Кон крајот на јануари 2023 година, колона руски возила и стотици припадници на морнаричката пешадија налетаа на неочекувана ситуација со украинската одбрана во близина на градот Вухледар во Донбас. Се случи понижувачки пораз што ги покажа на површина украинското преземање на контролата во свои раце, но и честопати несмасните руски офанзивни операции.
Но, времињата се сменија.
На 2 октомври, украинската војска потврди дека ги повлекува единиците од Вухледар, соочени со немилосрдната, повеќемесечна офанзива на руските сили долж широкиот дел од источниот украински регион Донбас.
Ако ништо друго, тоа е знак за тоа колку ужасни се работите за војската на Украина.
Еве што треба да знаете за падот на Вухелдар.
Да, веројатно сте слушнале за Вухледар порано
Сместен на околу 90 километри југозападно од Доњецк, град контролиран од Русија и најголем град во Донбас, Вухледар е град за ископ на јаглен со население од 14 000 жители пред инвазијата со мрачни станбени блокови во советски стил сместени среде рамен, отворен пејзаж.
Градот се наоѓа на релативна висина на земјиштето, што го прави идеален за поставување артилериски и ракетни системи, како закана за главниот автопат исток-запад, наречен Т-0509, како и за голема железничка линија.
Во ноември 2022 година, девет месеци по почетокот на сеопфатната инвазија, руските сили, предводени од 155-та поморска пешадиска бригада на Пацифичката флота, влегоа во Павливка, помал град јужно од Вухледар. Тоа навлегување беше хаотично за бригадата, со исклучително високи загуби, а група офицери подоцна објавија јавно писмо во кое ги критикуваа командантите на единиците.
Околу два месеци подоцна, кон крајот на јануари, руските поморски пешадиски единици го нападнаа Вухледар и во тој процес претрпеа големи загуби, за што постојат различни проценки според кои руските жртви се бројат во неколку стотици.
За надворешните набљудувачи, неуспешниот напор беше симбол на длабоките проблеми со кои се соочи руската војска, особено на ниво на команда на единицата, каде што комуникациите и координацијата беа „склеротични“ и неповрзани.
Значи, што се случува сега?
Најмалку од почетокот на 2024 година, руските сили полека го зголемуваат интензитетот на линијата на фронтот долга 1100 километри, која се протега од североисточната граница на Украина во близина на Харкив, на југ кон Вуледар, потоа запад-југозапад кон регионот Херсон, на реката Днепар.
На најмалку три локации, главно во Донбас, руските трупи зајакнати со приливот на добро компензирани војници-доброволци напредуваа напред, полека победувајќи ја украинската одбрана во голем дел со огромен број мажи и проектили.
Во Часив Јар, руските сили го окупираа источниот кварт на градот, но се борат да преминат преку каналот, за да го заземат остатокот од градот. Како и Вухледар, Часив Јар поставен на релативна височина, ќе им овозможи на руските сили да ја загрозат Костјантинивка, железнички центар на југозападот од Украина. Украинските сили во голема мера се потпираат на железничкиот центар и блискиот автопат за превоз на луѓе и залихи во и околу Донбас.
На околу 80 километри југозападно од Костјантинивка се наоѓа уште едно големо упориште за украинските сили: Покровск. Уште од летото, руските сили сè повеќе го напаѓаат градот со воздушни напади, вклучително и разурнувачки и тешко одбранливи „лизгачки бомби“, додека на теренот напредуваат од исток, заземајќи низа села.
Руските сили сега се на помалку од 5 километри од автопатот N32, кој се протега од Покровск до Костјантинивка. Заземањето на автопатот ќе ја прекине главната линија за снабдување на украинските сили.
Но, украинските команданти и планери кои беа критикувани поради тоа што не им даваа приоритет на градењето одбрана и не ги забрзаа напорите за регрутирање, успеаја да ги зајакнат линиите источно од Покровск и да го забават рускиот напредок кон градот во изминатите два месеци.
Во август, украинските команданти, исто така, извршија смела прекугранична инвазија на руска територија, во регионот Курск, што е всушност најголемата инвазија на руска територија од страна на странски војници од Втората светска војна.
Во меѓувреме, „уморот“ ја фати Русија, да не ги спомнуваме сите западни сојузници на Украина кои беа во „несвесна“ состојба, и направи уште една голема дупка во перцепцијата дека руските вооружени сили и командата се застрашувачки или целосно компетентни. Напорите во Курск, кои сè уште се во тек, беа делумно насочени кон привлекување на руските сили од други места во Донбас, за да ги намалат руските сили и нивната офанзива во Донбас и да го олеснат притисокот врз украинската одбрана.
Тоа не се случи.
Во меѓувреме, Русија, од своја страна, се чини дека го направи (Вухледар - исто така познат како Угледар на руски јазик) приоритет, можеби како начин да се придружи на украинската одбрана на Покровск и да ги извлече ресурсите од главниот руски удар.
На 1 октомври, истакнати аналитичари вклучително и еден со врски со украинската војска, изјавија дека руските сили влегле во Вухледар. Еден ден подоцна, стратешката групација Хортица објави дека командантите им наредиле на единиците да се повлечат.
„Вишата команда даде дозвола да се изврши маневар за повлекување на единиците од Угледар со цел да се зачува персоналот и борбената опрема, заземајќи позиции за понатамошни дејства“, се вели во соопштението.
Истакнати руски воени блогери објавија видеа на кои наводно се гледаат руски војници како монтираат знамиња пред градските згради и тврдат дека операциите за „чистење“ се во тек. Утринското ажурирање на украинскиот Генералштаб на 2 октомври не го спомна Вухледар.
Но работите за Украина се влошуваат: извештаите се дека делови од 72-та механизирана бригада - која го брани градот веќе околу две години, била опколена и војниците се во опасност да бидат заробени.
„Не сакам да кажам дека се опкружени, но ситуацијата е тешка, а повлекувањето е предизвик“, изјави украинскиот воен аналитичар Денис Попович за Current Time.
Колку е лош падот на Вухледар за Украина?
Загубата на градот ќе го засили притисокот врз украинската одбрана во Покровск, иако прво руските сили ќе треба да се борат за преземање целосна контрола надвор од Курахове, кој се наоѓа северно од Вухледар и јужно од Покровск.
Некои аналитичари, вклучително и од Институтот за проучување на војната со седиште во Вашингтон, го минимизираа значењето на заземањето на градот. Други забележуваат дека повлекувањето ќе ја лиши Украина од можноста да ги загрози руските позиции на исток и југ.
„Во принцип, секое повлекување ја влошува секоја ситуација“, изјави Дејвид Хендлман, израелски воен аналитичар, за украинската служба на РСЕ.
„Кога зборуваме конкретно, ако се погледне картата каде е на фронтот, Вухледар, во споредба со Покровск, тој претставува закана за руските позиции. Вухледар долго време беше слаба точка на овој фронт. Ако Русите успеат да го заземат овој град, тоа ќе им ги олесни позициите“, вели Хендлман.
Павло Лакијчук, украински воен аналитичар, вели дека е отворено прашање дали руските сили ќе можат да го продолжат својот напредок, особено со оглед на тоа што летното време завршува, отстапувајќи им место на дождовите што ги претворија украинските полиња во неверојатно калливи пречки.
„Се наближува есента, ситуацијата ќе биде тешка и за непријателот и за нас“, изјави Лакијчук за украинскиот сервис на РСЕ.
„Ако можат да ја прошират својата предност, на бранот на нивниот успех со преземање на Вухледар и да го отворат своето бојно поле, можно е да имаат понатамошен напредок кон северозапад“, прогнозира Лакијчук.
