Кога актуелниот американски претседател Џо Бајден и републиканскиот претседателски кандидат Доналд Трамп ќе ја одржат првата од двете дебати, закажани пред изборите во ноември во четврток, на 27 јуни, тие ќе се запишат во историјата како двајцата најстари кандидати во американската историја во трката за Овалната соба.
Во телевизиска дебата пред милионска публика, Бајден (81) и Трамп (78), кои се речиси изедначени во анкетите, ќе имаат можност да разговараат за економијата, инфлацијата и имиграцијата, новата борба за правата на абортусот во САД, војните во Украина и Блискиот Исток и други теми.
Сепак, едно од клучните прашања што им пречи на многу Американци е нивната возраст, како и нивната способност и издржливост за уште еден четиригодишен мандат, пишуваат светските медиуми.
Проценка на издржливоста
Бајден и Трамп ќе се соочат еден со друг во Атланта на дебата во четврток вечер, на 27 јуни, кога милиони Американци ќе ја следат дебатата не само за да ги слушнат идеите и аргументите на кандидатите, туку и самите да ја проценат нивната издржливост, посочува Би-би-си.
За време на 90-минутната телевизиска дебата, претседателот Бајден и поранешниот претседател Трамп - кои остануваат речиси изедначени на националните анкети - ќе дебатираат за различни прашања, но еден лапсус, гаф или вербална грешка може да ја зацврсти загриженоста на гласачите за нивната возраст и може потенцијално да ја преобликува и онака тесната претседателска трка.
Тоа прашање, нагласува британскиот јавен сервис, би можело да биде покритично за Бајден, најстариот претседател во земјата, кој го мачат прашањата за неговата издржливост и ментален капацитет откако ја презеде функцијата.
Анкетите покажуваат дека гласачите се многу позагрижени за возраста на Бајден отколку за неговиот противник. Но, Би-Би-Си забележува дека доколку Трамп победи, тој би го соборил рекордот на Бајден за најстар претседател пред крајот на неговиот мандат.
Анкетата на Њујорк Тајмс/Колеџот Сиена во март покажа дека 73 отсто од регистрираните гласачи веруваат дека Бајден е „едноставно премногу стар за да биде ефективен претседател“.
Според истражувањето, гласачите од сите возрасти, вклучително и оние од 65 години и постари, изразиле загриженост за способноста на претседателот да ја врши оваа функција.
Само 42 отсто од регистрираните гласачи го кажале истото за Трамп, и покрај разликата во возраста од само три и пол години.
Загриженоста за возраста на Бајден опстојува и покрај тоа што лекарот од Белата куќа го прогласи за „подобен за функцијата“ претходно оваа година.
Знаците на неговото стареење станаа позабележителни во последниве години, вклучувајќи го тука потивкиот глас, повремени пропусти во меморијата и „вкочането одење“ што неговиот лекар делумно го припишува на артритис.
Некои демократи јавно и приватно изразија резерви за возраста на претседателот, но се собраа околу него во февруари, кога специјалниот советник на Министерството за правда Роберт Хур ја објави својата истрага за управувањето на Бајден со доверливи документи по неговиот мандат како потпретседател.
Извештајот не доведе до негово гонење, но описот на Хур за претседателот како „постар човек со слабо помнење“ стана наслов во сите медиуми.
Меѓутоа, кога Бајден го одржа своето годишно обраќање за состојбата на нацијата неколку недели подоцна, експертите му дадоа високи оценки за енергично одржаниот говор.
Иако контролата околу возраста на Трамп не е толку интензивна, поранешниот претседател исто така се соочи со прашања за неговата подготвеност за функцијата. На митингот во јануари, Трамп се чинеше дека неколку минути за време на неговиот говор ја замени својата републиканска прелиминарна противкандидатка, Ники Хејли, со поранешната претседателка на Претставничкиот дом Ненси Пелоси.
Тој лажно тврдеше дека Хејли била „задолжена за безбедноста“ во времето на нападот на Конгресот на 6 јануари 2021 година. Хејли, поранешната амбасадорка на Трамп во ОН, повика на „тестови за ментална кондиција“ за политичарите постари од 75 години за време на нејзината неуспешна претседателска трка.
Двете кампањи, посочи Би-Би-Си, се обидоа да го обликуваат наративот околу нивниот противник преку социјалните мрежи, споделувајќи не само видео клипови од вербални гафови, туку и, во некои случаи, монтирани снимки.
Сепак, дури и ако некои од овие видеа лесно се разоткриваат, резервираноста на гласачите за возраста на Бајден останува една од неговите најголеми слабости, особено кај помладите гласачи, кои традиционално се поважна демографија за демократите отколку кај републиканците на претседателските избори.
Јавно мислење
Без разлика дали станува збор за Трамп или Бајден, победникот на изборите ќе биде најстариот претседател што ќе положи заклетва на Денот на инаугурацијата - оставајќи ја возраста и способноста за функција меѓу клучните прашања во претседателската трка, истакнува Си-Ен-Ен.
Според анкетата на ABC News/Ipsos во април, повеќе од половина од возрасните Американци велат дека и двајцата партиски кандидати се премногу стари за да отслужат уште еден мандат, што е десет поени повеќе од пред една година, иако анкетите постојано покажуваат поголема резервираност за способностите на Бајден.
Иако Трамп и неговите сојузници потрошија месеци прикажувајќи го Бајден како невнимателен и вознемирен претседател, во последно време се чини дека ги обновија очекувањата пред дебатата.
Во интервјуто за подкастот „All-In“ што се емитуваше на 20 јуни, Трамп рече дека Бајден ќе биде „достоен дебатер“ и дека не сака да го потценува, напиша Си-Ен-Ен, додавајќи дека промената во пристапот доаѓа поради загриженоста од советниците на Трамп кои велат дека републиканците поставиле неверојатно ниска граница за дебатата на Бајден.
„Трамп ќе се обиде да се позиционира како алфа, поактивен и поенергичен кандидат кој има контрола“, рече Брајан Бартлет, републикански стратег кој работеше на претседателската кампања на Мит Ромни во 2012 година.
„Некој што е здрав и има сила треба да видиме дали навистина ќе биде таков, ако се покаже дека е спротивно, тогаш нема да заврши добро“, вели тој.
За оние кои се на власт, јавното мислење може да биде пресудно, истакнува американскиот телевизиски канал, додавајќи дека, според анкетите, поволноста кон Бајден паднала за 11 поени за четири години, а речиси шест од десет Американци сега имаат негативно мислење за него.
Според анкетите на Си-Ен-Ен од септември 2020 година и април 2024 година, перцепциите за Трамп се многу помалку променети, при што повеќе од половина од испитаниците не го одобруваат за иден претседател.
Зборовите на Трамп или годините на Бајден
Бајден во последните денови интензивно се подготвува за дебатата со Трамп, со цел да ги отстрани прашањата за неговата возраст во четврток и да покаже дека е подготвен за строгоста на новиот четиригодишен мандат, напиша Блумберг.
Актуелниот претседател има намера да ги потсети гласачите на претседателствувањето на Трамп и да се спротивстави на републиканскиот кандидат за прашањата за ограничувањата на абортусот, нападот на американскиот Капитол на 6 јануари 2021 година, заканите за демократијата и намалувањето на даноците за корпорациите и богатите, изјави претставник на кампањата, кој сакаше да остане анонимен.
Кампањата на Бајден е оптимист дека американската јавност повеќе ќе биде вознемирена од зборовите на Трамп отколку од годините на Бајден. На неодамнешните митинзи, потсетува Блумберг, поранешниот претседател предложи борбена лига за мигрантите, го нарече измислениот сериски убиец Ханибал Лектор „прекрасен човек“ и долго дебатираше дали би било подобро да го изеде ајкула или да го удри струја од батерија на брод.
Додека Бајден планира да се претстави како мудар и стабилен лидер, Трамп се подготвува на лабаво организирани состаноци, поради што демократите предвидуваат дека ќе претстави попригушена верзија од себе.
„Медиумите сакаат да ја спуштат границата на дебатниот настап на Џо Бајден толку ниско што тој добива трофеј за учество само затоа што ќе стои исправено 90 минути“, рече портпаролот на Трамп, Стивен Чеунг во изјавата, додавајќи дека Трамп ќе го притисне Бајден за инфлацијата, границата и имиграцијата.
Сослушувањето доаѓа истата недела кога Врховниот суд на САД се очекува да донесе одлука за тоа дали Трамп е имун од гонење за злоуопотребите што ги извршил додека бил на функцијата, зголемувајќи ги влоговите и за републиканецот.
Од друга страна, според Блумберг, клучно за напорите на Бајден ќе биде да се избегне блокирање или погрешен чекор што противниците можат да го искористат.
За време на 90-минутната дебата на Си-Ен-Ен, модерирана од Џејк Тапер и Дејна Баш, микрофоните ќе бидат исклучени кога кандидатот не е на ред да зборува, а однапред напишаните белешки се забранети.
Сојузниците на Трамп го критикуваа Си-Ен-Ен, нарекувајќи ја дебатата настан „3 на 1“. Трамп ќе го има последниот збор. Откако победи во фрлањето паричка, кампањата на Бајден го избра подиумот, поставувајќи го претседателот десно од публиката, додека тимот на Трамп го одреди редоследот на завршните зборови, избирајќи Трамп да зборува последен.
Дебатата во јуни ќе се одржи најрано откако претседателските дебати се одржуваат во телевизиски формат, објави Блумберг, додавајќи дека Трамп и Бајден треба повторно да дебатираат на 10 септември, кога е планирана втората дебата.
