Европскиот суд на правдата (ЕСП) на 4 октомври пресуди дека само полот и националноста се доволна причина земјата да даде азил на авганистанските жени, каде што владејачките талибанци драстично ги ограничија правата на жените.

Властите во Австрија одбија да дадат статус на бегалец на две Авганистанки кои поднеле барање за азил во 2015 и 2020 година.

Нивната жалба стигна до австрискиот Врховен административен суд, кој потоа побара одлука од Европскиот суд на правдата, највисокиот суд на Европската унија.

„Не е неопходно да се докажува дека постои ризик апликантката да биде конкретно и директно изложена на акти на прогон доколку се врати во нејзината земја на потекло“, се наведува во пресудата на ЕСП.

„Доволно е да се земат предвид нејзината националност и пол“, се додава.

Министерството за внатрешни работи на Австрија не одговори веднаш на барањето на Ројтерс за коментар.

Една жена, идентификувана како А.Х. во судските документи, побегнала од Авганистан во Иран со нејзината мајка и сестрите кога имала 13-14 години, откако нејзиниот татко зависник од дрога се обидел да ја продаде, според судските документи.

Втората жена, идентификувана како Ф.Н., родена во 2007 година, никогаш не живеела во Авганистан. Таа и нејзиното семејство живееле во соседен Иран без дозволи за престој, што значело дека немале право на работа, а Ф.Н. не можел да оди на училиште.

Таа побегна од Иран пред да поднесе барање за азил во Австрија.

„Таа рече дека ако се врати во Авганистан, како жена, ќе биде изложена на ризик да биде киднапирана, нема да може да оди на училиште и можеби нема да може да се издржува без своето семејство“, се наведува во документот на Европскиот суд на правдата.

Од враќањето на исламистичкиот талибански режим на власт во 2021 година, жените во Авганистан се соочуваат со сериозни ограничувања на нивните права, вклучително и забрана за образование, работа и независност во секојдневниот живот.

Во август, талибанците воведоа широк сет на морални правила во согласност со шеријатскиот (исламски) закон.

Овие правила ги спроведува Министерството за морал, кое вели дека привело илјадници луѓе поради прекршување.

Високиот комесаријат за човекови права на Обединетите нации ги повика талибанците да стават крај на „драконските“ закони кои, според него, имаат за цел да ги претворат жените во „сенки“.

Претседателот на Украина, Володимир Зеленски, на 4 октомври објави дека го посетил северниот регион Суми, од каде Украина започна голема воена операција врз соседниот руски регион Курск.

Речиси два месеци по ненадејната операција, украинските трупи контролираат големи делови од руската територија долж границата, иако темпото на напредување е забавено и руските сили почнаа да вршат контранапад.

„Клучно е да се разбере дека операцијата во Курск е навистина стратешка работа, нешто што додава мотивација на нашите партнери, мотивација да застанеме покрај Украина, да бидеме поодлучни и да извршиме притисок врз Русија“, рече Зеленски на Телеграм.

Како што може да се види на видеото објавено на Телеграм, Зеленски ја посети 82-та воздушно-десантна бригада со врховниот командант на армијата, генералот Александар Сирски.

Зеленски се заблагодари на армијата за одбраната на територијалниот интегритет на Украина.

Тој рече дека офанзивата Курск „многу му помогна“ на Киев да обезбеди нови пакети воена поддршка од Западот.

„Мораме да го мотивираме целиот свет и да ги убедиме дека Украинците можат да бидат посилни од непријателот“, им рече тој на војниците.

И покрај почетниот брз успех, воената операција во руската област Курск не успеа значително да ги попречи руските напади во источна Украина.

На 2 октомври, украинската армија објави дека се повлекла од градот Вухледар за да не биде опкружен од руските трупи, кои исто така се приближиле на околу седум километри од стратешкиот центар Покровск, кој се наоѓа нешто посеверно.

Генералот Сирскиј на Фејсбук објави дека неодамна разговарал за соработка на бојното поле и во сајбер просторот со генералот Кристофер Каволи, шеф на американската европска команда и генералот Тимоти Хау, шеф на американската сајбер команда.

Сирскиј ја истакна потребата од зајакнување на сајбер соработката.

„Важно е да ги искористиме сите расположливи можности за да постигнеме супериорност над непријателот, како на бојното поле, така и на сајбер просторот“, додаде генералот Сирскиј.

Претседателот на Украина, Володимир Зеленски, денеска соопшти дека одржал средба со военото раководство, на која разговарале за линиите на фронтот, воздушната одбрана и енергетската ситуација во регионот Суми.

Русија континуирано ја напаѓа електричната инфраструктура, што доведува до прекини на електричната енергија.

Полицијата во главниот град на Пакистан, Исламабад, употреби солзавец кон приврзаниците на поранешниот премиер Имран Кан кои одржуваа антивладин митинг и покрај забраната за собири во градот.

Претходно, властите поставија бродски контејнери на патиштата што водат до главниот град и ја прекинаа услугата мобилна телефонија во Исламабад во обид да ги спречат поддржувачите на Кан да одржат митинг барајќи негово ослободување.

Исламабад е во состојба на зголемена готовност поради низа дипломатски настани од висок профил што се најавуваат во текот на следните две недели. Влезните точки во Исламабад беа блокирани со бродски контејнери, со обезбедување на голем број полицајци и паравоени трупи.

Сепак, десетици поддржувачи на Кан ги избегнаа блокадите.

„Ослободете го Имран! Ослободете го Имран!“, извикуваа десетици демонстранти, носејќи слики од знамињата на Кан, на помалку од еден километар од црвената зона на градот, во која се сместени парламентот и утврдената област со странски амбасади. Ова беше последниот во серијата протести кои започнаа минатиот месец со барање за ослободување на Кан.

Протестите се насочени и против владејачката коалиција, која ПТИ ја нарекува нелегитимна, тврдејќи дека е формирана по лажни избори.

„Тоа е нивно право да се соберат, но ова не е вистинското време или начин“, рече министерот за внатрешни работи Мохсин Накви за новинарите, мислејќи на дипломатските настани во главниот град.

Малезискиот премиер Анвар Ибрахим беше во Исламабад во четвртокот и петокот, додека градот се подготвува за состанокот на Шангајската организација за соработка на 15-16 октомври.

На настанот ќе присуствува и индискиот министер за надворешни работи Субрахмањам Џаишанкар.

Тој ќе биде првиот индиски министер за надворешни работи што ќе го посети Пакистан во изминатите десет години, додека односите меѓу двата ривалски соседи остануваат затегнати.

Накви рече дека саудиската делегација и кинескиот премиер Ли Џијанг ќе пристигнат во Исламабад пред конференцијата.

Владата ја повика армијата да обезбеди безбедност во главниот град од саботата пред настанот, објави Гео њуз.

Накви апелираше до приврзаниците на Кан да го одложат својот протест по конференцијата.

Сепак, Кан ги повика своите поддржувачи да се соберат надвор од парламентот без оглед на пречките.

„Оваа војна влезе во одлучувачка фаза“, објави тој на социјалната мрежа Х.

Конвој приврзаници на Кан, кој се приближуваше до главниот град од северозападната провинција Сајбер-Пахтунхва, исто така се судри со полицијата, која употреби солзавец кон нив.

Најмалку тројца цивили загинаа во руско гранатирање во четири украински региони, објавија воени и регионални претставници на 4 октомври.

Во источниот украински регион Доњецк, двајца жители загинаа, а двајца се ранети за време на руското бомбардирање на Стара Миколаивка и Кремина Балкан, објави регионалниот гувернер Вадим Филашкин на Телеграм.

Во јужниот дел на Керсон, едно лице загина, а четворица се ранети додека руската армија гранатираше 14 населени места во изминатите 24 часа, соопшти регионалниот гувернер Олександр Прокудин.

Тој на Телеграм напиша дека руската армија гаѓала и станбени делови од населбата, комуналната и комуникациската инфраструктура и дека се уништени 35 приватни куќи.

Прокудин додаде дека се оштетени земјоделски објекти, магацини, автобуси, земјоделски машини и возила.

Украинските воздухопловни сили, пак, известија дека Русија лансирала 19 беспилотни летала кон цели во Украина, од кои девет биле соборени од украински противвоздушни системи во четири региони - Киев, Черкаси, Кироворад и Керсон.

Русија уништила поголем дел од инфраструктурата во Покровск, велат украинските власти

Русија уништи околу 80 отсто од клучната инфраструктура во градот Покровск, важен логистички центар во источна Украина, додека руските трупи полека напредуваат, изјави на 4 октомври шефот на воената администрација на Покровск, Серхи Добријак.

Тој рече дека руските сили се на околу седум километри од градот, кој се наоѓа на раскрсницата на патишта и железници, што го прави важна логистичка точка за војската и цивилите во источниот регион Доњецк.

Руските сили изведоа некои од најтешките напади на Покровск во последните неколку недели, што може да им овозможи да ја поместат линијата на фронтот во областа.

„Непријателот нè остава без струја, без вода, без гас, нè подготвува за зимата, така да се каже“, изјави Добријак на националната телевизија, а пренесе Ројтерс.

Во градот останаа околу 13.000 жители, а украинските власти продолжуваат со планот за евакуација кој трае веќе неколку недели. Само пред месец и половина во градот живееја повеќе од 48.000 луѓе, додаде Добријак.

Русија продолжи да го бомбардира градот на 3 октомври, лансирајќи вкупно девет бомби, при што четири лица беа повредени во два напади, а инфраструктурата беше оштетена, рече Добријак.

Тој изјави дека секојдневните напади биле насочени кон енергетските објекти и друга витална инфраструктура. Без струја останаа речиси половина Покровск, 10 околни села и еден град, додаде тој, нагласувајќи дека енергетската инфраструктура е „речиси невозможно да се поправи“.

Се проценува дека околу четири петтини од клучната инфраструктура во градот биле уништени.

Русија негира дека целта била цивилна инфраструктура.

Повеќе од 31 месец од почетокот на руската инвазија од големи размери, украинските сили се во дефанзива, а Киев нареди повлекување на своите трупи од Вуледар, друг град на истокот.

Неколку реки се излеаа, патишта беа оштетени, а некои домови беа поплавени поради обилните дождови што ја зафатија Црна Гора во ноќта меѓу 3 и 4 октомври.

На територијата на паркот на природата Комарница, на северот на Црна Гора се излеаја две реки, изјави претседателот на општина Шавник, Југослав Јакиќ. Тој на социјалните мрежи сподели фотографии и видеа на кои се гледаат поплавени домови во таа област.

Некои села во оваа општина беа отсечени. Обилните врнежи го зголемија нивото на реките во централниот дел на земјава.

Нивото на реката Морача во Подгорица пораснало за 7,5 метри, а на реката Зета во Даниловград за 5,5 метри, велат од црногорскиот Институт за хидрометеорологија и сеизмологија за Радио Слободна Европа.

Поради обилните врнежи, во Даниловград, на 20 километри од Подгорица, во прекин е сообраќајот преку два моста и еден пат. На бреговите на Морача и Рибница во Подгорица поплавени се баровите на плажата покрај овие две реки.

Силниот дожд предизвика проблеми во сообраќајот, а силниот ветер предизвика штети и собори неколку дрвја.

Поради ова, одредени патишта во Цетиње, лоцирано на 30 километри од Подгорица, беа привремено затворени за сообраќај. Прекин на сообраќајот е забележан и во градот Соколовина, каде на регионалниот пат од Мојковац кон Ѓурѓевиќ Тара на северот од земјава се случи одрон.

Заводот за хидрометеорологија и сеизмологија претходно издаде црвен метео тревога на 3 октомври, предупредувајќи на претстојни нестабилни временски услови и обилни врнежи од дожд.

МВР на Црна Гора тогаш препорача граѓаните да се подготват за катастрофи и да го осигураат својот имот, особено ако живеат во подрачја кои се подложни на поплави или силен ветер.

Министерството ги повикаа граѓаните да избегнуваат патувања доколку не е потребно, особено во планинските подрачја и подрачјата подложни на одрони. Во Црна Гора се очекува делумно разведрување, со само мал дожд овде-онде, соопшти Институтот.

Врските на Грузија со Европската унија ќе настрадаат, па дури и може да се соочи со санкции ако се оддалечи од демократијата, рече на 4 октомври амбасадорот на Европската унија во Тбилиси, Павел Херчински.

Херчински рече дека ЕУ е подготвена да соработува со секоја демократски избрана влада во Грузија, по што ќе следат парламентарни избори на 26 октомври.

Сепак, тој додаде дека нема да ја прифати оваа земја за членка доколку стане „еднопартиска држава“ без политичка опозиција.

„Во моментов постои можност за санкции во иднина во случај работите навистина да тргнат наопаку со изборите“, рече Херчински пред новинарите во Тбилиси.

ЕУ и додели кандидатски статус на Грузија минатата година, што е првиот чекор кон евентуалното членство.

Сепак, односите значително се влошија откако владејачката партија Грузиски сон во мај усвои закон за „странски агенти“, што според критичарите е доказ дека таа му врти грб на Западот и се приклонува кон Русија.

Херчински рече дека претставниците на ЕУ не се сретнале со грузиската влада од јуни, наведувајќи го како што го нарече „непријателски“ однос кон блокот.

Тој рече дека прекинот на дијалогот уследи по внатрешна дискусија со членките на ЕУ за тоа како да се пристапи кон „антизападните и антиевропските наративи“ промовирани од грузиската влада.

Минатиот месец беше кажано дека ЕУ може да размисли за привремено суспендирање на безвизниот режим со Грузија доколку изборите не се сметаат за слободни, фер и мирни.

Земјата со околу 3 милиони жители оваа година е погодена од политичка криза поради усвојувањето на Законот за странски агенти, кој бара организациите кои добиваат повеќе од 20 отсто од своето финансирање од странство да се регистрираат како „агенти на странско влијание“.

Грузискиот сон го бранеше законот како неопходен за заштита на суверенитетот на земјата, но противниците го критикуваа како авторитарен и инспириран од руското влијание.

Два месеци, противниците на законот организираа некои од најголемите протести во Грузија од независноста од Советскиот Сојуз во 1991 година, во неуспешен обид да го исфрлат законот од процесот.

Неговото усвојување ги влоши односите со Брисел и Вашингтон.

Процесот на пристапување на Грузија во ЕУ во суштина е закочен ова лето, додека Соединетите Држави минатиот месец ја повлекоа поканата до грузискиот премиер Иракли Кобахидзе да присуствува на приемот организиран од претседателот Џо Бајден за време на Генералното собрание на Обединетите Нации.

Австрискиот претседател Александар ван дер Белен започна консултации за составот на новата влада, најпрво со Херберт Кикл, лидерот на екстремно десничарската Партија на слободата на Австрија (ФПО), која освои најмногу гласови на изборите.

Уставот не го обврзува шефот на државата да му го довери мандатот на кандидатот на најсилната партија.

Австриското Министерство за внатрешни работи вечерта на 3 октомври ги објави конечните изборни резултати, според кои ФПО освои 28,8 отсто од гласовите.

Оваа партија, позната по исламофобија и заговара поостра мигрантска политика, ја предводи Херберт Кикл. Иако освои најмногу гласови, таа не може сама да формира влада.

Партиите од политичкиот центар, конзервативната Народна партија на Австрија (ОВП) освоија 26,3 отсто, а социјалдемократската СПО 21,1 отсто.

Либералната НЕОС ги освои гласовите на 9,1 отсто од гласачите, а Зелените 8,2 отсто.

Сепак, повеќето партии ја отфрлаат можноста за коалицирање со Партијата на слободата, со исклучок на Народната партија на Австрија, која покажа подготвеност за соработка, под услов Кикл да ја ублажи својата екстремно десничарска реторика.

Коалицијата на Народната партија и Социјалдемократите со вкупно 92 мандати би имала исклучително тенко мнозинство во парламентот, кој во сегашното свикување има 183 пратеници.

Според медиумите, затоа во Австрија е можна тричлена коалиција, која покрај конзервативците и социјалдемократите би ја зајакнала и НЕОС.

Влегувањето на Зелените во коалицијата се смета за неверојатно, бидејќи сегашната владејачка коалиција на Народната партија на Австрија и Зелените доведе до непомирливи разлики меѓу двете партии.

Претседателот Ван дер Белен по изборите рече „дека мора да се почитуваат основите на австриската либерална демократија при формирањето влада“.

Оптимизам, сепак, покажа и Кикл, кој за Афенцијата Франс Прес изјави дека демократијата, човековите права и слободи се исто толку важни за него како и за претседателот.

Вечерта на 3 октомври, на покана на Зелените и жените на Социјалдемократската партија, во центарот на Виена се одржаа масовни протести против екстремната десница.

Организаторите очекуваа пет до десет илјади луѓе, но според нивните подоцнежни проценки, се собраа дури 25.000, од многу различни групи и невладини организации, како што се, на пример, „Бабите против десницата“, Левата партија или Социјалистичка младина, објави австриската АПА.

Целта на протестот беше да се демонстрира противење на власта, во која ќе бидат вклучени и либертаријанци, уште пред почетокот на консултациите.

Демонстрантите потоа мирно тргнаа од зградата на универзитетот до парламентот.

Тие носеа транспаренти со натписи како „Да ја заштитиме демократијата“ и „Нема коалиција со нацистите“.

Според медиумите на германски јазик, на еден плакат била прикажана и карикатура на Херберт Кикл како марионета на рускиот претседател Владимир Путин, што е алузија на пријателскиот однос со политиката на Кремљ.

Кикл ги критикуваше санкциите на Европската унија против Владимир Путин и неговите соработници поради инвазијата на Москва во Украина.

Демонстрантите планираат да маршираат секој четврток, како што направија откако екстремната десница беше дел од краткотрајните коалициски влади во 2000 и 2017 година.

Доколку се остварат прогнозите и врнежите бидат интензивни, на мали теритотии и за кратко времетраење, можни се локални проблеми и локални излевања на помалите водотеци и суводолици во крајните западни и северо-западни делови од државата, пред се на оние кои доаѓаат од планинските масиви Шар Планина, Кораб и Дешат, Стогово и Караорман, Бистра и Јабланица, предупредува Центарот за управување со кризи.

ЦУК нагласува и дека ако врнежите бидат поројни и сконцентрирани во градските населени места, Скопје, Куманово, Тетово, Гостивар, Дебар, Струга и Охрид, можни се локални урбани проблеми поради недоволен капацитет на атмосферската одведителна мрежа.

„Кај поголемите реки се очекува зголемување на водостојот но нема опасност од излевање на водата од нивните речни корита. Предупредуваме на претпазливо движење покрај помалите реки и суводолиците, пред се во западните и северо-западните делови на земјата во текот на вечерните часови, како и за време на претстојната ноќ. УХМР информира дека под влијание на циклонска активност, почнувајќи од вечерните часови, како и во текот на ноќта, се очекуваат врнежи од дожд на цела територија на земјата. Пообилни се очекува да бидат врнежите во западните и северо-западните делови каде за време на престојната ноќ локално според прогностичките модели се очекува да паднат над 40 литри на метар квадратен дожд“, наведува ЦУК.

Европската комисија (ЕК) на 4 октомври објави дека добила доволно гласови за поддршка од членките на Европската унија (ЕУ) за воведување царини до 45 отсто за увоз на електрични возила од Кина, но дека ќе продолжат преговорите со Пекинг за изнаоѓање алтернативно решение.

Противниците на царините изразија загриженост дека тие би можеле да предизвикаат силни контрамерки од Кина.

Истиот ден, од Пекинг пристигна покана до Унијата за одложување на воведувањето царини и избегнување на ескалација на трговските тензии, објавија кинеските државни медиуми. Кинеската стопанска комора во ЕУ преку соопштение го изрази своето силно незадоволство од фактот што ЕУ промовира „трговски протекционистички“ мерки.

Предлогот на Комисијата беше поддржан од десет членки на ЕУ

Европската комисија, која ја надгледува трговската политика на блокот, предложи тарифи за електричните возила произведени во Кина во следните пет години.

Комисијата сега има одврзани раце да додаде до 35 отсто на царината од 10 отсто, која е веќе на сила за електричните возила од кинеско производство. Тие компензаторни давачки треба да стапат на сила на крајот на октомври.

Целта на одлуката, според агенцијата Агенцијата Франс Прес е повторно да се воспостават фер услови на конкуренција со кинеските производители кои добиваат субвенции од државата. На предлогот му претходеше едногодишна истрага.

На 4 октомври десет членки на ЕУ гласаа за воведување царини, пет гласаа против, додека 12 беа воздржани, наведува Ројтерс, повикувајќи се на извори од ЕУ.

За да се блокира предлогот, неопходно беше квалификуваното мнозинство од 15-те членки на ЕУ, кои претставуваат 65 отсто од населението на блокот да гласаат против тарифите.

Германија, заедно со Унгарија, Словачка, Словенија и Малта, гласаа против даночниот план на Комисијата, но, не успеаја да го соберат потребното мнозинство за негово откажување, пишува Агенцијата Франс Прес.

Унгарскиот премиер Виктор Орбан во петокот изјави дека ЕУ се движи кон „економска студена војна“ со Кина.

Царините беа поддржани од Франција, Италија и Полска и седум други земји, додека Шпанија и Шведска беа меѓу 12-те воздржани за време на гласањето.

Германската автомобилска индустрија против

Најголемата економија и голем производител на автомобили, Германија, гласаше против предлогот, пошува Ројтерс, повикувајќи се на свои извори.

„Европската комисија на Урсула фон дер Лајен не треба да предизвикува трговска војна и покрај гласањето за тарифи“, напиша министерот за финансии Кристијан Линднер на социјалната мрежа Х. Тој додаде дека е потребно решение преку преговори.

Своето противење на царините го изразија и германските производители на автомобили. Извршниот директор на Бе-Ем-Ве (BMW), Оливер Зипсе, го опиша гласањето како „фатален сигнал за европската автомобилска индустрија“.

„Фактот што Германија гласаше против царините е важен сигнал и ги зголемува шансите за решение преку преговори“, рече тој.

Тој додаде дека е потребен брз договор меѓу Брисел и Пекинг за да се спречи трговски конфликт.

Фолксваген рече дека планираните тарифи се „погрешен пристап“ и дека тие „нема да ја подобрат конкурентноста на европската автомобилска индустрија“.

Фолксваген е најголемиот европски производител на автомобили и прави околу една третина од својата продажба во Кина.

Тие ги повикаа ЕУ и Кина да продолжат со преговорите со цел „политичко решение“ пред новите царини да стапат на сила на крајот на октомври.

„Заедничката цел мора да биде да се спречат контрамерки, а со тоа и трговски конфликт“, додаваат тие.

Одмаздничките мерки на Пекинг би биле тежок удар за германските автомобилски гиганти, кои веќе се борат со економските проблеми и силната конкуренција од локалните ривали на кинескиот пазар, особено во продажбата на електрични возила.

Следниот вторник на 8 октомври во Будимпешта ќе биде потпишан договорот за унгарскиот кредит во висина од 500 милиони евра. Ова го истакна министерката за финансии Гордана Димитриевска-Кочовска.

„Очекувам до крајот на следната недела парите да легнат на буџетските сметки“, изјави Димитриевска-Кочовска.

Заемот од Унгарија, премиерот Мицкоски го договори со унгарскиот премиер Виктор Орбан за време на учеството на Самитот на НАТО во Вашингтон. Мицкоски соопшти дека „условите под кои е земен кредитот, се поволни - 3,25 проценти со три години грејс период и 12 години рок на отплата“.

Законот за унгарскиот кредит беше донесен во македонското Собрание на 17 септември. Половина од парите од кредитот ќе одат за бизнис секторот, додека другата половина ќе биде наменета за проекти на општините. На јавниот повик што го распиша Министерството за локална самоуправа пристигнати се 357 апликации од 80 општини.

На 30 септември РСЕ објави дека Стопанската комора и Комората на Северозападна Македонија немаат никакви детали за начинот на кој ќе се делат 250 милиони евра кои Владата ги најавува како заем од Унгарија, а ќе бидат наменети за развој на бизнисите. Неофицијално од коморите велат дека се уште не ги знаат критериумите, ниту пак дали тие ќе бидат заем за фирмите или нешто друго. Чекаат да бидат информирани па потоа да одлучат дали ќе аплицираат.

Опозицискиот СДСМ обвинува дека договорот за заем е коруптивен бидејќи е направен вонинституционално, а нивните сомжени се дека зад унгарскиот кредит стојат кинески пари.

Во договорот уште има низа забранети активности за кои не би смеело да се користат парите без разлика дали се за општините или за бизнисите. Забранети се трансакции поврзани со перење пари, финансирање тероризам, кои се спротивни на одредбите во унгарското законодавство на ЕУ, финансирање производи и услуги коишто се етички или морално неприфатливи како на пример сексуални помагала или медиумски производи, експериментирање врз животни.