Со турската економија во криза, претседателскиот предизвикувач Кемал Киличдароглу е во предност во многу анкети на актуелниот претседател Реџеп Таип Ердоган, ветувајќи не само економски реформи, туку и дипломатско ресетирање со западните сојузници на Турција, објави Гласот на Америка.
„Некои од односите, како што се со САД, со НАТО, со ЕУ, ќе се вратат бидејќи западната ориентација без сомнение ќе биде еден од првите приоритети на новата администрација“, вели Зејнеп Алемдар, политиколог од Универзитет Окан во Истанбул.
Продлабочувањето на врските на Ердоган со неговиот руски колега Владимир Путин со енергетските зделки и купувањето руско оружје ги заострува врските со западните сојузници на Турција.
Турција, членка на НАТО, исто така ја блокира кандидатурата за членство на Шведска. Некои аналитичари, како професорот, историчар и експерт за Русија, Заур Гасимов од Универзитетот во Бон, велат дека Москва ја гледа надворешната политика на Ердоган како предност.
„Москва не го доживува како проруски. Се доживува како про-турски и доста тврд протурски. Но, исто така, не се доживува како прозападно. Претпоставувам дека тоа е главниот аспект што се вклопува во агендата во Москва“, вели проф. Гасимов.
Турција е силно зависна од руската енергија и туризам, како и од соработката во Сирија. Аналитичарите велат дека отплеткувањето на врските со Москва нема да биде лесно.
„Би било тешко да се балансираат односите со Русија. Без разлика на се, со оглед на економската меѓузависност меѓу двете земји. Така, би се надевале на обновени и подобри односи со ЕУ и во однос на зелената транзиција, на пример, за да може повторно да се балансираат односите со Русија“, вели Зејнеп Алемдар, политиколог од Универзитетот Окан во Истанбул.
Нови дипломатски препукувања?
Лошата евиденција за човековите права на Турција предизвика нејзината кандидатура за членство во Европската унија да биде замрзната одамна. Односите сега се повеќе трансакциски, како договорот на Анкара со ЕУ за прием на мигранти во замена за готовина. Киличдароглу вети нов устав заснован на права за кои вели дека ќе овозможат кандидатурата на Турција за ЕУ да продолжи. Но, набљудувачите се прашуваат дали западните сојузници на Турција се подготвени за таква дипломатска промена.
„Ниту Вашингтон, ниту Европа не се подготвени за пост-ердоганов свет. На крајот, тие треба да бидат подготвени да и понудат нешто назад на новата влада, без разлика дали тоа е стратешки разговор, рестартирање на преговорите за членство во ЕУ, знаете, или дури и враќање на продолжување на трансатлантскиот сојуз со Турција како дел од неа“, вели Асли Ајдинтасбас од Институт Брукингс во Вашингтон.
Аналитичарите истакнуваат дека западните сојузници на Турција беа изненадени кога партијата АКП на Ердоган упадна на власт во 2002 година.
Со победата на Киличдароглу, велат тие, повторно би можело да се види како дипломатите се препукуваат.
