Иако спорадични во споредба со борбите околу Газа, континуираните судири на израелската армија на нејзината северна граница со проиранските милитанти на Хезболах ја продлабочија загриженоста дека конфликтот може да се прошири на повеќе фронтови.
Со размерите на нападот на Хамас врз јужен Израел, израелскиот напад на Појасот Газа и можното проширување на кризата, ова е најсериозниот развој на арапско-израелскиот конфликт во последните 50 години, пишуваат светските медиуми.
Опасна ситуација на границата
Додека израелските војници се подготвуваат да започнат копнена офанзива врз Газа, се зголемуваат стравувањата дека конфликтот меѓу Израел и Хамас може да се прошири во регионот, додека Вашингтон изразува загриженост поради можното учество на Иран во конфликтот, јавува агенцијата Франс прес.
Иранскиот министер за надворешни работи Хосеин Амир-Абдолахиан издаде предупредување за време на официјалната посета на Катар на 15 октомври, велејќи дека кризата може да се прошири доколку не се спречат, како што ги нарече, „варварските напади“ врз граѓаните и цивилите во Газа.
Во вчерашниот воздушен напад (17 октомври)врз болница во Газа беа убиени стотици лица, иако и милитантната група Хамас и израелската армија негираат дека се виновни за крвавиот напад.
Предупредувајќи го Иран да остане надвор од војна, Соединетите Држави изразија загриженост поради ескалацијата на конфликтот предизвикан од ненадејните напади на Хамас врз Израел на 7 октомври.
„Постои реален ризик од ескалација на овој конфликт - отворање на друг фронт на север и се разбира, вклучување на Иран“, рече советникот за национална безбедност Џејк Саливан.
Судирите меѓу проиранските милитанти на Хезболах и израелската армија се интензивираа во последните денови долж границата на Израел со Либан, истакнува АФП, додавајќи дека во текот на изминатата недела се регистрирани десетина смртни случаи на либанска страна, повеќето од нив борци, но загинаа и новинар на агенцијата Ројтерс и двајца цивили.
Во соопштението во неделата, Хезболах ја презеде одговорноста за новиот напад во северен Израел, во близина на Кибуц Ханит, велејќи дека неколку војници се убиени или ранети, а два тенка и уште едно воено возило се уништени.
И палестинскиот Хамас, кој има борци во Либан, рече дека истрелал неколку ракети врз северен Израел, додека израелските воени авиони, според извештаите на израелската армија, нападнале неколку позиции на Хезболах во Либан.
„Ситуацијата на границата е многу опасна“, рече Хеико Вимен, аналитичар во Меѓународната кризна група, кој на платформата Х (порано позната како Твитер) напиша дека поединечните судири таму може да претставуваат само „еден чекор погоре од скалата на ескалација, но дека таквите детали се "од големо значење".
Израел за конфликтот на два фронта
Портпаролот на израелската армија изјави дека земјата е подготвена да се бори на два фронта, па дури и повеќе ако е потребно и го обвини Хезболах дека ја ескалира ситуацијата на либанската граница за да спречи копнена офанзива во Газа, пишува Тајмс.
„Се надевам дека Хезболах нема да направи грешка.Подготвени сме за тоа. Засилени сме. Ако се случи, ќе биде многу лошо за нив“, предупреди потполковникот Ричард Хехт, меѓународен портпарол на Израелските одбранбени сили (ИДФ), говорејќи од неговата канцеларија во Тел Авив.
Потсетувајќи се на секојдневните престрелки во изминатата недела, вклучително и повеќекратна размена на артилериски и ракетен оган меѓу ИД и Хезболах, Тајмс укажува на предупредувањата испратени од официјални лица во Техеран и Вашингтон, додека САД испратија два носачи и воени авиони во источниот Медитеран за да ги одвратат Хезболах.
Одговарајќи на растечките тензии, израелскиот министер за одбрана Јоав Галант предупреди на страшни последици за Хезболах доколку влезе во војна.
„Ако Хезболах го избере патот на војната, ќе плати многу висока цена. Но, ако се воздржи, ние ќе го почитуваме тоа и ќе ја одржиме ситуацијата како што е“, рече Галант.
Од друга страна, Мохамед Деиф, кој стои зад масакрот на Хамас на 1 300 израелски цивили, го повика Хезболах да се приклучи на операцијата позната како „Потопот Ал Акса“ - војна наречена по комплексот на џамијата во Ерусалим. Сепак, додава Тајмс, и покрај охрабрувањето на Хамас, не е започната голема офанзива од северот.
Хасан Насрала, свештеникот кој пред 30 години го претвори Хезболах од група џихадисти во организирана борбена сила, досега остана без одговор. Сепак, посочува весникот, постојат знаци дека Хезболах е под зголемен притисок од Иран да се одмазди за бомбардирањето на Појасот Газа.
Хосеин Амир-Абдолахиан, иранскиот министер за надворешни работи, минатата недела отпатува за Бејрут за да се сретне со либанскиот премиер и со Насрала. По средбите, Амир-Абдолахиан рече дека нападите на Израел врз Газа ќе предизвикаат одговор од „останатиот дел од оската“.
Дилемите на Иран и Хезболах
Очекуваната израелска копнена инвазија на Газа веројатно ќе го поттикне гневот на јавноста ширум Блискиот Исток, што ќе доведе до притисок за поголема акција на Хезболах поддржан од Иран. Таа можност деновиве доминираше во американската кризна дипломатија, пишува Фајненшл тајмс.
Експерти и високи дипломати во регионот велат дека Иран и Хезболах, најсилната политичка и воена сила во Либан, не одлучиле како да одговорат доколку Израел започне долготрајна офанзива во Газа, дом на повеќе од два милиони Палестинци.
Хезболах е еден од највооружените недржавни актери во светот, кој го издржа 34-дневниот конфликт со Израел во 2006 година, потсетува Фајненшл тајмс, додавајќи дека илјадници борци на шиитската група оттогаш се зајакнале со учеството во цивилниот војна во Сирија.
Откако започна офанзивата на Хамас, Иран и Хезболах во голема мера ја бодреа палестинската група од страна, славејќи ја „операцијата за победа“ заедно со другите милитантни групи во регионот кои ја формираат таканаречената „Оска на отпорот“.
Иран напорно работи на зајакнување на своите врски со палестинските милитанти во време кога неколку арапски земји се придвижија кон нормализирање на односите со Израел, пишува Фајненшл тајмс, додавајќи дека во последните недели членовите на Оската објавија дека имаат намера да се „обединат и ескалираат“. Но, тие исто така се оградија од преземање заслуги за планирање на офанзивата на Хамас.
Приклучувањето во војната, според проценката на лондонскиот весник, би било првиот вистински тест за Алијансата, велат експертите и дипломатите:
Хезболах, создаден како движење на отпорот против Израел и Иран одат по жица, балансирајќи го нивниот кредибилитет како поддржувач на палестинските права со свои стратешки интереси.
Реформски ориентиран ирански аналитичар рече дека Техеран „не бара војна во регионот“ и дека е свесен за сопствената ранливост бидејќи „не може да си дозволи да изгуби ниту една рафинерија за нафта“. Хезболах, исто така, би имал многу да загуби на домашен терен, со се поголем број Либанци кои го обвинуваат за многу длабоки економски проблеми и политичка парализа во земјата.
Сепак, нагласува Фајненшл тајмс, влегувањето на Хезболах во војната ќе има длабоки импликации не само за Либан, туку и за пошироката мрежа на милитантни групи поддржани од Техеран.
Вклучувањето на Хезболах исто така може да предизвика одмазда во Сирија, Ирак, па дури и во самиот Иран. Тоа би можело да ризикува привлекување во САД, кои имаат стотици војници стационирани во Сирија и Ирак, двете земји кои се домаќини на шиитските милитантни групи поддржани од Иран.
Летен туш во споредба со потоп
Иако има струи во Израел кои веруваат дека можеби е вистинскиот момент да му се зададе одлучувачки удар на Хезболах во време кога Западот е целосно зад нив, да се војува со Хезболах е сосема поинаква перспектива од војната со Хамас, оценува Политико.
Хезболах е многу поголема и поспособна воена сила, нагласува порталот, додавајќи дека организацијата водеше кампања на отпор против израелските војници, окупирајќи граничен појас во јужен Либан од средината на 1980-тите до 2000 година. Хезболах и Израел потоа повторно се судрија во летото 2006 година и се водеше брутална едномесечна војна, која ја остави израелската армија понижена поради нејзините лоши перформанси, а Хезболах се фалеше со „божествена победа“.
Оттогаш, либанско-израелската граница (наречена Сина линија) останува напната, но генерално мирна, бидејќи Хезболах, како што пишува Политико, е зафатен со заговор за својата следна војна со Израел. Организацијата претрпе брза експанзија од неколку илјади борци до целосна армија со десетици илјади борци.
Хезболах, исто така, ги искористи последните 17 години за да натрупа импресивен арсенал, вклучително и голем залихи ракети и наведувани проектили, од кои некои носат боеви глави од 500 килограми на домет од повеќе од 300 километри и можат да погодат цел на оддалеченост од 10 до 20 метри.
Покрај тоа, Хезболах поседува системи за противвоздушна одбрана за да ја оспори воздушната надмоќ на Израел, како и флота од извидувачки и борбени беспилотни летала. И нејзините елитни единици, како што е бригадата Радван, тренираат од најмалку 2007 година за да извршат потполно ист вид на голем прекуграничен упад како Хамас на 7 октомври.
Ракетните напади на Хамас врз Израел од 7 октомври ќе бидат лесен летен дожд во споредба со потопот што Хезболах може да го урне врз градовите и градовите низ Израел.
Од друга страна, оценува Политико, војната би била погубна и за Либан, кој наскоро ќе влезе во својата петта година на парализирачки економски колапс и тековна политичка криза без претседател и привремена влада кои работат со ограничен капацитет.
Фактот што Хезболах не изврши напад врз Израел од големи размери веднаш по нападот на Хамас сугерира дека внимателноста и трпението ги одредуваат политичките избори на Иран додека се развива војната.
Сепак, судирите долж „Сината линија“ се интензивираа и сугерираат дека ситуацијата може да стане многу покритична во наредните денови. Тоа, заедно со сегашниот развој на настаните, претставува најсериозен развој на арапско-израелскиот конфликт во последниот половина век, заклучува Политико.
