Европскиот парламент (ЕП) со мнозинство гласови го изгласа составот на новата Европска комисија (ЕК) за следниот петгодишен мандат кој ќе започне на 1 декември.

Претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, за која ова ќе биде втор мандат на чело на извршната институција на Европската унија (ЕУ), пред гласањето го претстави составот кој го сочинуваат 26 нови еврокомесари.

На пленарната седница на ЕП за време на презентацијата, фон дер Лејен вети дека Комисијата ќе се заложи за посилна и побезбедна Европа, која ќе ги зголеми инвестициите во одбраната и ќе продолжи да работи на намалување на загадувањето на животната средина, дигитализацијата и зголемувањето на конкурентноста на европската економија на глобалната сцена.

Гласањето за новиот состав на ЕК следуваше откако беше постигнат договор меѓу главните пратенички групи во ЕП за имињата на 26-те комесари, додека во текот на летото беше постигнат договорот Фон дер Лајен повторно да биде на чело на Комисијата.

Новите еврокомесари претходно поминаа низ сослушувања во соодветните комисии на Европскиот парламент и секој од нив доби поддршка за извршување на функцијата во областа што му беше доделена.

Претседателката на ЕК при своето излагање истакна дека во ЕУ место имаат и земјите кандидатки од Западен Балкан и од источна Европа.

Таа, исто така, подвлече дека процесот на проширување ќе продолжи со почитување на принципот на индивидуална заслуга на земјите кандидатки во реформскиот процес.

Две жени на чело на европската политика во регионот

Со регионот на Западен Балкан во новиот состав на ЕК ќе се занимаваат Марта Кос од Словенија, која ќе биде комесарка за проширување и Каја Калас од Естонија, која ќе биде на чело на надворешната политика на ЕУ. Во нејзиното портфолио е и процесот на нормализација на односите меѓу Србија и Косово.

За време на сослушувањето во ЕП на почетокот на ноември, Марта Кос потврди дека ќе се погрижи патот кон пристапувањето во ЕУ да остане целосно заснован на заслуги и дека нема да „го компромитира квалитетот на сметка на брзината“.

Идната шефица на европската дипломатија, Каја Калас, на сослушувањето потврди дека ќе се заложи за зајакнување на безбедноста на ЕУ, како и дека ќе соработува со соседите кои споделуваат заеднички вредности и аспирации за членство во Унијата.

Антонио Коста на чело на Европскиот совет

Истиот ден кога ќе започне мандатот на ЕК, 1 декември, поранешниот португалски премиер Антонио Коста ќе ја преземе функцијата претседател на Европскиот совет – највисоката политичка институција на ЕУ.

Меѓу првите активности на Коста на чело на Советот на ЕУ е работната вечера со лидерите на Западен Балкан, која ќе ја организира практично на вториот ден од функцијата. Вечерата ќе биде организирана во вторник, 3 декември.

Вечерата се одржува со цел за подготовка на претстојниот самит ЕУ-Западен Балкан што ќе се одржи на 18 декември во Брисел и со кој првпат ќе претседава Коста.

Како што објаснија официјални лица во Брисел, со оваа средба Коста сака да испрати сигнал до Западен Балкан дека регионот и процесот на проширување ќе ги смета за приоритет во текот на неговиот мандат.

Полицијата уапси речиси 1000 приврзаници на Имран Кан додека безбедносните сили го растурија масовниот протест во Исламабад со барање за ослободување на затворениот поранешен пакистански премиер, соопшти полицијата на 27 ноември.

Шефот на полицијата во Исламабад, Сајед Али Насир Ризви, на прес-конференција изјави дека 19 авганистански државјани се меѓу 954-те демонстранти уапсени од пакистанските безбедносни сили во последните три дена.

Демонстрантите, кои со денови маршираа кон Исламабад од упориштето на Кан во провинцијата Кибер Пахтунхва на северозапад, беа растерани и главниот град беше исчистен за време на опсежна полноќна рација на пакистанските безбедносни сили.

Ризви рече дека полицијата користела само несмртоносни средства во текот на ноќта.

Пакистанската партија на Кан, Техрик-е Инсаф (ПТИ) издаде соопштение на платформата Х во кое се вели дека протестот, за време на кој најмалку шест лица биле убиени, во моментот е суспендиран и ја обвини владата за бруталност.

Партиските претставници соопштија дека сопругата на Кан, Бушра Биби, и главниот министер на Хајбер Пахтунхва, Али Амин Гандапур, клучен сојузник на Кан, „безбедно“ се вратиле во провинцијата од Исламабад по репресијата на безбедносните сили.

Демонстрантите, од кои некои биле вооружени со стапови и стрели, биле успешно растерани откако пакистанската војска се распоредила во главниот град претходно на 26 ноември.

Министерот за внатрешни работи на Пакистан, Мошин Накви најави дека училиштата повторно ќе бидат отворени на 27 ноември и сите патишта ќе бидат расчистени. Министерот исто така рече дека деталите во врска со вмешаноста на авганистанските државјани во протестот ќе бидат споделени со медиумите на 27 ноември, додавајќи дека „е донесена важна одлука за авганистанските државјани“, која ќе биде објавена во следните неколку дена.

ПТИ на X тврдеше дека полицијата во Исламабад пукала директно кон демонстрантите. Главниот град беше затворен од доцна на 23 ноември, а мобилните интернет услуги беа спорадично прекинувани.

Градската администрација на Исламабад минатата недела објави двомесечна забрана за јавни собири, но конвоите на приврзаници на Кан патуваа од провинцијата Кибер Пахтунхва од 25 ноември и беа решени да влезат во градот.

Главното барање на ПТИ е ослободување на Кан, кој беше премиер од 2018 до 2022 година.

Седумдесет и двегодишната поранешна крикет ѕвезда, кој стана политичар, е во затвор повеќе од една година и се соочува со повеќе од 150 кривични случаи, иако ужива огромна популарност меѓу Пакистанците. ПТИ тврди дека случаите се политички мотивирани.

Загрижувачко е нивото на неамбициозност и незаинтересираност на жените да учествуваат во политички живот на државата, истакна Александра Јовевска Ѓорѓевиќ, која го изработи истражувањето на ОБСЕ „Учество на жените од заедниците во политичкиот и јавниот живот во Северна Македонија“.

Ова, како што рече Ѓорѓевиќ, се препишува на „стегите кои се присутни во нашето општество и ги обесхрабруваат жените да го преземат тој кариерен пат во нивниот живот“.

Според истражувањето, само 12 проценти од Албанките и седум проценти од Македонките имаат некаква видна функција во политичката партија, додека останатите се сведуваат на општо членство во самата политичка партија.

Околу 10 проценти од жените од немнозинските заедници членуваат во некоја политичка партија. Оваа процентуалност, според истражувачката, е многу ниско ниво.

Како главни препораки во студијата се дека политичките партии треба значително да го подобрат нивото на вклучување на жените, особено на жените од немнозинските заедници во своите редови.

Неопходно е и да се инвестира во капацитетите за надминување на тие општествени стеги кои жените ги искусуваат во нивниот кариерен пат.

Косовската полиција соопшти дека неколку минути пред полноќ на 26 ноември, непознати лица фрлиле две рачни бомби во дворот на полициската станица во Звечан на северот на Косово.

„Од експлозијата причинета е материјална штета, но повредени нема“, се наведува во соопштението од косовската полиција.

Се додава дека надлежните единици извршиле истрага, а информирана е и Единицата за тешки кривични дела која работи на откривање на сторителите на овој напад.

Известен е и државниот обвинител кој го отворил случајот за „предизвикување општа опасност“.

Овој напад на полициската станица во Звечан доаѓа еден ден откако косовскиот премиер Албин Курти го постави камен-темелникот за изградба на полициска трафостаница на територијата на таа општина, во селото Извор. Оваа полициска трафостаница, како што е најавено, треба да ја опслужува граничната полиција на Косово.

Претходно, на 23 ноември беше поставен камен-темелник за изградба на трафостаница на мостот на реката Бистрица, кој се наоѓа на главниот пат кој води до граничниот премин Јариње. На тој пункт се наоѓаат припадници на специјалната и редовна полиција на Косово.

Припадниците на српската заедница кои го сочинуваат мнозинското српско население на северот на Косово се против изградбата на полициски станици или бази со образложение дека се изложени на „притисок и дискриминација“ од страна на припадниците на полицијата.

Исто така, српскиот граѓански сектор деновиве бара меѓународната заедница да се занимава со поплаките на граѓаните за однесувањето на косовската полиција, со оценка дека тие се „непрофесионални“ и „заплашени“.

Инаку, фрлањето бомби во дворовите и палењето автомобили не се ретки случаи на северот на Косово во последните години. Во периодот на пререгистрација на возила од српски на косовски таблички се евидентирани повеќе такви случаи.

Повеќегодишната криза на северот на Косово кулминираше кога во септември минатата година вооружена група Срби ја нападна косовската полиција во селото Бањска во општина Звечан и уби полицаец. Косово го окарактеризира овој напад како терористички чин и ја обвини Србија дека стои зад него, што Белград го негираше.

Одговорноста за нападот во Бањска ја презеде поранешниот политичар и бизнисмен од северот на Косово, Милан Радоичиќ, кој е на црната листа на САД и Велика Британија поради корупција и организиран криминал.

Специјалниот суд против организиран криминал и корупција, го ослободи од домашен притвор лидерот на Демократската партија Сали Бериша, поранешен албански претседател и екс-премиер.

Во изјава за медиумите неговиот адвокат, Генц Ѓокутај, изјави дека нема друга безбедносна мерка за Бериша, што подразбира и враќање на патната исправа, откако судот утврдил дека за него не постојат услови и критериуми за каква било мерка на безбедност.

„Судот заклучи дека за господинот Бериша веќе не постојат услови и критериуми за каков било вид мерка. Со судијката Ирена Ѓока се караме една година и нешто. Ставот на Стразбур е одлучувачки и има примарна улога во оваа работа. Специјалното обвинителство, СПАК, нека прави што сака“, изјави адвокатот Ѓокутај.

Бериша (80) беше во „куќен притвор“ од 30 декември минатата година, откако одби да ја спроведе мерката „обврска за јавување“ против него, сметајќи ја за неуставна, но беше многу активен на социјалните мрежи а секоја вечер се обраќаше од прозорецот на станот на негови приврзаници.

Тој е обвинет од СПАК за сторено кривично дело „Пасивна корупција на високи државни функционери или локални избраници“, извршено во соработка во врска со приватизацијата на поранешниот спортски комплекс „Партизан“ во Тирана.

Во истото досие, обвинет е и неговиот зет за ќерка, кој, според СПАК со помош на Бериша, како премиер го приватизирал и на големиот простор изградил повеќекатници, здобивајќи се со профит од над 5 милиони евра.

Две лица беа ранети, а нестанбена зграда беше оштетена во напад на руски дрон врз Киев рано утрината на 27 ноември, изјави градоначалникот на главниот град на Украина, Виталиј Кличко на својот канал Телеграм.

Во меѓувреме, воздухопловните сили на Украина соопштија дека Русија лансирала 89 беспилотни летала во осум региони - Киев, Чернихив, Суми, Харкив, Полтава, Житомир, Хменницки и Миколаев.

Украинската противвоздушна одбрана собори 36 беспилотни летала во нападот, додека 48 беа изгубени поради електронско заглавување на нивните навигациски системи, соопштија воздухопловните сили на платформата Телеграм.

„Пет други беспилотни летала ја напуштија територијата на Украина во правец на Белорусија и назад кон Русија“, се наведува во соопштението.

Руското Министерство за одбрана одделно соопшти дека нејзината противвоздушна одбрана соборила 10 украински беспилотни летала над регионот Ростов и два во близина на пристаништето Севастопол на Црното Море.

Сите очекуваме политичките сили да постигнат консензус, да формираат мнозинство и редовна влада и да започнат да се занимаваат со проблемите кои ги засегаат бугарските граѓани. Ова го изјави техничкиот премиер на Бугарија Димитар Главчев на почетокот на денешната владина седница.

„Денеска е 27 ноември, точно еден месец од последните вонредни парламентарни избори, а сè уште сме на првата седница на Народното собрание. Да не ги префрлаат проблемите од 'болната глава на здрава', да престанат да се занимаваат со привремената влада и да ги прекинат шпекулациите. Ако се фокусираат на решавање на проблемите на граѓаните, нема да им остане време за шпекулации“, рече привремениот премиер.

Главчев увери дека привремената влада ќе продолжи со својата работа, пренесува БТА.

„Позитивни сигнали за нашата работа дојдоа од далечни места како Сингапур и Виетнам. Таму претседателот изјави дека зад привремената влада не стои политичка волја. Каква подобра оценка може да има за привремена влада?“ рече тој и ги отфрли тврдењата за политички влијанија како шпекулации.

Изјавата на Главчев следува откако лидерот на ГЕРБ, Бојко Борисов ја повлече кандидатурата за премиер и истакна дека нема да се занимава со проблемите кои биле создадени во последните четири години.

На 27 октомври се одржаа седмите предвремени парламентарни избори во последните три години. Победник беше ГЕРБ со 69 пратеници, потоа ПП-ДБ со 37, „Преродба“ со 35, „ДПС - Нов почеток“ со 30, БСП со 20, АПС со 19, „Има таков народ“ (ИТН) со 18 и MECH со 12 пратеници.

ГЕРБ ќе добие мандат од претседателот Румен Радев за формирање влада, а потребни и се уште најмалку два коалициски партнери за да има парламентарно мнозинство.

Борбата за слобода „не поврзува како Европејци“ и таа е причината за постоењето на нашата Унија и денес станува нејзина движечка сила повеќе од кога било досега, порача денеска (27 ноември) претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен во обраќањето пред Европскиот парламент во пресрет на денешното гласање за одобрување на новиот Колеџ на комесари.

„Оваа борба за слобода не се однесува само на нашите 27 земји членки. Сонот за Европа се протега до Западниот Балкан, до Украина, до Молдавија и пошироко. Ја видовме храброста на народот на Украина во продолжувањето на нивниот европски пат. Ја видовме издржливоста на народот на Молдавија да се држи до својата европска иднина. Ја видовме посветеноста на Западниот Балкан да се реформира, да расте и да се подготви да се приклучи на нашата Унија“, нагласи Фон дер Лајен.

Таа нагласи дека Русија нема ништо да ја запре во напорите за да ги спречи овие земји да имаат европска иднина, но посветеноста на Европа кон нив секогаш ќе биде посилна од обидите на Москва.

„Нека нема сомнеж, ние ја сакаме Украина како дел од Европската Унија. Значи, ќе стоиме покрај Украина онолку колку што е потребно. Ќе се подготвиме со реформите што се потребни од наша страна. И ние ќе ги поддржуваме овие земји на секој чекор од нивниот пат заснован на заслуги додека не бидат подготвени да се приклучат на нашата Унија“, порача Фон дер Лајен.

Таа потенцираше дека војните, конфликтите и страдањето на луѓето продолжуваат со несмалено темпо во европското соседство и затоа ЕУ мора да игра посилна улога во овие региони и има должност да помогне да се стави крај на уништувањето и загубите.

Фон дер Лајен нагласи дека првата голема иницијатива на новата Комисија ќе биде „Компасот за конкурентност“, кој ќе се базира на три столба - стеснување на јазот во иновациите со САД и Кина, потоа декарбонизацијата и зајакнувањето на конкурентност и зголемување на безбедноста и намалување на зависноста.

По нејзиното обраќање започна дебата на европратениците околу предложениот состав и програмата за работа на новата Еврокомисија. Новата Европска комисија ќе има шест извршни потпретседатели од кои четири жени и двајца мажи.

Хрватската влада спроведува „историска модернизација на хрватската војска“, изјави министерот за одбрана Иван Анушиќ, нагласувајќи дека следната година Хрватска ќе достигне издвојување од 2 отсто од БДП за одбрана и 29 отсто за модернизација, како што бараат актуелните стандарди на НАТО.

Анушиќ истакна дека Хрватска и Европската Унија мораат да бидат подготвени и со јасен став за прашањата за одбрана и безбедност во услови на криза.

„Безбедноста има своја цена. Мирот не е загарантиран, туку во него треба да се вложува, а Владата и Министерството за одбрана токму тоа го прават преку историска модернизација и опремување на хрватската војска“, рече Анушиќ.

Тој додаде дека вложувањето во одбрана е вложување во мир и слобода, и дека новата техника и оружје се набавуваат за да се обезбеди подготвеност за одвраќање на заканите и да се спречи повторување на искуствата од 90-тите години, пренесе Хрватската радио телевизија.

Неодамна, претседателот на Воениот комитет на НАТО, Роб Бауер соопшти дека сојузниците на НАТО ќе мора да потрошат речиси три отсто од бруто домашниот производ (БДП) на своите воени сили за да ги спроведат новите одбранбени планови на алијансата.

Претставниците на опозициските партии во српскиот парламент најавија дека на 27 ноември нема да учествуваат во работата на парламентот, на чиј дневен ред е гласање за предлогот за државниот буџет за 2025 година и за 50 други точки на дневен ред.

Тие на прес-конференција во собраниската сала пред седницата најавија дека ќе поднесат кривична пријава против претседателката на Собранието Ана Брнабиќ за, како што наведоа, злоупотреба на службената положба.

Најавија и дека ќе започнат процедура за нејзино разрешување.

„Властите ја узурпираа оваа институција и се што ќе се случи денеска ќе биде резултат на незаконското однесување на Ана Брнабиќ. Сето ова е добро инсцениран настап на Српската напредна странка и нивните партнери, сакаа да се случат инциденти, да се провлечат низ закони на „мали врати“ од кои зависат животите на граѓаните на Србија“, рече пратеникот Мирослав Алексиќ од Народното движење.

Пратеничката Билјана Ѓорѓевиќ од Зелено-левиот фронт изјави дека нема да влезе во салата и да гласа за прашања за кои не се разговарало, а гласањето е незаконско.

Седницата на парламентот почна на 25 ноември, но беше прекината по неколку инциденти и тепачка меѓу претставниците на власта и опозицијата, кои побараа на дневен ред да биде изгласана недоверба на Владата на Србија поради смртта на 15 лица кога на 1 ноември падна покривот на железничката станица во Нови Сад.

По паузата во која пратениците од опозицијата, како што тврди власта, ги оштетија микрофоните и екраните во собраниската сала, пратениците од мнозинството без расправа ги усвоија сите точки на дневниот ред, а претседателката на Собранието Ана Брнабиќ веднаш ја затвори седницата.