Вести
Претставници на Украина ја примија европската награда Сахаров

Претставниците на Украина денеска во Стразбур ја примија наградата Сахаров за слободна на мислата за 2022, што ја доделува Европскиот парламент. Тие го примија признанието во име на „храбриот народ на Украина“ во време кога нивната земја се обидува да ја одврати руската инвазија.
Годишната награда, именувана по советскиот физичар и дисидент Андреј Сахаров, беше воспоставена во 1988 година од страна на ЕП во чест на поединци и организации кои ги бранат човековите права и основните слободи.
Претседателката на Европскиот парламент Роберта Мецола ја отвори церемонијата во Стразбур, Франција, на 14 декември, цитирајќи го Сахаров: „Земја која не ги почитува правата на сопствените граѓани нема да ги почитува правата на своите соседи“.
„Оваа година се среќаваме за да им оддадеме почит на нашите лауреати на наградата Сахаров за 2022 година - храбриот народ на Украина претставен од нивниот претседател, избраните лидери и граѓанското општество кои и порано жестоко се бореле и толку многу жртвувале за својата слобода и нашите вредности“, рече таа.
Украинскиот претседател Володимир Зеленски се обрати на церемонијата преку видеоврска, велејќи дека „терористичката војна на Русија има за цел да ја лиши Европа од Украина и од слободата“, додавајќи дека Украина се бори против руската инвазија за да спречи слични напади врз Украина и Европа во иднина.
Неколку украински државјани ја претставуваа својата земја на церемонијата, вклучувајќи ја и волонтерката-ветеран Јулија „Таира“ Пајевска, Иван Федоров кој е градоначалник на градот Мелитопол окупиран од Русија, борецот за човекови права Олександра Матвијчук и други.
Освен признанието добитникот на Сахаров добива и награда од 50.000 евра (53.240 американски долари), која ќе биде доделена на претставници на граѓанското општество на Украина.
види ги сите денешни вести
Насилно задушување е причината за смртта кај сите настрадани во пожарот во „Пулс“

Кај сите настрадани во дискотеката „Пулс“ во Кочани е констатирана насилна смрт од задушување што е предизвикано директно од пожарот – изјави денеска (21 март) директорот на Судска медицина, Александар Станков, кој информираше за спроведената обдукција и идентификација на починатите.
Тој на денешната прес конференција рече дека во извршувањето на 59-те обдукции на телата, учествувале експерти од Судска медицина, од патологија, но и тимови од МВР.
„Кај дел од настраданите се утврдени изгореници од прв и втор степен, но кај три лица имало и изгореници од четврти степен. Кај четворица се констатирани скршеници на ребра и задушување од притисок при бегање (стампедо), а повреди од евентуално срушени греди нема“, изјави Станков.
Тој посочи дека кај жртвите при идентификацијата биле користени две методи, ДНК анализа и дактилоскопија. Сепак, кај четворица било невозможно да се добијат отпечатоци поради што била направена само ДНК анализа.
„Во тек се токсиколошките анализи за да се утврди што било присутно во крвта на загинатите, иако според макроскопскиот наод за време на обдукциите, кај најголем број од нив имало јаглерод моноксид“, рече Станков.
Тој очекува сите извештаи за обдукциите да бидат завршени месецов, а за токсиколошките анализи можеби ќе биде потребно повеќе време.
„Ќе се прават и патохистолошки анализи и сѐ што ќе биде сработено, Институтот за судска медицина ќе достави до Обвинителството ќе нареди вештачење“, додаде Станков.
Обдукциите почнале вечерта, на 16 март, а завршиле претпладнето на 18 март. Идентификацијата пак, 99 проценти била завршена во вторникот, на 18 март, а комплетно во утринските часови на 19 март.
Идентификацијата првично се спроведувала во болниците каде што биле жртвите, но само со помош на препознавање и лични документи, а потоа биле применети и ДНК анализа и дактилоскопија при што, за да нема никаква грешка, проверка се правела по неколку пати.
„Од обдуцираните 59 лица, 70 отсто биле меѓу 16 и 29 години, од починатите 16 се жени, а 43 се мажи. Во детали не би влегувал зашто не се завршени сите анализи, но постојат фрактури на ребра и знаци за притисок кои довеле до задушување“, потенцираше Станков на прес-конференцијата.
Во однос на задушувањето, докторот објасни дека под дејство на јаглерод моноксид се јавува главоболка, повраќање, вртоглавица, безсознание, дезориентираност, парализа на мускулите и во вакви случаи, жртвите, вообичаено, се наоѓаат веднаш до местото од кое се обидувале да избегаат.
„Овој гас е многу опасен, нема мирис и вкус, делува на централниот нервен систем, ги онеспособува жртвите и смртта може да настане многу брзо, за неколку минути, зависно колкава е концентрацијата. Во дискотеката каде што се случил пожарот, во тој чад и простор, под дејство на јаглерод моноксид смртта може да настане многу брзо“, рече директорот на Судска медицина.
Тој објасни дека се работи за многу опасен гас кој најчесто се јавува при вакви пожари, поради недоволно, некомплетно согорување.
„Сепак, во овој случај треба да се земат предвид и другите работи како амбиенталното задушување зашто огнот што гори го троши кислородот, па покрај влијанието на јаглерод моноксидот, има и намалено количество на кислород. Во најголем број случаи при вакви големи пожари не е исклучено да се појават и цијан водород и сулфур водород“, додаде Станков.
Одговорајќи на новинарски прашања, тој објасни дека обудкциите се нужни за да се докаже вистината.
-Обдукциите се вид собирање материјални докази зашто со нив се одредува причината на смртта, дали постојат други повреди и дали прчината за смртта е поврзана со настанот. Не може да вршиме идентификација и да одредуваме причина за смрт само со преглед, мора да се направи комплетна обдукција и позитивна идентификација за да излеземе пред судот - посочи докторот.
Црвениот крст прави подготовки за исплата на средствата за настраданите во Кочани

Досега се собрани 48.172.115 денари за поддршка на настраданите во пожарот во Кочани и за нивните семејства - информираше денеска (21 март) Црвениот крст.
- Упатуваме голема благодарност до сите кои донираа и ве информираме дека сме во фаза на подготовка за првична исплата на собраните средства за најитните потреби наменети за настраданите од пожарот во Кочани – наведуваат од Црвен крст во денешното соопштение.
Портпаролката на Владата пак, Марија Митева на прес конференција посочи дека на сите повредени од пожарот во Кочани, лекувањето им е и ќе им биде обезбедено од страна на државата.
Таа рече дека според досегашниот пресек, згрижени се 180 лица од семејствата на повредените кои се хоспитализирани во странство.
„Бевме информирани од страна на Црвениот крст дека се прави формално правно усогласување и проценка преку која на сите семејства кои се погодени од ужасната трагедија за почеток ќе им биде дадена финансиска поддршка во висина од 150.000 денари на секое семејство. Истите средства ќе им бидат на располагање за покривање на тековни, дневни, најитни трошоци“, рече Митева.
Семејствата и на починатите и на повредените ќе добијат по 150.000 денари
Таа истакна дека ова не е еднократна помош и повика на покажување солидарност без шпекулации кои можат наштетат на семејствата на пациентите.
Во однос на финансиска поддршка во висина од 150.000 денари за секое семејство Митева посочи дека моментално се врши проценка и организација на состојбата.
„На секои три часа имаме редовен контакт со семјствата во странство со цел да видиме дали има нови несакани состојби, во постојана комуникација и координација сме и замолуваме да се следат официјалните информации“, додаде таа на денешната прес конференција.
Николоски: Проверени над 600 лиценци за градење, 97 ќе бидат одземени

Од издадени околу 1.100 лиценци согласно Законот за градење и Законот за урбанистичко планирање, Министерството за транспорт досега извршило контрола на 643 при што кај 97 е констатирано дека по издавањето на лиценците, правните лица престанале да ги исполнуваат законските услови врз основа на кои се издадени. За ова, денеска (21 март) информираше министерот за транспорт Александар Николоски.
На денешната прес конференција тој рече дека ќе бидат донесени решенија за одземање на овие лиценци. Додаде и дека до вторник ке бидат проверени сите издадени лиценци.
„На 13 правни лица одземена им е лиценца А за изведувач на градби од прва категорија, на 34 правни лица одземена им е лиценца Б за изведувач на градби од втора категорија, на две правни лица одземена им е лиценца А за надзор над изградбата на градби од прва категорија“, рече Николоски.
Тој посочи и дека на шест правни лица одземена им е лиценца Б за надзор над изградбата на градби од втора категорија, на три правни лица одземена им е лиценца А за проектирање на градби од прва категорија, на 20 правни лица одземена им е лиценца Б за проектирање на градби од втора категорија.
Ресорниот министер информираше и дека на две правни лица одземена им е лиценца Б ревизија на проектна документација на градби од втора категорија.
Освен тоа, на едно правно лице одземена му е лиценца за управител за одржување на објекти од прва и втора категорија, а на 16 правни лица одземена им е лиценца за изработка на урбанистички планови.
Целиот извештај, ќе биде доставен до органите на прогонот.
Според Николоски, паралелно е почната постапката за контрола и на сите издадени лиценци и овластувања во делот на патен превоз.
„Министерството во моментов спроведува контрола на сите лиценци издадени согласно Законот за градење и Законот за урбанистичко планирање. Законите за контрола не се јасни и не се исклучиви и затоа контролата сега се прави врз основа на политичка одлука. По завршувањето на постапките ќе следат законски измени со кои ќе има обврска на секои шест месеци да се врши контрола на сѐ што е издадено од страна на институциите“, рече Николоски.
Ќе се прави ревизија на законите
Тој нагласи дека идејата е да се направи поголема ревизија на постојните законски решенија за да се спречи нивната злоупотреба. Како што кажа, ќе поднесат законски измени со кои ќе побараат веднаш да се одзема лиценцата, а жалбата да не го одлага извршувањето.
Тој истакна дека Министерството за транспорт нема надлежности за објектот на клубот „Пулс“, кој е од Б категорија, зашто после донесувањето на Законот за децентрализација Министерството е надлежно само за објекти од А категорија.
„Објектот е изграден во 1999 година според важечки план во рамки на општина Кочани. Изграден е како лесна незагадувачка индустрија и одреден период се користи како фабрика за текстил, а потоа како магацин. Потоа е дограден еден дел од околу 50-тина квадратни метри кој е легализиран во 2011 година согласно Законот за легализација на бесправно изградени објекти и е приклучен на постојниот објект. Тоа значи дека се е испочитувано од аспект на урбанистичко планирање, рече Николоски одговарајќи на новинарско прашање.
Проблемот, како што кажа, настанува во оној момент кога почнуваат адаптации и реконструкции на објектот во внатрешноста без никакво одобрение од никого и дополнително е ставен печат од лице кое или не видело што се случува таму или видело но го игнорирало.
Тој појасни дека согласно актуелниот закон, Министерството за економија по службена должност требало во рок од три работни дена да ги провери исказите во изјавата на поднесувачот на барањето за лиценца дека објектот ги задоволува сите пропишани одредби.
„Сметам дека ваквиот закон не е добар и мора да се смени. Мора да има многу појасна и многу поголема контрола од ова што е сега напишано. Сега е оставено на широко толкување – некој дава заверена изјава на нотар дека сѐ е во ред, а некој службеник од Министерството за економија после тоа по службена должност прибавува документи и за жал ни се случи ова што ни се случи“, нагласи Николоски
Тој порача дека Државниот пазарен инспекторат нема ни капацитет ни знаење да навлегува во сите аспекти на функционалноста на некој објект и токму затоа дел од законските измени ќе одат во таа насока.
Турција ја прошири забраната за протести поради притворот на Имамоглу

Гувернерите на турскиот главен град Анкара и третата по големина провинција Измир денеска (21 март) ги забранија демонстрациите до 25 март, додека продолжуваат протестите против притворањето на градоначалникот на Истанбул, Екрем Имамоглу. Ова значи дека забраната сега е во сила во најголемите три турски градови, вклучувајќи го и Истанбул.
Гувернерот на Истанбул во средата веќе воведе забрана за демонстрации, собири и покривање вести за таа тема до недела. Потегот доаѓа откако Републиканската народна партија (ЦХП) на Имамоглу повика на протести низ целата земја, пркосејќи на забраната за демонстрации. Доцна во четвртокот избија судири меѓу демонстрантите и полицијата во неколку турски градови.
Имамоглу, клучниот ривал на претседателот Реџеп Таип Ердоган, беше приведен во средата поради обвинувања за корупција и тероризам. ЦХП се подготвуваше да го именува за свој претседателски кандидат во недела и рече дека ќе продолжи со гласањето.
Во задушувањето на протестите поради притворот, турските власти приведоа 54 лица, објави владата во петокот.
„Вкупно 326 профили се под истрага за објави за поттикнување омраза и охрабрување криминални дејствија“, напиша турскиот министер за внатрешни работи Али Јерликаја на платформата на социјалните мрежи X.
Во четвртокот Јерликаја рече дека се приведени 37 корисници. Одделно, властите поднесоа кривични пријави против 53 демонстранти кои се приклучиле на протестите. Според државната новинска агенција Анадолу, досега се приведени 88 од 105 барани, заедно со Имамоглу.
Обвиненијата за корупција против Имамоглу вклучуваат измама, местење понуди и мито. Притворот на градоначалникот на Истанбул предизвика домашни и меѓународни критики. Уште не се знае дали и кога Имамоглу, кој моментално се наоѓа во седиштето на полицијата во Истанбул, ќе се соочи со судење.
Обвинителите тврдат дека Имамоглу, во координација со прокурдската партија ДЕМ, ангажирал градски функционери поврзани со забранетата Курдистанска работничка партија (ПКК)- која е наведена како терористичка организација од Турција и нејзините западни сојузници.
Неколку градоначалници на ДЕМ и некои ЦХП неодамна беа разрешени поради слични наводи за врски со ПКК.
Доколку Имамоглу биде осуден за тероризам, турската влада би можела да го замени со функционер поврзан со владата. Во 2019 година, за прв пат во 25 години, исламските конзервативци во Турција ја загубија контролата над главниот град Анкара. Имамоглу беше реизбран за градоначалник на Истанбул на изборите во 2024 година.
Вучиќ вели дека „на Србија и е доста од оние кои ја тероризираат“ и дека „мора да се спротивстави“

Српскиот претседател Александар Вучиќ оцени дека „на Србија и е доста од оние кои ја тероризираат четири месеци“, додавајќи дека мора да направат се за да се избегне насилство, но и да се спротивстават на оние кои ја „уништуваат и уриваат“ земјата.
„Врие во Србија, буквално врие, само тие тоа не го гледаат. На Србија и е доста од оние кои ја тероризираат четири месеци. И ние мора да направиме сѐ за да го избегнеме насилството и да се спротивставиме на оние кои ја уриваат и уништуваат нашата земја“, рече Вучиќ во видео-обраќање на својот Инстаграм профил.
Тој додаде дека затоа „во најкраток можен период“ ќе ги повика луѓето на мирен и достоинствен начин да демонстрираат дека сакаат „слободна Србија“.
По смртта на 15 лица при уривање на настрешница во Нови Сад на 1 ноември, следеа низа протести и блокади, предводени од студентите, кои повеќе од три месеци ги блокираат факултетите, инсистирајќи на одговорност за несреќата.
Поддршка во нивните барања добија од просветните работници, земјоделците, адвокатите и голем број граѓани.
Ноќта меѓу четвртокот и петокот (20 и 21 март), студентите го блокираа депото на Градското сообраќајно претпријатие (ГСП) во Нов Белград, поради што, како што наведуваат од ГСП, утрово на градските улици не излегле 150 автобуси и 130 трамваи.
Десетмина од повредените во пожарот во Кочани ќе бидат пуштени на домашно лекување

Десет повредедни лица во пожарот во Кочани кои се хоспитализирани во македонските болници денеска (21 март) ќе бидат испишани и пуштени на домашно лекување, објави министерот за здравство, Арбен Таравари на прес-конференција пред Ургентниот центар.
„Еден ќе биде испишан од Клиничката болница во Штип, еден од Детска хирургија, еден од Торакална и пет од приватните клиники „Систина“ и „Жан Митрев“. Во моментот на лекување се 162 пациенти од кои 47 во домашните болници, а 115 во странство“. Освен едно лице во Турција, кое е во многу сериозна состојба и неколку во покритична состојба, сите останати се во стабилна состојба“, изјави Таравари.
Таравари додаде дека веќе нема да има праќање на пациенти на лекување во странство, туку од наредната недела се очекува дел од нив да почнат да се враќаат во Македонија.
Во странство, како што соопшти Таравари се лекуваат 115 лица од кои, во Србија -30, во Бугарија-15, Грција-12, Турција -12, Шпанија-7, во Австрија-5, во Унгарија-6, во Хрватска-5, Словенија-4, Литванија-4, Белгија-4, Италија-4, Шведска-4, Полска-двајца пациенти.
Во пожарот во дискотеката „Пулс“ во Кочани на 16 март животот го загубија 59 лица, а околу 200 беа повредени. Починатите, кои се на возраст од 16 до 48 години, вчера беа погребани во Кочани, Штип, Струмица и Скопје.
Советот за безбедност на ОН ќе одржи седница за израелските напади врз Западниот Брег

Советот за безбедност на Обединетите Нации ќе одржи седница втор ден по ред за палестинските територии, овојпат фокусирајќи се на повеќемесечните напади на Израел врз окупираниот Западен Брег.
На седницата на Советот што се одржа вчера (20 март) стана збор за ситуацијата во Газа. Заменик-рускиот амбасадор во ОН, Дмитри Полиански ги критикуваше израелските лидери дека не преминале на втората фаза од договорот за прекин на огнот, која предвидува ослободување на сите затвореници и траен прекин на борбите.
Тој рече дека е тешко да се разговара за иднината кога се чини дека израелските воени и политички лидери донеле одлука во корист на војна.
Британскиот заменик - амбасадор Џејмс Кариуки го осуди „предупредувањето на израелскиот министер за одбрана Израел Кац за целосно уништување на Газа“.
„Велика Британија повикува на повторно пружање помош на Газа, истрага за наводите за сексуално и родово насилство врз палестинските затвореници од страна на израелските сили и итно враќање на договорот за прекин на огнот“, рече Кариуки.
Во меѓувреме, најмалку 85 Палестинци биле убиени ширум Газа во текот на ноќта, со што бројот на загинати откако Израел го прекрши примирјето со Хамас се зголемил на речиси 600, соопштија локалните здравствени власти. Хамас е прогласена за терористичка организација од САД и ЕУ.
Во текот на ноќта, во напад на семејна куќа во близина на градот Кан Јунис загинале најмалку 16 лица, главно жени и деца. Министерството за здравство на Газа соопшти дека најмалку 592 лица биле убиени во израелските напади во изминатите неколку дена.
Отворена истражна постапка против 27 физички и 3 правни лица во врска со пожарот во Кочани

Основното јавно обвинителство Кочани во текот на ноќта донесе Наредба за спроведување истражна постапка против 27 физички и три правни лица во врска со катастрофалниот пожар во Кочани, информираат од Јавното обвинителство на РСМ.
Деталите за истрагата, осомничените и предложените мерки за обезбедување, како што е најавено, ќе бидат соопштени денеска напладне на прес-конференција пред зградата на ОЈО Кочани.
Основниот суд во Кочани, претходно донесе решение со кое се определува 30-дневен притвор за 13 лица меѓу кои и министерот за економија Крешник Бектеши. За уште шест осомничени, на кои претходно исто така им беше определен краткотраен притвор од 48 часа, судот ќе одлучува во текот на денот.
Обвинителството и полицијата синоќа (20 март) спроведоа акција за приведување на лица за кои постои сомнение за инволвираност во пожарот, за што Јавното обвинителство најави дека денеска ќе информира. Со истражните активности до пред приведувањето на тројцата поранешни градоначалници беа опфатени 28 лица.
Веќе е отворена истрага и е определен 30-дневен притвор за седум службени лица, вработени во СВР Штип и ПСОН Кочани, кои се осомнични дека како соизвршители, изготвувајќи, потпишувајќи и одобрувајќи позитивна согласност, му овозможиле на правно лице да се стекне со лиценца за вршење угостителска дејност – кабаре иако објектот не ги исполнувал законските услови за работа. Трајковски.
Во пожарот во дискотеката „Пулс“ во Кочани на 16 март животот го загубија 59 лица, а околу 200 беа повредени. Починатите, кои се на возраст од 16 до 48 години, вчера беа погребани во Кочани, Штип, Струмица и Скопје.
По две години војна, суданската армија повторно ја зазеде претседателската палата

Суданската армија повторно ја зазеде претседателската палата во Картум од ривалските паравоени Сили за брза поддршка, соопштија воените лидери.
Видеото и фотографиите објавени на социјалните мрежи и потврдени од Би-Би-Си покажуваат радосни војници како мавтаат со пиштоли, навиваат и клекнуваат да се молат.
Се чини дека армијата е подготвена да ја врати контролата врз главниот град две години откако беше исфрлена од нејзините паравоени ривали, познати како РСФ, јави Би-Би-Си.
Паравоената група сè уште не коментирала.
Набил Абдалах, портпаролот на армијата, на државната телевизија изјави дека војската ја презела контролата врз палатата и зградите на министерствата во центарот на Картум.
„Нашите сили целосно ги уништија борците и опремата на непријателот и запленија големо количество опрема и оружје“, додаде Абдала.
Картум е местото каде што почна бруталната граѓанска војна во земјата пред речиси две години и каде се водеа некои од најголемите битки.
РСФ го држеа најголемиот дел од главниот град, како и западниот дел на Судан од почетокот на војната. Враќањето на Картум би било огромна победа за суданските вооружени сили и клучен момент во конфликтот. Армијата, исто така, оствари придобивки во делови од централен Судан во последните недели.
Очевидци вчера (20 март)пријавија експлозии од напади со дронови и воздушни напади во близина на Републиканската палата.
На видео снимка во саботата, командантот на РСФ Мохамед Хамдан Дагало, познат како Хемедти, вети дека ќе ја брани претседателската палата и околните области кои се под контрола на неговата паравоена група. Тој се закани со дополнителни напади во неколку северни градови.
Неколку мировни напори пропаднаа бидејќи ривалските сили рекоа дека ќе продолжат со борбата за контрола на стратешките области. Војната ја предизвика најголемата хуманитарна криза во светот, според ОН, при што и РСФ и армијата се обвинети за кршење на човековите права.
Голем пожар во трафостаница во близина на Лондон

Десет противпожарни возила и околу 70 пожарникари се борат со пожар во трафостаница во Хејс, кој е дел од Лондон.
Половина од трансформаторите во трафостаницата сè уште горат.
Помошникот командант Пат Гулбурн рече дека ова е многу голем инцидент, а пожарникари неуморно работат во тешки услови за да го стават пожарот под контрола што е можно побрзо.
„Пожарот предизвика прекин на електричната енергија во голем број домови и локални бизниси. Пожарникарите евакуираа 29 лица од соседните имоти и беше воспоставен кордон од 200 метри како мерка на претпазливост, при што беа евакуирани околу 150 луѓе. Поради големиот чад, ги советуваме жителите да ги држат прозорците и вратите затворени. Операторите во контролниот центар примија повеќе од 200 повици и даваат клучни упатства и ја смируваат јавноста. Ова ќе биде долготраен инцидент. Како што влегуваме во утрото, се очекува потешкотиите да се зголемат, па ги повикуваме луѓето да ја избегнуваат областа ако е можно“, додаде тој.
Пожарникарите биле повикани во 23:23 часот, а екипите од Хејс, Хитроу, Хилингдон, Саутхол и околните противпожарни станици биле испратени на местото на настанот.
Мултимедија
Најпосетени
Што треба да знаете