сили низ целата земја - која се протега на 4.300 километри долж јужниот брег на Тихиот Океан - за одржување на редот.
Од 22 часот, само околу една четвртина од побарувачката на електричната мрежа во земјата се врати, рече Хуан Карлос Олмедо, претседател на одборот на Националниот координатор за електрична енергија на Чиле (ЦЕН).
Уличните светла во Сантијаго се изгаснаа и се огласија сирените кога метрото во главниот град - кое превезува милиони патници дневно - беше исклучено и патниците евакуирани, објави Ројтерс.
Чилеанскиот министер за транспорт, Хуан Карлос Муњоз, ги повика луѓето да останат дома бидејќи предупреди дека работат само околу 27 отсто од семафорите во Сантијаго.
Властите на меѓународниот аеродром „Артуро Мерино Бенитез“ во Сантијаго соопштија дека терминалите користат струја за итни случаи и летовите функционираат нормално.
САД ќе продаваат виза „златна карта“ по цена од 5 милиони долари

Американскиот претседател Доналд Трамп ги откри плановите за продажба на дозволи за престој наречени „златни карти“ во вредност од по 5 милиони долари и рече дека руските олигарси би можеле да бидат подобни за нив.
Трамп ја објави програмата во Белата куќа, велејќи дека „златните карти“ ќе бидат достапни за околу две недели.
„Имате зелена карта, ова е златна карта. Ќе ставиме цена на таа картичка од околу 5 милиони долари“, рече Трамп.
Приходите од продажбата ќе бидат искористени за намалување на дефицитот. Програмата ќе биде насочена кон „луѓе со пари“ кои ќе отворат работни места, рече американскиот претседател.
„Тие ќе бидат богати и успешни и ќе потрошат многу пари, ќе плаќаат многу даноци и ќе вработат многу луѓе, а ние мислиме дека тоа ќе биде исклучително успешно“, рече Трамп.
Кандидатите за новите златни карти ќе бидат внимателно проверени и можеби ќе биде можно да аплицираат богати Руси.
„Познавам некои руски олигарси кои се многу фини луѓе. Можно е“, рече Трамп. „Тие не се толку богати како порано. Мислам дека можат. Мислам дека можат да си дозволат 5 милиони долари“.
Американскиот министер за трговија, Хауард Лутник, рече дека „Златната карта на Трамп“ ќе ја замени Програмата за имиграциски инвеститори ЕБ-5, која беше создадена од Конгресот во 1990 година за да генерира странски инвестиции. Визите EB-5 се достапни за луѓе кои трошат околу 1 милион долари на компанија која вработува најмалку 10 луѓе.
Конгресната служба за истражување објави во 2023 година дека некои членови на Конгресот и други набљудувачи долго време изразувале загриженост за измама во програмата ЕБ-5. Се вели дека тоа се случува кога апликантите погрешно го прикажуваат своето богатство, лажат за нивниот идентитет или не успеваат да ги направат потребните инвестиции.
Според извештајот, повеќе од половина од визите ЕБ-5 доделени во 2022 година биле за кинески граѓани.
Трамп, кој го направи приоритет депортирањето на мигрантите без документи, рече дека новата картичка ќе биде пат до американско државјанство.
„Многу луѓе ќе сакаат да бидат во оваа земја и да можат да работат и да обезбедат работа и да градат компании. Тоа ќе бидат луѓе со пари“, рече Трамп.
Трамп процени дека САД ќе можат да „продадат можеби милион од овие картички“.
Според најновиот годишен извештај за имиграција, околу 8.000 луѓе добиле визи за инвеститори преку програмата EB-5 во периодот од 12 месеци кој заврши на 30 септември 2022 година.
Во март ќе биде потпишан договорот за гасниот интерконектор со Грција

Очекуваме во март да го потпишеме договорот за почнување на изградбата на интерконекторот со Грција – изјави попладнево премиерот, Христијан Мицкоски на прес конференција. Тој информираше дека тендерската документација е завршена, а веќе е избрана и компанија со најдобра понуда.
„Имаме зелено светло од банките коишто го финансираат - ЕИБ и ЕБРД така што очекувам и од тука да влеземе со уште една можност, а тоа е конечно јужниот интерконектор да биде функционален и оперативен. Тоа е од прилика три милијарди нормални метри кубни годишно“, рече Мицкоски.
Северниот интерконектор, пак, како што кажа тој, е дел од проектите кои ќе бидат финансирани во Планот за раст кој беше донесен од страна на ЕУ.
Минатата недела компанијата „Терна“ ги започна прелиминарните работи за грчкиот дел од интерконекторот за природен гас што ќе ги поврзе Грција и Северна Македонија, јави дописничката на МИА од Атина.
Компанијата „Терна“ пред четири месеци беше избрана за изведувач на грчкиот дел на интерконекторот, при што го презеде деталниот проект, набавката на материјали и изградбата на гасоводот Неа Месимврија – Евзони/Гевгелија.
Проектот се очекува да биде финализиран на пролет следната година, временски период поместен поради доцнењето од наша страна.
Гасоводот предвидено е да биде во должина од 123 километри, од кои 67 километри се на македонска територија, да се протега од Неа Месимвриа кон Неготино преку Гевгелија и да ги поврзува двата национални системи за пренос на природен гас а со цел да се диверзифицираат изворите на снабдување со природен гас во Северна Македонија.
Паралелно преку проектот, нашата земја ќе има можност да се снабдува и со природен гас и течен природен гас (ЛНГ) од грчките терминали во Ревитуса и Александруполи.
Почетниот капацитет ќе биде 1,5 милијарди кубни метри годишно, со можност за проширување до 3 милијарди кубни метри годишно, а се спроведени и студии со цел гасоводот да има соодветни спецификации за транспорт на зелен водород.
Со изградбата на интерконекторот, поради географската положба, нашата земја може да стане крстопат во регионот, со оглед на тоа што веќе постои конекцијата со Бугарија, се работи на онаа со Грција, а минатата година беше потпишан меморандум за соработка и со Србија, со што се очекува земјава да стане транзитна рута преку која со гас ќе се снабдува не само Србија, туку и Унгарија и Австрија
Мултимедија
Најпосетени
Што треба да знаете