Извештај за напредокот на ЕУ: Грузија добива тешки разговори, но ентузијазмот за проширување згаснува

Оваа година, извештајот на Европската комисија имаше помалку големи вести и препораки. ЕК го претстави своето годишно проширување на 30 октомври, со поинаков тон од минатогодишното објавување, кога извршната власт на ЕУ даде историски препораки: предложи отворање пристапни преговори со Молдавија, Украина и условно за Босна и Херцеговина, и предложи да се даде кандидатски статус за Грузија. Оваа година, извештајот имаше помалку големи вести и препораки.

Самиот факт што беше издаден на училишна празнична недела во Брисел, со многу претставници на ЕУ далеку од канцеларијата и дека Европската комисија даде приоритет на извештајот за подобрување на цивилната и одбранбената подготвеност, многу кажува за тоа колку важнoст блокот дава на натамошно проширување во овој момент.

Всушност, најинтересниот аспект од целиот пакет беше колку напорна ќе биде Европската комисија за Грузија, штотуку излезена од парламентарните избори со неколку пријавени нерегуларности што му дадоа на владејачкиот Грузиски сон неверојатно мнозинство.

И тоа беше прилично лошо, според стандардите на ЕУ. Цитирајќи го неодамнешното усвојување на таканаречениот „закон за странски агенти“ и законите против ЛГБТ, како и „силните анти-ЕУ наративи од грузиските функционери“, документот заклучува дека „освен ако Грузија не го смени сегашниот курс на дејствување што го загрозува нејзиниот пат кон ЕУ и покаже опипливи напори за решавање на исклучителните грижи и клучните реформи, Комисијата нема да биде во позиција да ја разгледа можноста за препорака за отворање преговори со Грузија“.

Минатиот пат, Европската комисија му даде на Тбилиси девет услови во различни полиња на политиката да ги исполни за да започне пристапни преговори. Овде, Брисел едноставно заклучи дека Јужнокавкаската република постигнала „незначителен напредок“ и забележа недостаток на „доволна политичка посветеност на властите“ да се подложат на неопходните реформи.

Сепак, освен запирање на пристапувањето на Грузија во ЕУ, нешто што де факто беше навестено од лидерите на ЕУ веќе во јуни, сега не се случува многу друго. Вистината е дека блокот не е сигурен како да ги чита изборите на 26 октомври. Извештајот се однесува на прелиминарните наоди на ОБСЕ издадени по гласањето, истакнувајќи „неколку недостатоци што се случија во напната и силно поларизирана средина“ како што се заплашувањата и компромисите за тајноста на гласот.

Се зборува за „сеопфатна изборна реформа“ и „конструктивен и инклузивен дијалог низ политичкиот спектар“. Но, како и претходните соопштенија, не ги прогласува изборите за ништовни. А вистината е дека ЕУ е поделена околу ова. Унгарскиот премиер Виктор Орбан трчаше во Тбилиси за да им честита на своите политички сојузници, додека министрите за Европа од 15 земји-членки на ЕУ издадоа изјава која барем ја доведува во прашање правичноста на гласањето и подвлече дека Орбан не зборувал во име на блокот.

Овие поделби ќе го направат тешко да се договорат потенцијалните идни санкции врз актуелното раководство на Грузија. Унгарија, а веројатно и Словачка, ќе стават вето на нив.

А, потоа, тука е прашањето за всушност да се најде некој прекршок што може да се санкционира, да се посочи на доволно високи функционери и потоа да се поткрепи со докази. Во моментов, тоа изгледа како висока нарачка за Брисел. Она што останува, освен кратење на повеќе средства за Тбилиси, е суспендирање на визната либерализација, за што е потребно само квалификувано мнозинство од земјите-членки да ја поддржат.

Навидум безнадежни

Потоа, тука се навидум безнадежните случаи на Косово, Северна Македонија и Босна и Херцеговина. Апликацијата на Приштина за ЕУ слабее во Советот, каде што земјите-членки сè уште не се премногу заинтересирани да ја испратат до Комисијата за мислење за изводливоста на членството - барем не пред февруарските парламентарни избори во земјата.

Северна Македонија останува заглавена сè додека не го промени својот устав ,според желбите на Бугарија, нешто што се чини дека нема да се случи наскоро. А потоа, тука е Босна и Херцеговина, која потенцијално би можела да ги започне пристапните преговори во догледна иднина, но која досега не успеа со основните услови како што се назначување главен преговарач на разговорите со ЕУ, тим кој ќе го направи тешкиот товар за време на тие разговори и националниот план за транспонирање на законите на ЕУ во националното законодавство – повторно како одраз на нефункционалната внатрешна политика на Сараево во која ентитетите на земјата ретко можат да се договорат за каков било начин напред.