Вести
Мицкоски и Филипче утре на средба во Владата
Премиерот, Христијан Мицкоски и лидерот на опозициската СДСМ, Венко Филипче утре во 14 часот ќе имаат средба во Владата.
-Согласно јавната комуникација и упатените иницијативи и демонстрираната подготвеност од двете страни, за утре во 14 часот е закажана средба меѓу премиерот Христијан Мицкоски и претседателот на СДСМ, Венко Филипче – соопшти попладнево владината прес служба.
Во изјава за медиумите во Штип, Мицкоски искажа подготвеност за средба со Филипче, кој денеска повика на политички и општествен дијалог.
Филипче на прес-конференција рече дека по трагедијата во Кочани граѓаните реагираа со револт и бес, системот не функционира како што треба, а за тоа вина, како што посочи, имаат сите политички партии.
Областите каде што треба системски пристап, според Филипче се - образование, здравство, правосудство, животна средина, партизација и политизација.
По неговата денешна прес конференција, од Движењето ЗНАМ реагира преку писмено соопштение во кое обвинија дека „СДСМ и Филипче немаат политички кредибилитет, ниту легитимитет да нудат какви било концепти за Македонија овој момен.
- Оттука, Венко Филипче и СДСМ не можат да бидат решение на проблемите, бидејќи покажаа дека тие се проблем за секое решение, наведуваат од ЗНАМ.
-Дали самопрогласениот лидер на опозицијата со ова бара начин да се факторизира како политички фактор во јавноста и да седне на преговарачка маса, имајќи ја в предвид очајната состојба на неговата партија – се наведува во реакцијата на ЗНАМ.
Во меѓувреме, прашан за повикот на Филипче за средба, премиерот Мицкоски кажа дека ова е сериозна тема за која се разговара.
„Доколку навистина има план и желба да помогне стојам на располагање во секое време ќе го прераспределам мојот распоред, на полноќ на полноќ, после полноќ, кога ќе каже тогаш да го сослушам неговиот план и да видиме дали во тој план може нешто да се реши“, изјави Мицкоски.
ДУИ: Јавноста е згрозена од јавниот флерт на Мицкоски и Филипче
По најавата за средба, ДУИ во писмено соопштение изрази силна загриженост, поради како што велат од партијата, „сѐ понагласената моноетничка доминација која Власта ја демонстрираше во првата година од своето владеење“.
-Сега веќе на јавна сцена ја вклучува и етничката македонска опозиција во својата намера. Јавноста е просто згрозена од овој јавен флерт на Мицкоски и Филипче, за полноќни средби во политички интимна атмосфера на која ништо помалку туку ќе се крои планот за нов општествен договор за регулација на идните политички текови – велат од ДУИ.
Според партијата, Република Северна Македонија претставува „препознатлив модел на функционална мултиетничка демократија со јасно изразена евроатлантска ориентација“.
Основниот модел на мултиетничкиот карактер на земјата е системски загрозен, а загрозен а и интегративниот процес на земјата во Европската унија. Тоа се две клучни стратешки основи кои што сериозно ја загрозуваат долгорочната стабилност и просперитет на земјата, и тоа се двата приоритети за кои треба да се отвори суштински политички дијалог – додаваат од ДУИ.
Азири: Мицкоски ќе се сретне со претседателот на најголемиот огранок на ВМРО-ДПМНЕ, Филипче
Реакција пристигна и од потпретседалот на Алијанса за Албанците, Елми Азири:
„Претседателот на ВМРО-ДПМНЕ Христијан Мицкоски ќе се сретне со претседателот на најголемиот огранок на ВМРО-ДПМНЕ, Венко Филипче! Откако беше избран за претседател на СДСМ, првата средба му беше со претседателката на државата, г-ѓа Силјановска-Давкова! Последниов веќе неколку години од ВМРО го нарекуваат министер за смрт! Оваа моноетничка средба е практична имплементација на платформата Македонија повторно твоја“, вели Азири.
види ги сите денешни вести
ЕУ сака да ги заостри правилата: 61 земја се соочуваат со ремонт на патувањето без визи
Европската унија се чини дека подготвена да го заостри својот механизам за суспендирање на визниот режим подоцна оваа година, со што ќе му олесни на Брисел да го отповика безвизното патување за граѓаните од 61 земја кои моментално го уживаат - вклучувајќи ги и сите земји кои се надеваат на ЕУ во Западен Балкан, како и Грузија, Молдавија и Украина.
Предлогот да се наведат повеќе причини за суспендирање на безвизното патување беше инициран од Европската комисија уште во 2023 година, а Советот на ЕУ, кој ги претставува 27-те земји членки, веќе го усвои својот став по ова прашање пред една година. Меѓутоа, поради европските парламентарни избори во јуни 2024 година и големиот заостаток на законодавство, Европскиот парламент неодамна го доби својот преговарачки мандат.
Минатата недела се одржа првиот тријалог меѓу трите институции за предложената легислатива, со цел да се постигне договор за време на полското претседателство со Советот на ЕУ, кое ќе трае до крајот на јуни. Ако се биде во ред, новата легислатива треба да почне да работи на почетокот на есента.
Зошто ова се случува токму сега?
Во суштина, блокот станува многу потврдоглав во врска со визната либерализација, што одразува поширока промена: прво, да се бори против секоја форма на илегална миграција во ЕУ; и второ, потенцијално да се користи визната политика како политичка алатка за притисок врз трети земји.
Визната либерализација - која во овој случај ги вклучува сите земји-членки на ЕУ, освен Ирска, како и земјите кои не се членки на ЕУ, Исланд, Лихтенштајн, Норвешка и Швајцарија - долго време е еден од најзначајните политички моркови на Брисел, особено за земјите во неговото соседство.
Тоа им овозможува на државјаните од трети земји да ја посетат ЕУ до 90 дена во кој било период од 180 дена без виза. Косово беше вклучено на листата на почетокот на 2024 година, а Грузија и Украина во 2017 година - потези кои беа прославени во сите овие земји.
Заканувањето со повлекување на привилегијата затоа може да се гледа како вистински стап.
Актуелниот механизам за суспензија, кој е во сила од 2018 година, може да се активира во случаи на јасна злоупотреба - на пример, пораст на државјани на трети земји кои го преостануваат лимитот од 90 дена или ја користат либерализацијата на патувањето за да бараат азил во ЕУ. Досега, блокот само еднаш ја суспендираше визната либерализација: прво привремено, а потоа трајно, за јужнопацифичката нација Вануату.
Значи, какви промени се веројатни? Општо кажано, постојат четири клучни области на промени, бидејќи Брисел има за цел да го направи механизмот за суспендирање на визната либерализација поверодостојна пречка. Прво, визната либерализација би можела да биде суспендирана доколку се согледа недостиг на усогласеност меѓу третата земја без визи и општата визна политика на ЕУ.
Така беше во 2022 година, на пример, кога Србија дозволи безвизно патување за граѓаните на земји како Бурунди, Индија и Куба. Брисел сугерираше дека многу од тие поединци ја користеле Србија како задна врата во ЕУ. По притисокот од Европската комисија, Белград се откажа од некои од овие аранжмани. Меѓутоа, според предложената легислатива, таквото однесување би можело полесно да се казнува.
Хибридни закани
Друга причина за суспендирање на визите се таканаречените хибридни закани. Иако е сè уште прилично теоретски, оваа одредба е инспирирана од случаи како Русија и Белорусија, кои ЕУ ги обвини дека превезуваат мигранти од Африка и Азија до границите на ЕУ, како што се границите на Полска и Литванија.
Сега, договорите за олеснување на системот со визите на ЕУ и со Москва и со Минск се суспендирани веќе неколку години, поради руската инвазија на Украина и репресијата на белорускиот моќник Александар Лукашенко врз опозицијата. Меѓутоа, доколку друга безвизна земја се обиде со слична тактика, новиот механизам може да биде активиран како одговор.
Трето, ако една земја работи со шема за државјанство на инвеститори - дозволувајќи им на поединци да купуваат државјанство без вистинска врска со таа земја - тогаш визната либерализација со ЕУ исто така може да биде стопирана во иднина.
Сепак, четвртата нова основа за суспензија е можеби најинтересната, бидејќи се однесува на политичките односи на ЕУ со трети земји. Нацрт-законот наведува дека механизмот за суспензија може да се активира во случаи на „сериозни прекршувања и злоупотреби на човековите права“ или „сериозно кршење на меѓународното право и стандарди, вклучително и правото за човекови права и непочитување на меѓународните судски одлуки и пресуди“.
„Критериум за демократија“
Ако ги прашате претставниците на ЕУ, нивното читање отсекогаш било дека постои „критериум за демократија“ кога станува збор за визната либерализација - но никогаш не било јасно наведено што точно подразбира тоа.
Друг интересен и нов аспект е дека активирањето на механизмот во овој случај треба да биде ексклузивна привилегија на Европската комисија, по консултации со земјите-членки на ЕУ, бидејќи таа се занимава со надворешните односи на блокот.
Сепак, на крајот, сепак ќе зависи од земјите-членки - преку квалификувано мнозинство - да ја прекинат визната либерализација со трета земја. Како што рекоа претставниците на ЕУ, ова останува „нуклеарна опција кога сите други се исцрпени“, бидејќи блокот генерално не сака да го казни целото население на една земја, а не нејзината влада.
Затоа, на почетокот на оваа година, ЕУ избра да ја суспендира визната либерализација само за имателите на грузиски дипломатски пасоши, по демократското назадување во оваа кавкаска земја. Сепак, опцијата за таргетирање на целото население останува на маса - и со идниот проширен опсег на механизмот за суспензија, блокот очигледно ја заострува својата кутија со алатки.
Унгарија го усвои законот за признавање на само два пола – машки и женски
Унгарските пратеници во понеделникот (14.04.2025) го усвоија 15-тиот амандман на Основниот закон, како што се нарекува Уставот, со кој се ограничува правото на ЛГБТК+ групите да одржуваат јавни настани, притоа признавајќи само два пола: машки и женски.
Амандманот беше усвоен со 140 гласа „за“ и 21 „против“, при што пратениците од екстремно десничарското движење „Наша татковина“ се приклучија на партијата Фидес на премиерот Виктор Орбан и нејзините сојузници, Демохристијаните.
Членови и симпатизери на опозициската партија Моментум се обидоа да го попречат гласањето со блокирање на собранискиот паркинг и свирење за време на пленарната седница. Опозиционерите протестираа против амандманот и пред Парламентот за време на гласањето.
Како резултат на гласањето, Основниот закон сега пропишува дека едно лице може да се идентификува само како машко или женско. Законот доаѓа три месеци откако американскиот претседател Доналд Трамп, сојузник на Орбан, издаде извршна наредба со која се признаваат само два пола.
Според унгарскиот закон, правото на децата на правилен физички, ментален и морален развој – со исклучок на правото на живот – има предност над сите други основни права, вклучително и правото на собирање. Маршот на гордоста, кој се одржува секоја година во Будимпешта околу 30 години, сега може да биде забранет.
Новиот амандман, исто така, вели дека Унгарците имаат фундаментално право да користат готовина и дозволува суспензија на државјанството и протерување од Унгарија на Унгарците кои исто така се државјани на друга земја надвор од Европската унија, доколку се смета дека претставуваат закана за јавниот ред и националната безбедност на земјата.
Производството, употребата, дистрибуцијата и промоцијата на дроги, сега е исто така уставно забрането.
Забраната за јавни ЛГБТК+ настани беше најновиот чекор на владата на Орбан која се спротивстави на правата на ЛГБТК+ заедницата.
Од враќањето на Орбан на власт во 2010 година, владата ги забрани геј браковите, сериозно ја ограничи можноста ЛГБТК+ луѓето да посвојуваат деца и се обиде да ја изедначи хомосексуалноста со педофилија.
Русија тврди дека не е лесно да се постигне мировен договор за Украина со САД
Рускиот министер за надворешни работи Сергеј Лавров изјави дека не е лесно да се постигне договор со САД за клучните делови од евентуалниот мировен договор за завршување на војната во Украина.
Прашан дали Москва и Вашингтон имаат договор за некои аспекти од евентуалниот мировен договор, тој изјави:
„Не е лесно да се постигне договор за клучните компоненти на решението. Тие се дискутираат“ вели Лавров во интервју за весникот „Комерсант“.
Во меѓувреме, украински напад со дрон уби 85-годишна жена, повреди девет лица и предизвика пожари во неколку згради во рускиот град Курск, во близина на границата со Украина, соопштија локалните власти.
„Курск синоќа беше подложен на масовен непријателски напад“, се вели во објавата на Телеграм од управата на регионот Курск.
Како резултат на нападот, оштетена е повеќекатна станбена зграда, при што избувнал пожар во неколку станови, изјави вршителот на должноста градоначалник на Курск, Сергеј Котљаров. Жителите биле евакуирани во блиското училиште.
Дронови погодиле и гаража за брза помош при што биле оштетени 11 возила, известија од регионалната управа.
Размерите на нападот сè уште не се јасни, но руските телеграмски канали Baza и SHOT, кои често објавуваат информации од извори во безбедносните служби и агенциите за спроведување на законот, објавија дека повеќе од 20 експлозии го потресоа градот. Тие објавија фотографии на кои се гледа запалена повеќекатна станбена зграда.
Министерството за одбрана соопшти дека руските сили пресретнале и уништиле 115 дронови што синоќа ги користела украинската армија за напад. Руските системи за противвоздушна одбрана неутрализирале украински дронови над пет руски региони, вклучително и Московскиот регион.
Украинските војници, кои извршија прекугранична инвазија во Курската област, чиј административен центар е градот Курск, сè уште се присутни во некои делови од регионот, иако руските сили вратија голем дел од изгубената територија.
Нападот уследи по рускиот ракетен напад врз украинскиот град Суми за време на викендот, во кој загинаа 35 лица, а најмалку 119 беа повредени.
Шефот на МААЕ, Рафаел Гроси неделава ќе го посети Техеран
Генералниот директор на Меѓународната агенција за атомска енергија (МААЕ), Рафаел Гроси, денеска (14 април) изјави дека ќе го посети Техеран во текот на неделата, пред новата рунда преговори меѓу Иран и САД претстојниот викенд.
„Неопходно е да се продолжи ангажманот и соработката во време „кога итно се потребни дипломатски решенија“, напиша Гроси на платформата „Х“.
Според дипломатски извори, посетата на Гроси е закажана за четврток.
МААЕ, со седиште во Виена, е одговорна за следење на спроведувањето на договорот склучен во 2015 година, а во тек се преговори меѓу Иран и САД за иранската нуклеарна програма.
Првиот разговор се одржа минатиот викенд во Оман, а следниот ќе се одржи в сабота во Рим.
Разговорите во саботата во Оман беа првите меѓу Иран и администрацијата на Трамп, вклучувајќи го и неговиот прв мандат како претседател на САД од 2017 до 2021 година.
Трамп, кој се закани со воена акција доколку не се постигне договор за запирање на нуклеарната програма на Иран, изјави дека се сретнал со советници за Иран и очекува брза одлука. Тој не даде дополнителни детали.
МОН го прошири опсегот на мерката субвенциониран студентски оброк
Министерството за образование и наука (МОН) информира дека се направени измени на Законот за субвенциониран студентски оброк, согласно кои се проширува опсегот на мерката.
Отсега работниот статус не е ограничувачки услов за студентите, така што правото ќе можат да го користат сите редовни студенти на додипломски студии кои имаат месечен приход помал од просечната нето минимална плата, но и студентите запишани на постдипломски студии и на интегрирани студии на државните и приватните универзитети во државата.
„Согласно законските измени, објавен е нов повик за остварување на правото, на кој можат да се пријават сите студенти кои припаѓаат на некоја од категориите согласно проширениот опсег на мерката. Рокот за аплицирање на овој вонреден повик трае од 14 до 16 април. Студентите пак, кои досега го остварувале ова право, немаат обврска да се пријават на повикот, односно продолжуваат со користење на мерката“, стои во соопштението.
Субвенциониран студентски оброк е финансиска поддршка во износ од 140 денари, што студентот ја добива од Министерството за образование и наука за купување приготвена храна. Корисниците имаат право услугата да ја користат од понеделник до сабота во текот на академската година, со исклучок на периодот од 1 јули до 1 октомври, како и за време на државни празници и неработни денови.
Од следниот месец - мај 2025 година, продолжува обврската на МОН за објавување на повици на месечно ниво, од први до петти во месецот, на кои ќе можат да се пријавуваат сите студенти кои претходно не ги исполнувале условите или поради било какви причини не аплицирале и не го оствариле ова право.
Од ресорното министерство појаснуваат дека проширувањето на опсегот на мерката е на барање на Националното студентско тело. Во Буџетот на министерството за 2025 година, средствата за студентски стандард се зголемени за 18 отсто споредбено со лани и изнесуваат речиси 2 милијарди денари.
Двајца од повредените во пожарот во Кочани се во критична состојба
Вкупно 57 од 193 пациенти кои беа повредени во пожарот во дискотеката „Пулс“ во Кочани остануваат да се лекуваат во болниците низ Скопје и странство.
„Од нив двајца се во критична состојба“, изјави денеска министерот за здравство Арбен Таравари.
Од 57, деветмина се во Скопје. Двајца се моментално на Клинички, на Пластична хирургија. Четворица се во Свети Наум Охридски, еден пациент во ГОБ 8 Септември. Останатите се лекуваат во приватни болници.
„Сите се во стабилна состојба“, додаде министерот Таравари.
Во странство се лекуваат 48 лица од трагедијата во Кочани.
„Еден пациент се враќа денеска од Унгарија, па ќе останат четириесет и седум пациенти во странство“, рече Таравари.
Тој додаде дека двајца се во критична состојба, другите се екстубирани. Некои биле на рехабилитација, други чекале оперативни зафати.
Како позитивен пример, министерот посочи пациентка која била двапати реанимирана, а сега се лекува на Пластична хирургија и е во сосема подобра состојба.
Следната средба меѓу претставниците на САД и Иран ќе биде во Рим
Следната рунда разговори меѓу САД и Иран за нуклеарната програма на Техеран ќе се одржи во Рим во сабота(19 април), соопшти холандскиот министер за надворешни работи и друг дипломатски извор.
Иранскиот министер за надворешни работи, Абас Арагчи и американскиот пратеник за Блискиот Исток, Стив Виткоф, се согласија да ја одржат следната средба во првата рунда разговори во Оман за време на викендот, за која двете земји рекоа дека била „позитивна“ и „конструктивна“.
„Разговорите ќе се одржат во италијанската престолнина“, изјави холандскиот министер за надворешни работи Каспар Велдкамп на состанокот на министрите на Европската Унија.
Двајца дипломати кои работат во Рим ја потврдија локацијата.
Иранското Министерство за надворешни работи во неделата објави дека разговорите планирани за следниот викенд повторно ќе бидат „индиректни“ со посредство на Оман и ќе се фокусираат исклучиво на нуклеарното прашање и укинувањето на санкциите. На состанокот во Мускат, главните преговарачи се сретнаа лице в лице накратко дури откако завршија индиректните разговори.
Американскиот претседател Доналд Трамп во неделата изјави дека очекува многу брзо да донесе одлука за Иран.
Трамп претходно јасно стави до знаење што сака: на Иран не може да му се дозволи да има нуклеарно оружје. Сепак, останува нејасно дали тој сака да ги ограничи нуклеарните активности на Иран или целосно да ги прекине.
Иран вели дека не се стреми кон атомска бомба, но ја отфрла идејата за целосно прекинување на својата нуклеарна програма, за која вели дека е за мирни цели.
Трамп, кој се закани со воена акција доколку не се постигне договор за запирање на нуклеарната програма на Иран, изјави дека се сретнал со советници за Иран и очекува брза одлука. Тој не даде дополнителни детали.
Разговорите во саботата во Оман беа првите меѓу Иран и администрацијата на Трамп, вклучувајќи го и неговиот прв мандат како претседател на САД од 2017 до 2021 година.
Мандатарот го достави предлогот за нова српска влада, седницата за избор закажана за 15 април
Кандидатот за премиер на Србија, Ѓуро Мацут до Собранието на Србија достави предлог за состав на Влада. Претседателката на Собранието на Србија, Ана Брнабиќ потврди дека предлогот за новата Влада пристигнал во Собранието и дека почетокот на седницата е закажан за утре (15 април) во 10 часот.
Утврден е дневниот ред на Втората специјална седница на Народното собрание - Избор на Влада и положување заклетва на претседател и членови на Владата.
За прв вицепремиер и министер за финансии е предложен Синиша Мали, за вицепремиер и министер за внатрешни работи Ивица Дачиќ, а за вицепремиер и министер за економија Адријана Месаровиќ. Братислав Гашиќ е предложен за министер за одбрана, Марко Ѓуриќ за министер за надворешни работи, а Немања Старовиќ за министер за евроинтеграции.
На 6 април, претседателот на Србија, Александар Вучиќ, му го довери мандатот за состав на новата влада на ендокринологот и професор на Медицинскиот факултет во Белград, Ѓуро Мацут. Вучиќ претходно одржа консултации со парламентарните партии за мандатот за состав на новата влада, во кои не учествуваше ниту една опозициска партија.
Опозицијата предложи формирање преодна влада, што владејачката коалиција го отфрли.
Владата на Србија е во технички мандат од 19 март, кога пратениците во Собранието ја потврдија оставката на Вучевиќ од функцијата премиер, со што започна рокот од 30 дена за избор на нова влада. Вучевиќ поднесе оставка еден и пол месец претходно, откако активисти на владејачката Српска напредна партија претепаа група студенти кои ја блокираа работата на факултетот во Нови Сад.
Падот на Владата на Србија предводена од Милош Вучевиќ се случи во екот на антирежимските протести предводени од студенти кои блокираат десетици факултети низ Србија од крајот на ноември 2024 година.
Фокусот на нивните барања, кои ги поставија пред институциите на Србија, е утврдување на правна и политичка одговорност за смртта на 16 лица при падот на настрешницата на Железничката станица во Нови Сад, на 1 ноември минатата година.
Алжир им нареди на 12 француски дипломати да ја напуштат земјата
Алжир им нареди на 12 вработени во француската амбасада да ја напуштат земјата во рок од 48 часа, потврди францускиот министер за надворешни работи Жан-Ноел Баро за весникот Фигаро.
„Оваа одлука, како што се смета, е одговор на апсењето на тројца алжирски државјани осомничени за тешки кривични дела на француска територија“, изјави Баро.
Според телевизијата BFM TV, тој ја оцени мерката како „неоправдана“.
„Одлучивме заедно со алжирската влада да ја обновиме линијата на дијалог во служба на нашите две земји. Ги повикувам алжирските власти да се откажат од овие мерки за протерување, кои немаат никаква врска со тековната правна постапка“, додаде министерот.
Баро нагласи дека Франција ќе одговори „веднаш“ доколку протерувањата продолжат.
Си: Нема победници во трговската војна
Кинескиот претседател Си Џинпинг денеска (14 април) ја започна еднонеделната турнеја низ Југоисточна Азија во Виетнам, истакнувајќи ја посветеноста на Пекинг на глобалната трговија. Турнејата ја почнува веднаш откако американскиот претседател Доналд Трамп ја разбранува глобалната економија со одлуката за нови царини кон земјите.
Иако Трамп ги паузираше новите царини за голем број земји, тој ги остави оние за Кина, втората по големина економија во светот, на 145 отсто.
„Нема победници во трговската или војната со царини“, напиша Си во статијата објавена во виетнамските и кинеските официјални медиуми.
„Нашите две земји треба цврсто да го чуваат мултилатералниот трговски систем, стабилните глобални индустриски и снабдувачки синџири и отворената и кооперативна меѓународна средина, додаде Си.
Тој денеска пристигна во Ханој на почетокот на дводневната посета на Виетнам. Си ќе се сретне со генералниот секретар на Комунистичката партија на Виетнам То Лам и премиерот Фам Мин Чин.
Виетнам има искуство во балансирање на односите со САД и Кина. Таа е управувана од комунистички еднопартиски систем како Кина, но има силни врски со САД.
Кина е најголемиот трговски партнер на Виетнам, а кинеско-виетнамската трговија ќе расте за 14,6 отсто на годишно ниво во 2024 година, според кинеските државни медиуми.
Трамп воведе царини од 46 отсто за Виетнам пред да прогласи 90-дневна пауза во спроведувањето на таа одлука.
Кина и Виетнам имаат и разлики и спорови, вклучително и за територијата во Јужното Кинеско Море. Виетнам имаше судири со кинеската крајбрежна стража, но не често објавува информации за таа конфронтација. По Виетнам, Си треба да оди во Малезија, а потоа во Камбоџа.
Мултимедија
Најпосетени
Што треба да знаете