Вести
Десетици уапсени во полициска акција против проевропските демонстранти во Грузија
Грузиската полиција уапси неколку десетици демонстранти во деветтата последователна ноќ на проевропски протести во Тбилиси насочени против одлуката на владата да ги прекине преговорите за пристапување во Европската унија(ЕУ).
Демонстрантите бараат нови избори и враќање на курсот кон европска интеграција.
Безбедносните сили употребија солзавец и водени топови за да ги растераат илјадниците луѓе собрани пред парламентот во Тбилиси вечерта на 6 декември.
Демонстрациите беа главно мирни додека полицијата не почна да ја расчистува областа, јави агенцијата АФП.
Руставели: Грузискиот пат на протестот
Судирите избија кога полицајците почнаа да ги апсат демонстрантите, додека тие пукаа со огномет кон безбедносните сили, според АФП.
Полицијата соопшти дека се уапсени 48 лица поради непочитување на легитимни полициски наредби и ситно хулиганство.
Кризата во Грузија трае откако владејачката партија Грузиски сон прогласи победа на изборите на 26 октомври. Владата, која критичари ја обвинуваат за зголемен авторитаризам и зближување со Русија, минатата недела објави прекин на преговорите за пристапување во ЕУ, што предизвика нов бран протести.
Партијата Грузиски сон, која е на власт повеќе од една деценија, во последните години донесе контроверзни закони кои го таргетираат граѓанското општество, независните медиуми и ги ограничуваат правата на ЛГБТК заедницата.
Брисел предупреди дека таквите политики се некомпатибилни со членството во ЕУ, додека домашните критичари ја обвинуваат владата дека ја копира тактиката на Русија.
види ги сите денешни вести
Лајен: ЕУ ќе има улога во обликувањето на иднината на Сирија
Во услови кога старата Сирија ја нема, новата се уште не е родена, се отвораат многу прашања како тоа дали ќе има политичка транзиција која ќе го почитува националното единство, дали сите малцинства ќе бидат безбедни и заштитени и дали ќе продолжи борбата против исламистичката група Исламска Држава, порача претседателката на Европската Комисија, Урсула фон дер Лајен во обраќање пред Европскиот парламент во дебатата посветена на утрешниот Самит на ЕУ.
„Иднината на Сирија е полна со ветувања, но и со ризици. Следните недели и месеци ќе бидат клучни за нејзиното обликување и Европа ќе ја игра својата улога во тоа. Сирија дели поморска граница со една од нашите земји членки. Настаните во Сирија не погодија длабоко во последната деценија. Кредибилна и инклузивна транзиција е суштински европски интерес“, нагласи Фон дер Лајен.
Таа потсети дека ЕУ оваа година веќе одвои над 160 милиони евра за Сирија, но дека треба да се размислува и за проширување на европската поддршка надвор од хуманитарната помош, како и за преиспитување на санкциите, со цел ја олесни обновата на земјата.
Фон дер Лајен истакна дека падот на режимот на Башар Асад во Сирија претставува „предупредувачка приказна за границите на моќта“ на Русија, која и по три години не успева да го скрши отпорот на Украина, дури и со ново оружје, војници од Северна Кореја и нов бран напади врз енергетската инфраструктура на земјата.
Според неа стратегијата на рускиот претседател Владимир Путин е јасна и тој се обидува да оствари придобивки на теренот и да го тероризира украинскиот народ, па затоа зајакнувањето на Украина во моментов не е само морален, туку и стратешки императив.
Фон дер Лајен изјави дека иако ЕУ направи многу за помош на Украина, сепак мора да направи повеќе, па затоа на утрешниот Самит ќе побара од европските лидери да обезбедат дополнителна поддршка за земјата, особено за нејзиниот енергетски систем кој на стартот на зимата се соочува со „најнепосреден предизвик“.
Таа оцени дека од суштинско значење е да се поткопаат можностите за обезбедување „приходи на Путин“ и најави дека во подготовка е нов, 16-ти пакет санкции кон Русија.
Цената на струјата за домаќинствата ќе се зголеми за 0,92 отсто
Просечната цена на струјата за домаќинствата од 1 јануари ќе се зголеми за 0,92 проценти, објави денеска претседателот на Регулаторната комисија за енергетика Марко Бислимоски.
Во првиот блок, како што наведе, зголемувањето е 0,68 проценти, во вториот за 0,9 проценти, во третиот за 1,93 проценти, во четвртиот за 2,24 проценти, додека во евтината тарифа за 0,9 проценти.
„Тоа значи дека едно просечно домаќинство во државата кое има сметка од 2300 денари, зголемувањето ќе има зголемен трошок од 21 денар“, рече Бислимоски на прес-конференција.
Согласно барањето на ЕВН хоум, цената за домаќинствата, како што рече, требаше да се зголеми за 4,4 проценти.
„Во најголем дел немавме разлики, а единствената разлика која постои меѓу тоа што сега го одобривме и тоа што го достави ЕВН е во однос на факторот на корекција и за да обезбедуваме ценова стабилност и цени кои ќе имаат минимално влијание врз вкупните трошоци за електрична енергија на граѓаните постапивме на овој начин. Како што ветивме, просечната цена на електричната енергија за домаќинствата се зголемува за 0,92 проценти,“ рече Бислимоски.
АД ЕСМ на тендерот на ЕВН ХОУМ понуди цена од 62 евра за мегават часови.
Оваа цена е за две евра повисока од досегашната што АД ЕСМ му ја продаваше на универзалниот снабдувач и таа има најголемо влијание врз цената на струјата што граѓаните ќе ја плаќаат од 1 јануари следната година.
Претреси во скопско Арачиново: Пронајдени оружје и муниција
Претреси на повеќе локации во скопско Арачиново се дел од голема полициска акција која се одвивала во текот на ноќта и раните утрински часови.
Според информациите кои досега ги потврди МВР, извршени се претреси на повеќе места, а акцијата е се уште во тек.
„Утрово околу 01.30 часот од страна на полициски службеници од Единицата за брзо распоредување и Единицата за недозволена трговија при СВР Скопје на локален пат од с.Орланци во правец кон с.Никуштак, во атарот на општина Арачиново, биле пронајдени еден пушкомитралез, девет автоматски пушки, повеќе празни рамки за автоматска пушка и реденик за пушкомитралез, две рамки за автоматска пушка со куршуми, една тегла со муниција, ранец и други предмети“, соопшти МВР.
Пронајденото оружје, како што појаснија надлежните, е предадено на вештачење во Одделот за форензички испитувања.
Од полицијата додаваат дека се преземаат мерки за расчистување на случајот.
Најмалку 45 загинати во циклон во Мозамбик
Бројот на загинати од циклонот Чидо во Мозамбик се искачи на 45, додека речиси 500 луѓе се повредени, објави во средата Националниот институт за управување со ризици и катастрофи.
Институтот наведува дека циклонот донел ветрови кои дувале и до 260 километри на час, заедно со обилните врнежи, пренесува АФП.
Според податоците на Институтот, повеќе од 181000 луѓе биле погодени од невремето.
Циклонот погоди дел од северниот дел на Мозамбик, област која редовно е погодена од циклони, која според АФП е веќе ранлива поради конфликти.
Невремето го погоди Мозамбик откако претходно на 15 декември ја опустоши француската територија на островот Мајот во Индискиот Океан, каде што се стравува дека загинале стотици, а можеби и илјадници луѓе.
Се вели дека на островот Мајот биле оштетени станбени згради, владини згради и болница.
„Моите мисли се со нашите сонародници во Мајот, кои поминаа низ најстрашните неколку часа, а за некои изгубија се, ги загубија животите“, рече францускиот претседател Емануел Макрон на 15 декември.
Претседателката на Европската Комисија Урсула фон дер Лајен во недела вети помош од Европската Унија.
Херцог се сретнал со специјалниот пратеник на Трамп за заложниците
Израелскиот претседател Исак Херцог се сретна со Адам Болер, специјален пратеник на новоизбраниот претседател Доналд Трамп за прашања на заложниците во неговата официјална резиденција во Ерусалим.
Како што јавува агенцијата ДПА, ова е дополнителен знак за напредок кон прекин на огнот во Појасот Газа.
САД заедно со Египет и Катар со месеци се стремат да ја прекинат војната во Појасот Газа. Тимот на Трамп сега игра клучна улога пред неговата инаугурација на 20 јануари.
Војната почна по терористичките напади на 7 октомври 2023 година од појасот Газа од страна на Хамас и други екстремистички организации во кои загинаа 1200 луѓе, а повеќе од 250 беа киднапирани. Хамас е прогласена за терористичка организација од САД и Европската Унија.
Според палестинските здравствени власти, бројот на загинати во регионот се искачи на повеќе од 45000. Израелските власти сметаат дека Хамас сè уште држи 100 заложници, од кои некои веќе не се живи.
Неодамнешните медиумски извештаи сугерираат дека е неизбежен пробив во разговорите за прекин на огнот и ослободување на заложниците.
Борисов: Многу процеси за Северна Македонија се одвиваа без учество на Бугарија
Поранешниот бугарски премиер и лидер партијата ГЕРБ, Бојко Борисов изјави дека вчера разговарал со претседателот на Европскиот совет, Антонио Кошта за состојбата на државата на меѓународен план, но и за случувањата во врска со соседна Република Северна Македонија, пренесе БТА.
„Од разговорот (со Кошта) разбрав дека во текот на овие години имаше многу процеси за Северна Македонија во Брисел, во нашите партнерски земји во НАТО, без учество на Бугарија, и се изгуби многу време. Едноставно бев изненаден од објаснувањата што требаше да ги дадам. Мораме да формираме влада и да застанеме многу цврсто на својот став“, изјави Борисов пред новинарите во бугарскиот парламентот.
Тој додаде дека денеска (18 декември) ќе оди во Брисел на Самитот ЕУ-Западен Балкан и оти Бугарија треба да повтоно да си ја зајакне позицијата во регионот.
„Влијанието на Србија, Грција и Турција е огромно. Унгарија сè помоќно е вклучена во овој процес, а ние како лидери на Балканот сега само ги набљудуваме процесите и не не чека ништо добро. Бугарија може и треба да се врати и да застане таму каде што беше пред четири години“, рече Борисов.
Во врска со најавената посета на унгарскиот премиер Виктор Орбан на Бугарија, Борисов истакна дека му е мило што Орбан доаѓа во Софија и ќе може да се види со него.
За преговорите за формирање политичка влада во Бугарија, лидерот на ГЕРБ кажа дека засега одат добро и „колку потивко се одвиваат, толку подобро“.
„Јас сум оптимист бидејќи она што го гледам на меѓународен план не обврзува како држава и како народ да формираме редовна влада“, рече Борисов.
Посочи дека треба да се поминат сите теми и потоа да се излезе пред медиумите. Според него, има желба за формирање влада и кај останатите пратенички групи.
Нови парламентрани избори сакаат само „Продолжуваме со промените“ и „ДПС - Нов почеток“.
Лидерот на ГЕРБ информираше дека „Има таков народ“ ќе се вклучи во разговорите кога ќе има некаква рамка. На прашањето дали ќе се потпише коалициски договор, Борисов одговори дека ќе каже се што треба кога ќе има резултат.
ЕУ: Отворањето на кластерот 3 зависи од позициите и на Белград и на Брисел
Во писмото до Србија, Европската Унија (ЕУ) потврди дека отворањето на кластерот 3 зависи од усвојувањето на преговарачките позиции и од Белград и од Брисел и дека тоа не го одредува напредокот во преговорите за дадените поглавја.
„ЕУ укажува дека отворањето на кластерот зависи од усвојувањето на преговарачките позиции од поглавјата 10, 16 и 19 од двете страни и дека тоа не го нарушува идниот напредок во преговорите за овој кластер“, се вели во писмото што ЕУ го испрати до Србија на 17 декември.
Со ова писмо, Европската Унија ја повикува Србија да ја развие својата преговарачка позиција за отворање на кластерот 3 во пристапните преговори.
Радио Слободна Европа (РСЕ) имаше увид до писмото испратено до Белград во кое се оценува дека земјите-членки ги информираат белградските власти дека, по оцена на исполнувањето на критериумите за отворање на Поглавје 16 (оданочување) и Поглавје 19 (социјална политика и вработување), ЕУ смета дека во оваа фаза Србија е доволно подготвена за понатамошни преговори за овие поглавја.
Како што е потврдено во овој допис, во процесот на отворање одредени поглавја во преговорите, неопходно е двете страни да ги подготват своите преговарачки позиции.
Во овој случај, тоа значи дека, освен Белград, и ЕУ го изготвува својот заеднички став, кој подразбира став договорен меѓу 27-те земји-членки. Постои можност секоја земја-членка да ги презентира своите ставови.
Она што се зборува во бриселските дипломатски кругови е дека Србија им ветила на земјите членки дека ќе направи одредени работи до крајот на јануари и дека Европската Комисија потоа ќе поднесе извештај за тоа, кога ќе се оцени дали земјата заслужила да продолжи понатаму, односно кон отворањето на тие поглавја. Тоа ја подразбира одлуката на ЕУ да почне да работи на својата преговарачка позиција.
А во случај Европската Комисија да потврди дека се исполнети сите технички услови за овие поглавја, како што е наведено во заклучоците на Советот на ЕУ, напредокот во дијалогот со Косово и во владеењето на правото го одредува темпото на целиот процес на преговори.
Во заклучоците усвоени на 17 декември, ЕУ потврди дека ќе го разгледа прашањето за отворање на кластерот 3 со Србија, откако земјата ќе постигне значителен напредок во областа на владеењето на правото, односно во поглавјата 23 и 24, како и во нормализацијата на дијалогот со Косово.
Распишани меѓународни потерници по Груби и Бајрами
Министерството за внатрешни работи распиша меѓународни потерници за поранешниот вицепремиер Артан Груби и директорот на Државна Лотарија Перпарим Бајрами кои се товарат за проневера на околу осум милиони евра од Државна лотарија.
Јавното обвинителство на 17 декември соопшти дека ќе побара од Министерството за внатрешни работи да распише потерница по овие две лица на кои Основноот кривичен суд им определи мерка притвор од 30 дена.
Двете лица се недостапни за органите на прогонот.
Груби во неделата преку објава на Фејсбук напиша дека е во приватна посета на Косово и дека за тоа е известено неговото лично полициско обезбедување. Тој беше ставен на „црната листа“ на Стејт департментот, објавена на 9 декември, поради вмешаност во значителна корупција, политичко мешање и обиди за оцрнување на судството.
Премиерот Христијан Мицкоски деновиве изјави дека и Артан Груби и Перпарим Бајрами не се наоѓаат на територија на Северна Македонија.
За Груби рече дека „заедно со уште едно лице, стопанственик во возило со дипломатски таблички ја напуштил Македонија и последно се упатил кон нашиот северен сосед Косово“. За екс директорот на Државна лотарија, Перпарим Бајрами рече дека подолго време не се наоѓал во државата.
Во врска со истрагата за проневера во Државна лотарија, осомничени се повеќе лица, меѓу кои поранешен премиер и прв вицепремиер, поранешен генерален секретар и државни службеници.
Груби е член на опозициската Демократска унија за интеграција (ДУИ), поранешен пратеник и вицепремиер во претходната влада на СДСМ и ДУИ.
Шефот на Советот на Европа во Грузија поради протестите
Шефот на Советот на Европа Ален Берсет на 18 декември отпатува за Грузија поради тековните протести против владејачката партија Грузиски сон по нејзината еднострана одлука да ги одложи преговорите со Европската Унија (ЕУ).
Демонстрантите, исто така, повикаа на нови избори по наводите за изборна измама за време на парламентарните избори во октомври, чии резултати опозицијата одби да ги признае поради обвинувањата дека Грузиски сон ги наместил изборите за да остане на власт.
Берсет во изјавата рече дека неговата посета има за цел да потврди дали условите за континуирана соработка меѓу континенталната организација за човекови права и грузиската влада се уште се исполнети откако полицијата употреби прекумерно насилство врз мирните демонстранти.
Безбедносните сили повеќе од три недели ги тераат демонстрантите, приведувајќи и ранувајќи десетици луѓе кои ја обвинуваат владата дека ја турка Грузија подалеку од ЕУ и поблиску до Русија.
„Како земја-членка на Советот на Европа од 1999 година, Грузија е обврзана да ги почитува своите основни обврски: демократија, заштита на човековите права и владеење на правото“, рече Берсет во изјавата објавена пред посетата.
„Во сегашниот тензичен и загрижувачки контекст, Советот на Европа ги повикува сите страни да избегнат каква било ескалација на тензиите. Ги повикува властите да се воздржат од непропорционална употреба на сила и да ги почитуваат основните слободи, особено слободата на изразување и собирање,“ рече Берсет.
„Овие принципи се клучни за гарантирање на стабилноста на земјата и исполнување на очекувањата на грузискиот народ“, додаде тој.
На власт од 2012 година, Грузиски сон беше основан од милијардерот и поранешен премиер Биџина Иванишвили, познат по неговите пријателски односи со Русија.
Грузија доби статус на кандидат за членство во ЕУ во декември минатата година, но односите со Брисел беа затегнати во последните месеци по усвојувањето на контроверзниот закон за „странски агенти“ во мај.
Критичарите велат дека законот им се заканува на медиумите и граѓанските групи и го отсликува рускиот закон што го користи Кремљ за да ги задуши политичките противници и граѓанското општество.
Откако владејачката партија Грузиски сон прогласи победа на изборите на 26 октомври за кои прозападната опозиција и грузиската претседателка Саломе Зурабишвили велат дека биле наместени со помош на Москва, протестите повторно се разгореа и се интензивираа откако владата соопшти дека ги прекинува разговорите со Брисел за кандидатурата на Грузија за влез во ЕУ до 2028 година.
Уапсен е осомничениот за атентатот на генерал Кирилов
Руските власти на 18 декември објавија дека уапсиле државјанин на Узбекистан кој признал дека поставил експлозивна направа во која загина висок руски офицер.
Генерал-полковник Игор Кирилов и неговиот помошник беа убиени од бомба скриена во скутер пред влезот на зграда во Москва рано на 17 декември.
Иако ниту еден поединец или група официјално не ја презеде одговорноста за убиството, извор од украинската безбедносна служба СБУ за РСЕ изјави дека експлозијата била резултат на специјална операција на СБУ.
Руската Федерална служба за безбедност (ФСБ) во соопштение од 18 декември наведе дека неименуваниот осомничен бил регрутиран и обучен од украинските специјални служби.
ФСБ објави дека осомничениот, по инструкции од Украина, „пристигнал во Москва, добил рачно изработена експлозивна направа со голема моќност и ја ставил на електричен скутер, кој го паркирал во близина на влезот во куќата на генерал Игор Кирилов“.
Во соопштението се наведува дека осомничениот ја активирал бомбата кога Кирилов и неговиот помошник излегувале од зградата.
„Неименуваниот осомничен, кој е роден во 1995 година, добил 100 000 долари за убиството, како и престој во европска земја“, се вели во соопштението и се додава дека на осомничениот му се заканува доживотен затвор за наводното кривично дело.
„Украинските специјалци вклучени во организацијата на терористичкиот напад ќе бидат пронајдени и ќе ја добијат заслужената казна“, соопшти ФСБ.
Кирилов е највисокиот руски воен офицер кој е убиен во очигледен атентат од почетокот на руската инвазија на Украина во февруари 2022 година.
Убиството на Кирилов доаѓа ден откако СБУ објави дека украинските обвинители го обвинија дека е одговорен за употреба на хемиско оружје против украинските војници за време на војната што започна со руската инвазија на Украина.
СБУ соопшти дека руските сили користеле хемиско оружје речиси 5000 пати за време на војната во Украина под водство на Кирилов. Тврдењето не можеше да се потврди независно.
Руските трупи за нуклеарна, биолошка и хемиска заштита (РКхБЗ) се специјални сили кои дејствуваат во услови на радиоактивна, хемиска и биолошка контаминација.
Кирилов е еден од бројните руски офицери и провоени фигури кои се убиени во Русија и делови од Украина под руска окупација. Неговата смрт дојде една недела откако висок функционер на руска компанија која развива крстосувачки ракети користени од Москва во војната, наводно, бил застрелан надвор од главниот град.
Мултимедија
Најпосетени
Што треба да знаете