Вести
ЕУ и порача на Турција „да се осврне на демократијата“ пред членството
Анкара обезбеди ветување од Брисел дека ќе ги возобнови запрените преговори за членство во замена за укинување на блокадата на обидот на Шведска да се приклучи на воената алијанса на НАТО, јавува новинската агенција Франс Прес.
Комесарот за проширување на Европската унија,Оливер Вархеји, кој е во посета на Анкара и порача на Турција да ги реши прашањата околу демократијата и владеењето на правото, доколку сака да ја прикаже искрена желба за приклучување кон блокот.
Турскиот претседател Реџеп Таип Ердоган најави дека ќе работи на подобрување на врските со западните сојузници. Тоа ветување беше еден од неговите приоритети по победата на тешките избори во мај годинава.
Вархеји изрази надеж дека ќе излезе со „нешто опипливо и нешто позитивно“ по разоговите со лидерите на блокот на самитот на Европскиот совет во декември.
„Мислам дека ова партнерство има огромен потенцијал“, рече тој.
Но, Вархеји истакна дека преговорите во моментов се во „застој“ и дека Турција треба да преземе акција за прашањата за човековите права за да продолжи понатаму.
„За ова да се ремобилизира, постојат многу јасни критериуми утврдени и од Европскиот совет, кои треба да се решат“, рече Вархеји.
Турскиот министер за надворешни работи Хакан Фидан во средата го обвини Брисел дека поставува „политички“ пречки на пристапните преговори.
„Очекуваме ЕУ да ја покаже потребната волја за подобрување на односите и да дејствува похрабро“, рече Фидан.
Турција првпат се побара да биде членка на Европската економска заедница, претходник на ЕУ, во 1987 година.
Таа стана земја-кандидат за ЕУ во 1999 година и формално започна преговори за членство со блокот во 2005 година.
Разговорите заглавија поради европската загриженост за кршењето на човековите права што дојдоа во екот на сеопфатната акција што Ердоган ја започна откако го преживеа неуспешниот воен удар во 2016 година.
Но, Анкара го обвинува Брисел дека никогаш сериозно не размислувала да одобри членство во најголемата мнозинска муслиманска нација во 27-члениот блок.
Ердоган ги истакна проблемите што Турците ги пријавија за добивање европски туристички визи и го обвини Брисел дека се обидува да ја претвори Турција во „магацин“ за мигрантите.
Турција помогна да се запре мигрантската криза во Европа со тоа што се согласи привремено да вдоми милиони Сиријци и други луѓе кои бегаат од воените зони во замена за помош од милијарди евра во 2016 година.
види ги сите денешни вести
Мицкоски во Лондон на средби со Зеленски, Орбан и Вучиќ
Премиерот Христијан Мицкоски во рамки на Самитот на Европската политичка заедница во Велика Британија кој се одржува на 18 јули оствари неколку средби со политички лидери од регионот и Европа.
На кратката средба и разговор со претседателот на Украина, Володимир Зеленски, Мицкоски, како што напиша на Фејсбук ја потенцирал „недвосмислената поддршка на Македонија кон Украина и украинскиот народ“
„Македонија и македонскиот народ се хумана нација и сочувствуваат во овие тешки историски предизвици и несогледливи последици. Нашите односи се базира на вистинско пријателство од каде произлегуваат принципи, вредности и разбирање, напиша Мицкоски на Фејсбук.
Покрај Зеленски, Мицкоски објави дека во Лондон остварил средба и со српскиот претседател Александар Вучиќ, на која разговарале за продлабочување на соработката, како и за мирот и стабилноста на регионот.
„Добрососедските односи се клучен фактор за просперитет и развој на земјите од Балканот, и во тој контекст се договоривме наредниот период да продолжиме со добрата комуникација помеѓу двете земји. Економијата и трговската размена, како и подобрување во инфраструктурното поврзување помеѓу Македонија и Србија треба да бидат значаен фактор кон развивање на двете земји“, објави Мицкоски на Фејсбук.
На средбата, пак со унгарскиот премиер Виктор Орбан, разговорот опфатил неколку теми меѓу кои евроинтеграцискиот процес, идните чекори на Унгарија како претседавач со ЕУ и унапредување на економската соработка, особено во делот на енергетиката.
„Добрите билатерални односи помеѓу двете земји ќе продолжат во насока на зајакнување на полето на економијата и енергетиката. Исто така се заблагодарив за досегашната поддршка и соработка од страна на Унгарија. Продолжуваме посветено да работиме за интересите на граѓаните, објави премиерот Мицкоски.
Денеска (18 јули) се одржува четвртата средба на шефовите на држави или влади на членките на Европската политичка заедница во замокот Бленхајм во близина на британскиот град Вудсток во грофовијата Оксфорд.
Премиерот Христијан Мицкоски ја предводи македонската делегација, а во чиј состав се и вицепремиерот Изет Меџити и министерката за енергетика, рударство и минерални суровини, Сања Божиновска.
Демонстранти во Бангладеш ја запалија државната телевизија
Студенти во Бангладеш ја запалија државната ТВ станица на 18 јули, еден ден откако премиерката Шеик Хасина се појави на станицата во обид да ги смири ескалирачките судири во кои загинаа најмалку 32 лица.
Стотици демонстранти кои бараа реформа на правилата за вработување во државните служби се судрија со полицијата која испука гумени куршуми кон нив.
Разбеснета толпа се судри со полицијата, а потоа ја запали зградата на приемот на телевизијата и десетици возила паркирани надвор, изјави за Агенцијата Франс Прес официјален претставник на телевизијата Бангладеш (БТВ), кој сакаше да остане анонимен.
Во објава на Фејсбук страницата на БТВ се наведува дека пожарот е „катастрофален“ и дека „брзо се шири“.
„Бараме соработка со противпожарната служба. Многу луѓе се заробени внатре“, објави телевизијата.
Владата на Хасина нареди училиштата и универзитетите да се затворат на неодредено време додека полицијата се обидува да ја стави ситуацијата под контрола.
Премиерката во средата навечер преку телевизија ги осуди „убиствата“ на демонстрантите и вети дека одговорните ќе бидат казнети без разлика на нивната политичка определба.
Но, насилството се влоши на улиците и покрај нејзиниот апел за смиреност, бидејќи полицијата повторно се обиде да ги разбие демонстрациите со гумени куршуми и солзавец.
Најмалку 25 луѓе беа убиени на 18 јули, покрај седумте убиени претходно оваа недела, според бројките за болнички жртви составени од Агенцијата Франс Прес, а стотици беа ранети.
Речиси на секојдневните протести овој месец се бараа крај на системот на квоти кој „резервира“ повеќе од половина од работните места во државните служби за одредени групи, вклучително и децата ветерани од војната против Пакистан во 1971 година.
Некои критичари на владата на Бангладеш веруваат дека шемата е од корист за децата на провладините групи кои ја поддржуваат премиерката Хасина (76), која владее со земјата од 2009 година и победи на четвртите по ред избори во јануари без сериозен опозициски кандидат.
Зеленски во Велика Британија на европскиот самит на кој ќе се разговара за Украина
На 18 јули, украинскиот претседател Володимир Зеленски пристигна во централна Англија на самитот на Европската политичка заедница во палатата Бленхајм.
Украинскиот лидер ги повика присутните „да го одржат единството во Европа бидејќи тоа единство секогаш води до силни одлуки“.
Пораката на Зеленски доаѓа откако унгарскиот премиер Виктор Орбан, кој исто така е на самитот, ја започна, како што рече, „мировната мисија“, за време на која ги посети Москва, Киев, Пекинг и резиденцијата на поранешниот американски претседател Доналд Трамп на Флорида.
Оваа глобална турнеја ги вознемири повеќето европски лидери, кои постојано се дистанцираа од патувањето на Орбан, додека самиот унгарски лидер призна дека нема овластување да дејствува во име на другите членки на ЕУ, иако Унгарија во моментов претседава со блокот на ротирачка основа.
„Ако некој во Европа се обидува да ги реши проблемите зад грб или дури и на туѓа сметка, ако некој сака да оди во воениот главен град да разговара и можеби да вети нешто против нашите заеднички интереси или на сметка на Украина или друга земја, тогаш зошто да размислуваме за таков човек?“, рече Зеленски на самитот на 18 јули.
Трамп посочи дека ако победи на претседателските избори во САД во ноември, ќе го реши конфликтот меѓу Русија и Украина за еден ден.
Тој не прецизираше како ќе постигне таков подвиг, но многу европски лидери рекоа дека стравуваат дека поранешниот претседател ќе се согласи на мировен план со Путин без да се консултира со Киев.
Во објава на социјалните мрежи, Зеленски рече дека на самитот Украина ќе потпише меѓувладин договор за поддршка на украинскиот одбранбен и индустриски систем, ќе разговара за идната одбранбена соработка и ќе ги прошири одбранбените капацитети на Киев. Тој не даде повеќе детали.
Покрај Украина, на самитот ќе се разговара и за илегалната миграција и енергетската безбедност.
Кир Стармер, првиот лабуристички премиер по 14 години, сигнализираше дека неговата влада ќе ја продолжи политиката на Лондон на силна воена и дипломатска поддршка за Украина во нејзината војна против Русија.
Самитот доаѓа во време на извештаи за тешкотии со кои се соочува украинската војска на источниот и југоисточниот фронт, главно во областа на реката Днепар североисточно од градот Керсон.
На 18 јули, руското Министерство за одбрана објави дека нејзината воздушна и поморска одбрана одбила комбиниран напад на украински воздушни и поморски беспилотни летала насочени кон окупираниот Крим тој ден.
Во пораката на Телеграм, Министерството објави дека системите за противвоздушна одбрана собориле 33 беспилотни летала над Крим и два над регионот Брјанск.
Во меѓувреме, руската морнарица соопшти дека уништила десет дронови на украинската морнарица кои се движеле во правец на полуостровот Крим. Украинските власти не ги коментираа овие тврдења.
Воздухопловните сили на Украина соопштија дека нивната противвоздушна одбрана ги соборила сите 16 беспилотни летала и две од трите крстосувачки ракети лансирани од Русија врз цели во Днепропетровск, Полтава, Запорожје, Киев и Харков.
Србија ги усогласи санкциите на ЕУ за Хамас и Судан, но не и мерките за Украина
Србија повторно не ги исполни санкциите на Европската унија (ЕУ) против Русија, кои се однесуваат на дејствија кои го поткопуваат или загрозуваат територијалниот интегритет, суверенитет и независноста на Украина.
Сепак, Србија се придржуваше кон двете надворешно-политички одлуки на ЕУ поврзани со Хамас, кој САД и ЕУ го прогласија за терористичка организација, како и ситуацијата во Судан.
Ова е потврдено и од соопштенијата кои ги издаде на високиот претставник на ЕУ за надворешна политика и безбедност, Жозеп Борел, а кои се однесуваат на усогласување на земјите кои не се полноправни членки на ЕУ со одлуките на Брисел.
Сите други земји од Западен Балкан, меѓу кои и Северна Македонија, се приклучија на рестриктивните мерки поврзани со Украина, а Србија се усогласи со санкциите поврзани со Судан и Хамас.
„Овие земји ќе се погрижат нивните национални политики да бидат во согласност со ова, а ЕУ ја забележува оваа посветеност и ја поздравува“, се вели во соопштенијата на Борел.
Србија е единствената земја која е кандидат за полноправно членство во ЕУ која не воведе санкции кон Москва по руската агресија врз Украина.
Европската унија досега усвои 14 пакети санкции против Русија. Од сите земји кои се во процес на пристапување се очекува постепено да ги усогласуваат своите политики со оние на ЕУ.
Србија, заедно со Црна Гора, важи за лидер во процесот на пристапните преговори со Брисел. Сепак, процесот на преговори за членство е во застој поради невоведувањето санкции против Русија.
Европските претставници редовно го повикуваат официјален Белград да ги усогласи политиките со политиките на ЕУ.
ИЈЗ: Втор случај на Западно-нилска треска
Институтот за јавно здравје од Скопје потврди за вториот регистриран случај на заболен од Западно-нилска треска во Северна Македонија. Пациентот се заразил при туристичко патување во Тунис кон крајот на минатиот месец.
Се работи за 34-годишен жител на Кочани, кој на 7 јули добил на покачена телесна температура, изнемоштеност, болки во мускулите, главоболка, по што колабирал, а со возило на итната медицинска помош бил пренесен во ЈЗУ Општа болница со проширена дејност - Кочани.
Изготвена била епидемиолошка анкета за заболеното лице од надлежен епидемиолог од Центарот за јавно здравје - Кочани. Два дена подоцна пациентот е препратен на инфективното одделение при ЈЗУ Клиничка болница во Штип.
„Пациентот бил хоспитализиран во ЈЗУ Клиничка болница – Штип во периодот од 09-15.07.2024 година и е испишан во добра здравствена состојба. Податоците при епидемиолошкото истражување од надлежен епидемиолог од Центарот за јавно здравје - Кочани се добиени од пациентот, матичен лекар, инфектолог и медицинската документација. Во периодот од 24.06- 01.07.2024 година, заболениот бил на туристичко патување во Тунис каде забележал комарци во поголем број и бил каснат од комарци иако користел репеленти во поголем дел од периодот при престојот, се истакнува во извештајот од Институтот за јавно здравје – Скопје.
Во извештајот е наведено дека во регионот на Кочани е исто така забележано присуство на комарци. Согласно информацијата од надлежниот епидемиолог, спроведена е редовна дезинсекција.
Во текот на 2024 година пријавени се вкупно два лабораториски потврдени случаи на Западно-нилска треска во државата. Првиот случај, беше регистриран во месец април кај жител на општина Василево, на територијата на Центарот за јавно здравје – Струмица.
Во српска Лозница се трага по напаѓач кој уби еден, а рани уште еден полицаец
Еден полицаец беше убиен, а друг тешко ранет во пукотница што се случи рано во четвртокот, на 18 јули, во Лозница, град во западна Србија. Информацијата ја соопшти вицепремиерот и министер за внатрешни работи Ивица Дачиќ. Во тек е интензивна потрага по напаѓачот.
Дачиќ рече дека постојат сомневања дека станува збор за терористички напад.
„Тоа не може да биде случајно, станува збор за организиран напад. Обвинителството за организиран криминал овој случај ќе го смета за терористички чин“, рече Дачиќ, соопшти Министерството за внатрешни работи на Србија.
Според соопштението на тамошното МВР, околу 00:55 часот, при контрола на возилото на пунктот во Липнички Шор, полициски службеници запреле автомобил „мерцедес“ со регистерски таблички „Тутина“ во кој имало две лица.
При излегувањето од возилото, едно лице пукало од пиштол, удирајќи го полицаецот Никола Крсмановиќ (1990) во градите и полицаецот Вјекослав Илиќ (1974) во рамото, по што побегнал, информираат од српското МВР.
Двајцата полицајци биле пренесени во Општата болница Лозница, каде Крсмановиќ им подлегнал на повредите. Како што потврдија за РСЕ во болницата во Лозница, состојбата на вториот полицаец повреден во престрелката е стабилна. Тие рекоа дека тој синоќа бил примен во болница со прострелни рани.
Српската полиција соопшти дека на лице место полицијата пронашла пасош на осомничениот издаден во Косово на име Хајзири Артан роден 1991 година и германска лична карта.
Дачиќ рече дека полицијата го уапсила Михат Хаџиќ од Тутин на југозападот на Србија, кој е осомничен дека со автомобил со тутински регистерски таблички го возел осомничениот од Прешево во правец на Лозница.
Тој рече и дека се утврдуваат фактите и дали лицето чии документи биле оставени во автомобилот е всушност братот на Артан Хајзири, кој, како што наведе, избегал од затвор во Косово.
„Можно е да се работи за лажен идентитет“, изјави Дачиќ.
Според него, во потрагата по осомничениот учествуваат 150 припадници на српската полиција, меѓу кои и полицајци од жандармеријата, хеликоптерската единица, специјалната антитерористичка единица, граничната и криминалистичката полиција и полициската управа Шабац. Српската полиција е во контакт со полицијата на БиХ. ентитетот Република Српска, во случај осомничениот да побегне во Босна и Херцеговина, рече Дачиќ.
Како што јавува репортерот на РСЕ, бројни полициски сили се присутни во Липничко Шор во Лозница. На местото каде што е убиен полицаецот има цвеќиња и свеќи, а видливи се и траги од крв.
Автопатот во близина на местото на убиството е затворен за сообраќај. Полицијата ги пушти медиумските екипи.
Први реакции од Косово
Косовскиот премиер Албин Курти на прес-конференцијата изјави дека ги има само податоците објавени во медиумите.
„Изворот на информацијата е Србија, нашите надлежни органи - МВР, МНР ќе ја информираат јавноста и јас и вие за моменталната состојба каде се наоѓаме“, рече Курти одговарајќи на новинарско прашање. во врска со информацијата дека на местото на настанот е пронајден пасошот на осомничениот за нападот на полициски службеници издаден од Косово.
Курти посочи дека „оваа работа не треба да се политизира“, туку треба да се третира од безбедносен, правен и професионален аспект.
Радио Слободна Европа (РСЕ) стапи во контакт со Сојузното Министерство за внатрешни работи на Германија поради информации од МВР на Србија дека на лице место е пронајдена германска лична карта.
Во краткиот писмен одговор на барањето на РСЕ, тие изјавија дека министерството „не коментира поединечни случаи“.
Русија осуди американски државјанин на 13 години затвор поради шверц на дрога
На 18 јули, рускиот суд го осуди американскиот државјанин Мајкл Тревис Лик на 13 години затвор под обвинение за шверц на дрога, објави судот во Москва.
Лик, Кој е музичар и поранешен американски падобранец, беше уапсен во јуни 2023 година и прогласен за виновен за продажба на дрога во големи размери, соопшти судот.
Не е јасно како Лик се изјасни, а Ројтерс не можеше да стапи во контакт со неговиот адвокат.
Лик е еден од десетината Американци кои моментално се во руски притвор. Вашингтон ги повикува своите граѓани веднаш да ја напуштат Русија, предупредувајќи на заканата од апсење и малтретирање во услови на највисоки тензии меѓу двете земји од Студената војна.
Портпаролот на американската амбасада во Москва не одговори веднаш на барањето за коментар за пресудата.
Друг Американец, Роберт Романов Вудленд, беше осуден од рускиот суд на затвор за шверц на дрога на почетокот на овој месец.
Лик беше осуден заедно со уште еден обвинет - жена.
Лик е поранешен текстописец во рок групата Лови Ноч. Тој, исто така, претходно работеше како професор по англиски јазик во Москва и помагаше во преводот на песни за руски бендови.
Американскиот државен секретар Антони Блинкен во јуни минатата година објави дека Вашингтон собира информации за приведувањето на овој американски државјанин во Русија.
Вашингтон претходно ја обвини Москва дека произволно ги приведува американските граѓани со цел да ги користи како потпора во преговорите за ослободување на Русите затворени во САД.
Командниот центар за поддршка на Украина во Германија ќе работи од септември
Командата на НАТО за координирање на поддршката за Украина ќе почне да функционира во Германија во септември, објави генералниот секретар на Алијансата, Јенс Столтенберг.
„Се договоривме да создадеме команда за координација и обезбедување помош и обука во областа на безбедноста за Украина“, рече тој по неговото пристигнување на самитот на Европската политичка заедница во Велика Британија.
„Таа команда ќе почне да функционира во септември, ќе има 700 лица во Германија... и ќе обезбеди поддршка и помош за безбедноста на Украина, координирајќи ги напорите на сојузниците во НАТО“, додаде Столтенберг.
Овој нов проект според кој Алијансата за прв пат ќе ја координира воената поддршка и обука, со команден центар во Германија, генереалниот секретар го најави на неодамна одржаниот самит во Вашингтон.
Тој, исто така, го пофали подобреното финансирање на одбраната од страна на членките на НАТО, при што 23 од 32-те членки на сојузот ја исполнија целта за трошење од 2 отсто од бруто домашниот производ за одбраната оваа година и ветија зајакнување на одбранбеното производство.
Три години затвор за руски државјанин поради шверц на воена технологија
Американското Министерство за правда на 17 јули објави дека 52-годишниот Русин Максим Марченко е осуден на три години затвор за шверц на голема количина на воена микроелектроника од Соединетите Држави во Русија.
Со тоа ги заобиколил санкциите што САД ги воведе кон Русија поради инвазијата на Украина.
Марченко, кој беше уапсен во септември 2023 година за време на операција на ФБИ во Фиџи, се изјасни за виновен пред судот во Њујорк во февруари по една точка од обвинението за перење пари и една од обвинението за шверц на стока од Соединетите Држави.
Тој и уште двајца Руси беа обвинети дека користеле лажни компании за прикривање на набавката на микроелектроника.
Според судските документи, Марченко учествувал во нелегална мрежа која купувала големи количини микроелектроника со двојна употреба од американски дистрибутери и ја испраќала стоката до крајните корисници во Русија.
„Овие производи се важни за воена примена бидејќи се користат за производство на оптички нишани, уреди за ноќно гледање и други уреди“, се вели во извештајот на Министерството.
Според американските власти, Марченко управувал со неколку фиктивни компании во Хонг Конг. За да се сокрие од американските компании дека стоката е наменета за Русија, како крајни корисници се наведени Кина, Хонг Конг и други земји.
Во Соединетите Држави тој е обвинет по седум точки, вклучувајќи шверц, измама и перење пари, а веќе е прогласен за виновен по некои обвиненија.
Литванскиот парламент одобри повлекување на земјата од Конвенцијата за касетна муниција
Парламентот на Литванија го поддржа повлекувањето на земјата од Конвенцијата за касетна муниција, која забранува производство, складирање, употреба и пренос на тоа оружје.
„Конвенциите се важни кога сите земји ги почитуваат. Проблемот е што Русија, во својата агресија против Украина, не се придржува до нив“, рече литванскиот министер за одбрана Лауринас Касчинас во Парламентот пред гласањето.
Соединетите Држави не се дел од оваа Конвенција. Станува збор за Договор потпишан во норвешката престолнина во 2008 година, според кој се забранува употреба, складирање, производство и пренос на касетна муниција.
Хјуман рајтс воч постојано повикува Русија и Украина да престанат да користат касетна муниција, а САД да не ги снабдуваат. Организацијата соопшти дека и руските и украинските сили го користеле оружјето, кое убило украински цивили.
Муницијата вообичаено испушта голем број помали бомби кои можат неселективно да убиваат на широк простор, заканувајќи им се на цивилите. Бомбите што не експлодираат претставуваат опасност со години по завршувањето на конфликтот.
Мултимедија
Најпосетени
Што треба да знаете