Герапетритис: Треба строго и цврсто придржување кон Договорот од Преспа

Северна Македонија и Грција, Договорот од Преспа го потпишаа на 17 јуни 2018 година, а стапи на сила на 12 февруари 2019 година, (архивска фотографија)

Министерот за надворешни работи Јоргос Герапетритис смета дека односите со Северна Македонија се на исклучително задоволително ниво и оти на билатерална основа во последните пет години се развиени многу повеќе во споредба со претходните 15 години и се наоѓаат во континуирана динамика. Но, тој упати и порака дека Договорот од Преспа мора да се почитува.

„Мора да бидеме јасни дека придржувањето кон Договорот од Преспа ќе треба да биде строго и целосно за можеме да разговараме на исто ниво“, рече Герапетритис денеска, 26 февруари, одговарајќи на пратеничко прашање во грчкиот парламент, јави дописничката на државната агенција МИА од Атина.

Од грчка страна, остануваат нератификувани три меморандуми за кои шефот на грчката дипломатија доби прашање од пратеничката од опозициската Сириза, Рена Дуру. Но, тој не даде одговор кога тоа ќе биде направено.

„Предвидените меморандуми ќе дојдат за ратификација во Парламентот во време кое грчката држава ќе го оцени како соодветно и секогаш поврзано со правилното и добронамерно спроведување на одредбите од Договорот од Преспа“, рече Герапетритис.

Видете и ова: Што остана неисполнето од Преспанскиот договор

Тој уште еднаш повтори дека Договорот од Преспа е меѓународен договор што не може да се измени од никоја од страните и посочи дека грчката Влада внимателно го следи спроведувањето.

Како што пишуваше Радио Слободна Европа (РСЕ), трите меморандуми кои веќе пет години се чуваат во фиока во грчкиот парламент се однесуваат за забрзување на процесот на интеграција на Македонија во ЕУ, за формирање на координативен комитет за економска соработка и техничка спогодба за надгледување на летовите.

Покрај меморандумите, грчките власти до сега не ги сменија патните табли кои водат кон Северна Македонија. На некои од нив се уште може да се забележи референцата БЈРМ или само Скопје без ознаката МК или МКД. Грција според членот 14 од Договорот треба да се придржува кон меѓународните правила и регулативи во однос на транзитот, знаците и кодовите. Дипломатски извори за РСЕ, пак, посочија дека објаснувањето кое доаѓа од грчките институции до нив е дека не можат да им наложат на општинските власти во чија надлежност се дел од патиштата да ги направат промените на сообраќајните патокази.

Зборувајќи за исполнувањето на договорот, Герапетритис од грчкиот парламент се осврна и на патните исправи и меѓународните документи што требаше да ги промени Северна Македонија за што посочи дека „сè уште не постои целосна усогласеност“. Тој потсети дека „прилагодувањето е поврзано со петгодишниот технички преоден период што го имаше соседната земја“.

„Имаше можност во периодот од пет години да ги направи потребните прилагодувања, како во однос на патните исправи, така и во однос на регистарските таблици на приватните возила. Ова до денес не е завршено, не поради одговорност на Грција, туку не е завршено бидејќи имаше бирократски, организациски или други проблеми од страна на Република Северна Македонија“, рече Герапетритис.

Тој потсети и оти грчките власти ги информирале останатите држави за пасошите од Северна Македонија.

„Грчката Влада и Министерството за надворешни работи ги направија сите неопходни дејствија, токму поради недоволната усогласеност на патните исправи и нивното прилагодување на новото име. Во врска со ова е и формалното и официјално информирање на властите во странство, на грчките дипломатски претставништва, на властите во ЕУ како и државите членки на Европската Унија за да постои целосно разбирање на имплементацијата на Договорот од Преспа“, посочи шефот на грчката дипломатија.

Видете и ова: Граѓаните може само да се сликаат, за пасоши ќе почекаат

Рокот од пет години од стапувањето на сила на договорот за промена на документите за меѓународна употреба од Северна Македонија, истече на 12 февруари, а стотици граѓани останаа заглавени и во неможност доколку имаат потреба да ја напуштат државата поради тоа што немаат пасоши со новото уставно име.

Министерот за надворешни работи на Северна Македонија, Бујар Османи, на 21 февруари рече дека во пракса на државјаните кои веќе се надвор од државата, другите земји не им прават проблеми при патувањата.

„Во главно граѓаните немаат поголеми пречки во однос на враќањето дома. Прво, зашто ние се организиравме во дипломатско-конзуларните претставништва, овозможивме бесплатни патни листови и достава на нив по пошта. Во многу држави и не им ги бараат патните листови. Меѓутоа, бидејќи јас немам добиено официјална нота од државите како се однесуваат по однос на старите пасоши, не можам и официјално да ги известам граѓаните. Меѓутоа, тоа е порака – значи повеќето од државите дозволуваат движење и со старите пасоши“, рече Османи.

Тогаш тој посочи дека од другите земји, единствени што официјално се изјасниле за пасошите и останатите документи се Швајцарија која известила дека ќе дозволува движење со пасошите со старото уставно име, како и Босна и Херцеговина која информирала оти нема да ги признава ниту пасошите ниту личните карти со старото име.