На 27 јуни Русија ја нападна Украина со воздушни напади и гранатираше цивилни населби во источниот регион Доњецк на линијата на фронтот, при што загина најмалку едно лице, а 14 беа ранети, соопштија локалните власти.

Украинската војска соопшти дека Русија ги нападнала со шест крстосувачки ракети и 23 беспилотни летала рано утрото на 27 јуни.

Украинската воздушна одбрана собори пет проектили и сите беспилотни летала лансирани на цели во Украина, соопшти армијата.

Серхи Тјурин, гувернерот на западниот регион Хмелницки, на Телеграм рече дека девет дојдовни цели биле соборени над регионот, без извештаи за цивилни жртви.

Шест беспилотни летала и три крстаречки ракети беа соборени над јужниот регион на Миколаев, објави гувернерот Виталиј Ким, додавајќи дека нема жртви.

Две беспилотни летала беа уништени во јужниот регион Керсон рано на 27 јуни, изјави регионалниот гувернер Олександр Прокудин, додавајќи дека руското гранатирање претходниот ден убило еден цивил, а раниле 16, меѓу кои и две деца.

Во јужната област Днепропетровск, Русија изврши масовен артилериски напад врз градот Никопол на брегот на реката Днепар, изјави регионалниот гувернер Сергеј Лисак на Телеграма, додавајќи дека над неговиот регион бил соборен и дрон.

Оштетени се училиштата и градинките, рече Лисак. Тој не ги спомна жртвите.

Во меѓувреме, руското Министерство за одбрана соопшти дека нејзината противвоздушна одбрана соборила седум украински беспилотни летала - четири над регионот Твер, два над московскиот регион и еден над регионот Белгород.

Украина чија енергетска инфраструктура е уништена од тековните руски напади, во последните месеци сè повеќе ги таргетира локациите за производство на гориво во Русија, главно капацитети за рафинирање на нафта.

Шпанскиот парламент со 25 гласа за, 293 против и 27 воздржани ја отфрли иницијативата за признавање на независноста на Косово.

Иницијативата пред шпанскиот парламент ја претстави партијата Заедно за Каталонија на чело со Карлес Пучдемон, а пред неколку дена за неа се одржа и собраниска расправа.

Во писмото што партијата го достави до парламентот, се споменува и одлуката на Меѓународниот суд на правдата, кој во 2010 година одлучи дека прогласувањето на независноста на Косово не е против меѓународното право.

Беше спомнат и фактот дека Косово е признаено од повеќе од 100 земји.

Во предлогот на партијата на Пуџдемон се наведува дека одбивањето на Шпанија да признае држава која го искористила своето легитимно право на самоопределување е пречка за европската политика за интегрирање на Западен Балкан во ЕУ.

„И тоа одбивање е дестабилизирачки фактор во оваа област, во контекст обележан со војната во Украина, која овој дел од Европа ја доживува со посебен страв“, се наведува во предлогот.

Шпанија е една од петте земји од Европската унија кои сè уште не ја признаваат независноста на Косово.

Се смета дека главната причина за непризнавањето е поврзана со ставот на Шпанија кон аспирациите на нејзиниот североисточен регион, Каталонија, да стане независен.

Регионот имаше неколку неуспешни обиди да се отцепи од Шпанија, а официјален Мадрид остро се спротивстави на овој потег.

Руски сателит се распадна на повеќе од 100 парчиња во орбитата, принудувајќи ги астронаутите на Меѓународната вселенска станица да се евакуираат, соопшти американската вселенска агенција.

Засега нема информации што го предизвикало распадот на рускиот сателит за набљудување на Земјата RESURS-P1, кој беше деактивиран во 2022 година.

Американската вселенска команда на 27 јуни соопшти дека нема непосредна закана бидејќи набљудува каде одат остатоците од сателитот.

Рускиот сателит се распадна во средата околу 18:00 часот по средноевропско време, соопшти Вселенската команда.

Тоа се случи во орбитата во близина на вселенската станица, принудувајќи ги американските астронаути да се засолнат во нивното летало околу еден час, соопшти НАСА.

Радарите на американската компанија за вселенско следење ЛеоЛабс (LeoLabs) детектирале сателит кој ослободил неколку фрагменти до два часа по полноќ по средноевропско време, соопшти компанијата.

Американската вселенска команда, која има глобална мрежа на радари за следење на вселената, соопшти дека сателитот веднаш генерирал „над 100 парчиња отпад што може да се следи“.

Големите настани што создаваат остатоци во орбитата се ретки, но тие се зголемена загриженост, бидејќи вселената станува преполна со сателитски мрежи од витално значење за секојдневниот живот на Земјата, од широкопојасен интернет и комуникации до основните навигациски услуги.

Косовската полиција, во соработка со локалната разузнавачка агенција, идентификуваше две локации на северот од земјата каде што биле поставени камери за надзор.

Заменик-директорот на полицијата за северниот регион, Ветон Елшани изјави за РСЕ дека камерите биле камуфлирани во надворешните единици на клима уредите со цел „да се следи движењето на граѓаните, институциите на Косово и меѓународно присуство на север“.

„Се сомневаме дека овие камери континуирано ги користеле безбедносните институции на Србија“, рече Ељшани.

Тој додаде дека полицијата идентификувала и две лица „за кои постои интерес да бидат сослушани“.

Косовските власти претходно пронајдоа надзорни камери во општините на северот на Косово, за кои не се знаеше кој ги надгледувал.

Исто така, во декември минатата година, косовската полиција отстрани стотици камери од јавните површини, за кои се веруваше дека биле нелегално поставени во неколку српски области.

Како што тогаш беше кажано на РСЕ, полицијата немала пристап до камерите и затоа биле отстранети.

Според законот во Косово, видео надзорот на јавните површини има право да биде инсталиран и контролиран исклучиво од косовската полиција.

Трета година по ред, Виена ја задржа позицијата на најпогоден град за живеење во светот, додека рејтингот на Тел Авив во Израел драстично падна, според истражувањето на магазинот „Економист“.

Европските градови Копенхаген и Цирих го зазедоа второто и третото место на годишното рангирање на магазинот.

Мелбурн во Австралија и Калгари во Канада се рангирани на четвртото и петтото место во глобалниот индекс.

Подемот на десничарскиот екстремизам, земјоделската политика на Европската унија и антиимиграцијата се наведуваат како проблематични области, пишува „Економист“.

Виена доби највисока оценка за стабилност, здравствена заштита, образование и инфраструктура.

Сепак, „подобрувањето е само маргинално, попречено од геополитичките конфликти, граѓанските немири и станбената криза во многу градови“ во услови на инфлација.

Постојаниот стрес поради условите за живот „малку е веројатно дека ќе се намали во блиска иднина“, се вели во извештајот.

Тел Авив падна повеќе од кој било друг град, за 20-то на 112-то место, поради војната на Израел со милитантите на Хамас, организација означена како терористичка од САД и ЕУ.

Главниот град на Сирија разурната од војна, Дамаск, повторно е рангиран како најлош град за живеење.

Киев, исто така, остана во долната десетка на рангирањето бидејќи војната во Украина беснее од почетокот на руската инвазија во февруари 2022 година.

Индексот ја рангира животната состојба на 173 градови во пет категории: стабилност, здравствена заштита, култура и животна средина и образование и инфраструктура.

Виена ја имаше титулата најдобар град за живеење помеѓу 2018 и 2020 година и повторно од 2022 година.

Украинскиот претседател Володимир Зеленски, кој ќе учествува на самитот на Европската унија во Брисел на 27 јуни, најави дека ќе потпише три договори за безбедност, меѓу кои и еден со европскиот блок.

Дводневниот самит, на кој ќе се разговара за помошта на Украина во одбрана од руската инвазија, се одржува неколку дена откако ЕУ ги започна официјалните преговори за пристапување на Киев, потсетува Ројтерс.

Украина, која се брани од целосна руска инвазија од февруари 2022 година, потпиша договори за безбедност со 17 земји оваа година.

Зеленски зборуваше за новиот безбедносен договор што планира да го потпише со ЕУ, но, не именуваше со кого ќе ги потпише другите пакти.

„За прв пат овој договор ќе ја содржи обврската на сите 27 земји-членки да и пружат широка поддршка на Украина, без оглед на внатрешните институционални промени“, напиша тој на социјалната мрежа „Х“.

Набргу по доаѓањето на Зеленски, НАТО објави дека украинскиот лидер ќе се сретне и со генералниот секретар на Алијансата Јенс Столтенберг.

Киев упати апел до блокот предводен од САД да донесе „силна“ одлука за приближување на Киев до својата група на претстојниот самит на лидерите на Алијансата во Вашингтон.

Поделба на клучните позиции на дневен ред

Во фокусот на дводневниот самит ќе биде распределбата на водечките позиции во институциите на ЕУ.

Лидерите на земјите-членки треба да назначат кандидати за претседател на Европската комисија и висок претставник за надворешна и безбедносна политика со квалификувано мнозинство.

Бидејќи се работи за пакет, треба да се договорат и за името на идниот претседател на Европскиот совет, чиј избор е одговорност на шефовите на држави или влади на земјите членки, како и на претседателот на Европскиот парламент, кој е избран од европратеници.

Преговарачите од три политички групи, Европската народна партија (ЕПП), Прогресивната алијанса на социјалистите и демократите и либералите постигнаа договор за првите позиции.

Тие се согласија Урсула фон дер Лајен да добие втор мандат на чело на Европската комисија.

Претседател на Европскиот совет, како што е договорено, треба да биде поранешниот португалски премиер, социјалистот Антонио Коста, естонската премиерка Каја Калас треба да стане висок претставник за надворешна политика и безбедност, додека претседател на Европскиот парламент треба да остане Малтежанката Роберта Мецола во следните две години.

Според агенциите, на состанокот учествувале шест преговарачи - полскиот и грчкиот премиер Доналд Туск и Киријакос Мицотакис за ЕПП, германскиот канцелар Олаф Шолц и шпанскиот премиер Педро Санчез за СД и францускиот претседател Емануел Макрон и холандскиот премиер Марк Руте за либералите.

Именувањето на Урсула фон дер Лајен во Европскиот совет според овој договор изгледа сигурно, но помалку е сигурно дека таа ќе добие супермнозинство (361 глас) во Европскиот парламент, иако овие партии имаат мнозинство од 399 поддржувачи, бидејќи тие не секогаш гласаат како што гласа мнозинството во групата на нивните следбеници.

Во вторникот, унгарскиот премиер Виктор Орбан остро го критикуваше „договорот на ЕПП со левичарите и либералите“, велејќи дека тој е „против сè на што се заснова ЕУ.

„Наместо инклузија, тој сее семе на поделба. Највисоките функционери во ЕУ треба да ги претставуваат сите земји-членки, а не само левичарите и либералите“, најави Орбан, чија земја ќе го преземе претседавањето со ЕУ на 1 јули.

Премиерот на Италија Џорџија Мелони во средата оцени дека договорот на шесте европски лидери за поделба на клучните позиции не ја почитува волјата на граѓаните изразена на европските избори.

На дводневниот самит, лидерите на ЕУ треба да усвојат и стратешка програма која ги дефинира насоките за дејствување на ЕУ во следните пет години.

Самитот започна во четврток рано попладне со средба со украинскиот претседател Володимир Зеленски, чија земја официјално ги отвори пристапните преговори во вторник.

На самитот, лидерите треба да го поздрават усвојувањето на преговарачките рамки за Украина и Молдавија, како и заедничките позиции за поглавјата за правдата и основните права за Црна Гора, што треба да и овозможи да ги забрза преговорите.

Во отвореното писмо, американските организации за слобода на медиумите го повикаа американскиот претседател Џо Бајден да изврши притисок за новинарката на Радио Слободна Европа (РСЕ) Алсу Курмашева, која од минатата година е во руски затвор, да биде прогласена за „неправедно притворена“.

Курмашева, новинарка од Прага, која има двојно американско и руско државјанство, беше приведена на 18 октомври 2023 година, под обвинение за кршење на таканаречениот закон за „странски агенти“ и ширење лажни информации за руската војска.

Тие обвинувања би можеле да ја чинат десет години во руски затвор, потсетува редакцијата на РСЕ на англиски јазик.

Курмашева, нејзиниот работодавец и поддржувачите ги отфрлаат обвинувањата како политички мотивирани.

Американската влада и Бајден побараа нејзино итно ослободување, велејќи дека обвиненијата се казна за работата на Курмашева како новинар на РСЕ.

И покрај ова, американскиот Стејт департмент досега не ја означи како „неправедно приведена“ личност, потег што ќе го подигне профилот на случајот против неа и ќе го означи како политички мотивиран.

Во повикот, потпишан од Националниот прес-клуб, професионалното здружение на американски новинари и 18 други групи за слобода на медиумите, се вели дека двата претходни повици до Бајден и државниот секретар Ентони Блинкен да им дадат приоритет на случаите на приведените американски медиумски работници останале неодговорени.

„Стејт департментот има дел за случаи како оној на Алсу - Канцеларијата на специјалниот претседателски пратеник за прашања на заложниците“, велат потписниците на писмото, додавајќи дека Курмашева треба да биде прогласена за неправедно притворена.

„Таа ги исполнува сите критериуми. Тоа треба да се случи сега. Требаше да се случи пред неколку месеци“, се наведува во писмото.

Курмашева, која работеше за татарско-башкирската служба на РСЕ околу 25 години, го напушти чешкиот главен град во средината на мај 2023 година поради семеен итен случај во нејзиниот роден Татарстан.

Таа била накратко приведена додека го чекала повратниот лет на 2 јуни 2023 година на аеродромот во Казан, каде и биле одземени и пасошите и телефонот.

По пет месеци чекање за одлука за нејзиниот случај, Курмашева беше казнета со 10.000 рубли (112 долари) затоа што не го регистрирала американскиот пасош кај руските власти.

Бидејќи не можела да ја напушти Русија без патни документи, Курмашева повторно била уапсена во октомври, бидејќи „не се пријавила како странски агент“.

Два месеци подоцна, таа беше обвинета за ширење лаги за руската армија.

На 18 јуни, судијата Ризван Јусупов ја потврди минатомесечната одлука на окружниот суд во главниот град на Татарстан, Казан, за продолжување на нејзиниот притвор најмалку до 5 август.

На последното рочиште на 31 мај, Курмашева изјави дека здравствената состојба и е влошена и дека и е потребна операција.

„На владата на Алсу и требаше премногу долго да излезе и да каже дека нејзиниот притвор е погрешен“, се вели во писмото.

Меѓу потписниците се набљудувачите на медиумите и професионалните организации како Репортери без граници, Комитетот за заштита на новинарите, Здружението за слобода на печатот и Коалицијата за жени во новинарството.

Покрај Курмашева, во руските затвори има и други американски државјани за кои Вашингтон тврди дека се затворени неправедно или на сомнителни основи.

Аналитичарите и западните функционери ја обвинуваат Русија за насочен притвор на американски граѓани за потенцијална употреба во размена на затвореници или други геополитички цели.

Москва испрати околу 10.000 работници - мигранти во војната во Украина, објави шефот на рускиот Истражен комитет Александар Бастрикин.

Тој на 27 јуни на Меѓународниот правен форум во Санкт Петербург рече дека Москва го прави тоа за мигрантите да почнат да ја напуштаат Русија, пишува на РСЕ на англиски јазик.

„Најдовме трик што доведе до тоа мигрантите полека да почнат да ја напуштаат Русија. Почнавме да ги спроведуваме одредбите од Уставот и нашите закони дека лицата кои добиле државјанство мора да се пријават за воена служба и по потреба да учествуваат во специјална воена операција“, рече Бастрикин.

Според него, истражителите на неговиот оддел се занимаваат со воена регистрација, која вообичаено не е вклучена во надлежноста на Истражниот комитет.

„Веќе се фатени повеќе од 30.000 такви луѓе кои добиле државјанство, но кои не сакаат да аплицираат за воена служба. Тие се пријавени“, рече тој.

Од почетокот на руската инвазија на Украина во 2022 година, земјите од Централна Азија редовно известуваат дека Русија испраќа мигранти во војната кои бараат работа во таа земја.

Владите на тие земји ги потсетија граѓаните дека може да се сметаат за платеници доколку учествуваат во војната.

Бастрикин, кој е на чело на Истражниот комитет од 2011 година, постојано зборуваше против мигрантите и се залагаше за построга легислатива за мигрантите.

Неговите последни изјави доаѓаат во време на кампањата на руските власти против мигрантите од централноазиските земји, која започна по нападот на градското собрание во близина на Москва, во кој беа обвинети неколку имигранти од Таџикистан.

Северна Кореја ја тестираше способноста на своите ракети со повеќе боеви глави и паралелно испрати десетици балони натоварени со ѓубре кои слетаа на југот.

Односите меѓу Северна и Јужна Кореја се на една од најниските точки во последните години, пишува Агенцијата Франс Прес.

Пјонгјанг ги засилува тестирањата на оружје додека ја бомбардира Јужна Кореја со балони полни со ѓубре, за кои вели дека се како одмазда за слични ракети испратени од јужнокорејски активисти на север.

Аеродромот Инчеон, главниот центар на Сеул, беше принуден да се затвори во средата поради балоните, а како одговор на лансирањето едноподруго, Јужна Кореја целосно го суспендираше воениот договор за деескалација на тензиите и ги продолжи пропагандните преноси и вежбите за пукање во близина на границата.

Северна Кореја тврди дека „успешно извршила контролен тест за одвојување и насочување на поединечни мобилни боеви глави“, објави во четвртокот (27 јуни) државната Корејска централна новинска агенција.

Војската на Јужна Кореја соопшти дека севернокорејското тестирање во средата изгледало како лансирање на хиперсонична ракета, но лансирањето завршило со експлозија во воздух.

Соединетите Американски Држави и Сеул често ја обвинуваат Северна Кореја дека ја снабдува Русија со муниција и ракети за војната во Украина.

Рускиот претседател Владимир Путин минатата недела беше во Пјонгјанг во државна посета на високо ниво, кога беа истакнати неговите растечки врски со лидерот Ким Џонг Ун.

Двајцата потпишаа договор за „пробив“ кој вклучуваше ветување дека, во случај на напад, двете земји ќе си помагаат една на друга.

Јужна Кореја, која минатата недела објави дека ќе ја „преиспита“ долгогодишната политика што ја спречува директно да ја снабдува Украина со оружје, во четвртокот објави дека ќе воведе еднострани санкции против четири руски бродови и осум севернокорејски поединци поради испорака на оружје и трансфер на нафта меѓу двете земји.

Северна Кореја три дена по ред испраќаше стотици балони со ѓубре кон југот, во пропагандна кампања „љубов за љубов“.

Војската на Сеул соопшти дека до четвртокот наутро слетале околу 70 балони, главно во северната провинција Ѓеонгги-до и областа Сеул, а содржината била неопасна.

„Товарот е околу десет килограми, па постои ризик ако балоните брзо се спуштат“, соопшти јужнокорејската војска, додавајќи дека се подготвени да одговорат.

Маринскиот корпус на Јужна Кореја во средата ги продолжи вежбите со вистински оган на островите во близина на западната граница меѓу Северна и Јужна Кореја.

Јужна Кореја и САД во средата одржаа заеднички воздушни вежби во кои учествуваа околу 30 авиони, вклучително и напредниот вашингтонски борбен авион Ф-22 Раптор.

Во вторникот, јужнокорејскиот претседател Јун Сукјул го посети американскиот носач на авиони кој оваа недела пристигна во таа земја на заеднички воени вежби со цел да се спротивстават на заканите на Северна Кореја.

Цените на електрична енергија за домаќинствата од 1 јули во прв блок останува иста, во вториот блок ќе има зголемување од 0,85 проценти, во третиот блок од 1,92 проценти и во четвртиот блок зголемувањето ќе биде 1,88 проценти, соопштија од Регулаторната комисија за енергетика. Претседателот на РКЕ, Марко Бислимоски на прес конференција соопшти дека евтината струја ќе се зголеми за 0,65 проценти.

Бислимоски посочи дека со ова за 88 проценти од домаќинствата кои што влегуваат со потрошувачка во прв и втор блок, трошокот за стуја ќе се зголеми за 0,4 проценти. За 8 проценти од домаќинствата кои што имаат потрошувачка и во трет блок, месечниот трошок ќе се зголеми за 0,48 проценти. За 4 проценти од домаќинствата кои што влегуваат со потрошувачка во четвртиот блок, трошокот ќе се зголеми за 0,57 проценти.

„Зголемувањето на цената за најголемиот дел од потрошувачите од домаќинствата е под 0,5 проценти, ни овозможи тоа што со ЕВН Хоум му дадовме насока 15 проценти од количините кои што не се обезбедени да ги набавува на берзата на електрична енергија што функционира во Македонија, во периодот кога цената на електричната енергија е близу до цената што ЕСМ ја понуди на тендерот од 60 евра за мегават час и дополнително измените на Законот за енергетика што поминаа во вторникот во Собранието овозможија да се примени новата цена на маржата што сега е 9,9 проценти, а претходно беше 11,5 проценти“, рече Бислимоски.

Новата цена на електрична енергија ќе важи од 1 јули 2024 година.