Без договор заврши денешната средба на претставниците на лицата со попреченост со министерката за труд и социјална работа Јагода Шахпаска на која било разговарано за нивните барања. Од коалицијата „Менуваме“ велат дека за ниту едно од барањата кои ги доставиле не добиле рокови, туку само им било кажано дека работите ќе се решат.
„Министерке, заврши времето „ќе“, „ќе“. Ние бараме сега и веднаш во интерес на лицата со попреченост да се остварат нашите права. Не може ние да бидеме лица од втор ред и само да не повикуваат во канцеларии за да ни кажат дека многу се грижат. Ова е држава која не се грижи за нас и не заборава. Затоа време е сега и веднаш, да се зголеми додатокот на попреченост на 12 000 денари веќе од септември, да се воспостават асистенти во интерес на демографската потреба, да им се гарантира стаж и пензиско осигурување, бараме центрите за рехабилитација да бидат во согласност со потребите на лицата со попреченост итн.“ изјави Суарет Алишан, координатор на коалицијата „Менуваме“.
Обидот на овие луѓе да постават шатори пред Собранието и симболично преку кампување да го изразат својот револт, заврши неуспешно откако Град Скопје не им ја издаде потребната дозвола за поставување на урбана опрема во петокот. Од Градот соопштија дека имаат одлична соработка со ваквите здруженија, но дека е нелогично дозволата да биде издадена во истиот ден кога е добиено барањето.
Од коалицијата не се откажуваат од намерата да кампуваат доколку ја добијат потребната дозвола. Во спротивно најавија дека ќе блокираат улици и крстосници.
„Во името на лицата со телесна попреченост сакам да ви порачам, другари излегувајте на улица бидејќи ни кажаа дека 200 денари се солидно усогласување за 12 години, од 7000 на 7200, така што немаат намера да го покачат додатокот за попреченост, очигледно дека програмите им служат само за предизборни ветувања. Сите плачат молат за центри за рехабилитација, ние мораме да бидеме во постојана кондиција, здравјето ни е нарушено. Дојдовме овде како пријатели, но очигледно ние сме биле една изборна измама во програмата“ изјави Бранкица Димитровска од коалицијата „Менуваме“.
Од Министерството за труд и социјална политика пак велат дека остануваат отворени за унапредување на состојбата на лицата со попреченост преку взаемен дијалог, додавајќи дека работат на исполнување на нивните барања.
„Во однос на барањето за зголемување на надоместокот заради попреченост, министерката Шахпаска информираше дека е предвидено покачување на износот за најмалку 15 проценти, но поради пандемијата со Ковид-19 неговата реализација беше пролонгирана. Покачувањето на овој надоместок ќе се планира во буџетот за наредната година“, изјави министерката Шахпаска.
За потребата на поголема инклузија и вработување на лицата со попреченост, министерката Шахпаска вели дека во тек е проект за унапредување на пристапот на лицата со попреченост на отворениот пазар на трудот.
Во однос на потребите за унапредување на состојбите со личната асистенција, информираше дека со измените на Законот за социјална заштита кои стапија на сила минатата недела, зголемена е достапноста на правото за користење на личната асистенција и за децата од шест години, преку спуштање на досегашната возрасна граница од 18 години. За спроведување на оваа измена обезбедени се средства за 200 дополнителни асистенти.
За барањето за проширување на мрежата на дневни центри за лица со попреченост, Шахпаска вели дека во моментот се работи на отворање на дневни центри во Липково и Делчево, во Чашка, во Боговиње, а се работи и на проект за дневен центар за деца со аутизам во Скопје. Министерката најави дека наскоро ќе биде распишан нов јавен повик за општините за развивање на социјални услуги и за таа цел нагласи дека директно ќе контактира со градоначалниците за да им се обезбеди стручна поддршка во плановите за развој на социјалните услуги.
Ребека Јанковскa-Ристески е родител на лице со попреченост. Покрај центри за рехабилитација, таа ја нагласи потребата од регистар на овие лица.
„Треба да се направи статистика. Македонија нема статистика, немаме бројка за лицата со попреченост. Кога ќе имаме регистар, полесно ќе ги менаџираме сите работи, ќе можеме да се договараме, нема да има дискриминација. Во моментот на пример има оглас за вработување на асистенти, а не се пријавуваат лица, Баравме да се прошири листата на професии кои ќе можат да бидат образовни асистенти. Ние баравме рокови, акционен план, па не може да чекаме со децении за овие промени, ние не сме против никого, јас веќе не знам со колку министри се имам видено во животот“, изјави Јанковска-Ристески.
Разочаран од исходот на средбата излезе и Зоран Велевски од Скопје. Тој е татко на дете со посебни потреби. Неговиот син е во инвалидска количка и боледува од целебрална парализа. Велковски вели дека парите кои ги добива како помош од државата не се доволни за достоинствен живот.
„Син ми е во количка. Прво и основно еден контејнер не му е достапен. Ако ме нема мене да види дали ќе може да опстане и да најде корка леб. Тоа е трегедијата. Во секој случај многу е тешко да се живее со вакви лица. Јас да ви кажам најискрено за мојот син трошам месечно до 150 до 200 евра само за лекарства, а тие лекарства ги нема кај нас и ги набавувам од соседна Србија или Бугарија. Многу е тешко. Со посебниот додаток од 4500 денари и додатокот за мобилност од 7100 денари, тоа се само 11. 600 денари, а сите медикаменти се поскапени“, раскажува Велевски.
Инаку дел од барањата на лицата со попреченост се и отстранување на границата од 26 години за користење скутери и друг вид на моторни колички, воведување на бели стапчиња, мерачи за шеќер и притисок за лица со попречен вид на товар на фондот, како и симнување на старосната граница за деца со попреченост и посебни потреби од 26 на 18 години за остварување на права од социјална и здравствена заштита, потоа директно и про-активно учество на граѓански сектор во адаптација на Законот за социјална заштита, здравство, образование, како и регулирање на донациски активности за лекување на ретки болести и посебни потреби, во земјата и странство (автоимуни, невролошки или други болести и состојби).
