Безбедносниот кабинет на израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху со големо мнозинство го одобри договорот за прекин на огнот со Хезболах, соопшти канцеларијата на Нетанјаху на денеска (26 ноември), означувајќи голем чекор кон мир меѓу Израел и милитантите на Хезболах поддржани од Иран.

Овој потег веднаш беше поздравен од американскиот претседател Џо Бајден, кој рече дека тоа претставува нов почеток за Либан и покажува дека мирот е можен по речиси 14 месеци прекугранични борби кои принудија десетици илјади Израелци да избегаат и во кои беа убиени илјадници Либанци.

Кабинетот на Нетанјаху соопшти дека планот бил одобрен со 10-1 разлика. Претходно, Нетанјаху го бранеше договорот за прекин на огнот бидејќи му препорача на неговиот безбедносен кабинет да го усвои планот, ветувајќи дека ќе го нападне Хезболах силно ако го прекрши очекуваниот договор.

Во часовите пред состанокот, Израел го изведе најинтензивниот бран напади во Бејрут и неговите јужни предградија и издаде рекорден број предупредувања за евакуација.

Во телевизиско обраќање, Нетанјаху не кажа колку долго ќе трае примирјето, но истакна дека должината на прекинот на огнот „зависи од она што се случува во Либан“.

Тој додаде: „Ако Хезболах го прекрши договорот и се обиде повторно да се вооружи, ние ќе нападнеме. Ако тие се обидат да ги обноват терористичките активности во близина на границата, ние ќе нападнеме. Ако лансираат ракета, ископаат тунел или внесат камион со проектили, ние ќе нападнеме“.

Прекинот на огнот би го означил првиот голем чекор кон ставање крај на насилството предизвикано од нападот врз Израел на 7 октомври 2023 година, од страна на Хамас – од САД и ЕУ означена како терористичка организација.

Бајден рече дека, според договорот постигнат меѓу Израел и Хезболах, прекинот на огнот ќе стапи на сила во 4 часот по локално време на 27 ноември. Тој нагласи дека Израел го задржува правото да ги продолжи операциите во Либан доколку Хезболах ги прекрши условите на примирјето.

„Ова е дизајнирано да биде траен прекин на непријателствата“, рече Бајден во Белата куќа веднаш откако Нетанјаху го објави одобрувањето на примирјето од безбедносниот кабинет. Доколку некоја страна ги прекрши условите од договорот, „Израел го задржува правото на самоодбрана“.

Тој рече дека во текот на следните 60 дена цивилите од двете страни ќе можат безбедно да се вратат во своите заедници. Договорот бара израелските трупи да се повлечат од јужен Либан и либанската армија да се распореди во регионот, додека Хезболах ќе го прекине своето вооружено присуство долж границата јужно од реката Литани.

Либанскиот премиер Наџиб Микати го поздрави прекинот на огнот и рече дека тоа е „фундаментален чекор кон воспоставување смиреност и стабилност во Либан“.

Примирјето не се однесува на војната во Газа, но Бајден рече дека овој конфликт заслужува договор за прекин на огнот.

Нетанјаху рече дека Израел сега ќе ги фокусира своите напори кон милитантите на Хамас и неговата најголема безбедносна грижа, Иран.

„Од вториот ден од војната, Хамас сметаше на Хезболах да се бори покрај него. Со Хезболах надвор од сликата, Хамас е оставен сам на себе. Ќе го зголемиме притисокот врз Хамас и тоа ќе ни помогне во нашата света мисија да ги ослободиме нашите заложници“, рече тој.

Американскиот државен секретар Антони Блинкен претходно изјави дека прекинот на огнот ќе спаси животи и средства за живот во Либан и во Израел.

„Ќе направи голема разлика во создавањето услови што ќе им овозможат на луѓето безбедно да се вратат во своите домови во северен Израел и во јужен Либан“, рече Блинкен на брифингот на крајот од состанокот на министрите за надворешни работи на Г7 во Фиуџи, Италија.

Тој рече дека исто така верува оти деескалирањето на тензиите може да помогне да се стави крај на конфликтот во Газа, давајќи му до знаење на Хамас дека не може да смета на други фронтови кои се отвораат во војната.

„Во однос на самата Газа, исто така мислам дека ова може да има значително влијание… Затоа што една од работите што Хамас ја бара од првиот ден е да ги привлече другите во борбата, да создаде повеќе фронтови, да се увери дека Израел мора да се бори на цела низа различни места“, рече Блинкен.

Во војната се убиени најмалку 3.799 луѓе во Либан од октомври 2023 година, според либанското Министерство за здравство.

Од израелска страна, во воените дејствија загинаа најмалку 82 војници и 47 цивили, велат властите.

Војната во Либан ескалираше по речиси една година ограничена прекугранична размена на оган иницирана од Хезболах.

Либанската група соопшти дека дејствува како поддршка на Хамас по неговиот напад на Израел на 7 октомври 2023 година, што ја предизвика војната во Газа.

Извори: AП, Ројтерс

Идниот претседател на Европскиот совет, Антонио Коста,на самиот почеток од својот мандат ќе организира средба со лидерите од Западен Балкан.

Дипломатски извори во Брисел за Радио Слободна Европа потврдија дека Коста на 3 декември ќе организира работна вечера на која ќе бидат присутни сите лидери од регионот.

Таа вечера ќе биде организирана практично на вториот ден на Коста како претседател на Европскиот совет. Неговиот мандат на чело на највисокото политичко тело на ЕУ официјално започнува во недела на 1 декември.

Како што објаснија за РСЕ официјални лица во Брисел, со оваа средба Коста сака да испрати сигнал до Западен Балкан дека регионот и процесот на проширување ќе ги смета за приоритет за време на неговиот мандат.

Оваа вечера ќе биде и како подготовка за претстојниот самит ЕУ-Западен Балкан, кој ќе се одржи на 18 декември во Брисел и со кој првпат ќе претседава Коста.

Поранешниот премиер на Португалија, Антонио Коста, ја доби поддршката од шефовите на држави и влади на ЕУ на самитот што се одржа во јуни за да го наследи Шарл Мишел, кој беше на функцијата претходните пет години.

Во недела, на 1 декември, официјално започнува мандатот на новата Европска комисија.

Европскиот парламент во среда, на 27 ноември, ќе гласа за новиот состав на извршното тело на ЕУ.

Секторот за проширување од 1 декември ќе го води Марта Кос од Словенија, а надворешната политика на ЕУ ќе ја води поранешната естонска премиерка Каја Калас.

Неофицијално беше објавена можноста овие двe политичарки, кои во следните пет години ќе имаат клучна улога кога е во прашање Западен Балкан, да присуствуваат на работната вечера што Коста ја организира со лидерите од регионот.

Петнаесеттиот пакет санкции од Европската унија (ЕУ) за Русија поради инвазијата врз Украина, опфаќа и две компании од Србија, покажува нацрт-предлогот на пакетот, во кој Радио Слободна Европа имаше увид.

Станува збор за „Коминвекс“ од Белград и „Сохо“ од Нови Бановац. Тие се на списокот на компании за кои се предлага забрана за извоз. Овие две компании се меѓу четирите од Србија кои веќе се под санкции на Соединетите Американски Држави.

Коминвекс, основана во 2005 година, до 2022 година се занимаваше со трговија на големо со делови и опрема за моторни возила.

Податоците од финансиските извештаи на Коминвекс објавени на веб-страницата на Агенцијата за деловни регистри (АПР) на Србија, покажуваат дека во 2021 година добивката на компанијата била околу 1.600 долари. Тоа се менува во 2022 година, кога Коминвекс по плаќањето на сите обврски и даноци имаше нето добивка од 1,5 милиони долари, односно речиси илјада пати повеќе за само една година.

Коминвекс ја промени својата дејност во ноември 2022 година и се регистрираше за трговија на големо со електронски и телекомуникациски делови и опрема.

Соха Инфо е од Нови Бановац, мал град на околу 30 километри од Белград. Според царинските податоци на базата Синоимекс, таа компанија во Русија извезла стока во вредност од 18 милиони долари од октомври 2022 година до крајот на јули 2023 година.

Инаку, станува збор за дополнување на листата на компании кои се предмет на рестриктивни мерки со оглед на дејствијата на Русија кои ја дестабилизираат ситуацијата во Украина.

Овој пакет предлог за прв пат вклучува и компании и поединци од Кина. Европската унија за прв пат предложи да се забранат визите и да се замрзнат имотите на кинеските компании и поединци поради нивните зделки со руски фирми поврзани со воените напори на Москва во Украина.

На почетокот на годинава, Европската унија за прв пат санкционираше српска компанија.

„Конекс доо“ од Србија беше дел од 13-тиот пакет санкции на ЕУ против Русија.

Компанијата Конекс со седиште во Белград е регистрирана за консултантски активности поврзани со бизнис и менаџмент. Според официјалните податоци на Агенцијата за деловни регистри, основана е во 1992 година, во Ваљево.

Спојувањето на Агенцијата за разузнавање и Агенцијата за национална безбедност, како и евроинтеграциите, биле во фокусот на денешната (26 ноември) средба на македонската претседателка, Гордана Сиљановска Давкова и претседателот на СДСМ, Венко Филипче, како што посочи опозицискиот лидер.

Тој по средбата изразил загриженост и укажал дека треба да реагира за работи кои се во нејзини ингеренции, како што рече, пред се, „партизацијата која што се случува во делот на безбедносните структури“.

„И укажав на ризикот. Сметаме дека може да биде многу голем доколку настане фузија на двете безбедносни агенции, ако се продолжи со ваква партизација имајќи предвид дека сме имале едно такво лошо искуство во минатото, дека таква гломазна безбедносна партизирана институција може да се злоупотреби“, изјави Филипче.

Средбата која се одржала на негово барање по последната седница на Комисијата за европски прашања каде претседателката го изнела искуството од Националниот совет за евроинтеграции, Филипче ја оцени како пријатна, пријателска и конструктивна.

„Ја информирав претседателката дека за време на преговорите кога ги водеше СДСМ, сме се обиделе уставните измени да бидат со одложено дејство, меѓутоа тогаш тоа од бугарска страна, од раководството на тогашниот премиер Петков, не било прифатено. Повторувам, која било подобрена позиција ние ќе ја поддржиме, рече Филипче одговарајќи на прашањето дали добил информации за деблокада на евроинтеграциите и разговорите на Сиљановска со бугарскиот претседател Румен Радев.

За да дадат поддршка во Собранието на предлог за уставни измени со одложено дејство рече дека „треба да добијат потврда дека тоа е возможно“.

Во својство на претседател на Националниот совет за евроинтеграции, Филипче ја нагласил потребата од активна соработка на Советот со Владата во функција на спроведување на Планот за раст и Реформската агенда.

На почетокот на јули, премиерот Христијан Мицкоски најави дека Агенцијата за разузнавање и Агенцијата за национална безбедност ќе се спојат и ќе функционираат како една агенција.

Во однос на прашањето за тоа колку е реално да се очекува некакво придвижување на евроинтеграциите до крајот на годината, македонскиот премиер на 16 ноември одговори дека не знае дали ќе има некаков напредок, но „промена на нашата позиција нема да има“.

Мицкоски коментираше дека очекува добрососедство и продолжување на процесот на достоинствен начин, по средбата Давкова-Радев која се одржа во Баку, Азербеџан, на 13 ноември.

Руската Федерална служба за безбедност (ФСБ) денеска (26 ноември) извести дека е протеран Едвард Приор Вилкс, втор секретар во Политичкиот оддел на британската амбасада во Москва, обвинувајќи го за ангажирање во шпионски активности под дипломатско покритие.

Овој потег означува натамошна ескалација на затегнатите односи меѓу Русија и Обединетото Кралство, како одраз на продлабочената криза во односите меѓу Кремљ и Западот поради тековната инвазија на Москва врз Украина.

Во соопштението на ФСБ, Вилкс е идентификуван како дел од „непријавено разузнавачко присуство“ кое наводно функционира под маската на британската амбасада во Москва.

Службата тврди дека тој давал лажни информации кога аплицирал за влез во земјата. Ова, според нив, претставува кршење на рускиот закон.

Понатаму, го обвинуваат за вклученост во „разузнавачки и субверзивни активности“ кои претставуваат закана за националната безбедност на Русија.

На дипломатот, кој замени еден од шесте британски разузнавачи протерани од Русија во август, му е одземена акредитацијата.

Руското Министерство за надворешни работи, во координација со други владини агенции, му нареди на Вилкс да ја напушти земјата во рок од две недели, се вели во соопштението.

Протерувањето доаѓа во време на зголемени тензии меѓу Русија и западните земји.

Руското тврдење за непријавени разузнавачки активности е во согласност со нејзиниот тековен наратив за странско мешање и шпионажа, што се интензивираше од почетокот на војната во Украина во февруари 2022 година и последователните западни санкции.

Од своја страна, Обединетото Кралство постојано ги негираше обвинувањата за шпионажа и ја обвини Русија за вклучување во агресивни контраразузнавачки тактики за да го потисне несогласувањето и да ги изолира странските мисии. Ваквата динамика резултираше со чести протерувања на дипломати.

Обвинението дека Вилкс давал лажни информации за време на процесот на аплицирање за виза ги покажува коордираните напори на Русија да ги контролира и надгледува странските дипломатски активности во нејзините граници.

Високиот претставник на Европската унија за надворешна политика и безбедност, Жозеп Борел, денеска (26.11) ја повика израелската влада да го поддржи предложениот договор за прекин на огнот во Либан, кој, како што рече, ги има сите неопходни безбедносни гаранции за Израел.

Говорејќи на состанокот на министрите за надворешни работи на Г7 во Италија, Борел рече дека нема оправдување за неспроведување на договорот со Хезболах поддржан од Иран, додавајќи дека треба да се изврши притисок врз Израел веднаш да го ратификува.

Радикалната либанска група Хезболах е на американската листа на терористички организации, додека само нејзиното вооружено крило е на црната листа на ЕУ, но не и нејзината политичка партија, која има места во либарскиот парламент.

„Да се надеваме дека денеска (израелскиот премиер Бенјамин) Нетанјаху ќе го одобри договорот за прекин на огнот предложен од САД и Франција. Нема повеќе изговори. Нема повеќе дополнителни барања“, рече Борел, критикувајќи ги израелските министри кои се против договорот.

Тој предупреди дека „Либан ќе се распадне“, ако нема примирје.

Израелските власти соопштија дека безбедносниот кабинет на премиерот Бенјамин Нетанјаху ќе се состане денеска за да разговара за предложениот прекин на огнот. Меѓу преостанатите прашања е и барањето на Израел да го задржи правото да дејствува доколку Хезболах ги прекрши своите обврски од новиот договор.

Висок израелски функционер рече дека Израел најверојатно денеска ќе го одобри американскиот план за прекин на огнот со Хезболах.

Пред состанокот на безбедносниот кабинет на кој ќе се разговара за прекин на огнот во Либан, израелските авиони извршија напад врз станбена зграда во центарот на Бејрут и издадоа нови наредби за евакуација на 20 згради во јужните предградија на либанската престолнина.

Нападот срамни со земја зграда во населбата Баста во центарот на Бејрут, што е втор напад во последните денови во близина на центарот на градот.

Засега нема извештаи за жртви. Не е познато дали некој бил конкретно цел, иако Израел вели дека воздушните напади се насочени кон претставници и средства на Хезболах.

Израелската војска соопшти дека од вторникот наутро погодила околу 30 цели на милитантната група Хезболах во јужен Либан.

Борел, кој рече дека разговарал за изгледите за договор за време на неодамнешната посета на Либан, додаде и дека една од спорните точки е дали Франција треба да биде вклучена во комитетот што го надгледува спроведувањето на прекинот на огнот, со кој ќе претседаваат САД.

Тој рече дека Либанците конкретно побарале учество на Франција, но дека Израелците се сомневаат во тоа.

По нападот врз Израел во октомври 2023 година од страна на Хамас, која САД и ЕУ ја сметаат за терористичка организација, неколкумесечните борби меѓу Израел и Хезболах ескалираа во целосна војна во последните месеци, при што Израел ги уби клучните лидери на Хезболах и испрати копнени сили во јужен Либан.

Во израелските напади во Либан, повеќе од 3.500 луѓе загинаа, а над 15.000 беа ранети, соопшти либанското Министерство за здравство. На израелска страна, околу 90 војници и речиси 50 цивили се убиени од ракети, дронови и проектили во северен Израел и во борбите во Либан.

Борел, исто така, ги критикуваше двојните стандарди на Западот во врска со потерниците на Меѓународниот кривичен суд (МКС) за поранешниот израелски министер за одбрана Нетанјаху и за воениот лидер на Хамас, Мухамед Деиф, за наводни воени злосторства и злосторства против човештвото во конфликтот во Појасот Газа.

„Не можете да аплаудирате кога судот оди против (рускиот претседател Владимир) Путин и да молчите кога судот оди против Нетанјаху“, рече тој, повикувајќи ги членките на Европската унија да го поддржат МКС.

Италија, која претседава со Г7, во понеделникот рече дека се обидува да издејствува заеднички став на групата во врска со одлуката на МКС, но прашањето е тешко со оглед на тоа што САД рекоа дека не ја признаваат јурисдикцијата на судот и се противат на налогот за апсење на Нетанјаху.

Дел од Г7 се САД, Италија, Франција, Германија, Велика Британија, Канада и Јапонија.

Извори: Ројтерс, АП

Казни од по 200 евра на сите кои се обиделе да избегнат плаќање на патна такса изрекло Јавното претпријатие за државни патишта (ЈПДП) во 13 контролни акции на наплатните станици Гостивар, Тетово, Желино, Петровец, Миладиновци и Отовица, соопштуваат од ЈПДП.

Акциите ги организирале во соработка со Министерството за внатрешни работи и Инспекторатот за транспорт и сообраќај.

„Напоменуваме дека и во периодот што следи ќе продолжиме со зајакнати контроли на секоја рампа на Коридорите 8 и 10“, велат од ЈПДП.

Воедно, претпријатието бара поголема ангажираност и од страна на стручните служби, поточно од контролорите во Контролниот центар, за преземање поактивни мерки за намалување на бројот на возила кои избегнуваат плаќање на патарина, како и процесирање на избегнувањето плаќање преку соодветно фактурирање и достава на Фактури за ненаплатена патарина до корисниците на автопатски услуги кои не плаќаат патарина.

Во текот на ноќта, од понеделник кон вторник, Русија лансираше 188 беспилотни летала и четири крстосувачки ракети кон цели во Украина, што е рекорден број на проектили во еден напад, соопшти украинското воздухопловство.

Украинските противвоздушни системи, како што се наведува во соопштението на воздухопловните сили, „следеле 192 воздушни цели - четири балистички ракети Искандер и 188 непријателски беспилотни летала“, јави украинскиот сервис на Радио Слободна Европа.

Се додава дека 76 руски беспилотни летала биле соборени во 17 украински региони, додека други 95 беспилотни летала биле „изгубени на локацијата“ бидејќи нивните навигациски системи биле заглавени од украинските системи за електронско војување. Уште пет дронови го сменија курсот и полетаа кон Белорусија, се вели во соопштението.

Во ниту еден од 17-те целни региони немаше пријави за жртви веднаш, но критичните инфраструктурни објекти, како што се електричната мрежа во земјата и висококатниците беа оштетени во неколку региони, рекоа официјалните лица.

За време на нападот, градот Тернопил во западна Украина беше привремено без струја.

Во текот на изминатите неколку месеци, Русија ги напаѓаше украинските градови се пожестоко, со беспилотни летала, ракети и крстосувачки бомби, предизвикувајќи жртви и оштетена енергетската инфраструктура како што се приближува зимата.

Во вторник, на состанокот на Советот НАТО-Украина (НУЦ) во Брисел ќе се разговара за руското лансирање на експериментална хиперсонична ракета со среден дострел во Украина кој беше извршен минатата седмица.

Инаку, НУЦ беше формиран на самитот на НАТО во Вилнус минатата година за да ја зајакне соработката на алијансата со Киев и да ги поддржи аспирациите на Украина за членство во НАТО.

Состанокот на украинските претставници на НУЦ и 32-те земји членки на алијансата го свика Киев откако Русија на 21 ноември го погоди украинскиот град Днипро, како што рече претседателот Владимир Путин, со нова ракета наречена Орешник.

Путин рече дека овој потег е дел од одговорот на Москва на украинските напади на руска територија со ракетите ATACMS испорачани од САД и ракетите Storm Shadow доставени од Велика Британија.

Жена од Скопје на 61 години роди здраво машко дете откако 37 години неуспешно се обидувала да остане трудна, објави директорката на Клиниката за гинекологија и акушерство (ГАК), Ирена Алексиоска Папестиев, на прес-конференција на 26 ноември.

„Во светот на медицината повеќе не постојат граници, и медицината во Македонија може да се мери со онаа во светот. Ова пациентка е прва која е останата бремена со сопствена јајце клетка што била замрзната, која добила ин - витро третман во нашата држава и целата бременост била следена во нашата држава, а породувањето е извршено на ГАК“, рече Алексиоска Папестиев.

Бебето се вика Петар и заедно со мајката денеска се пуштени дома. Директорката на ГАК рече дека овие родители не се откажале од својот сон, не потклекнале на неуспесите, на притисоците од околината и на предрасудите со кои живееме.

Мајката имала богато акушерско минато - имала десет неуспешни ин-витро оплодувања и десет спонтани абортуси. Имала и три претходни гинеколошки интервенции од кои две во Белград, а една на ГАК во Скопје. Во текот на бременоста која била контролирана имала висок притисок и дијабетес, но на крајот сѐ поминало во најдобар ред.

Таткото има 65 години, е во пензија и рекол дека тој ќе се грижи за бебето.

Во регионот, највозрасната жена која родила дете е од Србија, но со донирана јајце клетка. Во Индија има случај на прворотка и на над 70 години.

Турција преговара со Соеднетите Држави за изземање од санкциите против Русија за да продолжи да купува руски гас, изјави министерот за енергетика Алпарслан Бајрактар.

Говорејќи по состанокот на владата, Бајрактар посочи дека одлуката на САД да воведат санкции за Гаспромбанк, делумно во сопственост на гасната компанија Газпром, може да создаде проблеми за Турција.

„Можеме да ги почувствуваме последиците. Нема да можеме да платиме, а ако не можеме да платиме, нема да можеме да купиме гас. Нашето Министерство за надворешни работи продолжува со преговорите за ова прашање“, рече тој.

Министерот нагласи дека на неговата земја и е потребен гас за да ја обезбеди побарувачката и потсети дека исклучок за гасот е применет со санкциите против Иран.

„На нашата индустрија и треба гас. Како што знаете, имаше санкции против Иран во минатото, но имаше исклучок за природниот гас. Ние сакаме таков исклучок од САД и за рускиот природен гас“, рече министерот.

Бајрактар вели дека не ја разбира администрацијата на Бајден во заминување.

„Остана уште месец и половина. Негативната страна е што е тешко да се укинат овие ембарга преку ноќ. Ако Турција не добие изземање, целта не е Русија, туку Турција. Нели е така?“, праша министерот.

Турција не воведе санкции против Русија и наведува дека сè уште се потпира на руските енергетски испораки.