Претсадателот на Русија, Владимир Путин планира да се сретне со својот ирански колега Масуд Пезешкијан оваа недела поради стравувањата дека кризата на Блискиот Исток се заканува да излезе од контрола.

Официјалните руски новински агенции го цитираа претседателскиот помошник Јуриј Ушаков на 7 октомври дека двајцата лидери ќе се сретнат во главниот град на Туркменистан, Ашгабат, на 11 октомври.

Ушаков додаде дека Путин планира да разговара и со Пезешкијан на самитот на БРИКС во рускиот град Казан што ќе се одржи од 22 до 24 октомври.

Најавите сигнализираат продолжување на соработката меѓу двете земји во услови на тековната блискоисточна криза.

Ушаков не даде детали за средбите, но додаде дека Путин не планира да се сретне со израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху во врска со ескалацијата на ситуацијата во регионот.

Отсуството на планиран состанок со Нетанјаху сугерира дека сегашниот дипломатски фокус на Русија може да биде повеќе усогласен со нејзините партнерства во рамките на БРИКС, од кои Бразил, Русија, Индија, Кина, Јужна Африка, како и Египет, Етиопија, Иран и Обединетите нации Арапските Емирати се членки, наместо директно вмешаност во израелско-палестинскиот конфликт.

Израел ја одбележа првата годишнина од нападот на Хамас на 7 октомври, во кој загинаа повеќе од 1.200 луѓе, а околу 250 луѓе беа земени како заложници додека израелската војска продолжи со масовните воздушни напади врз Бејрут и нејзиниот упад во јужен Либан со цел да го уништи Хезболах, сојузник на Иран. милитантна група.

Хамас е прогласен за терористичка група од САД и ЕУ. Политичката партија на Хезболах има места во либанскиот парламент.

Конфликтот во Газа сè уште беснее додека Израел го отвора вториот фронт во јужен Либан против Хезболах.

Малиот број на јавни обвинители, недоволните буџетски средства, недоаѓањето на странките и доставата се дел од годишниот извештај за работата на јавните обвинителства на Република Северна Македонија за 2023 година што го презентираше денеска државниот јавен обвинител Љупчо Коцевски во Собранието на Република Северна Македонија.

Како што информираше републичкиот обвинител Коцевски, во извештајната година биле примени пријави против 17.124 полнолетни познати сторители и против 944 деца и заедно со пренесените 12.382 незавршени предмети од 2022 година јавните обвинители постапувале по вкупно 29.506 предмети против познати сторители.

„Со оглед на континуираниот пад и на бројот на јавни обвинители во изминатите години, вкупниот прилив на предмети во јавните обвинителства воопшто не е за занемарување, односно во просек на годишно ниво секој јавен обвинител од основно обвинителство добил во работа по околу 180 нови предмети. Се разбира, овој број претставува само просек и приливот и обемот на работа во одредени обвинителства е значително поголем, стои во Извештајот.

Коцевски посочи дека и покрај тоа што се подобруваат материјалните услови за работа за јавните обвинителства, сепак не е остварена обврската од чл. 101 од Законот за јавното обвинителство, буџетот за буџетскиот корисник - Јавно обвинителство на РСМ да изнесува 0,4 проценти од државниот буџет за тековната година.

Одобрениот буџет за 2023 година повторно изнесува околу половина од барањето, односно 0,2 отсто од државниот буџет, информираше тој.

Дополни дека потребните финаниски средства е неопходно да се обезбедат за да не се доведе во прашање извршувањето на функцијата и со цел да се овозможи непречена работа на обвинителствата.

Како предизвици ги издвои и просторните услови во кои работат поголемиот дел од обвинителствата низ државата кои не ги задоволуваат потребите ниту ги исполнуваат условите за ефикасност на кривичната постапка, а горлив проблем за обвинителствата останува информатичкиот кадар.

„Нема криење предмети во фиока, постојат објективни причини за одолеговлекувањето на постапките. Тоа се мал број на обвинители, недоаѓање на странки, достава. Објективните околности се најголем проблем во однос на ефикасноста на ЈО, рече обвинителот.

Според Драган Ковачки, пратеник од ВМРО-ДПМНЕ, состојбата во правосудниот систем е катастрофална, а државата нема авторитет.

„Со непреземање на мерки може да се доведеме до ситуација лице кое е криминализирано да се кандидтира за заменик генерал на НАТО, рече Ковачки.

Беким Ќоку, член на ДПА, постави неколку прашања меѓу кои зошто во извештајот немало кривични дела или истражни мерки против политичари и дисциплински мерки за јавни обвинители.

„Ова беше еден извештај кој што беше тежок за слушање, или во Македонија имаме една држава која што би ја посакал секој. За жал, не е така, рече тој.

Во одговор обвинителот Коцевски наведе дека има поведено постапка против 13 обвинители од кои шест се разрешени, пет со парична казна и двајца ослободени од одговорност.

Комисијата за политички систем и односи меѓу заедниците денеска го разгледа и проследи на понатамошна постапка годишниот извештај за работата на јавните обвинителства на Република Северна Македонија за 2023 година.

Расправата треба да продолжи со разгледување на годишен извештај за работата на Државната комисија за одлучување во управна постапка и постапка од работен однос во втор степен за 2023 година.

Грузиската владејачка партија, која го подигна гневот на Соединетите Американски Држави и Европската Унија со потези кои се сметаат за приближување на кавкаската нација до Русија, го обнови својот обид за отповикување на прозападната претседателка Саломе Зурабишвили неколку недели пред општите избори.

Овластувањата на Зурабишвили се ограничени според Уставот, но Грузискиот сон ги гледа нејзините потези за обединување на опозициските сили како пречка за нејзиниот обид да доминира на гласањето.

Претседателот на парламентот Шалва Папуашвили на прес-конференција на 7 октомври рече дека партијата го обновува обидот за импичмент бидејќи Зурабишвили неодамна го прекрши уставот што ја уредува нејзината канцеларија со официјални посети на Брисел, Франција и Германија без согласност на премиерот.

Папуашвили додаде дека доколку Уставниот суд утврди дека Зурабишвили го прекршила законот, новиот парламент ќе ја смени од функцијата. Грузискиот сон во моментов го нема потребниот број гласови за смена на претседателот.

Кабинетот на претседателот не го коментираше повторното појавување на прашањето за импичмент.

Зурабишвили имаше драматичен расправија со владејачката партија Грузиски сон откако таа ја поддржа нејзината кандидатура за претседател во 2018 година, што кулминираше со срамна расправија околу нејзиното право да ја претставува Грузија во странство, а потоа и со неуспешниот импичмент во 2023 година.

Таа се судри со Грузискиот сон со тоа што одби да потпише нацрт-закон за „странско влијание“ што западните влади и многу Грузијци го споредуваат со рускиот закон за „странски агенти“ што го користи Кремљ за да го запре несогласувањето со широка дискреција, и нацрт-закон одобрен од парламентот минатиот месец. што групите за права и многу опозициски политичари велат дека драстично ги ограничува правата на ЛГБТ заедницата во земјата.

Кога стави вето на законот за странски агенти во средината на мај, Зурабишвили го нарече „руски закон во суштина и дух, кој е во спротивност со нашиот устав и сите европски стандарди“ и „пречка на нашиот европски пат“.

Грузискиот сон и неговиот сојуз со партијата Демократска Грузија имаат 84 од 150 места во парламентот. Пратениците гласаа со 84-4 за да се отфрли ветото на Зурабишвили кон крајот на мај.

Како одговор на парламентарното одобрување на законот за ограничување на правата на ЛГБТ, Вашингтон на 16 септември воведе санкции за повеќе од 60 Грузијци, вклучително и двајца членови на владата, за кои рече дека ја „поткопале“ демократијата и човековите права во земјата, што го поттикна премиерот Иракли Кобахиџе да предупреди дека Тбилиси може да ги ревидира врските со САД.

Европската унија, пак, реагираше на нацрт-законот со паузирање на преговорите за пристапување во ЕУ.

Грузискиот сон инсистираше на тоа дека останува посветена на приклучувањето кон западните институции и дека законот требаше само да ја зголеми транспарентноста за финансирањето на невладините организации.

Граѓанското општество во Грузија со години се обидува да ја оддалечи земјата од влијанието на Русија, која сè уште има илјадници војници во Јужна Осетија и Абхазија, два отцепени грузиски региони кои Москва ги призна како независни држави по петдневната војна со Тбилиси во 2008 година.

Европската унија ќе продолжи силно да ја поддржува Украина во нејзината борба против неиспровоцираната руска инвазија и ќе продолжи да ја нуди сета своја поддршка на Молдавија во нејзините напори да се приклучи на 27-члениот блок, според нацрт-заклучоците од самитот закажан за следната недела.

Нацртот, во чија копија РСЕ имаше увид, исто така ја предупредува Грузија дека неодамнешните законодавни потези слични на мерките преземени од Москва за задушување на политичката опозиција и ограничување на правата на ЛГБТ заедницата го „загрозуваат“ патот на Тбилиси кон интеграција во евроатлантскиот институции.

Во документот, кој сè уште може да биде изменет пред самитот на 17-18 октомври во Брисел, се вели дека блокот продолжува да покажува „непоколеблива посветеност“ во обезбедувањето секаков вид поддршка на Киев „колку што е потребно и интензивно колку што е потребно“ додавајќи „Русија не смее да надвладее“.

И покрај тоа што ја повтори својата поддршка за мир заснован на принципите на Повелбата на ОН и меѓународното право, ЕУ потврди дека „не може да се преземе иницијатива за Украина без Украина“.

Нацртот, исто така, повикува на „брзо засилување на воената поддршка и забрзување на нејзината испорака“, со акцент на системите за воздушна одбрана, муницијата и ракетите.
ЕУ, исто така, ја поздравува заложбата преземена во јуни од страна на Групата 7 индустриски земји (Г7) да обезбеди околу 45 милијарди евра (50 милијарди долари) за Украина до крајот на годината со користење на приходите од замрзнатите руски средства во странство, се вели во нацртот.

Советот, исто така, ќе повика на подлабока интеграција на енергетскиот систем на Украина со оној на блокот пред студената сезона и во услови на повторени руски напади врз енергетската инфраструктура на Украина.

Во нацрт-изјавата се вели дека блокот ќе повика на „целосно и ефективно спроведување“ на санкциите против Русија и на дополнителни казнени мерки за да се спротивстави на нивното заобиколување.

Документот, исто така, ја изразува „силната поддршка“ на блокот за пристапниот пат на Молдавија во ЕУ и нејзината „непоколеблива посветеност“ на нејзиниот суверенитет и територијален интегритет.

Молдавија, која обезбеди кандидатски статус во јуни 2022 година заедно со Украина и ги отвори пристапните преговори во јуни, се соочува со клучни претседателски избори и референдум за членство во ЕУ на 20 октомври, а беше цел на руска кампања за дезинформации со цел да се прекине реизборот на прозападната претседателка Маја Санду.

ЕУ „ги осудува упорните обиди на Русија да користи странска манипулација со информации и мешање за да ги поткопа демократските избори и изборот на молдавскиот народ за просперитетна, стабилна и мирна европска иднина“, се вели во нацртот.

Во случајот на Грузија, Брисел, исто така, ќе ја повтори „својата сериозна загриженост во врска со текот на дејствувањето во Грузија што е во спротивност со вредностите и принципите врз кои е заснована Европската унија“, се вели во нацртот.

Владејачката партија Грузиски сон усвои и брзо едноподруго ги објави оваа пролет и лето два нацрт-закони кои предизвикаа масовни народни протести и остри критики од Брисел и Вашингтон.

Еден од законите е нацрт-законот за „странско влијание“, кој се смета за сличен на законот за „странски агент“ донесен пред неколку години од Русија, кој му дозволува на Кремљ да ја задушува политичката опозиција и да ја ограничи слободата на говорот. Втората е мерка која ги ограничува правата на ЛГБТ луѓето во име на заштита на „традиционалните семејни вредности“.

Брисел „потсетува дека неизвршувањето на сегашниот курс на дејствување го загрозува патот на Грузија кон ЕУ, што де факто води кон запирање“, се вели во нацртот, додавајќи, „ја повикува Грузија да усвои демократски, сеопфатни и одржливи реформи, во согласност со основните принципи на европска интеграција“.

И покрај тоа што ја потврдува поддршката на блокот за желбата на грузискиот народ да се приклучи на ЕУ, нацртот, исто така, ја предупредува актуелната влада на Грузија да се погрижи претстојните парламентарни избори што ќе се одржат подоцна овој месец „се слободни и фер“.

Израел во понеделникот ја одбележа првата годишнина од нападот на Хамас врз еврејската држава во кој загинаа повеќе од 1.200 луѓе и зедоа околу 250 заложници, додека израелската војска продолжи со нападите врз Бејрут и упадот во јужен Либан со цел уништување на Хезболах, милитантната група што го поддржува Иран.

Израелскиот претседател Исак Херцог присуствуваше на едноминутно молчење во понеделникот наутро во 6:29 часот, во времето кога започна нападот на 7 октомври 2023 година, во Кибуц Реим, местото на музички фестивал каде што стотици претежно млади луѓе беа убиени од Хамас, организација која САД и Европската Унија ја прогласија за терористичка.

Израелската војска соопшти дека за неколку моменти по испораката на пошта предводена од Херцог, четири ракети биле истрелани од Појасот Газа врз истите израелски заедници кои биле цел на почетокот на минатогодишниот напад. Војската соопшти дека церемонијата не била прекината.

Во Ерусалим, пред резиденцијата на израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху, членовите на семејството и роднините на околу 100 заложници кои сè уште ги држи Хамас, од кои многу се претпоставува дека се мртви, се собраа. Тие протестираа молчејќи затоа што владата на оваа земја се уште не успеала да ги ослободи заложниците од заробеништво.

По нападот на 7 октомври, Израел започна воен напад врз Појасот Газа во кој загинаа речиси 42.000 Палестинци, според Министерството за здравство на Газа, кое го води Хамас во Појасот Газа во текот на изминатата година откри 4.700 влезови во тунелите на Хамас и уништи илјада локации за лансирање ракети.

Конфликтот во Појасот Газа не престанува, додека Израел сега води битка на друг фронт - во јужен Либан против Хезболах.

На почетокот на 7 октомври 2023 година, Хезболах, прогласен за терористичка организација од страна на Соединетите држави, истрела ракети врз северните израелски градови Хаифа и Тиберија.

Европската унија го стави на црната листа вооруженото крило на Хамас, но не и нејзината политичка партија, која е присутна во либанскиот парламент.

Во последниве недели, Израел ги бомбардира јужните предградија на Бејрут и започна копнена инвазија на јужен Либан во обид да го елиминира раководството на Хезболах.

По кампањата на Израел против Хезболах, Иран одговори со напад на еврејската држава со масовни ракетни напади кои во голема мера беа одбиени од страна на израелска воздушна одбрана.

„Секој што мисли дека обичниот обид да ни наштети ќе не одврати од акција, треба да ги погледне израелските операции во Газа и Бејрут“, рече во неделата израелскиот министер за одбрана Јоав Галант.

Израел претходно соопшти дека извршил серија „целни напади“ врз „складиште на оружје“ и инфраструктурни локации кои му припаѓаат на Хезболах.

Официјалната либанска новинска агенција објави дека биле извршени повеќе од 30 напади врз упориште на Хезболах во областа.

Израел со денови ги бомбардира предградијата на Бејрут, убивајќи го лидерот на Хезболах Хасан Насрала и веројатно неговиот можен наследник Хашем Сафиедин.

Владата на Косово ја замени одлуката за забрана за увоз на стоки од Србија со зголемена контрола, изјави на 7 октомври косовскиот премиер Албин Курти.

„До пристигнувањето на скенерите, ќе дозволиме да влезе стока само на (премин) Мердаре бидејќи безбедносната ситуација не е променета“, рече Курти.

Курти рече дека очекува САД и ЕУ да му помогнат на Косово да обезбеди скенери кои ќе бидат инсталирани на сите гранични премини за да се осигура дека стоката што влегува од Србија не претставува безбедносен ризик за Косово.

Тој го повтори ставот дека тие мерки никогаш не биле економски туку безбедносни.

Одлуката на Владата на Косово да ја укине забраната за увоз на стоки од Србија доаѓа по притисокот од Германија, која инсистираше дека тоа му штети на Централноевропскиот договор за слободна трговија (ЦЕФТА) и на Берлинскиот процес, иницијатива која има за цел да им помогне на економски развој на шесте земји од Западен Балкан и нивно приближување кон Европската Унија.

Десеттиот самит на Берлинскиот процес ќе се одржи на 14 октомври, а од Владата на Косово минатата недела за РСЕ изјавија дека работат на тоа да биде успешна десетгодишнината од оваа регионална иницијатива.

Владата на Косово донесе одлука за забрана на увоз на стоки од Србија во средината на јули 2023 година од „безбедносни“ причини, откако тројца косовски полицајци беа уапсени од српската полиција. Иако во меѓувреме беа ослободени косовските полицајци, одлуката за забрана за увоз на српска стока остана на сила.

Во меѓувреме, кон крајот на декември минатата година, бизнисмени од северот на Косово поднесоа петиција до косовските власти со барање да се повлечат владините мерки за забрана за увоз на стоки од Србија.

Српската стопанска комора во неколку наврати ја повика Владата на Косово да ги отстрани „штетните блокади“ кои предизвикуваат последици и за српските и за косовските компании.

Исто така, Европската унија го соопшти ставот дека мерките на косовските власти се во спротивност со договорот ЦЕФТА и во спротивност со духот на Договорот за стабилизација и асоцијација на Косово со ЕУ.

Меѓутоа, Косово досега остана на ставот дека станува збор за безбедносни, а не за економски мерки.

Се истражува смртта на 14 месечното дете кое завчера почина, а неговите родители барале да биде хоспитализирано, но не е примено на Детската клиника во Скопје. Инспектори од Државниот здравствен и санитарен инспекторат од утринава вршат инспекциски надзор во болницата Козле и Детската клиника во Скопје, потврди денеска министерот за здравство, Арбен Таравари.

Министерот за здравство, Таравари истакна дека утринава имал состанок со директорот на Државниот здравствен и санитарен инспекторат.

„Првиот состанок утрово беше со директорот, екипата веќе е на терен. Комисијата веќе е формирана и се наоѓа на работа, на терен за да ги испита сите факти и аргументи, изјави Таравари.

Тој потврди дека инспекторите на ДЗСИ и на Комисијата која е формирана од негова страна веќе од 9 часот се во двете болници во Скопје.

Инаку, министерот за здравство, Таравари вчера потврди дека детето кое почина на Детската клиника претходно било одбиено да се хоспитализира и истакна „некој мора да сноси одговорност кога има вакви трагични случаи во здравствениот систем“.

Од Детската клиника претходно информираа дека е хоспитализирано со тешка респираторна инфекција, тешка општа состојба и засегнати витални функции.

Настапило рапидно влошување на состојбата, со отежнато дишење, со пад на сатурација. Телото на бебето е пратено на обдукција, по што ќе се утврдат причините за смртта“, пишуваше и во соопштението од Министерството за здравство.

Руската државна телевизија и радиодифузна компанија (ВГТРК) е погодена од невиден сајбер напад, изјави портпаролот на Кремљ, Дмитриј Песков, додавајќи дека експертите работат напорно за да откријат кој е одговорен за тоа.

ВГТРК, најголемата руска медиумска компанија, која е во рацете на руската влада и која вклучува голем број телевизиски и радио канали, претходно во понеделникот објави дека нејзините интернет сервиси станале цел на сајбер напад во текот на ноќта, но дека радио и телевизиското емитување функционирало нормално и покрај нападот, јавува Ројтерс.

„Нашиот државен медиумски холдинг, еден од најголемите, се соочи со невиден хакерски напад врз неговата дигитална инфраструктура“, рече Песков за новинарите, велејќи дека ВГТРК работи на надминување на последиците од нападот.

„Специјалистите се обидуваат да ги утврдат сите околности за да разберат каде водат трагите што ги оставија оние што го организираа овој хакерски напад врз критичната инфраструктура“, додаде тој.

Министерката за образование и наука Весна Јаневска соопшти дека ќе има поголем буџет за образование и наука во 2025-та, а најави и дека наскоро ќе биде постигнат договор со СОНК и покачување на платите на наставниците годинава.

„Сè уште сме во фаза на преговори. Очекувам за релативно време дека ќе постигнеме договор и тој ќе биде сериозен и повеќегодишен. Се уште разговараме за можностите во буџетот, но она што СОНК го бара мислам дека ќе можеме да го реализираме со тек на време. Очекувам дека и годинава ќе има покачување на платите на наставниците за разлика од пред неколку месеци кога можностите речиси беа исцрпени, сега веќе се појавуваат реално можности за покачување на платите на наставниците“, рече Јаневска.

На прес-конференција за сто дена од работењето на Владата, Јаневска рече дека МОН дискутира со Министерството за финансии за поголем буџет за идната година за кога, рече, е предвидено зголемување и на средствата за наука, пред сè за научните институции.

По најавата дека учебници по странски јазици ќе има за сите ученици, но од следната учебна година, министерката извести дека најдоцна на почетокот на следната година ќе го распише тендерот за нивна набавка.

„Набавката на учебници по странски јазици, најверојатно, ќе биде распишана најдоцна во јануари. Тоа значи дека за следната учебна година ќе ги има и учебниците по сите странски јазици“, рече министерката Јаневска.

Учебници по странски јазици во основните училишта нема петта учебна година по ред.

Меѓудругото, Јаневска соопшти дека МОН прави анализи како да продолжи градењето на објектите за ФИНКИ и Факултетот за физичка култура во близина на Ректоратот на УКИМ и дека до крајот на мандатот „ако не целосно, градбата секако ќе продолжи на двете згради“.

Објектите и на факултетите за информатички технологии и за физичка култура ФИНКИ и на ФФК уште чекаат да заврши ревизијата за да се знае колку ќе чини доизградбата. Тендер за завршување на зградите се најавува в година. Но тендер ќе има за нов кампус на Универзитетот „Мајка Тереза“, за кој во следните пет години ќе се одвојат 34,5 милиони евра.

Македонски и српски владини претставници денеска (7 октомври) во Скопје потпишаа меморандум за соработка во делот на енергетиката, рударството и минералните суровини. Како што појасни премиерот Христијан Мицкоски, на заедничката прес конференција со неговиот српски колега, Милош Вучевиќ, дел од приоритетите на двете влади во престојниот период ќе бидат изградба на гасен интерконектор од Грција преку Македонија до Србија и централна Европа, како и реализација на Коридорот 10, односно брза пруга од Скопје кон Србија и кон Грција.

Премиерот Мицкоски објасни дека целта на двете држави е сериозно енергетско поврзување и осамостојување.

„Ја истакнавме важноста од изградбата на гасниот интерконектор којшто ги поврзува или ќе ги поврзува во иднина двете земји. Бидејќи ние сме сега во фаза на завршување на тендерска постапка со којашто конечно ќе отпочне изградбата на интерконекторот со нашиот јужен сосед, за да обезбедиме дополнителна опција за снабдување на гас на Централна Европа“, нагласи Мицкоски на прес конференција по средбата со неговиот српски колега.

Српскиот премиер Вучевиќ истакна за Србија е клучна изградбата на интерконекторот и нов пат за снабдување со природен гас за Србија, преку Северна Македонија.

„Ќе разговараме и за изградбата на нафтоводот, фактот е дека нашите две земји трошат многу струја и треба да се стремиме кон декарбонизација без да ја загрозиме енергетската стабилност, не само за нашите две земји туку и за регионот. На овој начин ќе им обезбедиме стабилност и на стопанствата и на домаќинствата на двете држави“, изјави Вучевиќ.

Двајцата премиери разговарале и за брзата пруга од Коридорот 10, која претставува стратешки приоритет како и Коридорот 8.

„За нас е важна одлуката на македонската Влада за Коридорот 10, како стратешки правец за железничкиот транспорт, што е единствена прилика заедно со европските партнери да се поврземе од Виена до Атина, полесно ќе се поврземе со грчките пристаништа. Ова е природен пат меѓу Азија до Европа, а патот ќе оди преку Македонија и Србија, што ќе обезбеди подобар карго и патнички транспорт“, рече српскиот премиер Вучевиќ.

Македонскиот премиер додаде дека било разговарано и за предизвиците со кои се соочува регионот и посочиле дека е неопходно „во овие турбулентни времиња, да бидеме заедно и да работиме кон стабилност и безбедност на целиот регион“. Вучевиќ истакна дека Србија целосно ја поддржува Северна Македонија на нејзиниот европски пат и „верува во заедничката европска судбина за целиот регион“.