Пратениците во Собранието и од власта и од опозицијата постигнаа единство, но го разбрануваа гневот во јавноста поради договорот да ги откажат седниците, пратеничките прашања и брифингот со новинари планирани за оваа работна недела.
„Несфатливо“ и „неодговорно“, „пратениците сега мора да бидат видливи“, се дел од критиките на социјалните мрежи изминатите денови кои стигаат на адреса на законодавниот дом. Од најбројната пратеничка група, на владејачката ВМРО-ДПМНЕ, пак, во разговор со Радио Слободна Европа тврдат дека тоа што нема седници не значи дека не работат.
По трагедијата во дискотеката „Пулс“ во Кочани ноќта помеѓу 15 и 16 март, законодавниот дом не заседаваше цела недела, а на координација во понеделникот (24 март), како што соопштија од собраниската прес-служба, било договорено да се откажат сите активности планирани и за оваа, втора по ред, работна недела.
Поранешниот претседател на Собранието, Тито Петковски, нагласува доколку е точно дека сите пратенички групи се согласиле, тогаш ова е „крајно неодговорна одлука“ и е недозволиво“.
„Собранието наместо да биде основниот двигател и борбата на идеи за справување со оваа ситуација да биде меѓу партиите во Собранието, ние признаваме дека сме примитивни како луѓе, па и пратениците – да не се скарале таму, да не ја влошела ситуацијата. Па такво Собрание не ни треба. И да се караат, во таа кавга ќе излезе и нешто добро што ќе може да ја отслика состојбата, да понуди решенија, да тргне работата во поинаков правец“, вели Петковски за РСЕ.
Пратениците токму сега треба да имаат проактивна улога, смета и претседателот на Институтот за демократија – Социетас цивилис во Скопје, Марко Трошановски. Како што вели, „буквално цело Собрание може да се мобилизира“.
Образложението кое стигна од парламентот, пак, е дека одлуката координаторите на пратеничките групи ја донеле „имајќи ги предвид чувствата на сите граѓани по трагедијата во Кочани и изразувајќи почит кон сите загинати и надеж дека повредените ќе се вратат во добра здравствена состојба што поскоро“.
Во дополнително соопштение од Собранието на 26 март, велат дека пратениците се посветени на законодавните процеси и дека засега се откажани само пленарните седници, комисиите и неколку други настани за кои е потребно присуство на медиумите.
„Секоја изјава со која се претпоставува дека паузираат е неосновано обвинување кое претставува тенденција за манипулирање со мислењето и нарушување на угледот на Собранието и народните избраници“, се вели во соопштението.
Пожарот во кочанската дискотека однесе 59 жртви, а имаше и над 190 повредени.
„Уставот е јасен – Собранието постојано заседава“
Коментирајќи го договорот, Петковски нагласува и дека според Уставот, Собранието е во постојано заседавање и нема никаква причина ни вонредна состојба за да не работи.
Напротив, вели, кога има вакви крупни настани од голем општествен интерес тогаш треба да се дебатира и од власта и од опозицијата, да се доведе во рамнотежа проблемот со кој е соочена нацијата.
„Со тоа што се случува сега во Кочани, пратениците треба да бидат нон-стоп на работа, да носат закони, заедно да ја следат состојбата, да заседаваат комисии, па дури и да покренуваат прашања за теми за комисиска расправа, да бараат заедно решенија. Тие ја препуштија таа работа на Владата. Па Владата се знае дека не сака бранувања во државата, сака ова да се смири. Одговорноста на пратениците е многу поголема. Како ќе вршат контрола врз работата на Владата?“, категоричен е Петковски.
Што се може да направат пратениците?
Работата на комисиите е она што го нагласува и Трошановски.
Но, за почеток, посочува тој, Собранието можело да организира и пратеничка делегација која ќе го посети Кочани. Исто така, смета и оти можела да се свика итна седница која ќе биде посветена на конкретната ситуација и на која би се разгледала можноста за законски измени.
„Недостига и заедничко институционално изразување на солидарност, пратениците изостанаа од целиот процес, треба да иницираат некаква резолуција, мора да бидат видливи“, вели Трошановски за РСЕ.
Тој наведува и конкретни примери што се може да направат собраниските тела според нивните надлежности.
„Постојаната анкетна комисија за заштита на слободите и правата на граѓанинот и Комисијата за социјална политика, демографија и млади – имаат мандат да постапуваат по прашања во однос на заштита на младите, човековите права. Може да го фатат тој агол на состојбата и да постапуваат од гледна точка на загрозени и прекршени основни човекови права, како правото на живот и лична безбедност“, вели Трошановски.
Комисија за социјална политика, демографија и млади, како што додава, може да го разгледа прашањата на психофизичкиот развој на младите и нивната заштита.
Во соработка со Клубот на младински прашања и политики, смета Трошановски, треба да иницираат и надзорна расправа за какви механизми се преземаат за справување со колективната траума на младите и да се формира работна група – тим од пратеници, експерти, психолози и социјални работници, кои ќе ги анализираат последиците врз младите и ќе предложат долгорочни решенија.
Комисијата за економски прашања, труд и енергетска политика, пак, е уште едно тело кое може да ги разгледа прашањата од доменот на угостителството, да иницира надзорна расправа и да даде препораки до Владата.
„Ако нема седници, не значи дека не работиме“
Додека критиките во јавноста не стивнуваат, пратеници возвраќаат дека не е „така едноставно да се напаѓа“.
„Како не работиме?!“, беше првичната реакција на координаторот на пратеничката група на ВМРО-ДПМНЕ, Никола Мицевски, во разговор со РСЕ.
„Подготвуваме десет закони кои од понеделник ќе се најдат на седница. Вчера имавме совет за превенција во Штип на кој учествуваме и ние како пратеници со колегите од регионот. Јас имав 20 разговори со фамилии кои се лекуваат во странство, дел се враќаат од родители, други заминуваат им средуваме. Собранието не работи само со седници, има и локални пратенички канцеларии“, вели Мицевски.
Набројувајќи примери дека не се на одмор туку работат, тој посочува и дека во Штип имал средби и со Здружение за слепи кое барало да биде вклучено во законските измени што се подготвуваат за ослободување на ранливи категории од одредени трошоци.
Од останатите пратенички групи, пак, јавна реакција имаше и Левица која обвини дека е скандалозна одлуката за „колективен одмор“, нагласувајќи дека тие единствени биле против ова самоволие.
„Бегајќи од пратенички прашања, плашејќи се од вистината, Собранието избега и од одговорноста. Во овие моменти, кога е повеќе од потребно, Собранието не презема одговорност да носи закони, туку втора недела по ред бега од таа своја обврска“, велат од Левица.
Мицевски, пак, тврди дека тие предложиле само да не се одржат пратеничките прашања планирани за утре, 27 март, на што од Левица рекле дека ако не се одржи оваа, тогаш нема потреба и од другите планирани седници.
Претседателот на Собранието, Африм Гаши, пак, не одговори на нашето прашање за тоа кој е неговиот личен став за ваквиот договор меѓу партиите.
Додека од една страна одлучија и оваа недела да не ја користат собраниската говорница „поради чувствата на граѓаните по трагедијата во Кочани“, партиските прес-центри постојано се активни. Опозицискиот СДСМ држи прес-конференција и објавува соопштенија обвинувајќи за селективна истрага, а владејачката ВМРО-ДПМНЕ ги брани институциите дека се работи професионално.
Во меѓувреме, премиерот и министрите постојано се присутни во јавноста на настани и прес-конференции, а Владата по седницата на 25 март соопшти и дека подготвила измени на седум закони во надлежност на Министерството за транспорт. Меѓу нив и за почести контроли на лиценците што се издаваат од овој ресор. Тие закони ќе треба да ги усвојат пратениците откако ќе се вратат во собраниските клупи.
