Иран на 29 ноември ќе разговара со три европски земји за својата спорна нуклеарна програма, соопшти иранското Министерство за надворешни работи.

Денешната објава доаѓа неколку дена откако атомскиот надзор на ОН усвои резолуција против Техеран.

Иран реагираше на резолуцијата предложена од Британија, Франција, Германија и Соединетите држави, наводно со различни мерки како што се активирање на бројни нови и напредни центрифуги, машини кои збогатуваат ураниум.

Јапонската новинска агенција Кјодо, која прва објави дека состанокот ќе се одржи во Женева, наведе дека владата на иранскиот претседател Масуд Пезешкијан бара решение за нуклеарниот ќорсокак, пред инаугурацијата на новоизбраниот американски претседател Доналд Трамп во јануари.

Портпаролот на иранското Министерство за надворешни работи Есмаил Багаи подоцна изјави дека замениците министри за надворешни работи на Иран и на трите европски земји ќе учествуваат во разговорите, кои, како што рече, ќе ги опфатат регионалните прашања, како и нуклеарното досие.

На 24 ноември, во зори, едно вооружено лице беше убиено, а тројца полицајци беа ранети во пукање во близина на израелската амбасада во Јордан, објавија безбедносни извори и државни медиуми.

Полицијата застрела напаѓач кој отвори оган врз полициска патрола во населбата Рабија во Аман, објави државната новинска агенција Петра, повикувајќи се на извор од безбедносните сили и додаде дека истрагата е започната.

Многу од 12-те милиони граѓани на Јордан се со палестинско потекло кои беа протерани или побегнаа во земјата во војната што следеше по создавањето на Израел во 1948 година. Тие семејства имаат и роднини на израелската страна на реката Јордан.

Откако се слушнале истрелите, јорданската полиција го опколила просторот кај амбасадата. Двајца сведоци изјавија дека полициски возила и брза помош се упатиле кон населбата каде што се наоѓа амбасадата.

Во населбата често се одржуваат антиизраелски демонстрации. Јордан беше домаќин на една од најголемите мирни демонстрации во регионот против Израел поради војната во Газа.

Јордан склучи мир со Израел во 1994 година, но тој договор не беше широко прифатен бидејќи многу граѓани сметаат дека нормализацијата на односите е предавство на правата на нивните палестински сонародници.

Утрово полицијата ги повика жителите да останат во своите домови додека трагаат по инволвираните во престрелката.

Јорданскиот министер за комуникации Мухамед Момани потоа изјави дека пукањето во близина на израелската амбасада било терористички напад и дека целта биле силите за јавна безбедност.

Активистичките групи „Став“ и „Свиќе“ најавија нов протест во Нови Сад за денеска во 14 часот, кој ќе започне кај железничката станица, каде на 1 ноември загинаа 15 лица, а двајца беа тешко повредени, кога врз нив падна бетонски настрешница.

Како што објавија групите на социјалните мрежи, во рамки на денешната акција ќе се движат по Булеварот на ослободувањето и ќе го обојат црвено.

„Така цел Нови Сад ќе ги види крвавите траги кои започнуваат на железничката станица и завршуваат во градските и државните институции. Донесете боја и ракавици, а на патот ќе имаме оперативна поддршка“, се вели во објавата.

„Став“ и „Свиќе“ најавија дека ќе продолжат со различни форми на граѓанска непослушност се додека не се исполнат сите барања и не се ослободат активистите.

„Минатата недела докажавме дека режимот попушта под притисокот на граѓаните, активистите и опозицијата, нема да им веруваме на збор, туку будно ќе ги следиме започнатите процеси и повторно и повторно на улица ќе ги потсетуваме дека сакаме: активистите на слобода, убијците во затвор“, се додава во објавата.

20 дена по несреќата, Вишото јавно обвинителство во Нови Сад на 21 ноември соопшти дека се уапсени 12 лица, меѓу кои министерот за градежништво во оставка Горан Весиќ, поранешниот директор на српската железничка инфраструктура Небојша Шурлан и актуелната директорка во оставка Јелена Танасковиќ. За нив се определени мерки притвор.

Во меѓувреме, во Нови Сад и во Белград се одржаа неколку протести под паролите „Рацете ви се крвави“ и „Корупцијата убива“, од кои најголемиот беше одржан во Нови Сад на 5 ноември, кога по уривањето пред Градското собрание неколку активисти беа уапсени, од кои некои се уште се во притвор.

Опозициските политичари и активисти бараат ослободување на уапсените, обвинувајќи дека зад демолирањето стоеле „упаднатите елементи“, а бараат и апсење на сите одговорни за несреќата и откривање на сите тајни договори за реконструкција на Железничката станица.

Покрај оставките поднесени од Весиќ, Танасковиќ и министерот за внатрешна и надворешна трговија, кој беше министер за градежништво во времето на почетокот на реконструкцијата на станицата, Томислав Момировиќ, се бараат оставки на градоначалникот на Нови Сад, Милан Ѓуриќ и премиерот Милош Вучевиќ.

Премиерот Христијан Мицкоски денеска објави дека со неколку банки добиле потврда дека кредитите кои ќе ги добиваат фирмите од унгарскиот заем од 250 милиони евра, ќе бидат со каматната стапка од 1,95 отсто, до три години грејс период и до 15 години рок на отплата во зависност на потребите на компаниите.

„Ценам дека е ова историски договор со историска најниска каматна стапка“, рече Мицкоски кој присуствуваше на пуштање во употреба на новата спортска сала во ООУ „Наум Охридски“ во скопското село Булачани.

Тој додаде дека од неколку банките веќе имаме потврда и дека очекува најголем дел од нив да застанат зад проектот, за 250-те милиони евра од унгарскиот заем да бидат поделени на македонското стопанство.

Тој додаде дека за компаниите да добијат кредит ќе треба да имаат минимум 20 отсто сопствено учество, а максималниот износ кој можат да го добијат е ограничен на 10 милиони евра.

„Тоа значи дека ќе имаме инвестициски бран од 300 милиони евра. Сите компании ќе имаат можност да ги вложат овие средства во основни средства за работа, во обновливи извори на енергија, како и во објекти кои ќе ги користат како свои административни згради, односно за сопствена потреба“, рече Мицкоски.

Кредитите за компаниите се дел од 500 милиони евра заем кој Северна Македонија го доби од Унгарија.

Половина од парите се за инфраструктурни проекти на општините, а половина ќе одат како кредити за фирми.

250 милиони евра за компаниите ќе одат преку Македонската инвестициска банка и ќе се пренесат во комерцијалните банки каде што фирмите ќе аплицираат за кредити.

Македонскиот премиер Мицкоски и неговиот унгарски колега, Виктор Орбан, го договорија кредитот на маргините на НАТО самитот во Вашингтон, во јули годинава.

На 24 ноември Израел потврди дека рабинот Зви Коган, кој исчезна во Обединетите Арапски Емирати (ОАЕ) на 21 ноември, е убиен и дека неговото тело е пронајдено, нарекувајќи го убиството „монструозен антисемитски терористички инцидент“.

Во соопштението од кабинетот на израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху, беше најавено дека Израел ќе ги искористи сите средства за да ги изведе пред лицето на правдата криминалците одговорни за смртта на рабинот.

ОАЕ се уште не објавија ништо за овој настан.

Зви Коган (28), ултраортодоксен рабин кој исчезна во четвртокот, водеше кошер продавница во Дубаи, град кој го посетуваа израелски туристи и трговци откако двете земји воспоставија дипломатски односи во 2020 година.

Договорот беше склучен за време на повеќе од една година на зголемени тензии во регионот поради нападот во јужен Израел на 7 октомври минатата година на палестинскиот Хамас, група на листата на САД и ЕУ како терористичка организација.

Гневот на Емиратите, Арапите и другите што живеат во Емиратите беше предизвикан од израелската офанзива во Газа и инвазијата на Либан по неколкумесечни прекугранични судири со либанскиот Хезболах, проиранско движење кое САД го сметаат за терористичка организација, додека Европската унија (ЕУ) го стави на црната листа само неговото вооружено крило, но не и политичката партија што е претставена во либанскиот парламент.

Иран, кој ги поддржува Хамас и Хезболах, исто така се закани дека ќе возврати на Израел откако земјата изврши воздушни напади во октомври како одговор на иранскиот балистички ракетен напад.

Државната новинска агенција ВАМ потврди дека Коган е исчезнат, но не спомна дека има израелско државјанство, само објави дека е од Молдавија.

Министерството за внатрешни работи на Емиратите соопшти дека не се знае каде се наоѓа Коган и дека нема никаков контакт со него и дека веднаш е започната потрага и истрага.

Израелскиот претседател Исак Херцог, чија улога во политиката на земјата е главно церемонијална, го осуди убиството и им се заблагодари на властите во Емиратите за нивната брза акција. Тој изрази уверување дека неуморно ќе работи на изведба на сторителите пред лицето на правдата.

Коган беше мисионер на движењето Чабад Лубавич, истакната гранка на ултраортодоксниот јудаизам, со седиште во Бруклин, Њујорк. Движењето соопшти дека Коган последен пат бил виден во Дубаи.

Во Емиратите има еврејска заедница, се подготвуваат синагоги и кошер оброци.

Продавницата што ја водеше Коган беше затворена во неделата. Од избувнувањето на војните во регионот, таа често беше цел на онлајн протести на поддржувачите на Палестинците.

Во израелското соопштение не се споменува Иран, но Асошиетед прес објави дека иранските разузнавачки служби претходно киднапирале луѓе во Емиратите.

СДСМ денеска ќе го одржи 30. Конгрес, каде се очекува да биде избрано новото раководство на партијата: нови членови на највисоките тела, како и на Централниот и Надзорниот одбор.

Портпаролката на партијата Богданка Кузеска информираше дека конгресот ќе има отворен и работен дел, а ќе се разговара за идните политики на партијата.

Конгресот треба да започне во 13 часот во хотелот „Александар Палас“ во Скопје.

Според најавата, прво ќе биде отворениот дел од конгресот на кој ќе се обрати претседателот на партијата, Венко Филипче.

Изборот на новото раководство на СДСМ доаѓа откако пред речиси пет месеци Филипче ја презеде лидерската позиција.

Романците гласаат на 24 ноември во првиот круг од претседателските избори, на кои во вториот круг би можело да ги спротивстави екстремно десничарскиот националист против актуелниот левичарски премиер.

На изгорите се натпреваруваат 13 кандидати, а вториот круг од гласањето се очекува на 8 декември.

Во последното гласање, Георг Симион, водач на екстремно десничарската Алијанса за единство на Романците, или АУР, би можел да се соочи со актуелниот премиер Марсел Чиолаку, кој е поддржан од најголемата романска партија, Социјалдемократската партија или ПСД.

Претседателот има петгодишен мандат и значителни овластувања за одлучување во области како што се националната безбедност, надворешната политика и судските назначувања.

На 1 декември во Романија ќе се одржат и парламентарни избори на кои ќе се одреди идната влада и премиерот на земјата.

Европската унија, САД и другите богати земји ветија дека ќе дадат рекордни 300 милијарди долари на земјите во развој за да им помогнат да се подготват и да ги спречат климатските промени.

Договорот беше постигнат на климатскиот самит на ОН COP29 во Азербејџан, во преговори што траеја 33 часа подолго од очекуваното и за малку ќе пропаднеа.

Шефот на телото на ОН за климата, Сајмон Стиел, рече дека тоа „беше тежек пат, но постигнавме договор“.

Сепак, разговорите не успеаја да се насочат кон договорот усвоен минатата година, кој ги повика нациите „да се оддалечат од фосилните горива“, пренесува Би-Би-Си.

Самитот на ОН за климатски промени требаше да заврши на 22 ноември, но беше продолжен бидејќи преговарачите од речиси 200 земји, кои мора да усвојат договор за консензус, се обидоа да договорат план за финансирање за следната деценија зад затворени врати.

Предлогот од 250 милијарди долари, изготвен од Азербејџанското претседателство COP29 на 22 ноември, беше отфрлен од земјите во развој како страшно недоволен поради високите трошоци од бурите, поплавите и сушите предизвикани од климатските промени.

Преговарачите од земјите во развој и островските земји изразија фрустрација од процесот за кој рекоа дека не е инклузивен и привремено ги напуштија разговорите.

„Излеговме... чувствуваме дека не нѐ послушаа“, рече Седрик Шустер, претседател на Групата на мали островски држави, кој е од Самоа.

Еванс Нџева, претседател на групата најмалку развиени земји, рече дека сегашниот договор е „неприфатлив“ за нив.

Земјите во развој ги обвинија богатите земји дека се обидуваат да го издејствуват тоа што го сакаат, а малите островски нации, кои се особено ранливи на влијанието на климатските промени, ја обвинија земјата домаќин Азербејџан дека ги игнорирала во текот на две недели од конференцијата.

Богатите земји се обврзани да им помагаат на ранливите земји, според договорот постигнат на климатската конференција во Париз во 2015 година.

Земјите во развој бараат 1,3 трилиони долари за да им се помогне да се прилагодат на суши, поплави, подигнување на нивото на морето и екстремни горештини, да платат за загубите и штетите предизвикани од екстремните временски услови и да ги пренасочат своите енергетски системи кон чиста енергија, подалеку од фосилните горива што ја загреваат планетата.

Времето денеска изутрина ќе биде ведро и многу студено, а преку ден ќе биде сончево со мала локална облачност. Ќе дува слаб ветер претежно од северозападен правец. Минималната температура ќе биде во интервал од -11 до -2, а максималната ќе достигне од 5 до 12 степени Целзиусови.

И во Скопје наутро ќе биде студено, а преку денот сончево со мала облачност и тивко. Минималната температура ќе се спушти до -6, а максималната ќе достигне до 8 степени.

Според најавите од Управата за хидрометеоролошки работи (УХМР), следува период на стабилно време со ниски утрински температури кои до средината на оваа седмица насекаде ќе бидат негативни, а наместа ќе се спуштат и под -10 степени.

Дневните температури ќе бидат во пораст. По одделни котлини ќе има појава на магла или ниска облачност.

Украинскиот претседател Володимир Зеленски изјави дека Русија се обидува да ги истера неговите сили од регионот Курск пред новоизбраниот претседател на САД, Доналд Трамп да ја преземе функцијата следната година, но додаде дека воената ситуација во регионот Доњецк е најкритична за неговата земја.

„Сигурен сум дека [рускиот претседател Владимир Путин] сака да не избрка пред 20 јануари“, рече Зеленски пред новинарите, мислејќи на денот на инаугурацијата на Трамп. „За него е многу важно да покаже дека ја контролира ситуацијата“ во Курск.

Украина го запрепасти Кремљ со навлегување во регионот Курск во август, заземајќи речиси 1.400 квадратни километри руска територија. Со ветувањето на Трамп дека ќе стави крај на војната по стапувањето на функцијата, Москва би можела да биде принудена да ја замени земјата што ја зазеде во Украина за територијата Курск, доколку не успее да ги истисне украинските сили навреме.

Путин испрати десетици илјади руски војници во Курск, кои ги зголемуваат контранападите бран по бран, рече извор од Генералштабот на Украина. Русија врати околу 800 квадратни километри во Курск или околу 40 отсто од територијата што Украина ја зазеде, рече изворот.

Зеленски рече дека Русија трпи загуби во Курск какви што досега не доживеала. Русија губеше по 1.500 војници дневно поради повреди и смрт минатиот месец, што е најмногу од почетокот на војната, соопштија украинските и западните власти.

„Русија не претрпела такви загуби како што трпи сега во Курск“, рече Зеленски.

Русија регрутираше повеќе од 11.000 севернокорејски војници за да ѝ помогнат да ја врати територијата на Курск. Севернокорејските трупи, наводно, пристигнале минатиот месец, иако не е јасно дали тие досега учествувале во борбите.

Соединетите држави и Обединетото Кралство, наводно, ѝ дале дозвола оваа недела на Украина да нападне во Русија со проектили ATACMS и Storm Shadow. Ракетите се прецизно, тактичко оружје дизајнирано да погоди командно-контролни центри, логистика и складишта за оружје во близина на фронтот.

Украина веќе ги искористи ракетите за да го нападне Курск и соседниот регион Белгород.

Во меѓувреме, руските копнени сили продолжуваат да напредуваат во источна Украина, вклучително и во близина на градот Велика Новосилка, според Дип Стејт, организација со врски со украинската армија, а потврдена и од други аналитичари.

Украина се бори да го спречи рускиот напредок поради недостаток на сила во луѓе, што ја зголемува загриженоста за можен пробив. Додека Русија ги губи силите со поголема стапка, Кремљ е во состојба брзо да ги замени благодарение на профитабилните плати и стимулации.

Путин на 23 ноември ги прошири тие стимулации, потпишувајќи закон со кој се дозволува отпишување на долговите за новите армиски регрути кои доброволно ќе се борат во Украина.

Новиот закон ѝ дозволува на државата да им прости долг до 10 милиони рубљи (95.835 долари) за оние кои потпишуваат договори со Министерството за одбрана да се борат во Украина најмалку една година, почнувајќи од 1 декември.

Законот се однесува на сите потенцијални регрути кои против нив биле отворени постапки за наплата на долгови пред 1 декември. Максималното простување на долгот е неколку пати повеќе од просечната годишна плата во руските провинции.

Валериј Залужниј, поранешен врховен командант на украинските вооружени сили, во интервју објавено на 23 ноември рече дека новите технолошки достигнувања ќе спречат „сериозен пробив“ на фронтот.

Украина и Русија забрзано развиваат извидувачки и ударни беспилотни летала, како и оружје за електронско војување. Технолошкиот напредок ѝ помогна на Украина делумно да го компензира недостатокот на војска.

Во интервјуто, Залужниј рече дека Русија ќе се бори да ја прошири линијата на фронтот и да се пробие затоа што ќе бара огромни ресурси „кои Русите повеќе ги немаат“.