Достапни линкови

Вести

Во геополитичкиот пристап на ЕУ, проширувањето има централна улога, вели Борел

Високиот претставник за заедничка надворешна и безбедносна политика на Унијата, Жосеп Борел
Високиот претставник за заедничка надворешна и безбедносна политика на Унијата, Жосеп Борел

Јасен став на Европската комисија е дека проширувањето им централна улога во геополитичкиот пристап на ЕУ, порача денеска високиот претставник за заедничка надворешна и безбедносна политика на Унијата, Жосеп Борел при презентацијата на Пакетот извештаи за проширувањето.

„Граѓаните очекуваат од Европската Унија да дејствува со цел да се гарантира стабилноста и соработката во нашето соседство. Ако тоа не можеме да го сториме во нашето најблиско соседство, тешко ре да се верува дека тоа ќе успееме да го направиме во подалечните делови од светот, нагласи Борел, додавајќи дека Европската Унија нема да биде само набљудувач на настаните.

На заедничката прес-конференција со еврокомесарот за проширување и соседска политика, Борел нагласи дека во изминативе пет години се соочивме со предизвици без преседан во сферата на здравството, животната средина и безбедноста, а речиси пред 1.000 дена Русија ја започна целосната агресија врз Украина.

„Русија претставува егзистенцијална закана за Европа, повеќе од кога било до сега, и членството во ЕУ стана стратешки избор. Алтернативите (на членството) може да бидат полесни на краток рок, но она што е лесно на краток рок, може да донесе тешкотии на долг рок“, порача Борел.

Тој нагласи дека она што е наведено во извештаите се базира на индивидуалните достигнувања на земјите аспиранти за членство и нивните заслуги, чиј темел пред се е владеењето на правото.

„Во изминатите пет години пристапните преговори се вратија на врвот на приоритетите на Европската комисија. Во 2019 година имаше пет кандидати за членство, а денес има девет земји кандидати и еден потенцијален кандидат, што ги прави 10, односно двојно повеќе. Тоа покажува дека Европската Унија дејствува како магнет, привлекувајќи луѓе и држави“, истакна Борел.

Според него, постепената интеграција донесе резултати, па така земјите вклучени во пристапниот процес веќе имаат видлива корист од тоа.

„Тоа значи дека не мора да чекате до крајот за да ги добиете сите придобивки (од членството), туку тоа е процес низ кој има видливи придобивки кои граѓаните ги чувствуваат секојдневно, рече Борел, додавајќи дека тоа вклучува пристап до програмата Еразмус+, тоа што сите граѓани од Западниот Балкан може да патуваат во ЕУ без визи, како и Планот за раст на регионот и инструментите за поддршка на Молдавија и Украина, со кои се наградуваат реформите, од кои најважно е владеењето на правото“, истакна Борел.

Тој посочи дека ЕУ се обидува да воспостави посилни врски со кандидатите за членство во сферата на енергетската и безбедносната политики, со цел да се одбранат европските вредности, да се зачува регионалната стабилност и да се заштити глобалниот поредок.

„Нашата Унија не треба да биде само поголема, туку и посилна. Можете да станете поголеми, но тоа не значи автоматски дека сте и посилни. Ние го сакаме и едното и другото. Сакаме да ги интегрираме нашите соседи и сите заедно да бидеме посилни“, рече високиот претставник на ЕУ.

Борел посочи дека во услови на руската агресија врз Украина, не може да развивате односи со Русија како се да е нормално, а во исто време да сакате членство во ЕУ, бидејќи не може и едното и другото.

Според него, во изминативе години има значително усогласување на кандидатите за членство со заедничката надворешна и безбедносна политика на ЕУ, што е показател дека тие ги споделуваат европските вредности и геополитички цели.

„Некои наши партнери се целосно усогласени со нашата заедничката надворешна и безбедносна политика. Би можел да споменам Македонија, Албанија, Црна Гора, Босна и Херцеговина и Косово, кое доброволно се усогласува“, потенцира Борел.

Вархеји, од своја страна, нагласи дека актуелна Европска комисија работеше напорно да го врати проширувањето како еден од трите нејзини приоритети и тоа не само да се дискутира за тоа, туку и да се оствари напредок.

„Проширувањето не е поврзано само со промената на нашето геополитичко опкружување, туку тоа е и во интерес на ЕУ, истакна Вархеји, додавајќи дека членството во Унијата е долгорочна гаранција за мир, стабилност, безбедност и просперитет.

Тој нагласи дека со измената на метедологијата за членство извршена во 2020, ЕУ направи многу значајна промена во пристапот и го врати кредибилитетот на процесот, кој се загуби негде попатно, правејќи го предвидлив со ставот дека ако има напредок од едната, ќе го има и од другата страна.

„Врз основа на тоа можеме да кажеме дека направиме многу. Не само што имаме нов земји кандидати за членство, туку и шест земји кои преговараат, а може да им се приклучи и седма ако Советот донесе одлука за старт на преговорите со БиХ“, рече Вархеји.

Според него, сето ова е видлив напредок и врз основа на тоа до крајот на мандатот на новата Европска комисија би можеле да очекуваме ново проширување на Унијата.

Тој посочи и дека паралелно со ова, ЕУ работи и на намалување на економско-социјалниот јаз меѓу земјите кандидати и членките на Унијата, за што се одвоени 30 милијарди евра само за земјите од Западниот Балкан, што претставува една третина од БДП на регионот.

„Не само што е потребно ЕУ да биде силна, туку треба и да ја донесе Европа во соседните региони“, рече Вархеји, потенцирајќи дека за таа цел е подготвен и Планот за раст на Западниот Балкан, како и алатки за поддршка на Молдавија и Украина, што треба да им помогне на овие земји да ги спроведат потребните реформи и да бидат подготвени за членство во ЕУ до крајот на мандатот на новата Комисија, кој завршува кон крајот на 2029 година.

Пакетот извештаи за проширувањето ја оценува усогласеноста на земјите кандидати и потенцијални кандидати за членство во ЕУ со Копенхашките критериуми, кои се однесуваат на стабилност на институциите кои ги гарантираат демократијата, владеењето на правото, почитувањето на човекови права и заштита на малцинствата, потоа одржувањето на функционална пазарна економија и нејзината способност за справување со конкурентскиот притисок и пазарните сили во ЕУ, како и капацитетите да се преземат обврските од членството, вклучително и за ефикасно спроведување на правилата, стандардите и политиките на ЕУ.

Пакетот за проширување ги дефинира експлицитно оние реформи што треба да ги преземат земјите опфатени со пристапниот процес за да станат членки на ЕУ и информира за нивниот напредок на патот кон членство во Унијата.

Во документот се прави и преглед на спроведувањето на клучните политички и економски реформи од страна на аспирантите за членство и им се даваат јасни препораки за следниот период.

види ги сите денешни вести

Ангеловска-Бежоска: Стабилноста на денарот е загарантирана, се очекува стабилизирање на инфлацијата

Анита Ангеловска-Бежоска, гувернерка на Народната банка на РСМ
Анита Ангеловска-Бежоска, гувернерка на Народната банка на РСМ

Стабилноста на денарот е загарантирана, а девизните резерви годинава се околу 40 отсто над нивото од периодот пред пандемијата, вели гувернерката на Народната банка Анита Ангеловска-Бежоска во интервју за Македонската телевизија. Таа додава дека се очекува постепено стабилизирање на инфлацијата и следната година.

Гувернерката, како што информира Народна банка, нагласила дека НБ преку своите мерки успеала да ја одржи макроекономската стабилност, како и стабилноста на курсот на домашната валута во однос на еврото.

Говорејќи за нивото на девизните резерви, како главен инструмент за одржување на стабилноста на курсот, гувернерката посочува дека тоа е значително повисоко во однос на претпандемичниот период и нагласи дека се должи на постојаниот откуп на девизи од страна на Народната банка на девизниот пазар во изминатите две години.

Во однос на инфлацијата, гувернерката истакнува дека по просечната инфлација од 9,4 отсто минатата година, таа во првите десет месеци од оваа година изнесува 3,4 отсто и дека се очекува натамошно постепено забавување и следната година. Сепак, гувернерката посочува и на одредени ризици.

„Важно е да се истакне дека цените на примарните производи се под значително влијание на геополитичките случувања, а тој дел сè уште е ранлив, постои голема неизвесност и потребно е големо внимание. Дополнителни извори на ризици се секако домашните фактори, особено пазарот на трудот, на кој треба да му обрнеме особено внимание за да не се соочиме со нови бранови на инфлациски движења“, вели Ангеловска-Бежоска.

Гувернерката истакнува дека поставеноста на монетарната политика и во иднина ќе биде условена од инфлацијата и девизниот пазар.

Сè уште не е позната причината за авионската несреќа во Казахстан, истрагата продолжува

Претседателот на Казахстанскиот Сенат на 26 декември изјави дека се уште не е позната причината за падот на авионот на Азербејџан ерлајнс на северот на Казахстан.

„Ниту една од овие земји - ниту Азербејџан, ниту Русија, ниту Казахстан - не е заинтересирана да крие информации. Сите информации ќе бидат достапни за јавноста“, рече Ашимбаев Маулен, пренесе Ројтерс.

Патнички авион „Ембраер“ се урна на 25 декември во близина на градот Актау во Казахстан, при што загинаа 38 лица.

Дописникот на Радио Слободна Европа (РСЕ) Ајнур Сапарова го посети селото Саикн Шапагатов во регионот Мангистау, местото на падот на патничкиот авион.

Полицијата која ја надгледува областа изјави дека „истрагата е во тек“ и го ограничи пристапот до местото на несреќата. Присутни беа експерти од азербејџанското Министерство за вонредни ситуации, но одбија да дадат изјави.

Во авионот кој летал од главниот град на Азербејџан Баку за Грозни во руската република Чеченија имало 67 лица.

Од се уште непознати причини, леталото скршнало кон Каспиското Море непосредно пред приодот за слетување, а подоцна се урнал во близина на крајбрежниот град Актау.

Заменик-премиерот на Казахстан Канат Бозимбаев на 25 декември изјави дека 38 лица загинале, а 29 преживеани се здобиле со повреди, многумина од нив со тешки изгореници.

Денеска (26 декември) во Азербејџан е национален ден на жалост.

Знамињата во Азербејџан се на половина копје, објави казахстанската новинска агенција Tengrinews, цитирајќи локални медиуми, додека културните настани закажани за 26 декември во театрите и концертните сали се одложени.

„Телата на починатите патници и членови на екипажот се враќаат во Азербејџан“, се наведува во заедничката изјава на авиокомпанијата и Министерството за вонредни состојби на Азербејџан на мрежата X.

Според Tengrinews, меѓу жртвите има и руски, азербејџански и киргистански државјани.

Девет повредени руски патници во тешка состојба, меѓу кои и едно дете, се пренесени со специјален авион за помош во Москва, пренесе руската државна новинска агенција Тасс.

Бајден му нареди на Пентагон да продолжи со испораката на оружје за Украина

Џо Бајден
Џо Бајден

Американскиот претседател во заминување Џо Бајден побара од Министерството за одбрана да продолжи со големи испораки на оружје за Украина и го осуди рускиот божиќен напад врз некои украински градови и енергетскиот систем на земјата.

„Целта на овој срамен напад беше да се прекине пристапот на Украинците до греење и електрична енергија во текот на зимата и да се загрози безбедноста на нивната мрежа“, рече Бајден.

Во раните божиќни часови на 25 декември, Русија лансираше бранови ракети и беспилотни летала врз украинските градови и критичната енергетска инфраструктура.

„Во последниве месеци, Соединетите Држави испорачаа стотици проектили за противвоздушна одбрана на Украина, а уште повеќе се на пат. Наредив Министерството за одбрана да продолжи да испорачува оружје за Украина, а САД ќе продолжат неуморно да работат на зајакнување позицијата на Украина во нејзината одбрана од руските сили“, се наведува во соопштението објавено од Белата куќа.

Од руската инвазија на Украина во 2022 година, Вашингтон одвои 175 милијарди долари помош за Украина.

„Да бидам јасен: украинскиот народ заслужува да живее во мир и безбедност, а Соединетите Држави и меѓународната заедница мора да продолжат да стојат покрај Украина се додека таа не победи над руската агресија“, рече Бајден.

На 24 декември Русија го нападна украинскиот енергетски систем во некои градови со крстосувачки и балистички ракети и беспилотни летала, соопштија украинските власти.

Најмалку три лица беа ранети во тие напади во североисточниот регион Харкив, кој беше нападнат со руски балистички ракети.

Украинскиот претседател Володимир Зеленски го осуди нападот како „нехуман“ и ја обвини Москва дека се обидува да предизвика тотален „мрак“ во Украина.

Полициски час во Хомс, убиени 14 сириски полицајци

илустрација
илустрација

Четиринаесет припадници на сириската полиција се убиени за време на судирите со силите лојални на поранешниот претседател Башар ал Асад во провинцијата Тартус, соопшти преодната администрација.

Новиот сириски министер за внатрешни работи на Телеграм објави дека и 10 полицајци биле ранети од, како што ги нарече, „остатоците“ од владата на Асад во Тартус.

Тој додаде дека ќе се справи со секој кој ќе се осмели да ја поткопа безбедноста на Сирија или да ги загрози животите на нејзините граѓани.

Сириската полиција воведе полициски час во текот на ноќта (26 декември) во градот Хомс, објавија државните медиуми, по немирите поврзани со протестите што жителите им ги припишуваат на припадниците на малцинските верски заедници.

Некои жители ги поврзуваат демонстрациите со притисок и насилство насочено во последните денови против припадниците на алавитското малцинство, секта која се смета за лојална на поранешниот претседател Башар ал Асад, кој беше соборен од сунитските исламистички бунтовници на 8 декември.

Помали демонстрации беа одржани и во други области во близина на сирискиот брег, каде што живее најголемиот дел од алавитското малцинство во земјата, вклучувајќи го и градот Тартус.

Демонстрациите се одржаа околу времето кога на социјалните мрежи почнаа да кружат видео снимки од пожар во храм на алавити во градот Алепо, при што вооружени мажи влегуваа и позираа во близина на човечки тела.

Министерството за внатрешни работи на својот официјален профил на Телеграм објави дека видеото е од бунтовничката офанзива на Алепо кон крајот на ноември, а насилството го извршиле непознати групи. Исто така, објави дека некои членови на поранешниот режим ги нападнале силите на Министерството за внатрешни работи во крајбрежниот регион на Сирија во средата и дека нападот резултирал со неколку жртви и повредени.

Јужнокорејската опозиција ќе поднесе барање за импичмент на привремениот претседател

Привремениот претседател на Јужна Кореја, Хан Док-су
Привремениот претседател на Јужна Кореја, Хан Док-су

Главната опозициска партија во Јужна Кореја, Демократската партија, денеска (26 декември) ќе поднесе барање за импичмент на привремениот претседател Хан Дак-су, кој истовремено е и премиер, пренесе јужнокорејската новинска агенција Јонхап.

Партијата соопшти дека целта е гласањето за импичмент да се одржи утре, 27 декември.

Претходно, со ваква процедура беше сменет од функцијата претседателот Јун Сук-јеол, кој на 3 декември прогласи воена состојба во земјата. Тоа беше причина пратениците да гласаат за негово отстранување.

Иако е суспендиран, Јун останува на функцијата, а Уставниот суд ќе одлучи дали ќе го смени во следните шест месеци. Доколку биде сменет од функцијата, ќе бидат распишани вонредни избори.

Јун стана вториот претседател во историјата на Јужна Кореја кој беше успешно отповикан.

Најмалку 10 загинати во израелски напади во Појасот Газа

Појас Газа
Појас Газа

Најмалку 10 лица загинаа, а десетици се ранети во израелските напади врз Појасот Газа извршени доцна синоќа, соопштија локални медицински лица.

Пет лица загинале, а 20 се повредени во израелски воздушен напад врз станбен објект во населбата Зејтун во градот Газа, соопштија медицинските лица.

Во друг напад, пет новинари беа убиени кога нивното комбе беше погодено во областа на болницата Ал Авда. Новинарите работеа за телевизијата Ал Кудс Ал Јум, поврзана со Хамас.

Палестинските медиуми и локални известувачи рекоа дека комбето имало ознаки за медиумско превозно средство и го користеле новинари кои известуваат за ситуацијата во болницата и бегалскиот камп Нусејрат.

Палестинската исламистичка група Хамас и Израел вчера (25 декември) разменија обвинувања за неуспехот на напорите да се постигне договор за прекин на огнот и покрај напредокот постигнат во изминатите денови.

Косовскиот избирачки совет за жалби и наложи на Изборната комисија да ја потврди Српска листа

Српска листа - илустрација
Српска листа - илустрација

Избоирачкиот совет за жалби и претставки во средата ја укина одлуката на Централната изборна комисија (ЦИК) и и наложи да го одобри учеството на Српската листа на парламентарните избори во февруари.

ЦИК во понеделникот одби да ја потврди изборната листа на Српската листа, најголемата партија на Србите во Косово која ја има поддршката од српските власти за учество на изборите на 9 февруари, бидејќи претставници на владејачката партија, Себе - Движењето одлучност, во комисијата се спротивстави на верификацијата на истата партија, наведувајќи дека не ја признава државата Косово.

Изборачкиот совет за жалби и претставки во своето решение објавено во средата наведува дека Управата за регистрација, верификација и финансиска контрола на политичките субјекти препорачала проверка на Српската листа во согласност со Законот за општите избори и другите правила на ЦИК.

„Се укинува известувањето на Централната изборна комисија од 23 декември 2024 година и на ЦИК и се наложува по препорака на Управата за регистрација, верификација и финансиска контрола да го верификува политичкиот субјект Српски листа и кандидатите на тој политички субјект“, се наведува. решението што го објави Комисијата за жалби и претставки.

Српска листа, која поднесе жалба на одлуката на ЦИК, како одговор на наредбата на Избирачкиот совет изјави дека ги исполнила сите законски процедури

„Обидот за елиминирање на Српската листа од изборниот процес и изборниот инженеринг беше направен со цел да се фаворизира Курти (премиерот на Косово Албин) подобните Срби, како и дека сè е спроведено директно под негова наредба и политички мотивирано. наведе Српската листа, додавајќи дека „останува да се види дали ЦИК ќе продолжи да го крши законот и сопствените прописи и да дејствува под директен политички притисок од властите во Приштина“.

Според одлуката на Избирачкиот совет за жалби и претставки, Српската листа ги исполнила критериумите по доставување на „политичка изјава“, листа на кандидати и пријава за секој кандидат.

Судискиот совет соопшти дека, според Законот за избори, „ЦИК го заверува политичкиот субјект со право на учество доколку поднесе пријава на пропишаниот образец и на датумот утврден со деловникот на ЦИК“.

„Во конкретниот случај, Комисијата потврди дека Српската листа доставила пополнета апликација, согласно членовите 16 и 17 од Законот за општи избори, а ЦИК е должна да го потврди како завршен секој политички субјект кој ги исполнува законските услови. во случајов по Српска листа“, се вели во одлуката на избирачкиот одбор за жалби и поплаки.

САД, Германија и Европската унија изразија загриженост поради одлуката на ЦИК да не ја верификува изборната листа на Српска листа.

Познавачите на политичките настани во Косово по одлуката на ЦИК за РСЕ изјавија дека одлуката за неверификација на списокот на Српската листа е дел од предизборната кампања и предупредија дека Избирачкиот совет за жалби и поплаки ќе донесе одлука во корист на Српската листа и ја обврзуваат ЦИК да ја верификува таа партија.

Српската листа најави дека ќе учествува на изборите на 9 февруари по периодот на бојкот на политичките процеси на Косово.

Во 2022 година, членовите на т партијата колективно поднесоа оставки од институциите на Косово, како знак на противење на одлуките на косовските власти за проширување на јурисдикцијата на целата територија на земјата.

Поранешниот потпретседател на таа партија, Милан Радоичиќ, ја презеде одговорноста за нападот на 24 септември минатата година во Бањска кај Звечани, кога група вооружени Срби уби припадник на косовската полиција.

Косовските власти овој напад го сметаат за терористички акт и ја обвинуваат Србија за организирање и извршување, што Белград го демантира.

Членот на ЦИК од движењето „Самоопределување“, Сами Куртеши, на седницата во понеделникот рече дека Српската листа никогаш не го осудила нападот во Бањска и дека никогаш не се оградила од „терористичките акти што се случија на Косово“.

Мицкоски: Злоупотребите во Државна лотарија се поголеми од осум милиони евра

Христијан Мицкоски - премиер
Христијан Мицкоски - премиер

Злоупотребите направени во Државната лотарија се многу повеќе од осум милиони евра, изјави денеска премиерот Христијан Мицкоски, не откривајќи повеќе детали. Мицкоски одби да ги коментира гласините во јавноста дека парите злоупотребени од државното акционерско друштво се инвестирани во криптовалути.

Лидерот на СДСМ Венко Филипче, пак, денеска обвини дека ВМРО-ДПМНЕ и ДУИ се договориле Груби да избега, наведувајќи дека сомневањата му се потврдиле по, како што рече, „контроверзните соопштенија на власта“.

„Прво беше соопштено дека заминал со дипломатско возило, па потоа дека ја поминал границата пеш и потоа дека не работеле камерите кои, рече, „знаеме дека не работат на батерии“. Сето тоа граѓаните го слушаат и секој здраворазумен ќе се посомнева дека има некаква позадина во сето тоа“, рече Филипче.

По поранешниот директор на Државна лотарија Перпарим Бајрами и екс вицепремиерот Артан Груби се трага по меѓународна потерница.

За двајцата, Кривичниот суд во отсуство им определи мерка притвор во траење од 30 дена, која ќе стапи во сила веднаш штом двајцата бидат уапсени.

Пред една недела, РСЕ објави дека истрагите за Државна лотарија не запираат по акцијата на МВР и ОЈО за случајот за набавката на ВЛТ апаратите. Институциите паралелно работат и на предметите за веќе раскинатиот закуп на деловен простор во Визбегово тежок 2,6 милиони евра и тендерите во акционерското друштво.

Антоанета Димовска не планира да се повлече од УО на Академијата за судии и јавни обвинители

Илустрација
Илустрација

Судијката Антоанета Димовска не размислува да се повлече од Управниот одбор на Академијата за судии и јавни обвинители затоа што според неа нема судир на интереси.

На денешната седница на Судскиот совет, Димовска изјави дека не размислува да се повлече и да даде оставка од членството во Управниот одбор на Академијата за судии и јавни обвинители по дописот од ДКСК за наводен судир на интереси, бидејќи смета дека не е повреден законот и нема судир на интереси.

„Доколку имав судир на интереси, доколку имаше забрана за мое членување, овде може да дискутираме дали сум јас судија или не. Јас сум судија, но во мирување, а никаде во законот нема забрана дека судија кому му е во мирување функцијата, не може да биде член на УО. Досегашната пракса да членуваат судии кои биле членови на Судскиот совет и на УО тоа го потврдува. Принципиелно не се повлекувам затоа што одговорно тврдам пред јавноста дека немам никаков судир на интереси. Можеби таму има некои членови кои имаат судир на интереси, тоа е нивна работа. Немам дете кое ми е во Академијата, немам никаква причина да не бидам член“, рече Димовска.

Претходно оставка од УО во Академијата даде Ханив Зендели.

Според Димовска, Зендели се повлечол и тоа е негова лична одлука, но, вели, не треба да навлегуваат во нејзините причини, затоа што не го прекршила законот.

„Доколку сметате дека треба да ме отповикате, тоа е ваше право. Доколку сметате дека треба да сум отповикана, ставете ја како точка на дневен ред, но јас лично сметам и тврдам дека нема причина“, подвлече судиката Димовска.

Судијата Александар Камбовски изјави дека очекувал двајцата членови од Судскиот совет да се повлечат од УО на Академијата.

Според него, не станува збор за прекршување или за судир на интереси, оти тоа го констатирале, но оти со повлекувањето само на едниот член, смета дека ќе се прати порака за неединственост во Судскиот совет, односно дека некои членови сметаат дека постои прекршување или судир на интереси, а други дека не постои.

Судиката Весна Дамева, пак, кажа дека оставката на Зендели, на минатата седница била прифатена и оти таа се смета за личен чин, и оти не е поради незаконитост или слично.

На 29 ноември започна со работа новиот состав на Управниот одбор (УО) на Академијата на судии и јавни обвинители, во атмосфера во која се оспоруваше мандатот на двајца нови членови како противзаконски, како и по низа скандали што ја следеа оваа институција во изминатите години.

Државната комисија за спречување на корупцијата(ДКСК) двапати во ноември ги повика Судскиот совет и Советот на обвинители да ги отповикаат членовите што ги именуваа во Управниот одбор на Академијата на судии и јавни обвинители затоа што смета дека именувањето е незаконско.

Хамас и Израел со меѓусебни обвинувања за договорот за прекин на огнот во Газа

Слика од кампот на раселените лица во градот Газа, 11 декември 2024 година.
Слика од кампот на раселените лица во градот Газа, 11 декември 2024 година.

Израел и палестинската радикална група Хамас во средата разменија обвинувања за одложување на финализирањето на договорот за прекин на огнот и ослободувањето на заложниците од Појасот Газа и покрај напорите на посредниците да постигнат договор во последната рунда разговори.

Последниве денови во Доха со посредство на Катар, Египет и САД се одржаа индиректни преговори меѓу Израел и Хамас, коj САД и ЕУ ja сметаат за терористичка организација.

Меѓутоа, во средата меѓусебно се обвинија дека ставаат пречки на патот до договор.

„Преговорите за прекин на огнот и размена на затвореници продолжуваат во Доха со посредство на Катар и Египет на сериозен начин... но окупацијата (Израел) постави нови услови во однос на повлекувањето на трупите, прекинот на огнот, затворениците и враќањето на раселените лица, што е одложено да се постигне договор“, се вели во соопштението на Хамас.

Хамас не ги прецизираше условите поставени од Израел.

Израел брзо ги отфрли обвинувањата, велејќи дека палестинската милитантна група е таа што создава „нови пречки“ за договорот.

„Терористичката организација Хамас повторно лаже со тоа што се откажува од веќе постигнатите договори и продолжува да создава нови пречки во преговорите“, се вели во соопштението од кабинетот на премиерот Бенјамин Нетанјаху.

Размената на обвинувања дојде кога Нетанјаху во понеделникот пред израелскиот парламент изјави дека има „извесен напредок“ во разговорите. Неговата канцеларија во вторникот соопшти дека израелските претставници се вратиле од Катар по „значајни преговори“.

Минатата недела Хамас и две други палестински милитантни групи - Исламскиот џихад и левичарскиот Народен фронт за ослободување на Палестина во ретка заедничка изјава рекоа дека договорот за прекин на огнот е „поблиску од кога било“, под услов Израел да не наметне нови услови.

Во средата, Нетанјаху беше повикан од некои од роднините на заложниците кои сè уште се држат во Појасот Газа да постигнат договор за нивното враќање дома.

„Време е да ги вратиме, Нетанјаху. Од тебе зависи... Време е, не чекај“, рече на плоштадот во Тел Авив Шарон Шараби, чии двајца браќа беа киднапирани за време на нападот на Хамас на 7 октомври минатата година.

Израелската армија потврди дека еден од двајцата киднапирани браќа починал во заробеништво.

Напорите да се постигне примирје и договор за ослободување на заложниците постојано пропаднаа поради спорни прашања.

И покрај бројните рунди на индиректни преговори, во повеќе од 14 месеци војна, Израел и Хамас се договорија само за едно примирје кое траеше една недела на крајот на 2023 година.

Тоа примирје овозможи ослободување на 80 Израелци кои ги држат милитантите во Газа во замена за 240 Палестинци кои се држат во израелските затвори.

Уште 25 заложници, главно тајландски работници на фарма, исто така беа ослободени од заробеништво.

Преговорите оттогаш се соочија со неколку предизвици, а главната точка на несогласување беше воспоставувањето траен прекин на огнот во Појасот Газа.

Друго нерешено прашање е управувањето со повоена Газа, кое останува силно оспорувано, исто така во рамките на палестинското раководство.

Израел постојано изјави дека нема да дозволи Хамас никогаш повеќе да владее со територијата.

Војната во Појасот Газа започна на 7 октомври 2023 година, со напад испровоциран од Хамас врз Израел, кога, според израелските податоци, загинаа околу 1.200 луѓе, додека милитантите заробија 251 заложник. Уште 96 заложници се во Газа, од кои 34, според војската, се мртви.

Во израелските воени операции во Појасот Газа, според властите на таа територија контролирана од Хамас, загинале повеќе од 45.300 луѓе.

Вчитај повеќе

XS
SM
MD
LG