Вести
Османи: Постигната е согласност за дел од американскиот предлог за динарот
Претседателката на Косово, Вјоса Османи, порача дека прашањето за српскиот динар во Косово мора итно да се реши и дека веќе има договор за дел од американскиот предлог за тоа прашање.
Од 1 февруари, Централната банка на Косово (ЦБК) почна да применува нова регулатива, со која се утврдува дека еврото е единствената валута што се користи за плаќање во готовина, со што динарот е исклучен од таквата употреба.
Според претседателката на Косово, би било идеално да се постигне договор во Брисел на 19 март во рамките на дијалогот меѓу Косово и Србија, на ниво на главните преговарачи.
Американскиот заменик-помошник државен секретар Габриел Ескобар на 15 март во интервју за Радио Слободна Европа (РСЕ) изјави дека не успеал да го убеди косовскиот премиер Аљбин Курти да ја суспендира одлуката за забрана на српската валута во Косово додека Европската унија (ЕУ), САД и Владата на Косово не наоѓаат долгорочно решение, како што е електронскиот трансфер на евра преку косовскиот систем.
Османи изјави и дека е многу позитивно „што меѓународната заедница на чело со САД се согласува динарот да не биде во оптек во Косово“.
„Со нивна помош успеавме да обезбедиме отсега тие дознаки, таа финансиска помош што доаѓа од Србија, да пристигнува во евра, а не во динари и верувам дека со тоа се решаваат голем дел од проблемите со кои се соочувавме во минатото“, рече Османи на прес-конференција при посетата на Липљан.
Кога станува збор за вториот дел од предлогот, таа рече дека косовските власти разгледуваат начини да обезбедат помошта од Србија за српската заедница на Косово „да не оди во рацете на лица кои злоупотребувале, корумпирани и земале пари можеби во име на граѓаните, но ги искористија за организиран криминал“.
„За тој дел се прави план во кој ќе бидат вклучени и косовските власти“, изјави косовскиот претседател.
Османи рече дека има надеж дека многу брзо ќе се постигне договор за втората точка.
„Итно е да се реши ова прашање, бидејќи не само што им помага на граѓаните да надминат некои од предизвиците со кои се соочуваат, туку во исто време, да бидам искрена, Косово има поголеми проблеми, вклучително и други безбедносни проблеми“, рече таа.
Османи, особено споменувајќи ја потребата од обезбедување на границата со Србија, која, според неа, „постојано разгледува начини за напад на Косово“.
Американските функционери во последните денови неколку пати повторија дека имаат проблеми во комуникацијата со Владата на Косово, поради некоординација.
За партнерството со САД
На прашањето за пристапот на Владата на Косово кон САД, Османи рече дека нејзиниот пристап како претседатекал може да го презентира само со сите институции во државата, како и со меѓународните партнери.
„Република Косово е земја која е создадена како резултат на жртвата на народот на Косово, нашата ослободителна војна, долгорочниот отпор и историската поддршка што ја добивме од нашите сојузници... Никогаш не смееме да го заборавиме ова, затоа што тоа не беше еднократна поддршка, односно само во 1999 година, туку секој чекор напред што го правеше Косово го правеше заедно со евроатлантските сојузници“, рече Османи.
Таа додаде дека Косово секогаш правело големи и добри работи со своите сојузници и дека таквиот пристап треба да продолжи.
Меѓународната заедница жестоко реагираше на одлуката на Косово да престане да го користи динарот како средство за готовинско плаќање, велејќи дека е потребен јасен план кој нема да ѝ наштети на српската заедница и дека рокот за негово спроведување е прекраток.
Србија наведува дека на Србите на Косово им дава помош од милиони евра и им исплаќа плати, пензии и дополнителна помош во сопствена валута, динари.
За Охридскиот договор
На прес-конференцијата Османи беше прашана и за неспроведувањето на договорот меѓу Косово и Србија постигнат пред една година во Охрид, Северна Македонија. Партиите го договорија анексот за имплементација на Договорот за нормализирање на односите, кој страните го договорија во февруари истата година.
Османи рече дека е потребно да се анализираат постапките на партиите на терен, „за да се дојде до целосно објективен заклучок“.
„Србија го прекрши овој договор десетици пати, со кој јасно се упатува да не го нарушува територијалниот интегритет на Косово, да го признае меѓународниот субјективитет и принципот на еднаквост на партиите, да не гласа против членството на Косово во меѓународните организации, да не користи насилство во меѓудржавни односи и многу, многу други принципи“, рече претседателката на Косово.
Таа рече дека сега во Брисел се прави план за имплементација на договорот, бидејќи досега немало целосен договор меѓу страните, а и самата како претседателка не се согласувала со планот што го презентирале функционери во Брисел, бидејќи, според неа, било недозволиво Србија да има корист на почетокот од спроведувањето на планот, а Косово на крајот.
„Барам еднаков третман на страните, планот за последователна имплементација да води сметка и Косово и Србија да ги спроведуваат своите обврски паралелно, а не едната страна прво да ги добие сите придобивки, а потоа да размислува за Косово. на самиот крај“, рече Османи.
Косово и Србија се во дијалог во Брисел - со посредство на европскиот блок - од 2011 година. Партиите постигнаа многу договори, но не сите се спроведени.
Шефот на европската дипломатија, Жозеп Борел, во понеделникот повтори дека ќе се изврши меѓународен притисок врз двете земји за спроведување на досега постигнатите договори.
види ги сите денешни вести
Украина изврши голем напад со дронoви врз руски Краснодар
Рано на 15 ноември, Украина изврши голем напад со беспилотни летала врз јужниот руски регион Краснодар, објави регионалниот гувернер Вениамин Кондратиев, додека каналите на Телеграм објавија дека веројатната цел на нападот била руска воздушна база во близина на градот Крим.
Украина, чија цивилна и енергетска инфраструктура е под постојан оган од руски ракети и беспилотни летала од почетокот на инвазијата на Москва во февруари 2022 година, за возврат ги напаѓа руските воени објекти како што се складишта за гориво и аеродромите што Русија ги користи за напади на украинска територија.
Кондратиев рече дека украинскиот напад биле насочени кон две области, Кримск и Красноармејск, и предизвикале штета, но немало жртви.
Телеграмскиот канал Астра објави дека нападот бил насочен кон воздухопловната база Кримск, северно од градот Кримск, кој руските сили го користат за напади на југот на Украина.
Во моментов не е можно независно да се проверат информациите, а и Киев не ги коментираше овие наводи.
Руското Министерство за одбрана соопшти дека нивните системи за противвоздушна одбрана собориле 51 украински беспилотно летало рано на 15 ноември над руска територија и на украинскиот полуостров Крим илегално анектиран од Москва, додавајќи дека 36 беспилотни летала биле уништени над регионот Краснодар.
Инаку во август, Украина го изведе најголемиот напад со беспилотни летала со долг дострел, насочен кон четири руски аеродроми во регионите Воронеж, Курск и Нижни Новгород.
Извештаите за украинскиот напад на Крим на 15 ноември доаѓаат по големиот руски комбиниран напад врз Одеса, најголемиот пристанишен град во Украина на Црното Море и важен извозен центар за жито и други земјоделски производи.
Една жена загина, а најмалку десет луѓе се ранети во напад со дрон и ракетен напад врз Одеса.
„Илјадници луѓе останаа без парно греење“, изјави регионалниот гувернер Олех Кипер.
Кипер рече дека една станбена зграда во центарот на градот е целосно уништена, а биле оштетени и неколку високи станбени згради и десетици автомобили, додека цел на нападот бил и главниот цевковод кој снабдувал греење на околу 40 000 луѓе.
„Без греење останаа породилиштето, четири училишта и седум градинки“, рече Кипер.
Во меѓувреме, системите за противвоздушна одбрана соборија 25 од 29 беспилотни летала и една крстосувачка ракета лансирана од Русија во три украински региони: Миколаев, Кировохрад и Тернопил, објави украинското воздухопловство.
Почина јапонската принцеза Јурико
Јапонската принцеза Јурико почина на 101-годишна возраст, соопшти Управата на Јапонскиот царски двор.
Во соопштението се вели дека Јурико, сопругата на братот на поранешниот император Хирохито и најстариот член на царското семејство, починала во петок (15 ноември) во болница во Токио откако неодамна и се влошила здравствената состојба.
Управата не ја прецизираше причината за смртта, но јапонските медиуми објавија дека Јурико починал од пневмонија, пренесе агенцијата АП.
Јурико е родена во 1923 година.
На 18-годишна возраст, неколку месеци пред почетокот на Втората светска војна, се омажила за принцот Микаса, помладиот брат на поранешниот император Хирохито и вујко на сегашниот јапонски император Нарухито.
Илјадници луѓе останаа без греење по напад на Одеса
Русија изврши масовен напад врз украинскиот пристанишен град Одеса на Црното Море, при што една жена загина, а ранети се 10 други лица, меѓу кои и едно 9-годишно момче, изјави регионалниот гувернер Олех Кипер рано утрината на 15 ноември.
Тој додаде дека илјадници луѓе останале без централизирано греење.
Кипер рече дека една станбена зграда во центарот на градот е целосно уништена, неколку високи станбени згради и десетици автомобили се оштетени, како и главниот цевковод што го снабдува беше погодено греењето на околу 40.000 луѓе, поради што беше исклучено.
„Без греење останаа и породилиште, четири училишта и седум детски градинки, рече Кипер.
Градоначалникот на Одеса, Хенадиј Труханов, рече дека градот бил цел на „масовен комбиниран удар“.
Зеленски подготвува план од 10 точки за внатрешна безбедност
Украинскиот претседател Володимир Зеленски има намера следната недела да претстави план од 10 точки за обезбедување внатрешна безбедност, кој, меѓу другите прашања, се однесува на снабдувањето со енергија и производството на оружје, јави ДПА.
Ова го соопшти Зеленски во своето вечерно видео обраќање.
„Продолжуваме да работиме на нашиот внатрешен план за отпорност - се што е потребно за да се осигураме дека Украина е силна. Денес се осврнавме на неколку точки, вклучувајќи го и културниот суверенитет, кој го опфаќа културното наследство на Украина, модерната култура и културната дипломатија, производството на украински содржини и за оваа цел - промовирање на вистинско и ефективно единство во културната заедница на Украина“, рече Зеленски.
Според претседателот, ова е елемент за гарантирање на врските на Украина со глобалниот свет.
Претходно Зеленски го претстави таканаречениот План за победа, кој имаше пет точки. Едно од главните барања на Зеленски е повикување на партнерските земји да „ги укинат ограничувањата за употреба на оружје со долг дострел на целата територија на Украина окупирана од Русија и на руска територија и на непријателската воена инфраструктура“, како и помош во „опремувањето на украинските резервни бригади.
Србија и Унгарија потпишаа заедничка политичка декларација
Властите на Србија и Унгарија потпишаа заедничка политичка декларација и шест договори во Будимпешта на 14 ноември, по состанокот на Советот за стратешка соработка на двете земји.
По втората седница на Советот за стратешка соработка на Србија и Унгарија, заедничка политичка декларација потпишаа претседателот Александар Вучиќ и премиерот Виктор Орбан.
Унгарскиот премиер Виктор Орбан по потпишувањето на договорот изјави дека Србија и Унгарија се обврзани со пријателски односи, како и дека двете земји гледаат шанса во „новата реалност“ во светот што се отвори откако Доналд Трамп победи на избори во САД.
„Она што е ново е ситуацијата во светот. Ние ја нарекуваме новата реалност предизвикана од исходот на американските избори. Сега новите сили кои досега беа потиснати ќе бидат успешни“, смета Орбан.
Претседателот на Србија, Вучиќ од Будимпешта изјави дека политичките, економските и меѓучовечките врски меѓу Србија и Унгарија се продлабочуваат и дека досега се потпишани 173 договори за соработка меѓу двете земји.
Тој посочи дека Србија и Унгарија ги решаваат проблемите, заеднички се справуваат со проблемите.
„Наскоро ќе ја завршиме студијата за нафтоводот, ќе почнеме со градба, ги прошируваме капацитетите на гас во магацините во Унгарија, моментално имаме 160 милиони кубни метри гас, но мора да ги наполниме тие магацини за да можеме да имаме не само доволно гас, туку и струја“, рече Вучиќ.
Тој изјави дека Србија и Унгарија заеднички го градат далноводот Панонски коридор за да имаат помали загуби на мрежата.
„Србија секогаш ќе биде сигурен партнер на Унгарија, а кога ќе изградиме нафтовод, ќе го градиме со нив. Знаеме дека имаме пријатели и дека секогаш сигурно ќе се снабдуваме“, рече Вучиќ.
Ресорните министри на Србија и Унгарија претходно потпишаа шест договори во присуство на Вучиќ и Орбан, меѓу кои се Договорот за меѓународна правна помош во граѓански прашања меѓу владите на Србија и Унгарија и Програмата за соработка во областа на Култура за периодот 2024-2027 година, помеѓу Министерството за култура на Србија и Министерството за култура и иновации на Унгарија.
Ова е втора седница на Стратешкиот совет за соработка меѓу Србија и Унгарија.
Првиот се одржа во јуни 2023 година во Палиќ, кога беа потпишани повеќе договори за соработка, како и договор за изградба на нафтовод што ќе ја поврзе рафинеријата во Нови Сад со Унгарија. Како што е најавено, гасоводот треба да биде изграден до 2027 година.
Трет обид на бугарските пратеници да изберат претседател на Парламентот
Бугарските пратеници претпладнево ќе одржат нова седница, што ќе биде трет обид да изберат претседател на 51. Народно собрание.
Веќе беа направени два неуспешни обиди за избор на претседател на Народното собрание - на отворањето на новиот парламент на 11 ноември и еден ден подоцна.
На 13 ноември пратениците повторно не успеаја да се договорат кој да раководи со институцијата, па состанокот беше прекинат, јави БТА.
За функцијата беа предложени пет кандидати - Андреј Цеков од „Продолжуваме со промената - Демократска Бугарија“ (ПП-ДБ), Петар Петров од „Преродба“, Наталија Киселова од „БСП - Обединета левица“, Николета Кузманова од „Има таков народ“ и Раја Назаријан од ГЕРБ-СДС.
Раја Назарјан и Андреј Цеков излегоа на втор круг во двете постапки за избор на претседател, но ниту еден од нив не го доби потребниот број гласови.
На неодамна одржаните парламентарни избори во Бугарија, партијата ГЕРБ на Бојко Борисов доби најмногу гласови, но недоволно за самостојно да формира влада.
ИЈЗ: Има 67 нови случаи на грип
Вкупно 67 случаи на групни пријави за заболени од грип и заболувања слични на грипот се евидентирани од 4 до 10 ноември во Северна Македонија, информираат од Институтот за јавно здравје (ИЈЗ) денеска (14 ноември).
Тоа е за 42,6 отсто повеќе во споредба со претходната седмица.
Од новозаболените, 42 лица биле на возраст од 15 до 64 години. Четиринаесет биле деца на возраст од пет до 14 години. Десет биле постари од 65 години, а едно лице е на возраст до четири години.
Највисока инциденца (6,5/100.000) се регистрира кај децата на возраст од пет до 14 години.
Во Куманово биле регистрирани 20, во Гостивар 19, додека 17 се во Тетово, пет во Кавадарци, три во Струмица, две во Радовиш и едно лице во Неготино.
Вкупно 262 случаи на грип и заболувања слични на грипот се регистрирани во сезоната 2024/2025.
Од ИЈЗ потсетуваат дека вакцинацијата против сезонски грип е најефикасна заштита и препорачуваат вакцинација на целото население, особено на лица од таканаречените ризични групи.
Во Северна Македонија, вакцинирани биле вкупно 62.332 лица.
За вакцинација против сезонски грип досега се пријавиле над 71 илјада граѓани, што покажува голем интерес на луѓето да се заштитат од компликации. Во пунктовите за вакцинација досега се вакцинирани над 50 илјади лица, информираа од Министерството за здравство на 8 ноември.
Вакцинацијата против сезонски грип за оваа сезона почна на 21 октомври и се спроведува во Центрите за јавно здравје со нивните подрачни единици, како и во здравствените домови.
Украина одби руски напад на Купјанск
Украинската војска соопшти дека го одбила рускиот напад врз градот Купјанск во североисточниот регион Харкив, отфрлајќи ги тврдењата на Москва дека стекнала упориште во стратешки важниот транспортен центар, со известување за нови цивилни жртви.
Генералштабот на украинската армија денеска (14 ноември) објави дека неговите сили ги потиснале Русите, предизвикувајќи големи материјални и човечки загуби.
Виталиј Ганчев, службеник во областа, назначен од Москва, претходно изјави дека руските сили зазеле позиции во предградијата на Купјанск и напредуваат кон североисточниот и југоисточниот дел на градот.
„Информациите за окупацијата на населбата Илинка и наводното упориште на руските војници во градот Купјанск не се точни“, објави Центарот за стратешки комуникации на украинската армија на социјалните мрежи денеска.
Генералштабот информира дека вчера (13 ноември) украинските војници го запреа напредувањето на непријателот во Купјанск, ја уништија целата негова оклопна опрема и елиминиаа голем дел од народот, стои во соопштението.
Ниту руските ниту украинските тврдења не можат да бидат независно потврдени.
Руските сили го зазедоа Купјанск, стратешки важен железнички центар, непосредно по почетокот на инвазијата на Москва врз Украина во февруари 2022 година, но украинските трупи го ослободија во контраофанзива есента истата година.
Русија ја продолжи својата офанзива во регионот Харкив во последните месеци, додека продолжи да го напаѓа Харкив, вториот по големина град во Украина, со ракети и артилериски оган, предизвикувајќи бројни цивилни жртви и оштетувајќи ја цивилната и енергетската инфраструктура.
Руските сили полека, но стабилно се во офанзива долж целиот источен фронт, постепено напредувајќи додека украинските трупи се борат да ги задржат своите позиции.
Рускиот амбасадор во Обединетите нации во Женева, Генадиј Гатилов, денеска (14 ноември) изјави дека Кремљ е отворен за мировни преговори доколку новата администрација на новоизбраниот американски претседател Доналд Трамп ги иницира, се додека се земе предвид „реалноста на теренот“.
Русите во последните денови наводно добиле предност во близина на уништениот град Курахово во Доњецката област и се закануваат дека ќе го опколат.
Рано денеска, системите за противвоздушна одбрана соборија 21 од 59 беспилотни летала лансирани од Русија кон цели во Украина, објавија украинските воздухопловни сили.
Останатите 38 беспилотни летала се изгубени откако нивните навигациски системи биле заглавени од украинските системи за електронско војување, соопшти воздухопловството.
Истовремено, две лица загинаа, а осум се ранети во руското гранатирање во селото Шевченко во Доњецката област во последните 24 часа, соопшти регионалното обвинителство.
Поради штетите предизвикани од руските напади и лошите временски услови, 43 населени места во областа Полтава не можеа да добијат струја, соопшти украинскиот оператор на електричната мрежа Укренерхо.
Руското Министерство за одбрана, во меѓувреме, објави дека неговата противвоздушна одбрана соборила две украински беспилотни летала рано денеска, еден над Курск и еден над Белгородската област.
Ранети руски војници побегнале од единицата за да не се вратат на фронтот
Повеќе од десетина повредени руски војници по договор, кои се бореле во Украина, побегнале од воената единица во близина на градот Новосибирск во јужен Сибир, кога им било кажано дека треба да се вратат на бојното поле и покрај нивните повреди, објави каналот База на Телеграм.
Каналот има врски со руските безбедносни служби. Војниците потпишале договори за борба во Украина во замена за прекин на кривичното гонење за различни прекршоци. Полицијата успеала да приведе седуммина од оние кои избегале, но останатите се уште се во бегство, пренесе сервисот на РСЕ, Кјурент тајм.
Московска режисерка доби 8 години затвор за објави против Путин
Театарската режисерка Анастасија Бережинскаја е осудена на 8 години затвор од судот во Москва поради нејзините објави и коментари на социјалната мрежа ВКонтакте во 2022 година, со кои ја осудила неиспровоцираната инвазија на Русија врз Украина и упатила повици за „убивање“ и „елиминација“ на претседателот Владимир Путин.
Судијата Андреј Плужников од московски окружен воен суд денеска (14 ноември) ја прогласи Бережинскаја за виновна за „оправдување тероризам“, „дистрибуирање лажни информации за руската војска“ и „дискредитација на вооружените сили на Русија“.
Обвинителите побараа 10-годишна затворска казна за 43-годишната Бережинскаја.
Таа одби да сведочи за време на судењето и се изјасни за делумно виновна.
„Почитуван, немам што да кажам, ништо да додадам. Ќе ја прифатам секоја ваша одлука“, кажа Бережинскаја пред судијата.
Откако судијата ја донесе пресудата, таа веднаш беше уапсена. Пред и за време на судењето, и беше наредено да не ја напушта Москва.
На Бережинскаја, која е мајка на деца на возраст од 8 и 10 години, и е дијагностицирано растројство на личноста, но судот пресудил дека не и е потребна хоспитализација.
Руските власти сè повеќе користат обвиненија како што се оние за дискредитација на вооружените сили на земјата или дистрибуирање лажни информации за војската за да го задушат секое несогласување изразено во врска со агресијата на Москва против Украина од почетокот на целосната инвазија во февруари 2022 година.
Извор: Медиазона
Мултимедија
Најпосетени
Што треба да знаете