Достапни линкови

Вести

Снегот го парализираше воздушниот и железничкиот сообраќај во јужна Германија

Воз стои на централната железничка станица по обилните снежни врнежи, Минхен, Германија, 2 декември 2023 година.
Воз стои на централната железничка станица по обилните снежни врнежи, Минхен, Германија, 2 декември 2023 година.

Обилните снежни врнежи го парализираа воздушниот и железничкиот сообраќај во јужната германска покраина Баварија во саботата наутро, на 2 декември, оставајќи заглавени илјадници патници, а некои заглавени во возовите запрени поради ненадејниот студен бран.

Снег во текот на ноќта падна и во другите делови од земјата, а се очекува влошување на условите во сабота навечер. Зимските служби работеа на тоа да го подготват аеродромот во Минхен за безбедно функционирање, каде летовите беа прекинати барем до пладне по локално време, рече портпаролот.

До средината на утрото, околу 320 од 760 планирани летови беа откажани и на патниците им беше препорачано да го проверат статусот на летот пред да се упатат кон аеродромот.

Тешкото време ги наруши и железничките услуги во Баварија, со што главната железничка станица во главниот град Минхен запре.

Регионалниот и меѓуградскиот сообраќај беше привремено запрен, вклучувајќи ја и врската со австриските градови Салзбург и Инсбрук.

Патниците на некои возови во Минхен и Улм мораа да преноќат во нив. Железниците очекуваат ограничувањата да продолжат до сабота.

На почетокот на невремето во главниот град на Баварија запреа и метрото, автобусите и трамваите. На патиштата во јужна Баварија имало и многу сообраќајни несреќи, за кои според полицијата има материјална штета.

Германската метеоролошка служба очекува слично време да продолжи. До попладневните часови се очекуваат обилни снежни врнежи на југ и југоисток, но делови од север се зафатени и со студен фронт.

Полицијата во Горна Баварија побара од жителите да останат дома додека службите за итни случаи работат за да го вратат нормалниот живот. Многу помали патишта надвор од градските средини беа под густа снежна покривка или блокирани од паднатите лисја, а нивното расчистување е во тек.

види ги сите денешни вести

Уапсен генералот кој се обиде да направи државен удар во Боливија

Генерал Хуан Хозе Зуниг
Генерал Хуан Хозе Зуниг

Боливискиот претседател Луис Арсе го разреши шефот на боливиските вооружени сили, генерал Хуан Хозе Зуниг, обвинувајќи го за обид за државен удар, а властите го уапсија, објави државната телевизија.

Засега не се знае каде е однесен Зуниг.

Претходно, армијата под команда на Зуниг донесе оклопни возила и војници на централниот градски плоштад во Ла Паз во обид да изврши државен удар и да упадне во претседателската палата.

Регионалните и меѓународните лидери го осудија обидот за пуч, повикувајќи на почитување на демократијата и легитимно избраните власти.

Во претседателската палата новиот шеф на вооружените сили Хозе Вилсон Санчез положи заклетва пред претседателот кој повика на враќање на редот и мирот.

Тензиите во Боливија се зголемуваат пред општите избори во 2025 година, при што левичарскиот поранешен претседател Ево Моралес планира да се кандидира против својот поранешен сојузник Арсе, што предизвика голем раскол во владејачката социјалистичка партија и политичка неизвесност.

Многумина не сакаат враќање на Моралес, кој владееше од 2006 до 2019 година, кога беше соборен со масовни протести и заменет со привремена конзервативна влада.

Арсе потоа победи на изборите во 2020 година. Зуниг неодамна рече дека Моралес не треба да се врати како претседател и се закани дека ќе го спречи ако се обиде да го направи тоа, што го натера Арсе да го отстрани Зуниг од функцијата.

Пред нападот на претседателската палата, Зуниг им се обрати на новинарите на плоштадот и го наведе зголемениот гнев во земјата, која се бори со економски пад, со исцрпени резерви на централната банка и притисок врз боливиската валута, додека извозот на гас пресуши. Тој повика и на промена на власта.

„Престанете да уништувате, престанете да ја осиромашувате нашата земја, престанете да ја понижувате нашата армија“, рече тој, опкружен со војници, инсистирајќи дека преземената акција била поддржана од јавноста.

Конзервативните политички противници на владејачката партија, исто така, ја осудија воената акција, вклучително и поранешната претседателка Жанин Анез, која е во затвор од 2022 година.

„Целосно ја отфрлам мобилизацијата на армијата на плоштадот Муриљо и обидот да се уништи уставниот поредок. Партијата МАС со Арсе и Ева мора да биде отстранета на изборите во 2025 година. Ние Боливијаните ќе ја браниме демократијата“, напиша таа на мрежата „X“.

Стапува во сила новиот закон за добивање германско државјанство

Зградата на Парламентот во Берлин, Германија
Зградата на Парламентот во Берлин, Германија

Во Германија од денеска (27 јуни) стапува на сила новиот закон со кој се олеснува стекнувањето германско државјанство, јави ДПА.

Реформата на законот за државјанство, која беше поттикната од германската владејачка коалиција, овозможува лицето да стане германски државјанин, а во исто време да го задржи државјанството на земјата од која потекнува. Досега, зачувувањето на државјанството на земјата на потекло беше можно само за граѓаните од другите земји од Европската Унија.

Според законските измени кои стапуваат на сила, луѓето кои ги исполнуваат сите други услови можат да аплицираат за германско државјанство по пет години престој во Германија. Досега условот беше осум години престој.

Децата кои се родени во Германија од родители странци ќе добијат германско државјанство доколку едниот родител легално престојувал на германска територија пет години.

Доколку барателот за државјанство покаже „посебни достигнувања во интеграцијата“, како што се особено добри перформанси на работа или училиште или покажува висок степен на социјална посветеност, тој може да добие државјанство по три години престој во Германија.

Покрај ова, на Германците кои сакаат да добијат државјанство на друга земја повеќе нема да им треба посебна дозвола од германските власти.

Самит во Брисел - европските лидери ги бираат првите функционери на ЕУ

илустрација
илустрација

Изборот на носителите на водечките раководни позиции во ЕУ, Стратешката агенда 2024-2029 година, состојбите во Украина и на Блискиот Исток, безбедноста и одбраната, конкурентноста, миграцијата, хибридните напади и прашања од надворешната политика, ќе бидат главни теми на дводневниот Самит на Унијата што почнува денеска (27 јуни) во Брисел.

Во поканата упатена до шефовите на држави или влади на земјите членки на ЕУ за учество на Самитот, претседателот на Европскиот совет, Шарл Мишел посочува дека тоа ќе биде особено значаен состанок, бидејќи има суштинска агенда и со критични одлуки кои ќе го обликуваат патот на Унијата во следниот период.

„Меѓу овие одлуки, особено се издвојуваат три. Прво, ќе ја донесеме Стратешката агенда. Почитувајќи ја својата улога согласно договорите, Европскиот совет ќе ги обликува приоритетите на ЕУ и ќе ги постави стратешките ориентации на Унијата за следните пет години, кои ќе ја насочуваат работата во текот следниот институционален циклус. Второ, ќе го одредиме патот за внатрешните реформи и трето, ќе се договориме за институционалните назначувања“, се вели во поканата.

Најважна точка на ова заседание на лидерите на ЕУ ќе биде носењето одлуки за избор на претседател на Европскиот совет, номинирање на претседателот на Европската комисија и именување на висок претставник на Унијата за надворешна политика и безбедност.

Изборот на носителите на овие функции се врши согласно процедури пропишани во Договорот на Европската унија (ТЕУ), при што мора да се води сметка дека избраните лидери мора да ја одразува различноста на ЕУ во однос на географското потекло, големината на земјата, полот и политичката припадност.

Согласно одредбите од Договорот на ЕУ, претседателот на Европскиот совет се избира со квалификувано мнозинство од страна на шефовите на држави или влади на земјите членки на Унијата со мандат од 2,5 години, со право на реизбор.

Врз основа на резултатите од Евроизборите, Европскиот совет го предлага кандидатот за функцијата претседател на Европската комисија, кој го избира Европскиот парламент со мнозинство гласови од вкупниот број европратеници. Доколку предложениот кандидат не го добие потребното мнозинство гласови во ЕП, Европскиот совет во рок од еден месец мора да предложи нов кандидат. По ова истата процедура продолжува во Европарламентот со додека предложениот кандидат не биде избран со потребното мнозинство.

Девет вагони од патнички воз излетаа од шините во Русија

Илустрација
Илустрација

Девет од 14 вагони од патнички воз излетаа од шините на железничката пруга во регионот Коми во западна Русија.

Според новинската агенција ТАСС, најмалку 70 лица се повредени. Несреќата се случила во близина на градот Инта.

На терен на местото на несреќата излегле гувернерот на Коми, Владимир Ујба, началникот на општинскиот округ на Инта, Владимир Кисељов, и заменик-градоначалникот, Григориј Николаев.

Засега нема информации за загинати.

Според надлежните, причините за несреќата се насипи што настанале од обилни врнежи од дожд, кои доведоа и до поплави и непроодни патишта.

Во возот имало 232 патници, а од нив околу 150 биле во деветте вагони што излетале од шините.

Патник кој излегол од еден од вагони во видео објавено на Телеграм ја опишува сцената како „кошмар“.

Железничкиот сообраќај во овој регион е прекинат, а обвинителство најави истрага.

update

Вучиќ и Курти не се сретнаа во Брисел

Вучиќ и Курти имаа одделни средби со европските претставници
Вучиќ и Курти имаа одделни средби со европските претставници

И покрај најавите, српскиот претседател Александар Вучиќ и косовскиот премиер Албин Курти не се сретнаа во Брисел во рамки на дијалогот помеѓу Белград и Приштина за нормализација на односите помеѓу двете држави.

„Курти не сакаше да ме види. Три пати се вратив на состанокот, ми ги пренесоа неговите пораки, па јас одговорив. Човекот не сакаше да ме види. Тие рекоа дека не е подготвен за состанок со мене“, изјави Вучиќ пред медиумите во Брисел.

Тој нагласи и дека во разговорите со европските соговорници ја истакнал целосната посветеност на Белград за продолжување на дијалогот и за исклучиво мирно решавање на проблемите.

Вучиќ рече дека на билатералните средби било разговарано за сè што е поврзано со Косово и спроведувањето на договорот, а средбите во Брисел ги оцени како „успешни“.

Тој додаде дека главните преговарачи на Косово и Србија ќе ги продолжат разговорите следната недела - „во вторник или среда“.

Во Брисел денеска се одржаа две рунди билатерални средби. Високиот претставник за надворешна политика и безбедност на Европската унија, Жозеп Борел и претставникот на ЕУ за дијалогот меѓу Белград и Приштина Мирослав Лајчак, имаа одделни билатерални средби со Вучиќ и Курти.

И покрај тоа што ЕУ најави дека по билатералните средби ќе се одржи трипартитна средба, тоа не се случи.

Борел: Курти претстави три услови

Информацијата дека немало средба помеѓу двајцата лидери бидејќи косовската страна не била подготвена подоцна ја потврди и Борел.

Тој наведе дека Курти претставил три услови во процесот за нормализација на односите со Србија.

„Прво, официјализирање на основниот договор со потпишување од соодветните шефови на држави и влади; повлекување на писмото со резерва што поранешната премиерка Брнабиќ официјално го депонираше во ЕЕАС, од 13 декември 2023 година, и екстрадиција на Милан Радоичиќ и неговата паравоена-терористичка група до косовските судски власти“, рече Борел.

Србија, според Борел, не била подготвена целосно да ги исполни условите на Косово, повикувајќи се на уставните ограничувања, додека претседателот на Србија, Александар Вучиќ, посочил дека е подготвен да ги истражи опциите за писмото на поранешната премиерка и за официјализирањето на Договор.

Борел додаде и дека европската страна претставила нов предлог-план за имплементација на договорот.

„За жал, условеноста на имплементацијата не дозволи денеска дискусиите да се фокусираат на конкретни мерки за спроведување од страните“, посочи Борел.

Тој додаде дека ставовите на страните сè уште се далеку од тоа да би можело да се започне со имплементацијата на Договорот.

„Како што реков претходно, ЕУ сама не може да сака нормализација на односите ако самите страни не можат да се договорат како да продолжат. Улогата на ЕУ е да им помогне и да ги поддржи страните во нивните напори во рамките на дијалогот – и ова е она на што сме посветени“, рече Борел.

„Потребна е храброст на лидерите“

Тој потврди дека процесот ќе продолжи и дека специјалниот претставник на ЕУ Мирослав Лајчак следната недела ќе биде домаќин на двајцата главни преговарачи во Брисел со цел да продолжат разговорите за планот за имплементација на Договорот, како и за други прашања од дијалогот.

„Потребна е храброст, визија и политичка волја на лидерите за иднината на Косово и Србија и нивните граѓани. Како ЕУ, ние сме подготвени да помогнеме на секој чекор“, рече шефот на европската дипломатија.

Жозеп Борел ќе ја извршува функцијата шеф на европската дипломатија до есен. Оваа недела ќе се знае кој ќе го наследи. Мирослав Лајчак, пак, е назначен за амбасадор на Европската Унија во Швајцарија, но ќе дејствува како посредник во дијалогот додека не се најде негова замена.

Вучиќ и Курти последен пат се сретнаа на 14 септември минатата година. Потоа се разговараше за имплементацијата на планот за договор што лидерите го постигнаа претходно во 2023 година во Брисел и Охрид.

Таа средба беше неуспешна, а заврши со тоа што косовскиот премиер отворено го обвини европскиот посредник Лајчак дека „не е неутрален“.

Договорите што беа постигнати на 27 февруари 2023 година во Брисел и анексот за спроведување што беше договорен на 18 март 2023 година во Охрид, немаат лидерски потпис бидејќи претседателот на Србија редовно го одбиваше.

Ниту една страна не постигна напредок кон спроведување на кој било елемент од овие договори. На крајот на октомври, имаше уште еден неуспешен обид за зближување на страните, каде беа вклучени и клучните лидери од европските земји: германскиот канцелар Олаф Шолц, францускиот претседател Емануел Макрон и италијанската премиерка Џорџа Мелони.

Курти и Вучиќ имаа одвоени средби со европските лидери, но договор не беше можен. Курти инсистираше на потпишување на пакет-договорот, а Вучиќ продолжи да го одбива.

И Клиниката за онкологија доби нов директор

Клиника за онкологија, Скопје
Клиника за онкологија, Скопје

Универзитетската клиника за радиотерапија и онкологија при Клиничкиот центар во Скопје од денеска (26 јуни) има нов директор.

На позицијата е назначен докторот Игор Стојковски, кој досега беше шеф на отсек на Одделението за малигни тумори на ЦНС, коскени тумор и кожа.

Информацијата ја потврди и самиот Стојковски за државната новинска агенција МИА.

Стојковски е дел од Клиниката за онкологија од 1997 година, а од 2018 до 2023 година бил доцент на Катедрата за онкологија со радиотерапија при Медицинскиот факултет во Скопје. Од лани е вонреден професор на овој факултет.

Клиниката за онкологија се најде во фокусот на јавноста по медиумските истражувања за злоупотреби со биолошката терапија за пациенти. Во септември лани Обвинителството вршеше и претреси, а на крајот на јануари беше отворена и истрага.

По избирањето на аферата со терапиите, досега како в.д. директорка со клиниката раководеше докторката Виолета Клисаровска.

Клиниката за онкологија е последната од низата здравствени установи каде се назначија нови директори откако беше формирана новата влада и функцијата министер за здравство од понеделникот (24 јуни) ја презеде Арбен Таравари.

Хрват меѓу петмината осудени во Русија за приклучување во украинската армија

Вјекослав Пребег од Хрватска (лево) и Матијас Густафсон (десно) од Шведска на судењето во Донецк, Украина, 15 август 2022 г.
Вјекослав Пребег од Хрватска (лево) и Матијас Густафсон (десно) од Шведска на судењето во Донецк, Украина, 15 август 2022 г.

Воениот суд во Ростов на Дон, Русија, во отсуство осуди пет странски државјани на затворски казни поради приклучување кон украинските вооружени сили кои се борат против руската инвазија на Украина.

Британецот Џон Хардинг, шведскиот државјанин Матијас Густафсон и хрватскиот државјанин Вјекослав Пребег, според руското државно обвинителство, се осудени на по 23 години затвор.

Тие беа осудени за учество во обука за насилно преземање на власта, присилни промени на рускиот уставен систем и учество во вооружен конфликт како платеници.

Останатите двајца осудени се Британци – Ендрју Хил и Дилан Хили. Тие добија по три и пол односно четири години затвор.

Хил беше прогласен за виновен за учество во борбата заедно со украинските сили против руските трупи во Украина, додека Хили беше осуден за регрутирање борци во украинските вооружени сили.

Сите петмина беа ослободени при размена на затвореници во текот на 2022 година.

По апсењето на Хили и Хил во 2022 година, британското Министерство за надворешни работи го осуди „искористувањето“ на воени затвореници и цивили за политички цели.

Тогаш беше потврдено дека уште еден Британец, Пол Ури, кој беше заробен заедно со Хили и Хил, починал во притвор на сепаратистистичките власти поддржани од Русија во источна Украина.

Британската влада тогаш инсистираше дека како легитимни членови на украинските вооружени сили, Британците и другите странци заробени од руските трупи треба да се третираат како воени заробеници според Женевската конвенција.

Хрватскиот државјанин Вјекослав Пребег, пак, како припадник на 36-та бригада на украинската поморска пешадија, беше заробен во Мариупол, а на судскиот процес против него и четворица други заробени странци што го организираа сепаратистичките власти во Донецк, му се закануваше смртна казна.

Пребег претходно бил професионален војник во бригадата „Тигри“ на хрватската армија.

На судењето рече дека не се чувствува виновен, а мотивот за приклучување кон украинските сили кажа дека му бил да добие државјанство.

Тој на судењето тврдеше дека не учествувал во борбите, туку само копал ровови.

На почетокот на март 2022 година, непосредно откако Русија ја започна својата агресија против Украина, Киев отвори веб-страница за регрутирање странски доброволци во „меѓународната легија“ кои ќе се борат против руски трупи.

Украинскиот претседател Володимир Зеленски потоа потпиша декрет за воведување безвизен влез во Украина за странски државјани кои имаат намера да се приклучат на „меѓународната легија“.

Црна Гора влезе во нова фаза од преговорите со ЕУ

Црногорскиот премиер Милојко Спајиќ и еврокомесарот за проширување Оливер Вархеи, 26 јуни 2024 г.
Црногорскиот премиер Милојко Спајиќ и еврокомесарот за проширување Оливер Вархеи, 26 јуни 2024 г.

По повеќегодишен застој, Црна Гора ги одмрзна преговорите за членство во ЕУ и влезе во нова фаза од процесот.

Ова следува откако на Меѓувладината конференција помеѓу ЕУ и Црна Гора што се одржа денеска (26 јуни) во Брисел, беше усвоен Извештајот за оценка на исполнувањето на привремените одредници во поглавјата за владеење на правото (ИБАР).

Покрај ИБАР, на црногорската Влада во Брисел и беа претставени и конечните одредници за затворање на поглавјата што ќе доведе и до завршување на преговарачкиот процес за влез во ЕУ.

Белгиската министерка за надворешни работи Хаџа Лахбиб рече дека при неодамнешната посета на Подгорица ја видела решителноста на црногорските граѓани и власти да ја забрзаат интеграцијата.

ЕУ, додаде таа, очекува Црна Гора да продолжи да ги зајакнува независноста на судството и борбата против корупцијата и организираниот криминал.

Европскиот комесар за проширување Оливер Вархељи изјави дека денешната Меѓувладина конференција е показател дека ЕУ е подготвена за натамошно проширување.

Тој нагласи дека пристапниот процес се заснова на заслуги и додаде дека е потребна континуирана политичка волја за продолжување на европскиот пат на Црна Гора.

Тој рече и дека Унгарија, која го презема претседавањето со Европската Унија, има амбициозен план кога е во прашање процесот на проширување.

„Очекувам дека Црна Гора ќе може да затвори голем број поглавја во следните шест месеци“, рече тој.

Премиерот на Црна Гора Милојко Спајиќ изјави дека Црна Гора чекала „11 години“ да го постигне овој резултат.

„Од јуни 2017 година, поминаа седум години без да видиме ни педа напредок. Нашиот пат беше дефакто запрен“, додаде тој.

Тој најави дека следните 18 до 24 месеци ќе бидат одбележани со технички напредок.

„Тоа е многу тешка, сизифовска работа. Се надеваме дека парламентот ќе продолжи да има разбирање и да не турка кон истата цел“, рече Спајиќ.

Тој заклучи дека не е само Црна Гора таа што денеска добила добри вести, туку и целиот Западен Балкан.

Заедно со Србија, Црна Гора се смета за лидер во пристапниот процес.

Бидејќи преговорите за членство со Србија остануваат замрзнати затоа што Белград не воведе санкции кон Русија, Црна Гора се смета за најнапредната во процесот на пристапување во ЕУ.

На одржувањето на денешната меѓувладина конференција претходеше оценување од Европската комисија (ЕК), која заклучи дека Црна Гора ги исполнила привремените стандарди, постигнала добар резултат на ниво на усогласеност и напредувала во примената на acquis и стандардите на ЕУ во поглавјата 23 и 24.

Поглавјето 23 се однесува на правосудството и основните права, додека поглавјето 24 ги опфаќа правдата, слободата и безбедноста.

Тие две поглавја се првите што се отвораат во преговорите за членство и последни се затвораат.

Напредокот во поглавјата 23 и 24 е неопходен за да се отвори кое било друго поглавје, а евентуалниот ќор-сокак може да предизвика дури и назадување во процесот.

Во 2008 година, Црна Гора поднесе барање за кандидатски статус за полноправно членство во ЕУ.

Го доби во 2010 година, а пристапните преговори ги започна во 2012 година.

Во пристапните преговори досега ги отвори сите поглавја, а привремено затвори само три.

Договорени имињата за клучните функции во Брисел?

Естонската премиерка Каја Калас наводно ќе го наследи Жозеп Борел
Естонската премиерка Каја Калас наводно ќе го наследи Жозеп Борел

Кандидатите за високи функции во Европската Унија, наводно, се договорени. Станува збор за естонската премиерка Каја Калас која би била шеф на европската дипломатија, поранешниот премиер на Португалија Антонио Коста кој треба да стане нов претседател на Европскиот совет, како и претседателката на Европската комисија (ЕК) Урсула фон дер Лајен која ќе биде номинирана за втор петгодишен мандат на оваа позиција.

Во меѓувреме, НАТО, чие седиште исто така е во Брисел, на 26 јуни објави дека холандскиот премиер во заминување Марк Руте ќе биде следниот генерален секретар на Алијансата.

Извори од Брисел упатени во преговорите во врска со промените на главните позиции во ЕУ, за РСЕ изјавија дека постои договор меѓу 27-те членки на ЕУ за Калас, Коста и Фон дер Лајен и се очекува тие да бидат потврдени на Самитот што треба да се одржи утре, 27 јуни.

Калас како висок претставник на ЕУ за надворешни работи и безбедносна политика треба да го наследи Жозеп Борел, додека Коста треба да седне на местото на актуелниот претседател на Европскиот совет, Шарл Мишел.

Руте, чија функција веќе е потврдена, ќе го преземе НАТО на 1 октомври, кога истекува мандатот на актуелниот генерален секретар, Јенс Столтенберг.

Неговото назначување на функцијата беше договорено на состанокот на Северноатланскиот совет, кој е главното тело за одлучување во Алијансата, а кое се состои од постојани претставници на сите земји-членки на НАТО.

Руте ќе ја презема функцијата во критично време за европската и глобалната безбедност со оглед дека војната во Украина ја загрозува стабилноста.

Столтенберг, кој е и поранешен премиер на Норвешка, стана генерален секретар на НАТО во октомври 2014 година, а мандатот му беше продолжуван четири пати, главно поради тоа што на Алијансата и беше потребна стабилност и континуитет откако Русија ја започна својата целосна инвазија на Украина во февруари 2022 година.

„Марк е вистински трансатлантичар, силен лидер, кој ќе гради консензус. Му посакувам успех додека продолжуваме да го зајакнуваме НАТО за предизвиците на денешницата и утрешниот ден. Знам дека го оставам НАТО во добри раце“, рече Столтенберг.

Руте, кој беше фаворизиран од големо мнозинство меѓу земјите-членки, наиде на неочекувана пречка кога романскиот претседател Клаус Јоханис во март објави дека има намера да се кандидира за водечката позиција во НАТО, тврдејќи дека на блокот му требаат промени и источноевропска перспектива поради тековната руска инвазија на Украина.

Сепак, претходно овој месец, Унгарија и Словачка, последните две земји кои се спротивставуваа на кандидатурата на Руте, ја дадоа својата поддршка на холандски политичар, што го натера Јоханис на 20 јуни да објави дека ја повлекува својата кандидатура.

Борел пред средбата на Вучиќ и Курти: Договореното мора да се спроведе

Борел и Курти, 26 јуни 2024 г.
Борел и Курти, 26 јуни 2024 г.

Српскиот претседател Александар Вучиќ и косовскиот премиер Албин Курти денеска (26 јуни) во Брисел ќе се сретнат за прв пат оваа година во рамки на дијалогот за нормализација на односите помеѓу Белград и Приштина.

Домаќинот на средбата, шефот на европската дипломатија Жозеп Борел, изрази надеж дека лидерите ќе се договорат за чекорите кон имплементација на Договорот за патот кон нормализација што Курти и Вучиќ го постигнаа минатата година во Брисел и Охрид.

Пред почетокот на средбата Борел рече дека дијалогот донел многу значајни достигнувања кои, како што истакна, често се занемаруваат.

Според него, договорот за патот кон нормализација на односите е значаен успех бидејќи е постигнат „во време на невидена целосна војна на европскиот континент“.

„За жал, спроведувањето на овој договор допрва треба да започне. И се надевам дека денес дефинитивно ќе разговараме за тоа како конечно да продолжиме напред врз основа на овој договор. Ќе разговараме за следните чекори“, рече Борел.

Тој нагласи дека „договореното мора да се спроведе“.

„Договорите се основата на акцијата, таа мора да ги следи договорите. Спроведувањето е клучниот збор и денеска ќе работиме на конкретни следни чекори за имплементација на договорот“, рече Борел.

Осврнувајќи се на завршувањето на неговиот мандат, кој истекува во ноември, Борел ги предупреди двете страни дека без разлика на новите имиња кои ќе го преземат досието на Белград и Приштина, старите обврски остануваат да важат и за Косово и за Србија.

„За неколку месеци на нашите работни места ќе има различни луѓе, различни имиња. Сепак, договорите, заклучоците на Советот на ЕУ и очекувањата на Европската унија нема да се променат. Земјите членки нема да се променат. Обврските на Косово и Србија нема да исчезнат. Сите ќе продолжат да гледаат на капацитетот и волјата на претседателот на Србија и на премиерот на Косово да обезбедат подобра европска иднина за својот народ“, нагласи тој.

Како што рече, нормализацијата на односите меѓу Косово и Србија е во срцето на ангажманот на ЕУ во Западен Балкан.

„Напредокот во нормализацијата на нивните односи е тесно поврзан и со пристапниот пат“, рече шефот на дипломатијата на ЕУ.

Средбата на Вучиќ и Курти се одржува во момент кога истекува мандатот на европските претставници кои речиси пет години се ангажирани во процесот на нормализирање на односите.

Жозеп Борел ќе ја извршува функцијата шеф на европската дипломатија до есен. Оваа недела ќе се знае кој ќе го наследи. Мирослав Лајчак, пак, е назначен за амбасадор на Европската Унија во Швајцарија, но ќе дејствува како посредник во дијалогот додека не се најде негова замена.

Најверојатно ова ќе биде и последната средба од дијалогот меѓу Белград и Приштина чиј домаќин е Борел.

Вучиќ и Курти последен пат се сретнаа на 14 септември минатата година. Потоа се разговараше за имплементацијата на планот за договор што лидерите го постигнаа претходно во 2023 година во Брисел и Охрид.

Таа средба беше неуспешна, а заврши со тоа што косовскиот премиер отворено го обвини европскиот посредник Лајчак дека „не е неутрален“.

Договорите што беа постигнати на 27 февруари 2023 година во Брисел и анексот за спроведување што беше договорен на 18 март 2023 година во Охрид, немаат лидерски потпис бидејќи претседателот на Србија редовно го одбиваше.

Ниту една страна не постигна напредок кон спроведување на кој било елемент од овие договори. На крајот на октомври, имаше уште еден неуспешен обид за зближување на страните, каде беа вклучени и клучните лидери од европските земји: германскиот канцелар Олаф Шолц, францускиот претседател Емануел Макрон и италијанската премиерка Џорџа Мелони.

Курти и Вучиќ имаа одвоени средби со европските лидери, но договор не беше можен. Курти инсистираше на потпишување на пакет-договорот, а Вучиќ продолжи да го одбива.

Вчитај повеќе

XS
SM
MD
LG