И додека претседателските избори во Бугарија, според посматрачите, веќе на некој начин се извесни, односно дека и натаму на таа функција, имајќи ги предвид анкетите, по вториот круг ќе биде сегашниот шеф на државата Румен Радев, можниот исход од парламентарните избори би донесол голема неизвесност во правењето на новата бугарска влада.
Последното истражувањето на Галуп интернешнал Балкан покажа дека победник на ќе биде коалицијата ГЕРБ-СДС на поранешниот бугарски премиер Бојко Борисов. Тие сега имаат поддршка од 24,1%, што е за еден процент повеќе од гласовите што ги доби на последните избори во јули кога беше втора, но сепак под 26,1% што ги освои во април годинава.
Радев ги распиша парламентарните избори за 14 ноември
Но, по десетгодишно владеење, Борисов е оптоварен со корупциски скандали, па аналитичарите оценуваат дека најголеми шанси за формирање влада имаат партиите кои ќе добијат најмногу гласови по ГЕРБ.
Коалицијата најверојатно ќе ја формираат таканаречените партии на промени - „Има таков народ“ (ИТН), Демократска Бугарија“ и „Промената продолжува“, плус Бугарската социјалистичка партија (БСП). Сите овие партии како главна цел го поставија рушењето на моделот на „Борис“.
Ваквата можна коалиција наликува на балканската верзија на „семафор коалицијата“ во Германија и би била прва во модерната политичка историја на Бугарија, пишува Еуроактив. Демократска Бугарија се состои од либерална, десничарска и зелена партија. „Промената продолжува“ има либерален профил, а БСП е дел од Партијата на европските социјалисти.
„Има таков народ“ е десничарска партија, но не се изјаснила за припадност кон европската десница. Социјалистите во моментов се на второ место со поддршка од 15 проценти.
Новиот политички проект на поранешните министри во преодната влада на Кирил Петков и Асен Василев „Промените продолжуваат“ го поддржуваат 13 отсто од граѓаните. Петков и Василев добија симпатии за нивните напори за борба против корупцијата и предлозите за реформи.
Нивниот успех на изборите може да го намали спорот околу назначувањето на Петков за министер за економија, кое Уставниот суд го прогласи за неуставно бидејќи има бугарско и канадско државјанство. Петков по неговото именување изјави дека има само бугарско државјанство.
Падот на Трифонов
На четврто место засега е „Има таков народ“ на популарниот телевизиски водител и пејач Слави Трифонов со 12 отсто поддршка. Оваа партија победи на претходните избори, но разочара многу од своите гласачи, бидејќи не можеше да формира функционална влада. Водечките пратеници на ИТН беа вмешани во многу скандали со членови на други партии, создавајќи токсична политичка атмосфера во претходниот парламент.
ГЕРБ го доби и го врати мандатот за состав на бугарска влада, следни се БСП
Губењето на поддршката за ИТН е двојно зголемено од последните избори, а голем дел од тие гласови, велат социолозите, отишле во партијата „Промените продолжуваат“.
Антикорупциската и реформистичката коалиција Демократска Бугарија има поддршка од 11 отсто од граѓаните. Партијата на турското малцинство Движење за права и слободи (ДПС), која ја поддржуваат 10,8 отсто од гласачите, сигурно ќе влезе во парламентот, но е во политичка изолација, како и коалицијата на Борисов. Партијата за премиер го предложи Делијан Певски, на кого САД му воведоа санкции според законот Магницки.
Борбата меѓу партијата „Стани БГ! Доаѓаме“ и десничарската партија на проруската партија Препород ќе биде важна за односот на силите во следниот парламент. Пандемијата и воведувањето рестриктивни мерки ги фаворизираа националистите кои се изјаснија против вакцинацијата, ковид-сертификатите и ги доведуваа во прашање научните податоци за ковид-19.
Политикологот Парван Симеонов изјави дека „семафорската коалиција“ веројатно нема да биде класична коалиција, туку експертска влада поддржана од „партиите на промените“ и БСП. Според него, таа влада би можела да постигне консензус за три прашања - судски реформи, повисока социјална политика и целосна ревизија на политиките на ГЕРБ.
„Ваквата политичка коалиција ќе биде обединета главно од заедничкиот непријател, Бојко Борисов, што ја прави повеќе слична на воениот сојуз на САД, СССР и Британија против Германија за време на Втората светска војна отколку на владејачката коалиција во Германија сега“, вели Симеонов.
Појасна изгледа ситуацијата околу претседателските избори, кои се одржуваат заедно со парламентарните. Актуелниот претседател на Бугарија, Румен Радев, остар критичар на Борисов кој се бори за втор мандат, може да смета на 46,4 отсто од гласовите на гласачите за главно церемонијалната, но влијателна функција. Професор Анастас Герџиков би добил 28,3 насто, што според „Алфа Рисрч“, го прави неизбежен вториот круг од гласањето кое треба да се одржи на 21 ноември.
Нови обвинувања за изборен фалсификат
Додека Бугарија се подготвува за изборите на 14 ноември, бугарскиот сервис на Радио Слободна Европа (РСЕ) откри наводни злоупотреби на системот за домашно гласање во земјата за време на предвремените парламентарни избори во јули.
Слави Трифонов- Има таков народ веќе е опозиција во Бугарија
Бугарската полиција потврди дека започнала истрага за можна измама на гласачите по истрагата на РСЕ за спроведувањето на последните избори во земјата во јули.
Последната истрага на бугарската служба на РСЕ откри широко распространета злоупотреба на мобилното гласање на 11 јули во два града во јужната провинција Пазарџик, упориште на центристичката партија Движење за права и слободи (ДПС), која привлекува поддршка на припадниците на бугарската муслиманска, ромска и турска заедница.
Мобилното гласање е кога луѓето гласаат од дома поради здравствена состојба или старост. Претходната истрага на РСЕ, фокусирана врз североисточниот град Разград, покажа дека медицинските документи потребни за да се квалификуваат за такво гласање биле или фалсификувани или поднесени во име на луѓе кои подоцна изјавиле дека не поднеле такво барање.
Организацијата за безбедност и соработка во Европа (ОБСЕ) соопшти дека нејзините набљудувачи утврдиле дека предвремените парламентарни избори на 11 јули во Бугарија биле „конкурентни со генерално почитуваните основни слободи“. Но, некои бугарски политичари не се убедени и стравуваат дека може да има уште поголема измама на клучните избори на 14 ноември.
Како членка на НАТО и на Европската унија, Бугарија е зафатена од неконтролираната корупција откако го собори комунизмот пред повеќе од три децении. Таа е најсиромашната членка на ЕУ и рутински е на дното на Унијата во перцепциите за корупцијата и слободата на медиумите. Бугарите ќе гласаат не само на парламентарните избори на 14 ноември, туку ќе изберат и претседател. Тоа ќе биде трет пат оваа година Бугарија да одржува парламентарни избори, откако претходно две гласања во април и јули не успеаја да создадат влада.
Кандидатот за бугарски премиер- нема да ги лишиме своите браќа од европска иднина
Премиерот Бојко Борисов, кој беше на чело повеќе од една деценија, поднесе оставка во април по широките антикорупциски протести против него и неговата централнодесничарска партија ГЕРБ, формално позната како Граѓаните за европски развој на Бугарија.
Двојни избори, двојна неволја
Клиентелизмот и митото поврзани со инфраструктурни проекти кои се чини дека им носат корист на пријателите и соработниците на ГЕРБ, а не на просечните Бугари, не само што предизвикаа протести, туку и укор од Европската канцеларија за борба против измами.
Претседателот на земјата, Румен Радев, кој бара втор мандат и го одбра датумот за парламентарните избори, рече дека одржувањето на изборите заедно ќе заштеди време и пари. Сепак, со оглед на новите наводи за местење на гласовите за време на парламентарните избори во јули, некои бугарски политичари стравуваат дека двојното гласање може да предизвика двојна неволја.
„Имаше злоупотреба и претходно. Овие избори ќе ни дадат два резултати во еден ден“, рече Антоанета Цонева, пратеник во бугарското Народно собрание, парламентот на земјата и член на центристичката изборна алијанса Демократска Бугарија, која се најде на четвртото место во Избори во јули со 12,5 отсто од гласовите.
„Тоа е обид да се избегнат машините за гласање. Имаме доказ дека тоа е користено и претходно“, рече Цонева за РСЕ, мислејќи на гласањето со мобилни телефони, кое критичарите велат дека е подложно на манипулации.
Министерството за внатрешни работи за РСЕ потврди дека истрагата за изборна измама поврзана со гласањето на 11 јули била покрената во Разград и други области. Неби Бозов, градоначалник на Сарница, еден од двата града во провинцијата Пазарџик каде РСЕ забележа невообичаено гласање со мобилни ливчиња за време на парламентарното гласање на 11 јули, негираше за РСЕ дека имало какви било „неправилности“.
Во Сарница, 198 гласачки ливчиња беа гласани со мобилно гласање. Тоа значеше дека избирачките тимови оделе во домовите на луѓето кои побарале да гласаат на тој начин бидејќи здравствената состојба ги спречувала да стигнат до избирачкото место.
Во Бугарија, мобилното гласање се спроведува со хартиени гласачки ливчиња, за разлика од избирачките места каде гласовите се табелираат по електронски пат. Тие ливчиња од хартија, тврдат критичарите, го прават мобилното гласање отворено за полнење на гласачките ливчиња.
Бугарија по изборите, пред нови избори?
Во Сарница, едно мобилно избирачко биле собрани 198 гласови при што се поставува прашање како тоа е можно со оглед на тоа што денот на гласањето траеше 13 часа од 7 до 20 часот, а собирањето на еден глас обично трае најмалку 15 минути.
Запрашан како се собрале толку голем број мобилни гласови за толку релативно кратко време, градоначалникот Бозов рече дека „има добра организација“. За изјавите на Бозов, пратеничката Цонева саркастично возврати: „Оваа добра организација ќе наиде на нашиот решителен отпор“. Повеќето од тие 198 мобилни гласови -- 173 -- отидоа за ДПС, покажуваат официјалните записи. Тоа е во спротивност со резултатите од избирачките места во Сарница, каде ДПС освои само 50 отсто од гласовите.
Партијата ДПС, која се најде на петтото место во јули со 10,6 отсто од гласовите, беше на насловните страници на почетокот на оваа година кога еден од нејзините членови, Дељан Пеевски, медиумски магнат и моќник, беше меѓу триото влијателни Бугари и компаниите кои им припаѓаат на кои САД им воведе економски санкции поради нивната „обемна улога“ во корупцијата во Бугарија.
Пеевски повторно бара пратеничко место за партијата на претстојните парламентарни избори. Сојузот на Демократска Бугарија на 8 ноември побара полицијата да ги испита резултатите од мобилното гласање не само во Сарница, туку и Батак, друг град во провинцијата Пазарџик, изјави за РСЕ Цонева, која ја претставува покраината.
Претходната истрага на бугарската служба на РСЕ, објавена на 29 октомври, откри дека се чини дека е широко распространета злоупотреба на медицинските сертификати потребни за да се квалификува за гласање преку мобилен во Разград. Непосредно пред парламентарното гласање на 11 јули, поднесени се повеќе од 2.500 барања за мобилно гласање поради болест.
Полицијата подоцна соопшти дека неодреден број од овие барања биле поднесени од луѓе кои подоцна рекле дека не ги поднеле. Резултатите од мобилното гласање во регионот на Разград за време на парламентарните избори на 11 јули покажуваат дека повеќе од 90 отсто од гласачките ливчиња отишле за ДПС. Тоа е споредено со 45 отсто што ДПС доби во регионот Разград при гласањето на избирачките места.
Потврдувањето на медицинската документација што го придружува секое барање за мобилно гласање е надлежност на градоначалниците во јурисдикциите каде што се поднесуваат такви барања.
Во Разград, пет од седумте градоначалници на области се членови на ДПС. РСЕ го објави својот извештај за нерегуларностите при гласањето во Разград три дена откако бугарското Министерство за внатрешни работи објави дека започнува истрага за можна измама на гласачите таму.
