Вести
„Политико“: Шекеринска и Габриел кандидатки за заменички на генералниот секретар на НАТО
Две високи поранешни функционерки од Северна Македонија и од Бугарија, Радмила Шекеринска и Марија Габриел, се меѓу оние кои се натпреваруваат да станат иден заменик на шефот на НАТО, пишува денеска(15 август) бриселски „Политико“.
Актуелниот заменик, Мирчеа Џоана, кој ја извршува функцијата од 2019 година, се очекува да се повлече за да се кандидира на претседателските избори во Романија во ноември, изјавија претставници на НАТО за „Политико“.
Висок дипломат на НАТО од Западна Европа вели дека постои општ консензус меѓу сојузниците дека источноевропеец треба да биде назначен за заменик на Руте.
Разговорите во седиштето на НАТО се фокусираат на две поранешни функционерки од Северна Македонија и од Бугарија, две балкански земји кои некогаш биле под советска контрола до крајот на Студената војна, пишува „Политико“.
Името на поранешната министерка за одбрана на Северна Македонија, Радмила Шекеринска нашироко се спомнува, според дипломат на НАТО и висок функционер на Алијансата. Доколку биде избрана, таа ќе биде највисокиот функционер на НАТО досега од регионот на Западен Балкан надвор од Европската унија. Земјата влезе во НАТО пред четири години, а Шекеринска имаше клучна улога во нејзиното членство.Шекеринска моментално е потпретседател на Партијата на европските социјалисти. Во едно интервју по руската инвазија на Украина, таа го отфрли тврдењето на Русија дека проширувањето на НАТО кон исток е „злобен план на Западот“. „Напротив, првично големите членки на НАТО немаа посебен апетит за проширување“, рече Шекеринска, наведува „Политико“.
Друг кандидат е поранешната вицепремиерка на Бугарија и поранешна еврокомесарка, Марија Габриел, според двајца функционери со директно знаење за нејзините планови. Габриел не одговорила на барањето за коментар.
Делегациите на Бугарија и на Северна Македонија во НАТО не ги коментираат кандидатурите. И НАТО одби да коментира.
Иако двете балкански кандидатки се сметаат за фаворити, има и други предлози кои ги разгледува Руте. Поранешниот летонски премиер Кришјанис Каринш, кој некогаш ја сакаше работата на Руте, се бори да биде негов заменик, според висок летонски функционер кој побарал да остане анонимен.
Според двајца дипломати на НАТО, Полска и Турција - и двете со сериозни воени капацитети, размислуваат да понудат свои кандидати.
Примарната улога на заменикот на генералниот секретар е да го заменува шефот и да претседава со состаноците на 32-та амбасадори во Северноатлантскиот совет двапати неделно или на кој било итен состанок, вклучувајќи го и Советот НАТО-Украина.
Руте ќе ја преземе функцијата во НАТО на 2 октомври, во време кога воената алијанса се стреми кон итна мисија да го поддржи источното крило со цел да спречи каква било потенцијална руска агресија. Германија, на пример, проценува дека Русија би можела да биде подготвена воено да ги нападне земјите на НАТО за пет до осум години, доколку одлучи да го стори тоа.
види ги сите денешни вести
Платите на вработените во здравството ќе се зголемат за 10 отсто
Зголемување од 10 отсто на платите во здравството е договорено со анекс на Колективниот договор за здравствена дејност на средбата меѓу Владата и Самостојниот синдикат за здравство, фармација и социјална заштита, Самостојниот синдикат на Клиничкиот центар - Скопје.
Порастот на платите ќе почне да се применува од ноември, за што работна група со претставници од Министерството за здравство и од Фондот за здравствено осигурување ќе работи на усогласување на анексот.
На прес-конференцијата по средбата, на која присуствуваа претедателите на двата синдиката и претседателот на Владата Христијан Мицкоски, беше изразено задоволство од постигнатиот договор.
„Успеавме со овој анекс на Колективниот договор да ги корегираме коефициентите на вработените во здравството. Се работи конкретно за корекција на коефициентот 0.233 кој во превод значи повисока бруто плата за сите вработени од 3650 денари или 2450 денари во нето износ. Уште подобра придобивка во делот на овој анекс е корекција на платите од 0.364 за медицинските сестри со средно образование и останатиот средно медицинскиот кадар кој го превод значи 5700 денари во бруто или 3850 денари во нето. Ова значи и поголема мотивација за нашите вработени, а колективниот договор е двостран акт и израз на добра волја“, истакна Љубиша Каранфиловски, претседател на Самостојниот синдикат за здравство, фармација и социјална заштита.
Од Синдикатот на Клиничкиот центар - Скопје нагласија дека по долги преговори е постигнат договор кој што значително ќе го подобри финансискиот статус на сите вработени во здравствените установи и признавање на нивната посветеност, труд и професионализам.
„Сите овие покачувања се резултат на напорната работа на двата репрезентативни синдикати и заедно со Владата претставуваат одговор на барањата за подобри услови за работа и мотивација за уште поголема посветеност на нашиот секојдневен труд. Како синдикати остануваме посветени на продолжување на дијалогот и понатамошно подобрување на условите за работа во здравството, како и на продолжување на нашата борба за унапредување на здравствениот систем во целост“, истакна Предраг Серафимовски, претседател на Самостојниот синдикат на Клинички центар - Скопје.
Премиерот Мицкоски го оцени потпишувањето на анексот на Колективниот договор како важен историски момент, при што најави дека и во наредните години ќе продолжи трендот на покачување на платите на здравствените работници.
„Веќе следната година, во март месец, ќе имаме дополнителни 5 проценти зголемување на паричната маса која се издвојува за плати за здравствените работници. Следната 2026 година од 5 до 7 проценти, во зависност од тоа во каква состојба и кондиција ќе биде Буџетот, се надеваме дека ќе биде навистина во здрава кондиција и работиме на тоа, зошто да не одиме на горната граница. Истото тоа зголемување од 5 до 7 проценти ќе биде и во 2027 година, а од 7 до 10 проценти ќе биде во 2028 година. Кога ќе го земете целиот овој период во низа, добиваме зголемување на паричната маса потребна за да се исплатат платите на здравствените работници за целиот период, помеѓу 45 и 50 проценти, нешто кое што претставува историско“, истакна премиерот Мицкоски.
Мицкоски додаде дека од Министерството за здравство и од Фондот за здравствено осигурување деновиве ќе излезат со нови позитивни пораки за здравствените работници, а најави дека ќе следат и реформи во здравствениот систем.
Зеленски во ЕП повика на фер и праведен крај на војната во Украина
Украинскиот претседател Володимир Зеленски повика да се стави крај на војната во Украина на „фер и праведен“ начин и оцени дека рускиот претседател Владимир Путин нема да застане сам.
Во видео порака емитувана на специјалната пленарна седница на Европскиот парламент, по повод 1000 дена од почетокот на војната во Украина, Зеленски предупреди дека контингентот севернокорејски војници во Русија, на границите со Украина, може да достигне 100 000.
„Рускиот претседател Владимир Путин донесе 11 000 севернокорејски војници на границите на Украина. Овој контингент може да порасне до 100 000“, рече Зеленски, оценувајќи дека Путин е фокусиран на победа во војната.
Тој додаде дека без одредени клучни фактори, на Русија „ќе и недостасува вистинска мотивација да се вклучи во значајни преговори“.
Украинскиот претседател оцени и дека „секој удар и секоја закана од Русија мора да бидат одговорени со цврсти санкции“.
„Илјада дена беа потребни за радикално да се намали способноста на Русија да ја финансира војната со продажба на нафта. Нафтата е извор на моќта за режимот на Путин. А флотата на танкери во сенка е она што го одржува во живот. Се додека овие танкери работат, Путин продолжува да убива“, рече тој.
Зеленски истакна дека се неопходни силни санкции против Русија.
Во исто време, тој го обвини Путин дека ги цени само парите и моќта.
„Ако некој во Европа мисли дека може да ја продаде Украина на Москва или на која било друга земја како балтичките земји или Балканот, Грузија, Молдавија и да добие нешто за возврат, нека се сети на оваа едноставна вистина: никој не може да ужива во мирните води во среде бура. Мораме да направиме сè за да ја завршиме оваа војна чесно, праведно и заедно“, рече Зеленски.
Зеленски рече дека Украина, цела Европа и украинските партнери во САД и во светот успеале не само да го спречат Путин да ја окупира Украина, туку и да ја одбрани слободата на сите европски народи.
Радмила Шекеринска избрана за заменик генерален секретар на НАТО
НАТО објави дека поранешната министерка за одбрана Радмила Шекеринска ќе стане нов заменик генерален секретар на воената алијанса.
„Среќен сум што можам да го објавам именувањето на Радмила Шекеринска за заменик генерален секретар. Таа е вистински посветена на НАТО, ја знае работата што е потребна за приклучување во Алијансата и што значи да се биде полноправна членка. Со нетрпение очекувам да работам со неа кога ќе ја преземе оваа витална улога“, изјави шефот на Алијансата, Марк Руте.
Пополнувањето на заменичката позиција беше еден од приоритетите на генералниот секретар Марк Руте, кој ја зазеде функцијата на 1 октомври.
Неколку функционери на НАТО, кои зборуваа под услов да останат анонимни, за Радио Слободна Европа изјавија дека имало силна желба заменикот да биде од Централна и Источна Европа и да биде жена.
Меѓу другите кандидати беа поранешната бугарска министерка за надворешни работи Марија Габриел, поранешната претседателка на Хрватска Колинда Грабар-Китаровиќ и Оливера Ињац, која беше министерка за одбрана на Црна Гора 2020-2022 година.
Шекеринска, која беше министерка за одбрана на Северна Македонија од 2017-2022 година, го надгледуваше пристапот на нејзината земја во НАТО во 2020 година. Таа ќе го замени вршителот на должноста заменик генерален секретар на НАТО Борис Руге, кој привремено ја презеде функцијата, откако тогашниот заменик генерален секретар Мирчеа Џоана објави дека ќе се кандидира за претседател на Романија.
Шекеринска ќе биде највисокиот функционер на НАТО од регионот на Западен Балкан, надвор од Европската Унија. Таа ќе ја преземе функцијата до крајот на годината.
Шекеринска е поранешна министерка за одбрана. Од 2002 до 2006 година беше и заменик претседател на Владата на РМ задолжена за европски интеграции. Во моментот е потпретседател на Партијата на европските социјалисти.
Примарната улога на заменикот на генералниот секретар е да го заменува шефот и да претседава со состаноците на 32-та амбасадори во Северноатлантскиот совет двапати неделно или на кој било итен состанок, вклучувајќи го и Советот НАТО-Украина.
Полицијата во Тбилиси ги растури шаторите на демонстрантите кои бараат нови избори
Полицијата во Тбилиси го растури шаторскиот камп што демонстрантите го поставија на главната улица во знак на протест поради резултатите од парламентарните избори минатиот месец и бараат ново гласање.
По изборите одржани на 26 октомври партијата Грузиски сон остана на власт, но противниците тврдат дека гласањето било наместено. Таа партија блиска до Русија на тој начин обезбеди четврти мандат на власт.
Многу Грузијци ги сметаа изборите како референдум за обидот на земјата да се приклучи на Европската унија. Оттогаш се одржаа неколку големи протести.
Кога поставија шаторски камп, демонстрантите ветија дека ќе останат деноноќно барајќи нови парламентарни избори.
Кога полицијата почна да ги растерува, настана тепачка и неколку демонстранти беа приведени. Некои од демонстрантите носеа знамиња на Европската Унија.
Претседателката на Грузија, Саломе Зурабишвили ги отфрли официјалните резултати и смета дека Грузија е жртва на руски притисок за да не влезе во Европската Унија.
Руте: Најдобро е земјите кои и даваат оружје на Украина да не поставуваат ограничувања за користење
Најдобро е земјите кои обезбедуваат оружје за Украина да не поставуваат ограничувања за тоа како силите на Киев можат да го користат, изјави генералниот секретар на НАТО, Марк Руте, при пристигнувањето на состанокот на министрите за одбрана на ЕУ во Брисел.
„Секој сојузник донесува одлуки за ова прашање независно“, рече Руте и додаде:
„Денеска ќе разговараме како Украина може да победи, а за тоа се потребни повеќе пари и помош“, истакна Руте.
Според него, тоа е уште попотребно по вклучувањето на севернокорејските војници во воените дејствија на руската страна и поддршката за Москва од Кина и Иран.
Според Руте, рускиот претседател Владимир Путин му се оддолжува на Пјонгјанг со обезбедување ракетна технологија, а тоа претставува смртна закана не само за Европа, туку и за Јужна Кореја, Јапонија и САД.
„Треба да го зголемиме военото производство, НАТО и ЕУ тесно соработуваат на ова, два проценти од БДП трошоците за одбрана и одвраќање не се доволни. Плановите на Путин не смеат да успеат, Украина мора да надвладее“, сумираше Руте по повод 1000 дена од почетокот на руската воена инвазија на украинска почва.
Путин потпиша декрет дека нуклеарното оружје е последната мерка за заштита на суверенитетот
Рускиот претседател Владимир Путин потпиша декрет со кој нуклеарното оружје останува последната линија на одбраната.
Во новата уредба „Основи на геополитиката во областа на нуклеарното задржување“ се прецизирани параметрите под кои може да се користи ова оружје, пренесоа руските медиуми.
„Државната политика во областа на нуклеарното ограничување е од одбранбена природа, насочена кон одржување на потенцијалот на нуклеарните сили на ниво доволно за да се обезбеди нуклеарно ограничување и да се гарантира заштитата на суверенитетот и територијалниот интегритет на државата“, се наведува во документот.
Исто така, во него се додава дека нуклеарниот одговор може да се активира во случај на напад на Белорусија, по што ќе следи масовен напад од воени авиони, крстосувачки ракети, беспилотни летала и други авиони кои летаат над руските граници.
Потегот на Путин доаѓа само два дена откако медиумите објавија дека администрацијата на американскиот претседател Џо Бајден и дозволила на Украина да користи ракети со долг дострел за напади длабоко на руска територија.
Според извештаите, Бајден ја донел одлуката откако дознал дека војници од Северна Кореја наводно пристигнале во регионот Курск.
Руските власти предупредија дека таквите потези може да доведат до избувнување на Трета светска војна.
Шест лица, меѓу кои и едно дете, загинаа во нов руски напад врз Суми
Шест лица, меѓу кои едно дете, беа убиени, а 12 други беа ранети во текот на ноќта во нов руски напад во градот Хлухив во регионот Суми во Украина, објави воената администрација на регионот рано на 19 ноември.
Оттаму додаваат дека нападот бил насочен кон студентски дом во градот.
Властите соопштија дека спасувачките операции се во тек и дека се уште има луѓе под урнатините.
На 18 ноември, ракетен напад опустоши станбена зграда во градот Суми, 40 километри од руската граница, при што според властите загинаа 11 лица, меѓу кои две деца, а 89 беа повредени.
Русија ја почна инвазијата на Украина на 24 февруари 2022 година.
ЕУ и Северна Македонија ќе потпишат Договор за безбедносно и одбранбено партнерство
Министерот за надворешни работи и надворешна трговија Тимчо Муцунски денеска (19 ноември) во Брисел заедно со високиот претставник на ЕУ за надворешна политика и безбедност Жосеп Борел ќе потпишат Договор за безбедносно и одбранбено партнерство меѓу Република Северна Македонија и Европската Унија.
Се очекува овој Договор за партнерство да ја зајакне отпорноста на земјата и да овозможи заедничко справување со безбедносните предизвици и поефикасна соработка во сферата на безбедноста и одбраната.
Церемонија на потпишување на Договорот, ќе се одржи на маргините на заседанието на Советот за надворешни работи на ЕУ на ниво на министри за одбрана, на кое ќе се расправа за поддршката на Унијата за Украина и за одбранбената подготвеност на блокот.
Инаку, како дел од досегашната соработка ЕУ во рамки на Европскиот мировен фонд (ЕПФ) во септември годинава одобри 13 милиони евра помош наменети за зајакнување на капацитетите и способностите на Армијата на Република Северна Македонија (АРСМ).
Доделените средства се наменети за набавка на технологии за разузнавање, надзор, извидување, електронско војување и сигнално разузнавање, на логистичка и инженерска опрема, како и на комуникациски и информациски системи, а со нив ќе се обезбеди и техничка обука за користење на опремата.
Како што соопшти Советот на ЕУ, овие средства ќе ги зајакнат македонските капацитети за нејзино учество во операциите и мисиите во рамки на заедничката безбедносна и одбранбена политика на Унијата, како и други меѓународни мисии и таа помош дополнително ја илустрира зголемената поврзаноста на блокот со земјава во областа на безбедноста и одбраната.
Преку Европскиот мировен фонд (ЕПФ), ЕУ финансира активности наменети за зајакнување на капацитетите на трети држави и регионални и меѓународни организации поврзани со воени и одбранбени прашања. Фондот е основан во март 2021 година со цел да овозможи финансирање на активности во рамките на заедничката надворешна и безбедносна политика на ЕУ, насочени кон спречување конфликти, зачувување на мирот и зајакнување на меѓународната безбедност и стабилност.
Почнува амандманска расправа за Предлог-буџетот за 2025
Со претрес по амандмани за Предлог-буџетот за 2025 година, денеска (19 ноември) треба да продолжи комисиската расправа во Собранито.
Расправата за Буџетот за следната година на собраниската Комисија за финансирање и буџет трае 10 дена и треба да заврши најдоцна до 30 ноември по што продолжува на пленарна седница.
За Предлог–буџетот за 2025 година се поднесени вкупно 308 амандмани од кои 204 од опозициската СДСМ. Согласно законот, Буџетот за 2025 година треба да биде изгласан до 31 декември.
На четвртиот ден од собраниската комисиска расправа со кој вчера беше исцпрен општиот претрес, пратениците од власта и опозицијата ги спротивставија ставовите. Според едните, буџетот е развоен и домаќински, а според другите е нереален, покажува немање визија и треба да се врати на доработка во Владата.
Со Предлог-буџетот за 2025 година, вкупните приходи се планирани на ниво од 358,8 милијарди денари, а расходите на ниво од 400,2 милијарди денари. Буџетскиот дефицит е проектиран во апсолутен износ од 41350 милиони денари или на ниво од 4 проценти од планираниот БДП, а се предвидува раст на економијата од 3,7 проценти.
Трамп го потврди планот за воведување вонредна состојба и депортација на мигрантите
Новоизбраниот американски претседател Доналд Трамп потврди дека планира да воведе вонредна состојба поради безбедноста на границата и дека има намера да ја искористи американската војска за да изврши масовно депортирање на мигранти без документи.
Имиграцијата беше главното прашање во неговата изборна кампања, а Трамп вети дека ќе депортира милиони луѓе и ќе ја стабилизира границата со Мексико, откако рекорден број мигранти илегално влегле во земјата за време на администрацијата на претседателот Џо Бајден, пишува Франс прес.
На својата социјална мрежа „Truth Social“, Трамп сподели објава на конзервативен активист кој рече дека новоизбраниот претседател „е подготвен да воведе вонредна состојба и ќе користи воени средства за да ја запре инвазијата од времето на Бајден преку програмата за масовно депортирање“.
Освен што ја сподели објавата, Трамп напиша: „Вистина“.
Трамп се враќа на власт по победата на демократската потпретседателка Камала Харис на претседателските избори на 5 ноември.
Тој ги објави имињата на кандидатите за плановите на неговиот кабинет, од кои многумина се залагаа за цврст став кон мигрантите и го избра Том Хоман, поранешниот в.д. директор за имиграција и царинско спроведување (ICE) како највисок службеник задолжен за границата.
Хоман се појави на Националната конвенција на Републиканците во јули, кога им рече на поддржувачите:
„Имам порака за милионите илегални имигранти што Џо Бајден ги пушти во земјата: подобро почнете да се пакувате сега“.
Властите проценуваат дека околу 11 милиони луѓе живеат во САД без документи. Се очекува дека планот на Трамп за депортации би можел директно да погоди околу 20 милиони семејства, потсетува АФП.
Додека американската влада со години има проблеми во полициската контрола на јужната граница со Мексико, Трамп ги преувеличува овие грижи тврдејќи дека е во тек „инвазија“ на мигранти.
За време на кампањата, Трамп постојано ги критикуваше мигрантите кои влегуваат во земјата без потребните документи, користејќи запалива реторика дека странците ја „трујат крвта“ на Соединетите Држави и ја доведуваат во заблуда статистиката и политиките за имиграција, пренесува АФП.
Трамп не даде никакви детали за тоа како ќе ја спроведе репресијата против нерегуларната миграција, но за време на кампањата тој постојано ветуваше дека ќе го реактивира Законот за надворешни непријатели од 1798 година за да ги забрза депортациите.
Критичарите велат дека законот е застарен и посочуваат дека последен пат бил користен за време на Втората светска војна, кога Јапонците во САД биле затворени во логори за интернација без соодветна постапка.
Бројот на мигранти кои нередовно ја минуваат границата и се пресретнати од агенти на американската гранична патрола сега е ист како и во 2020 година, последната година од првиот мандат на Трамп. Рекорден број на нерегуларни гранични премини - 250 000 е забележан во декември 2023 година.
Мултимедија
Најпосетени
Што треба да знаете