Првиот вицепремиер и министер за животна средина и просторно планирање, Изет Меџити по денешната меѓувладина седница во Приштина истакна дека во Северна Македонија не постои Закон за албанскиот јазик за да може да се каже дека се укинува.

Потенцира дека во подготовка е посебен закон за соодветна застапеност на Албанците во Северна Македонија.

„Прво, ќе се поврзам со одговорот на премиерот Курти кој рече дека во Македонија не постоел Закон за албанскиот јазик, па сега тој сега се укинува или прекршува. И второ, не се оспорува од Владата на Република Северна Македонија, туку има иницијатива во Уставниот суд каде деветте судии избрани од Владата на СДСМ-ДУИ и проблемот го прават тие судии на Уставен суд со мандат од минатото мнозинство. Гарантираме дека албанскиот јазик ќе напредува исто како што најдовме решение и се формираше експертска група од партнерите во Владата кои работат на балансерот, кој беше само механизам, а сега зема димензии на законско решение или посебен закон за соодветна застапеност на Албанците во Македонија, рече Меџити.

Но новинарско прашање што ќе направат како политичка партија на Албанците доколку Уставниот суд го оспори албанскиот јазик, Меџити нагласи дека Уставниот суд има побарано мислење од Венецијанската комисија и од каде добиле забелешки за три члена од Законот за употреба на јазиците во Република Северна Македонија.

Претходно косовскиот премиер Кути рече дека смета дека треба да се почека одлуката на Уставниот суд во Македонија, кој, според него, нема да направи ниту исклучување ниту дискриминација и го почитува повеќејазичниот карактер во земјата.

„Нема ниту имало во минатото употреба на албанскиот јазик во Северна Македонија, туку за јазиците на националностите на 20% од жителите во земјата. Од друга страна верувам дека сите треба да чекаме една правична одлука на Уставниот суд во Македонија, кој нема да направи ниту исклучување, ниту дискриминација, и кој го почитува повеќејазичниот карактер во Македонија кој несомнено постои. Знаете вие во Косово дека Албанци се 93%, четири посто се Срби, а српскиот јазик е службен тука кај нас. Но, во Северна Македонија не може да се каже дека албанскиот јазик е службен јазик, и сега е под закана. Ова не е вистина“, рече Курти.

Меџити посочи дека ги уверува граѓаните и сонародници во Косово и во светот дека нема потреба да се вознемируваат бидејќи, како што рече, правата што се стекнати не може да се деградираат, туку правата ќе се унапредат.

Првиот вицепремиер нагласи дека прават максимални напори да се задржи позицијата и унапредувањето на јазичните и другите права на Албанците.

Инаку неодамна од Уставниот суд информираа дека Законот за употреба на јазиците ќе биде ставен на дневен ред на седница на која ќе присуствуваат сите девет уставни судии, со оглед на значењето и интересот во јавноста.

Законот беше изгласан на 18 јануари 2018 година, и со него беше пропишано дека граѓаните ќе можат до сите органи на централната власт да се обратат и писмено и усно на својот мајчин јазик, а институцијата ќе треба писмено да им одговори на нивниот јазик.

Називите на институциите, другите натписи и патокази во подрачјата каде што најмалку 20 проценти од граѓаните зборуваат јазик различен од македонскиот, ќе бидат напишани покрај македонски и на јазикот кој го зборува немнозинската етничка заедница.

Сите органи на државната власт ќе имаат двојазични веб страни. Освен на македонски јазик, содржината на веб страните, ќе биде објавувана и на албански јазик.

Министерството за внатрешни работи поднесе кривична пријава против 25 вработени во истото министерство за несовесно постапување во вршење на своите должности и овластувања. Предметот го работел Одделот за внатрешна контрола, криминалистички истраги и професионални стандарди во МВР кој кривичната пријава ја поднесе до Основното јавно обвинителство за гонење на организиран криминал и корупција.

Според МВР службениците по барања за издавање на одобрение за набавка на оружје дале позитивни мислења но спротивно на одредбите од Законот за оружје.
Петмина од пријавените кои биле претседател, членови и заменици членови на Комисијата за ревизија на позитивно одлучени барања за издавање одобрение за набавување на оружје не извршиле правилна ревизија на содржината на мислењата.

МВР ги товари дека наместо предметите да ги отфрлат или вратат на повторно одлучување заради докомплетирање, врз основа на претходно изготвени списоци на баратели на одобрение покрај кои биле испишани имиња на дел од членовите на Комисијата за ревизија, донеле позитивни одлуки и овозможиле баратели да се стекнат со одобрение за набавување на оружје спротивно на одредби од Законот за оружје.

При вршење на ревизија постапувале несовесно и селктивно при решавање на предметите, а по вкупно 5470 предмети воопшто не постапиле и не донеле одлука со што придонеле да застарат.

Меѓу пријавените има и помошник на министер и началник на Сектор за оружје кои се товарат дека пропуштиле должен надзор на начин што иако знаеле дека било позитивно одлучувано за поднесени барања спротивно на Законот за оружје, дека по поднесените барања селективно се постапува или воопшто не се постапува овозможиле барателите спротивно на законските прописи да се стекнат со одобрение за набавување на оружје.

По спроведена постапка, за потешко кршење на работниот ред и дисциплина, за 15 вработени е изречена мерка откажување на договорот за вработување, велат од МВР.

Британскиот премиер Кир Стармер (Кир) повика на „конзистентни, трајни“ односи меѓу двете земји на состанокот со кинескиот претседател Си Џинпинг во понеделникот, продолжувајќи ги напорите за одмрзнување на врските меѓу Лондон и Пекинг.

Средбата за време на самитот на Г-20 во Бразил е прва меѓу лидерите на двете земји од 2018 година.

Стармер рече дека би сакал да се ангажира со Пекинг во области како што се трговијата, економијата и климата, како и за поширока соработка во науката, технологијата, здравството и образованието.

Британскиот лидер, исто така, рече дека ќе ги започне плановите за билатерална средба со Кси во Пекинг или Лондон и изрази надеж дека неговата министерка за финансии, Рејчел Ривс, ќе се сретне со кинескиот вицепремиер Хе Лифенг за да разговара за економската и финансиската соработка следната година.

„Сакаме нашите односи да бидат конзистентни, трајни, почитувани како што е договорено, за да се избегнат изненадувања каде што е можно, а зајакнатиот дијалог треба да обезбеди подобро разбирање“, му рече Стармер на Кси на почетокот на состанокот.

Стармер рече дека ОК ќе биде „предвидлив конзистентен суверен актер посветен на владеењето на правото и мултилатералниот систем“, додавајќи дека ја цени отвореноста на Кси во телефонскиот разговор во август и дека тој самиот ќе биде таков кога ќе ги наведе разликите меѓу нив.

Кси му рекол на Стармер дека Кина и Велика Британија треба да усвојат рационална и објективна перспектива за развојот на нивните земји и дека двете земји треба да ја подобрат стратешката комуникација и да ја продлабочат политичката меѓусебна доверба, објави кинеската новинска агенција Ксинхуа Во спротивност со врските на двете земји под претходната британска конзервативна влада, која зазеде силен став за разликите со Кина, особено околу човековите права, Хонг Конг и обвинувањата за кинеска шпионажа.

Со фокусот на Стармер на поттикнување на економскиот раст за да се обиде да го исполни ветувањето од кампањата, британскиот лидер сака да ја поттикне трговијата и инвестициите од различни земји.

Стармер, исто така, рече дека сака искрено да се ангажира со Кина за прашања каде што двете земји имаат различни ставови, како што се човековите права, Хонг Конг и Украина, рече портпаролот на Даунинг стрит.

Стармер долго време рече дека сака „прагматични“ односи со Кина кои се „вкоренети во националните интереси на ОК“, со цел да се поттикне трговијата, што може да биде потешко со доаѓањето на новоизбраниот американски претседател Доналд Трамп, кој најави тарифи за целиот увоз.

Демонстрантите во понеделникот поставија шатори во грузискиот главен град Тбилиси, ветувајќи дека нема да ја напуштат се додека не се одржат новите парламентарни избори, објави грузискиот сервис на Радио Слободна Европа.

Студенти, опозициски групи и грузискиот претседател Саломе Зурабишвили тврдат дека парламентарните избори на 26 октомври биле наместени. Официјалните резултати покажаа дека проруската партија Грузиски сон го освои мнозинството од гласовите, обезбедувајќи го својот четврти мандат на власт.

По изборите во Тбилиси се одржуваат протести. Во неделата демонстрантите маршираа низ центарот на главниот град, блокирајќи една од главните авении.

Студентски групи објавија и манифест во кој ги осудија спорните парламентарни избори на 26 октомври.

Во манифестот објавен во неделата се вели дека „систематското местење на изборите од страна на владата открива груб обид на партијата Грузиски сон да ја преземе контролата врз земјата“.

Во манифестот се осудуваат, како што се наведува, нападите врз образовниот систем преку „дискриминаторски и селективни одлуки во процесот на одобрување“ за влез во образовните институции и „наметнување цензура во наставата“.

„Во светлината на репресивните дејствија на наметнување на „руски“ закони и закони за цензура и други права и слободи, фактот на систематско местење на изборите открива груб обид на Грузискиот сон да ја преземе земјата“, се наведува во манифестот.

Документот го потпишаа 13 групи, вклучувајќи студенти од најмалку 13 грузиски универзитети.
Грузиската Централна изборна комисија (ЦИК) во саботата ги потврди резултатите од спорните избори на 26 октомври, и покрај повеќенеделните протести на опозицијата и обвинувањата за широко распространети нерегуларности и руско мешање.

Промосковската владејачка партија Грузиски сон освои 53,93 отсто од гласовите наспроти 37,79 отсто за опозициската алијанса, објави ЦИК за време на седницата што беше накратко прекината откако опозицискиот политичар Давит Киртадзе прска со црна течност врз шефот на ЦИК, Јорги Каландаришвили и го нарече „темен место“.

Протестот на Киртаџе имаше за цел да укаже на мастилото од гласачките пенкала што се гледаше низ тенка хартија од другата страна на некои гласачки ливчиња. Опозицијата вели дека ја нарушила тајноста на спорното гласање на 26 октомври.

Грузискиот сон, кој е на власт од 2012 година, е единствената партија која ги призна изборните резултати. Проевропската претседателка Саломе Зурабишвили сè уште одбива да го признае исходот од гласањето, за кое таа рече дека е под големо влијание на Русија.

Проевропската опозиција го бојкотира новиот парламент, откажувајќи се од своите мандати освоени на изборите на 26 октомври, наведувајќи ги широко распространетите неправилности, измами и руското мешање.

Официјални претставници на ЕУ и на западот изразија сериозни сомневања за изборите и забележаните нерегуларности.

Грузија е кандидат за членство во ЕУ од минатата година, но законот за „странско влијание“ и анти-ЛГБТ мерките ја ставија таа цел во прашање.

САД во јули објавија дека ќе суспендираат повеќе од 95 милиони долари помош за грузиската влада, предупредувајќи ја дека земјата доживува назадување во демократијата.

Дете на 15 годишна возраст е сторител на насилство и за него се бара притвор, објави денеска скопското обвинителство.

Во соопштението се велидека малолетникот во два различни настани прободел со нож свои врсници, првиот пат жртвата добила повреда во надколеницата, а вториот пат била прободена во главата.

„На 25 октомври, детето заедно со други непознати лица, започнале разговор со малолетник, но набрзо потоа без особен повод започнале да го удираат со тврди предмети. Детето во судир со законот извадило нож и ја прободело жртвата во натколеницата.

На 13 ноември, во автобус на ЈСП Скопје, тој, во група со уште три непознати лица, извршил грубо насилство и нанел телесна повреда – убоди со нож во главата на 15-годишник, со што кај останатите патници предизвикал чувство на несигурност, загрозување и страв.“, пишува во соопштението од обвинителството.

Јавен обвинител од Основното јавно обвинителство Скопје до судијата за деца при Основниот кривичен суд – Скопје поднесе Барање за поведување подготвителна постапка против дете во судир со законот родено 2009 година за кое постои основано сомнение дека извршило дејствија кои со закон се предвидени како кривично дело – Насилство од член 386 став 3 во врска со став 1 од Кривичниот законик.

Јавниот обвинител до судијата за деца достави и предлог за определување мерка притвор за детето во судир со законот исвестуваат од обвинителстовото.

Случаи на напади и тепачки, каде учесниците се млади, ги има речиси секојдневно во дневните билтени на МВР.

РСЕ веќе пишуваше дека според дел од анкетите спроведени изминатите години, граѓаните истакнуваат дека сакаат да видат повеќе полиција на терен – низ нивното маало, на местата каде се движат, а често има насилства и тепачки.

Во понеделникот, Шведска почна да испраќа околу пет милиони памфлети до своите граѓани во кои ги повикува да се подготват за можноста за војна, додека соседна Финска отвори нов онлајн портал за да се подготви за различни кризи.

Шведска и Финска се откажаа од децениското воено неврзување за да се приклучат на воената алијанса НАТО по почетокот на руската инвазија на Украина во 2022 година.

Од почетокот на војната, Стокхолм постојано ги повика Швеѓаните психолошки и логистички да се подготват за можноста за војна, наведувајќи ја сериозната безбедносна ситуација во околината на земјата.

Брошурата „Ако има криза или војна“, испратена од Шведската агенција за цивилни итни случаи (MSB), содржи информации за тоа како да се подготвите за вонредни ситуации како што се војна, природни катастрофи или сајбер напади.

Станува збор за нова верзија на памфлет што Шведска го има издадено пет пати по Втората светска војна.

Претходната верзија испратена во 2018 година се најде на насловните страници бидејќи тоа беше прв пат да им биде испратена на Швеѓаните од 1961 година во екот на Студената војна.

„Безбедносната ситуација е сериозна и сите ние мораме да ја зајакнеме нашата отпорност за да се соочиме со разни кризи и на крајот војна“, рече директорот на МСБ, Микаел Фризел, во изјавата. конфликти, природни катастрофи и сајбер и терористички напади.

Вклучува совети за подготвеност, како што се складирање на вода и нерасиплива храна.

MSB изјави дека новата верзија за 2024 година имала поголем фокус на подготовките за војна.

Во следните две недели, 5,2 милиони примероци од брошурата ќе бидат испратени до шведските домаќинства.

Брошурата е достапна во печатена форма на шведски и англиски јазик, а дигиталните верзии се достапни на неколку други јазици, вклучувајќи арапски, фарси, украински, полски, сомалиски и фински.

Поранешниот шеф на шведската армија Микаел Бајден (Мајкл Бајден) во јануари ги предупреди своите сонародници да размислат колку се подготвени за можноста за војна.

„Швеѓаните мора ментално да се подготват за војна“, рече тој.

Исто така во понеделникот, владата на Финска, која дели 1.340 километри граница со Русија, отвори онлајн портал кој собира информации за подготвеноста за различни кризи.

Еден кинески државјанин е убиен, а пет други, од кои четворица Кинези, се повредени во прекуграничен напад во клисурата Зарбузи во Таџикистан, изјавија за таџикистанската служба на РСЕ на 18 ноември два извори блиски до истрагата на Таџикистан.

Инцидентот, кој се случи во југоисточниот округ Шамсидин Шохин, кој се граничи со Авганистан, се уште не е официјално разрешен од таџикистанските власти.

Според изворите, нападот го извршиле вооружени лица кои ја преминале границата од Авганистан. Останува нејасно дали напаѓачите биле криминалци кои веројатно биле вклучени во трговија со дрога, злосторство што е вообичаено во областа или членови на милитантна група.

„Меѓу петте повредени, четворица се кинески државјани, а еден е локален жител. Сите се хоспитализирани во областа Шамсидин Шохин“, рече еден од изворите.

Кинеските државјани наводно работеле во рудник за злато во клисурата Зарбузи. Нападот го означува првиот познат инцидент што резултираше со смрт на кинески државјанин во нестабилниот регион.

Областа Шамсидин Шохин дели порозна граница со Авганистан што често ја минуваат шверцери и милитантни групи.

Иако талибанците ги уверија соседните земји дека авганистанската територија нема да служи како база за терористички активности, таџикистанските власти беа во состојба на висока готовност во последниве години. Смртоносниот напад ја нагласува постојаната загриженост за безбедноста долж јужната граница на Таџикистан.

Во август 2023 година, Државниот комитет за национална безбедност на Таџикистан објави дека убиле тројца членови на забранетата милитантна група Ансарулах и заплениле оружје во посебна прекугранична операција.

Овие инциденти ги истакнуваат тековните закани од нестабилноста во Авганистан, и покрај регионалните напори за обезбедување на границата.

На денешната (18 ноември) заедничка седница на двете влади во Приштина, по што следуваше и заедничка прес конференција косовскиот премиер Албин Курти и неговиот македонски колега Христијан Мицкоски ја пофалија соработката и односите меѓу двете земји.

Премиерот на Сверна Македонија Христијан Мицксоки истакна дека дискутирало за важноста на евроатлантските интеграции, заедничката посветеност кон европските вредности и стандарди. Тој рече дека се убедени дека иднината на Западен Балкан е во Европската Унија и НАТО, и дека преку заеднички напори може да се надминет предизвиците.

„Сакам да посочам нешто со кое се согласивме со мојот драг колега. Балканот предолго беше место кое интензивно ги полнеше црните хроники во европската и светската јавност. Предолго регионов потроши време на политички прашања, занемарувајќи ги прашањата од реалниот живот на граѓаните. И граѓаните на Приштина и граѓаните на Скопје или било кои други места од двете држави ги интересира подобар живот, подобар стандард, повисоки критериуми за образование. Да ги потенцираме точките кои нè обединуваат и за кои вреди заеднички да работиме. Време е да ги решаваме економските прашања. Оваа средба е токму од таква природа. Тука сме за подобар живот, кажа Мицкоски.

Тема на разговор, биле и образованието, културата и младите, со цел како што кажа премиерот Мицкоски, да го поттикнеме меѓусебното разбирање и да изградиме посилни врски помеѓу нашите народи. Според него, инвестирањето во овие области е инвестирање во нашата заедничка иднина. Станало збор и за процесот на евроинтеграциите.

Косовскиот премиер Албин Курти изјави дека неговата земја нема спор со Северна Македонија и дека имаат континуирана комуникација за теми од заеднички интерес.

„По долго чекање конечно ќе имаме заедничка контрола на точките Хан и Елезит – Блаца и Јажинца – Глобочица. Овој модел на контрола е само влез-влез и полицајците работат во иста зграда, го олеснуваат граничниот премин, а со тоа го скратуваат времето на чекање“, рече Курти.

На средбата меѓу двете влади, Курти напомена дека двете земји досега имаат потпишано 50 договори, но „тоа што сега треба да се направи е нивна имплементација“.

„Добрите односи меѓу нашите две земји се рефлектираат и во континуираниот пораст на трговската размена, која во 2023 година достигна 432 милиони евра, што е извонреден пораст од 52 отсто, во однос на 2019 година, каде што изнесуваше 284 милиони евра“, рече Курти.

Курти рече дека Косово и Северна Македонија досега имаат потпишано 50 договори, но „она што треба да се направи сега е имплементација на договорите“.

Тој најави дека Косово и Северна Македонија ќе потпишат два меморандуми и протокол во областа на енергетиката, образованието и олеснувањето на слободното движење, кои ќе се применуваат од јануари 2025 година.

„Добрите односи меѓу нашите две земји се рефлектираат и во континуираниот пораст на трговската размена, која во 2023 година достигна 432 милиони евра, што е извонреден пораст од 52 отсто, во однос на 2019 година, каде што изнесуваше 284 милиони евра“, рече Курти.

Македонскиот премиер Мицкоски рече дека двете земји имаат заеднички пазар од 17-18 милиони евра и додаде дека на билатералната средба со Курти се договорил оваа соработка да се зголеми на околу 500 милиони евра.

„Ако работиме заедно ќе бидеме посилни, бидејќи единството ги прави соседите уште посилни. Имаме намера комерцијалната соработка да биде уште поголема во наредните години и да ни донесе придобивки. Убеден сум дека ќе успееме“, рече Мицкоски.

Заедничката средба на двете влади доаѓа по посетата на Курти и неговите министри во Скопје летово, неколку месеци по формирањето на владата на Мицкоски.

Советот на јавни обвинители донесе одлука со која го потврди решението за оддалечување од функцијата на вишиот јавен обвинител Мустафа Хајрулахи, донесено од страна на Републичкиот јавен обвинител. Жалбата на Хајрулахи е одбиена како неоснована.

Советот денеска ја донесе одлуката со седум гласа „за“, и еден „против“ по расправата од која јавноста беше исклучена поради заштита на интегритет на обвинителот.

„Се потврдува одлуката со која вишиот јавен обвинител, Мустафа Хајрулахи, се оддалечува од функцијата вршење јавен обвинител за време додека трае кривичната постапка. Да се потврди решението, а жалбата да се одбие како неоснована, рече претседателката на СЈОРМ, Душица Димитриевска.

Обвинителката Кети Петкова пак, смета дека одлуката треба да се преиначи, бидејќи според неа републичкиот обвинител со решението за суспендирање на Хајрулахи го крши Законот за јавно обвинителство и задира директно во правата и самостојноста на јавните обвинители.

„Републичкиот обвинител го крши Законот за јавно обвинителство, задира директно во правата и самостојноста на јавните обвинители. Од формален аспект постоење и водење на кривична постапка значи суспендирање на обвинителот против кого се води постапката, меѓутоа, Советот, освен формалниот аспект, треба да се занимава со дејствијата што претходат на постапката. Недопустливо е повод за суспензија да биде кривична пријава за мобинг“, рече таа.

Одлуката за суспендирање на Хајрулахи дојде откако Основното јавно обвинителство Штип донесе наредба за спроведување истражна постапка против Хајрулахи, за кого постои основано сомнение за сторено продолжено кривично дело „малтретирање во вршење на службата“ од член 143, како и за продолжено кривично дело „злоупотреба на службена положба и овластување“ од член 353 од Кривичниот законик.

Вишиот јавен обвинител на Вишото јавно обвинителство Скопје, Мустафа Хајрулахи, откако беше суспендиран од функцијата, на прес-конференција обвини дека кривичната пријава поднесена против него од страна на Републичкиот јавен обвинител, има тенденцијата да го отстрани и замолчи, како и да ги заплаши и другите колеги кои што постапуваат согласно законот, а се со цел, како што рече, да се донесат „нарачани“ одлуки.

Советот на ЕУ денеска (18 ноември) одлучи да го прошири опсегот на рестриктивни мерки поврзани со иранската воена поддршка на руската агресија врз Украина и на вооружени групи и ентитети на Блискиот Исток и во регионот на Црвеното Море.

Со санкциите се воведува забрана за користење на бродови и пристаништа за трансфер на дронови, проектили и сродни технологии и компоненти од Иран за Русија, како и за извоз, трансфер, снабдување или продажба на материјали за развој и производство на ракети и беспилотни летала од ЕУ на ирански субјекти.

Од забраната се исклучени пловни објекти на кои им е потребна помош поради поморска безбедност и кои се користат за хуманитарни цели или за настани кои би имале сериозно последици по здравјето и безбедноста на луѓето или животната средина.

Дополнително, воведени се санкции и кон едно физичко и четири правни лица поврзани со трансфер на ирански проектили и дронови за Русија, со што се поддржува нејзината агресија врз Украина.

Со санкциите се опфатени три руски поморски транспортни компании -„МГ Флот“, „ВТС Брокер“ и „Арпакс“, како и претпријатието „Поморски транспорт на Исламската Република Иран“ (ИРИСЛ) и неговиот директор Мохамад Реза Киабани.

Руски компании „МГ Флот“, „ВТС Брокер“ и „Арпакс“ се санкционирани поради учество на нивни бродови во транспорт на оружје и муниција од иранско производство преку Каспиското Море за Русија, наменети за руските трупи кои се борат во Украина.

Кон ИРИСЛ, кој е ирански национален поморски превозник, се воведени санкции поради тоа што негови бродови со години се вклучени во испораката на дронови за земји или групи од страна на Иранскиот корпус на Исламската револуционерна гарда, кој веќе се наоѓа на листата на ЕУ на санкционирани субјекти.