Вести
Следните десет дена ќе се знае дали во Србија ќе има нови избори, вели Вучиќ
Српскиот претседател Александар Вучиќ на 28 јануари изјави дека во следните десет дена ќе се знае дали владејачката коалиција ќе предложи нов мандатар или ќе се одржат нови парламентарни избори, откако премиерот Милош Вучевиќ поднесе оставка.
Според Вучиќ, откако парламентот ќе ја потврди оставката на премиерот, ќе започне 30-дневна процедура за избор на нова влада. Доколку тоа не се направи, ќе се распишат избори.
Вучиќ рече дека ќе организира консултации со сите парламентарни партии за понатамошните чекори.
„Во следните десет дена ќе донесеме одлука дали ќе одиме на избори или ќе бидеме дел од новата влада. Ние како Српска напредна партија (СНС) се уште немаме кандидат“, рече Вучиќ.
Оваа изјава Вучиќ ја даде на прес-конференција по вонредна седница на Владата на Србија, на која присуствуваше и тој. Инаку денеска во неколку градови во Србија, студентите повторно организираа протести на 28 јануари, откако група мажи кои ноќта меѓу понеделникот и вторникот ги напуштија канцелариите на владејачката Српска напредна партија (СНС) ги нападнаа студентите кои во близина лепеа пропаганден материјал.
Во нападот тешко е повредена една студентка, а четири лица се уапсени и обвинети за насилничко однесување. Нападот се случи неколку часа откако претседателот Александар Вучиќ вечерта на 27 јануари испрати помирувачки пораки и уште еднаш повика на дијалог со студентите кои блокираат десетици факултети во земјата од крајот на ноември.
Како што рече, Ивица Дачиќ, претседател на Социјалистичката партија на Србија и коалициски партнер на СНС, „веќе изјави дека не е за нови избори“.
Милош Вучевиќ претходно во вторникот објави дека поднесува оставка, откако активисти на СНС претепаа група студенти кои лепеа пропаганден материјал во близина на просториите на партијата во Нови Сад.
Во нападот тешко е повредена една студентка. Нападот се случи откако претседателот, премиерот и претседателот на Народното собрание објавија дека се сисполнети сите барања на студентите, кои два месеца блокираат десетици факултети и бараат политичка и кривична одговорност за смртта на 15 лица при уривањето на настешницата на железничката станица во Нови Сад на 1 ноември 2024 година.
Во врска со нападот врз студентите пред просториите на СНС во Нови Сад, Вучиќ рече дека „нападите на просториите на таа партија траат со денови и недели“.
Тој рече дека тоа се повторило ноќта меѓу 27 и 28 јануари во Нови Сад.
„Речиси секогаш истите луѓе од истата анархистичка група во Нови Сад почнаа да чкртаат и да ставаат матрици по партиските простории. Момците од партиските простории излегоа, ги оттурнаа и ги тргнаа од таму“, рече Вучиќ.
Тој додаде дека до тој момент „се беше во ред“, а потоа се случи „нешто скандалозно што не го разбираме“.
„Тие момци почнаа да ги бркаат оние што ги поставуваа тие шаблони низ улиците на Нови Сад и на крајот повредија една девојка“, рече Вучиќ.
Тој рече дека луѓето кои ги претепале студентите нанеле „голема штета на Србија, на нивната партија, на секој од нас“.
Вучиќ рече дека „тешко ја прифатил“ оставката на српскиот премиер Милош Вучевиќ, бидејќи добро си ја завршил работата и „не направил ништо лошо“.
Вучиќ рече дека во Србија се поддржува „незаконско однесување“ на сите нивоа и праша што ќе се случи ако активистите од СНС почнат да „гребат простории на други партии“.
Поради нападот врз студентите во Нови Сад, академици организираа протести во повеќе градови во Србија.
Студентите повеќе од два месеци блокираат повеќе од 60 факултети и бараат кривична и политичка одговорност за смртта на 15 лица во уривањето на настрешницата на железничката станица во Нови Сад.
Владините претставници тврдат дека се исполнети сите барања на студентите.
Академиците, пак, велат дека барањата не се исполнети и дека прекинот на работата на факултетите ќе продолжи до понатамошно известување.
Неколку масовни протести, на кои присуствуваа десетици илјади граѓани, се одржаа во последните недели на повик на студентите кои ги блокираа универзитетите.
Вишото јавно обвинителство во Нови Сад поднесе обвинителен акт против 13 лица во врска со уривањето на настрешницата.
Меѓу обвинетите се поранешниот министер за градежништво, транспорт и инфраструктура Горан Весиќ и неговата помошничка Анита Димоски, како и поранешната директорка на јавното претпријатие „Инфраструктура на Железници на Србија“ Јелена Танасковиќ.
10 обвинети се во притвор, Весиќ е во бегство, а Танасковиќ и Димоски се во домашен притвор.
види ги сите денешни вести
Поскапо парно за 5 отсто за дел од скопските домаќинства
Топлинската енергија за дел од домаќинствата во град Скопје од 1 февруари поскапува за 5,03 проценти, информира на денешната прес-конференција претседателот на Регулаторната комисија за енергетика (РКЕ) Марко Бислимоски.
Како што истакна Бислимоски, причина за поскапувањето е зголемувањето на цената на природниот гас на светските берзи и намаленото производство на ТЕ-ТО во последниот квартал од 2024 година кое наместо 60 отсто учествувало со 51,9 отсто во производството на топлинска енергија. Додаде дека цената за производство на топлинска енергија на ТЕ-ТО е за 35 отсто пониска отколку цената на топланите, а ТЕ-ТО не работело доволно зашто цената на природниот гас не му одговарала за производство на струја како примарен производ.
„Зголемувањето на сметките за просечно домаќинство во Градот Скопје ќе биде 100 денари за корисниците на топлинска енергија кои се снабдуваат преку овие ќерки фирми на АД ЕСМ. Досега месечниот трошок за топлинска енергија им изнесуваше 2100, а сега ќе изнесува 2200 денари“, рече Бислимоски.
Бислимоски вели дека РКЕ во текот на следната недела ќе го разгледа и ќе донесе одлука по барањето за цена на ЕСМ Енергетика кои снабдуваат околу 2000 корисници.
Се очекува наскоро и топланата Скопје Север да поднесе барање за зголемување на цената на парното во тој дел од градот Скопје. Одлуките на РКЕ за новите цени за овие корисници ќе се носат во февруари и ќе се применуваат од 1 март годинава.
„Ја следиме состојбата на берзите и доколку и понатаму растат, еден од предлозите на РКЕ за цената на топлинската енергија ќе биде во насока за да избегнеме натамошни ценовни шокови. Од анализите кои константно ги правиме се уште се најниски трошоците за топлинска енергија преку организираниот систем на греење кој постои во градот Скопје, а не треба да се заборави и комодитетот што се обезбедува при овој начин на греење“, потенцира Бислимоски во одговор на новинарско прашање.
РКЕ лани на 29 февруари донесе одлука со која за 35 проценти ја намали цената за парното греење за сите деловни корисници во град Скопје. Тоа, како што тогаш информираше Бислимоски, се должеше на намалувањето на цената на природниот гас на берзите.
Норвешка заплени брод со руски екипаж поради оштетување на оптички кабел
Норвешката полиција денеска соопшти дека запленила норвешки брод со руски екипаж под сомнение дека е вмешан во оштетување на оптички кабел во Балтичкото Море.
Според полицијата, заплената била извршена на барање на властите на Летонија.
„Постои сомневање дека бродот е вмешан во сериозно оштетување на оптички кабел во Балтичкото Море меѓу Летонија и Шведска“, се вели во соопштението на полицијата.
Бродот во сопственост на Норвешка, кој исто така пловел под знамето на земјата, наречен „Силвер Даниа“, пловел од Санкт Петербург во Балтичкото Море до Мурманск на рускиот Арктик, соопшти полицијата.
Претходно, летонскиот портал ЛСМ, повикувајќи се на сопственикот на кабелот, Летонскиот државен радио и телевизиски центар, објави дека во неделата бил оштетен подводниот оптички кабел меѓу Летонија и Шведска, најверојатно поради надворешни влијанија.
Летонската морнарица испратила патролен брод на локацијата каде што се посомневало дека кабелот е оштетен и го контактирала НАТО.
Јаневска: Ова е нацрт-концепција и може да претрпи промени
По реакциите од катедри и институти, главно од Филозофскиот факултет на УКИМ, дека со нацрт концепцијата за реформи во гимназиското образование се редуцираат содржини од некои предмети од општествените науки, министерката Весна Јаневска денеска (31 јануари) изјави дека многу сериозно ги сфаќаат сите изјави дадени од сите факултети и дека рокот за сугестии може да биде продолжен.
Покрај досегашната онлајн-дискусија, рече таа, ќе продолжат и на терен за да се направи најдобар предлог-текст на концепцијата, посочувајќи дека сегашната верзија може да биде изменета.
„Секако дека може да се продолжи, секако дека ние многу сериозно ги сфаќаме сите изјави дадени од сите факултети, иако главно станува збор за Филозофскиот факултет. Веќе еднаш кажав дека ова е нацрт-концепција и дека може да претрпи промени. Ние продолжуваме и понатаму, досега ова беше по електронски, дигитален пат, малку ќе се придвижиме и на терен и секако дека ќе работиме и понатаму на подобрување на истата, изјави министерката Јаневска која денеска присуствуваше на отворање на прв европски дигитален иновациски хаб во државава.
Истакна и дека е многу задоволна што, како што рече, „за разлика од дел од стручната јавност, веќе добиваме силна поддршка од младите“.
„Можеби звучи контрадикторно, но јас сум навистина многу задоволна што новата концепција предизвика такви бурни дискусии“, разговори и предлози, додаде Јаневска.
По објавувањето на нацрт-концепцијата на официјалната веб-страница на БРО овој месец, МОН ги повика сите наставници, ученици, родители, експерти и заинтересирани страни со свои мислења, предлози и забелешки „да се вклучат во јавната дискусија за усвојување на најдобрата верзија“.
Реформите се почнати затоа што гимназиското образование, како што посочи МОН, „повеќе од две децении не е предмет на суштински реформи, што го доведе до состојба на недоволна усогласеност со современите потреби и меѓународните стандарди“.
„Истражувањата покажуваат дека и наставниците и учениците ја препознаваат потребата од промени, особено во насока на модернизација на наставните програми, можност за избор на предметите, воведување современи методи на учење и оценување, како и унапредување на вештините релевантни за 21 век“, информираше МОН.
Професорите по филозофија, но и по социологија, латински јазик и психологија алармираат дека со предложените реформи на гимназиското образование им се укинуваат предметите. Министерството за образование тврди дека не се укинуваат, но се предлага сите да бидат изборни предмети во трета и во четврта година. Професорите стравуваат и за работните места и за образованието на учениците.
Вашингтон истражува дали DeepSeek користел чипови кои не смеат да се извезуваат во Кина
Американското Министерство за трговија истражува дали DeepSeek, кинеска компанија чиј модел со вештачка интелигенција го потресе технолошкиот свет, користела американски чипови кои не смеат да се извезуваат во Кина, изјави за Ројтерс извор запознаен со ова прашање.
Кинескиот DeepSeek минатата недела го привлече вниманието на јавноста со бесплатен асистент за вештачка интелигенција, истакнувајќи дека потрошила само шест милиони долари на неговиот развој.
Така, на почетокот на оваа недела, асистентот DeepSeek го престигна ChatGPT, развиен од американскиот OpenAI, во продавницата за апликации на Епл (Apple) во САД.
Тоа, исто така, ја зголеми загриженоста за лидерството на САД во развојот на вештачката интелигенција, „бришејќи“ околу билион долари од вредноста на американските технолошки акции.
Кинеската компанија во своето истражување рече дека користела околу 2000 чипови, во споредба со 16 000 на ChatGPT, според ИТ експертите. Потрошувачката на енергија е намалена за 90 отсто.
Според Ројтерс, сегашните ограничувања на процесорите за вештачка интелигенција на Nvidia имаат за цел да ги спречат нејзините најсофистицирани чипови да стигнат до Кина.
Вашингтон воведе низа ограничувања со кои се забранува извоз на чипови со вештачка интелигенција во Кина и планира да ги ограничи нивните испораки во голем број други земји.
Од друга страна, според изворите, организираниот шверц на чипови со вештачка интелигенција во Кина вклучува субјекти од повеќе земји, вклучувајќи ги Малезија, Сингапур и Обединетите Арапски Емирати.
Портпаролот на Nvidia рече дека многу од нејзините клиенти имаат бизниси во Сингапур и ги користат за производи наменети за САД и Западот.
„Инсистираме нашите партнери да ги почитуваат сите важечки закони и доколку добиеме какви било информации за спротивното, ќе постапиме соодветно“, рече Nvidia.
Одделот за трговија и DeepSeek не одговорија веднаш на барањата на Ројтерс за коментар.
DeepSeek претходно изјави дека ги користел чиповите H800 на Nvidia, кои можеле легално да ги купат во 2023 година. Ројтерс соопшти дека не може да утврди дали DeepSeek користел други контролирани чипови кои не смеат да се испорачуваат во Кина.
Наводно, DeepSeek ги има помалку моќните H20s чипови на Nvidia, кои сè уште можат легално да се испорачуваат во Кина. Соединетите Држави размислуваа да го контролираат нивниот извоз под администрацијата на Бајден, а за тоа разговараат и новоименуваните претставници на Трамп.
Украинската воздушна одбрана соборила 59 руски дронови
Украинската воздушна одбрана собори 59 од вкупно 102 беспилотни летала испратени од Русија во текот на ноќта, соопшти украинското воздухопловство.
Војската соопшти дека 37 дронови се „изгубени“, што значи дека биле пренасочени од опрема за електронско војување.
Руските дронови предизвикаа штета во североисточниот регион Суми, јужниот регион Одеса и регионот Черкаси, централна Украина.
„Синоќа непријателот лансираше 102 нападни дронови „Шахед“, како и разни беспилотни летала за мамка од Курск, Брјанск, Милерово и Приморско-Ахтарск во Русија и од Кејп Чауда на Крим. „Шахед“ и други видови дронови беа соборени над регионите Харков, Полтава, Суми, Киев, Чернихив, Черкаси, Кироворад, Житомир, Хмелницки, Днепропетровск, Миколаев и Одеса“, соопшти прес-службата на украинските воздухопловни сили на Телеграм.
Прес-службата прецизира дека воздушниот напад бил одбиен од единици за противвоздушна одбрана, тимови за електронско војување и мобилни противпожарни групи.
Русија ја започна инвазијата врз Украина на 24 февруари 2022 година.
Орбан: Неприфатливо е Украина да го запре протокот на руски гас кон централна Европа
Унгарскиот премиер Виктор Орбан изјави дека е неприфатливо што Украина го запрела протокот на руски гас во централна Европа, бидејќи ги зголемила трошоците за алтернативните рути за снабдување.
За унгарското државно радио Орбан изјави дека поради зголемените цени на гасот, Унгарија побарала гаранции од ЕУ во однос на нејзината енергетска безбедност.
Унгарскиот премиер рече дека економските податоци се подобруваат во светлината на изборната победа на американскиот претседател Доналд Трамп и „ерата на мирот“ што ќе следи по војната во Украина, за која рече дека е во завршна фаза.
Орбан нагласи дека победата на Трамп ќе ја зајакне унгарската економија годинава.
Рускиот гас не тече низ Украина до земјите на Европската Унија од 1-ви јануари, откако истече петгодишниот договор за снабдување.
Хамас го потврди убиството на својот воен лидер
Хамас, палестинската група прогласена за терористичка организација од САД (САД) и Европската Унија (ЕУ), потврди дека нејзиниот воен командант Мохамед Деиф бил убиен во израелски воздушен напад во Појасот Газа минатата година.
Израелската војска во август тврдеше дека Деиф бил убиен еден месец претходно, но Хамас дури сега ја потврди неговата смрт.
Потврдата од радикалната палестинска група доаѓа шест месеци откако Израел објави дека го убил Деиф. Израел соопшти дека Деиф бил убиен за време на воздушни напади во јужниот дел на Газа во јули 2024 година.
Деиф беше долгогодишен водач на военото крило на Хамас, а Израел рече дека тој е еден од организаторите на нападот врз Израел на 7 октомври 2023 година, што ја предизвика 15-месечната војна во Газа.
Израел со години го имаше Деиф на листата на најбарани, а од 2015 година е на американската листа на „меѓународни терористи“. Деиф преживеа серија израелски атентати и не се појавуваше во јавноста со децении. Тој го презеде раководството на военото крило на Хамас во 2002 година.
За време на војната во Газа, Израел уби и други високи членови на радикалната палестинска група, вклучувајќи го и лидерот на нејзиното политичко крило Исмаил Ханије.
Потврдата на Хамас за убиството на Деиф доаѓа додека групата продолжува да ослободува затвореници, според договорот за прекин на огнот постигнат претходно овој месец.
Договорот предвидува ослободување на илјадници Палестинци затворени во Израел и враќање на Палестинците во северниот дел на Газа.
Војната во Газа започна откако Хамас го нападна Израел на 7 октомври 2023 година, убивајќи околу 1200 луѓе и киднапирајќи околу 250 други. Како резултат на израелската офанзива, повеќе од 47 000 Палестинци беа убиени во Газа, а палестинската енклава претрпе големо уништување.
Поддршката за Брегзит на најниско ниво досега
Помалку од тројца од десет Британци мислат дека Брегзит е добра работа и повеќето сакаат земјата да се врати во Европската унија, покажа новото истражување на јавното мислење, пет години откако Обединетото Кралство официјално ја напушти ЕУ.
На референдумот во 2016 година, 52 отсто од Британците гласаа за Брегзит.
По долгогодишни тешки преговори, Обединетото Кралство стана првата земја што ја напушти Европската унија на 31 јануари 2020 година.
Но, пет години подоцна, само 30 отсто од Британците веруваат дека земјата ја направила вистинската работа со гласањето за Брегзит, според анкетата на YouGov, чии резултати беа објавени во средата. Анкетата е спроведена на 2225 испитаници.
Според институтот, ова е најниската поддршка за Брегзит досега.
Мнозинството Британци, 55 отсто, го поддржуваат враќањето на земјата во Европската унија, вклучително и 20 отсто од гласачите кои гласаа за Брегзит. Меѓу нив, 39 отсто од испитаниците „силно“ го поддржуваат враќањето во ЕУ.
Британскиот лабуристички премиер Кир Стармер вети дека ќе ги „рестартира“ односите со Европската унија. Сепак, таа се противи на враќање на полноправно членство во Европската унија.
Бојкот на маркетите поради високите цени
По повиците на социјалните мрежи, денеска (31 јануари) се очекува граѓаните да не пазаруваат во маркетите поради високите цени на прехранбените производи. Иницијативата која прво се случи во Хрватска, а вакви акции се најавени и во Србија, Босна и Херцеговина, Црна Гора и Словенија, доби поддршка од пошироката јавност, како и од партиите од власта и од опозицијата, додека надлежните институции најавија ригорозни контроли во маркетите и трговските објекти и итна реакција на терен.
Премиерот Христијан Мицкоски деновиве неколкупати искажа разбирање за бојкотот и најави засилени контроли и казни за трговците кои го изигруваат законот и мерки за заштита на животниот стандард. Истакна дека нема да се дозволи, поединци да ги злоупотребуваат своите позиции и да заработуваат на грбот на граѓаните.
Засилен мерки против непочитување на законот од страна на трговците, најави и министерот за економија и труд Бесар Дурмиши. Тој даде поддршка за иницијативата за бојкот, со став дека е тоа граѓанско право на потрошувачите и дека тие имаат право сами да одлучуваат како и каде ќе ги трошат парите.
Надлежните посочуваат дека државниот пазарен инспекторат е на терен и доколку утврди неоправдан енормен раст на цените и нарушување на пазарната логика, ќе бидат искористини сите механизми што им се на располагање и ќе бидат донесени одлуки и мерки со цел да се заштити стандардот на граѓаните.
Поддршката за иницијативата за бојкот на маркетите вчера дојде и од Занаетчиската комора, која воедно, ги повика граѓаните да направат поправеден избор и да пазарат кај малите занаетчии. Од ЗКРСМ велат дека цените кај малите бизниси и занаетчиите се пониски и подостапни за сите, и најави дека денеска кај занаетчиите ќе бидат за десет проценти пониски за купувачите.
Податоците на Сојузот на синдикати на Македонија покажуваат дека минималните трошоци на едно четиричлено семејство во јануари се зголемени за 391 денар во однос на декември. Во делот на храната и пијалоците се бележи зголемување од 123 денари. Воедно од ССМ, посочуваат дека вредноста на синдикалната минимална кошничка за само една година пораснала за 6089 денари што значи зголемвање од 10,63 проценти.
Сметаат дека се оправдани нивните барања за зголемување на минималната плата и на сите останати плати и оти се потребни и други мерки од страна на Владата за да се заштити животниот стандард на граѓаните.
Најновите статистички податоци покажуваат дека трошоците на живот во 2024 година во однос на 2023 година бележат пораст од 3,5 проценти, а цените на мало од 3,8 проценти. Во очекување на бојкотот, дел од маркетите вчера објавија намалување на цените на одредени производи, акции за потрошувачите, а некои планираат попис.
Возачот кој усмрти 22 годишна девојка возел без дозвола,пиел алкохол и поминал на црвено
Основното јавно обвинителство Скопје(ОЈО) донесе наредба за спроведување истражна постапка против 20-годишно лице кое ја прегази 22-годишната Фросина Кулакова на булеварот „Партизански одреди“ во Скопје, синоќа (29 јануари) и која починала на лице место.
„Осомничениот 20-годишник, како учесник во сообраќајот на јавните патишта, управувал патничко возило „Пежо 207“ сопственост на неговиот татко по десната сообраќајна лента од булеварот. Меѓутоа, не се придржувал кон прописите и со тоа го загрозил јавниот сообраќај. Автомобилот го управувал без возачка дозвола и под дејство на алкохол со 0,82 промили присуство на алкохол во урина, со што го довел во опасност животот на луѓето“, соопштија од ОЈО.
Според Обвинителството, осомничениот поминал на црвено светло и со предниот лев дел од возилото удрил во девојката која ја преминувала улицата на пешачки премин.
Јавниот обвинител до Основниот кривичен суд Скопје доставил предлог да му се определи мерка притвор.
Според Обвинителството, на истото лице и претходно му бил определен притвор, за друго дело - неовластено производство и пуштање во промет наркотични дроги, психотропни супстанции и прекурсори. Скопскиот Кривичен суд донел пресуда со која го упатил осомничениот во воспитно -поправен дом во Тетово. При изрекување на пресудата, Судот му го укинал притворот, при што Јавниот обвинител вложил жалба и предметот е во жалбена постапка, соопштија од Обвинителството.
Претходно, МВР соопшти дека несреќата се случила вчера во 23:43 часот, каде автомобил „пежо 207“ со скопски таблички управуван од В.Ј.(20) од Скопје, удрил во пешакот Ф.К.(22) од Скопје.
„Од здобиените повреди на местото на несреќата починала Ф.К., а смрт констатирал лекар од Итна медицинска помош. Увид на местото извршиле увидна екипа на СВР Скопје и јавен обвинител, по чија наредба телото на починатата било дадено на обдукција“, соопштија од МВР.
Мултимедија
Најпосетени
Што треба да знаете