Советот на ЕУ денеска (18 ноември) одлучи да го прошири опсегот на рестриктивни мерки поврзани со иранската воена поддршка на руската агресија врз Украина и на вооружени групи и ентитети на Блискиот Исток и во регионот на Црвеното Море.

Со санкциите се воведува забрана за користење на бродови и пристаништа за трансфер на дронови, проектили и сродни технологии и компоненти од Иран за Русија, како и за извоз, трансфер, снабдување или продажба на материјали за развој и производство на ракети и беспилотни летала од ЕУ на ирански субјекти.

Од забраната се исклучени пловни објекти на кои им е потребна помош поради поморска безбедност и кои се користат за хуманитарни цели или за настани кои би имале сериозно последици по здравјето и безбедноста на луѓето или животната средина.

Дополнително, воведени се санкции и кон едно физичко и четири правни лица поврзани со трансфер на ирански проектили и дронови за Русија, со што се поддржува нејзината агресија врз Украина.

Со санкциите се опфатени три руски поморски транспортни компании -„МГ Флот“, „ВТС Брокер“ и „Арпакс“, како и претпријатието „Поморски транспорт на Исламската Република Иран“ (ИРИСЛ) и неговиот директор Мохамад Реза Киабани.

Руски компании „МГ Флот“, „ВТС Брокер“ и „Арпакс“ се санкционирани поради учество на нивни бродови во транспорт на оружје и муниција од иранско производство преку Каспиското Море за Русија, наменети за руските трупи кои се борат во Украина.

Кон ИРИСЛ, кој е ирански национален поморски превозник, се воведени санкции поради тоа што негови бродови со години се вклучени во испораката на дронови за земји или групи од страна на Иранскиот корпус на Исламската револуционерна гарда, кој веќе се наоѓа на листата на ЕУ на санкционирани субјекти.

Кремљ го обвини американскиот претседател Џо Бајден дека долева масло на огнот и дека сака да предизвика ескалација на конфликтот во Украина со укинување на ограничувањата за оружјето со долг дострел.

Коментарите на портпаролот на Кремљ, Дмитриј Песков, на 18 ноември доаѓаат по извештаите дека Бајден, наводно, и дал дозвола на Украина да користи американско оружје за да напаѓа подлабоко во Русија.

Развојот доаѓа по повеќемесечно лобирање од страна на украинските официјални лица, вклучително и на претседателот Володимир Зеленски, за западните држави да му дадат зелено светло на Киев да го користи донираното оружје до нивниот целосен потенцијал за да погоди цели кои моментално се надвор од домет.

Соединетите Држави, заедно со другите земји на НАТО, до овој момент воведоа ограничување на растојанието што американските ракети би можеле да го користат за напад на руска територија.

Песков рече дека потегот за промена на таа граница, што не е официјално потврдена од Вашингтон, ќе доведе до нова рунда на тензии и ќе го продлабочи учеството на САД во руската војна против Украина.

„Очигледно е дека администрацијата во заминување во Вашингтон има намера да преземе чекори за да продолжи да го разгорува огнот и да провоцира понатамошна ескалација на тензиите“, рече Песков.

Рускиот претседател Владимир Путин во септември го предупреди Западот дека Русија може да одговори со нуклеарно оружје доколку биде погодена со конвенционални ракети и дека Москва ќе го смета секој напад поддржан од нуклеарна сила за заеднички напад.

Рускиот парламентарец Леонид Слуцки рече дека таквиот потег ќе доведе до ескалација.

„Американските ракетни напади длабоко во руска територија неизбежно ќе доведат до голема ескалација што се заканува да има многу посериозни последици“, рече Слуцки, претседател на Комитетот за надворешни работи на Државната дума, во интервју за државната новинска агенција ТАСС.

Оружјето најверојатно ќе се користи како одговор на одлуката на Северна Кореја да испрати илјадници војници да ја поддржат Русија во регионот Курск, каде што Украина изврши воен упад во текот на летото. Извештаите сугерираат дека Украина сепак ќе биде ограничена на удар на тој југозападен руски регион.

Овој потег, исто така, ја отвора вратата за Обединетото Кралство и Франција да го следат примерот, потенцијално овозможувајќи и на Украина да и зададе удар на Русија во критичниот момент од војната. Украина се обидува да ги задржи територијалните придобивки во рускиот регион Курск, кои би можеле да бидат клучни за какви било идни преговори.

Сепак, реакцијата на Зеленски на веста беше малку резервирана.

„Денес многу се зборува во медиумите за тоа дека сме добиле дозвола за соодветни дејствија. Но, ударите не се прават со зборови. Таквите работи не се најавуваат. Ракетите сами ќе зборуваат“, рече Зеленски во своето ноќно видео обраќање.

Во меѓувреме, европските сојузници на Киев беа оптимисти во нивната реакција на веста.

Полскиот претседател Анджеј Дуда рече дека акцијата на Бајден може да биде одлучувачки момент во војната.

„Оваа одлука беше неопходна... Русија гледа дека Украина ужива силна поддршка и дека позицијата на Западот е непопустлива и одлучна. Тоа е многу важен, потенцијално одлучувачки момент во оваа војна“, им рече Дуда на новинарите.

Германската министерка за надворешни работи Аналена Баербок рече дека потегот на Вашингтон е важен во однос на воената поддршка за Украина, но нагласи дека тоа не сигнализира промена во стратегијата на Западот.

Највисокиот германски дипломат, исто така, издаде предупредување до поддржувачите на рускиот претседател Путин и рече дека Европската Унија подготвува нови санкции против Иран, како и дека го разгледува прашањето за поддршка на кинески беспилотни летала.

Ако сака да покаже дека е политичка сила, Европската Унија мора да остане единствена и мора да дејствува, а не да чека за да реагира на одлуките на САД, порача денеска високиот претставник на ЕУ за надворешна политика и безбедност Жосеп Борел пред заседанието на Советот за надворешни работи на Унијата на ниво на шефови на дипломатии, на кои главни теми се состојбите во Украина и на Блискиот Исток и односите на блокот со САД.

„Ако не сте единствени не можете да покажете моќ. Ние не бевме единствени многу пати досега. Не можете да се преправате дека сте политичка сила ако ви требаат денови, недели и месеци за носење на некоја одлука за дејствување“, изјави Борел.

Тој нагласи дека негов апел до министрите за надворешни работи на ЕУ е да покажат единство во носењето одлуки, бидејќи Русија нема да запре со војната, ако тие размислуваат за тоа, туку треба да донесат одлука за поддршка на Украина.

„Секогаш кога ни требаше премногу време да донесеме одлука за поддршка на Украина, секогаш кога се двоумевме дали треба да направиме нешто или не, војната продолжуваше да се шири. Украинскиот народ има потреба од поголема поддршка. Мораме да ја обезбедиме таа поддршка, да престанеме да дискутираме и почнеме да дејствуваме побрзо“, рече Борел.

За телефонскиот разговор на германскиот канцелар Олаф Шолц со рускиот претседател Владимир Путин, Борел рече дека не знае за што разговарале.

„Сигурен сум дека тоа е во рамки на напорите за континуираната поддршка на Украина. Моја работа е да продолжам со поддршката за Украина и ништо друго освен тоа. Не ми пречи и не се грижам кој со кого разговара. Моја работа е да направам Советот за надворешни работи да ги следи одлуките што ги донесовме и што ги усвои Европскиот совет за поддршка на Украина за да можат Украинците да можат да пружат отпор“, рече Борел.

Запрашан дали тој лично би разговарал со Путин, Борел кусо одговори: „Мислам дека не“.

Тој додаде дека на повиците на мировни преговори, Путин одговара со зголемени напади со дронови врз комуникациската и цивилната инфраструктура во Украина, особено на електроенергетската, со што остава впечаток дека воопшто не сака да преговара.

Високиот претставник нагласи дека на заседанието на Советот ќе се разговара и за односите на ЕУ со САД, врз основа на новата „ситуација создадена“ по минатонеделните американски претседателски избори.

„Се соочуваме со сосема поинаков политички пејзаж. Европејците треба да бидат подготвени да дејствуваат, без да чекаат да реагираат на одлуките на САД“, порача Борел.

Во однос на состојбата на Блискиот Исток, Борел рече дека веќе се истрошени сите зборови што може да ги каже за случувањата во регионот, посочувајќи на податоците на ОН дека од почетокот на конфликтот во Газа се убиени околу 40 000 лица, од кои 70 отсто се жени и деца, при што најчести жртви се деца на возраст под девет години.

Сообраќајот помеѓу железничките станици „Кадина Река“ и „Зелениково“ е во прекин откако вчера, во 21:37 часот, товарен воз излезе од шините, информира Регионалниот Центар за Управување со Кризи (ЦУК) Скопје, повикувајќи се на Македонски железници.

„Екипи од Македонски железници се на терен и работат на решавање на ситуацијата“, соопштуваат од ЦУК.

Оттаму додаваат дека во несреќата нема повредени лица.

Севернокорејскиот лидер Ким Џонг Ун ги повтори повиците за „неограничено“ проширување на воената нуклеарна програма на земјата за да се спротивстави на заканите од Соединетите Држави и други земји, објави државната новинска агенција Норт.

На брифинг со воени претставници во петокот, Ким ја осуди одлуката на Соединетите Држави да ја ажурираат заедничката стратегија за нуклеарна одбрана со Јужна Кореја, како и да ја зајакнат трилатералната воена соработка со Јужна Кореја и Јапонија.

Тој ја опиша соработката како „азиско НАТО“ што ги зголемува тензиите и нестабилноста во регионот. Ким ги критикуваше САД дека ја поддржуваат Украина, која се бори против руската инвазија.

Во последните месеци, Ким како приоритет го стави зајакнувањето на односите со Русија.

Вашингтон, Сеул и Киев соопштија дека повеќе од 10 000 севернокорејски војници се во Русија за да го поддржат Кремљ во неговата војна против Украина и дека некои од нив се вклучени во борбите во Курск, руски регион кој граничи со Украина.

Ким допрва треба директно да признае дека и доставува воена опрема и војници на Русија за да ја поддржи нејзината војна против Украина.

Американскиот претседател Џо Бајден, јужнокорејскиот претседател Јун Сук Јеол и јапонскиот премиер Шигеру Ишиба ја осудија одлуката на Северна Кореја и Русија за „опасно проширување“ на украинската војна на маргините на самитот на Азиско-пацифичката економска соработка (АПЕК) во Перу.

Администрацијата на Бајден и дозволи на Украина да користи оружје произведено од САД за да напаѓа длабоко во Русија, изјавија извори за Ројтерс, што означува значителен пресврт во политиката и одговор на руското распоредување на севернокорејски копнени трупи.

Украинскиот претседател Володимир Зеленски изјави дека севернокорејските трупи претрпеле загуби во битката со силите на неговата земја, а првите битки меѓу нив „отвораат нова страница на нестабилност“.

Руски ракетен напад погодил станбена зграда во североисточниот украински град Суми, при што 11 лица загинаа, меѓу кои две деца, соопштија денеска (18 ноември) украинските власти.

„Осумдесет и девет лица, меѓу кои 11 деца, се повредени во нападот доцна навечер во неделата“, соопшти украинската државна служба за вонредни состојби.

Нападот во Суми уследи по повеќекратното руско бомбардирање на електричната мрежа на Украина во неделата наутро.

Киев објави дека Русија употребила 120 проектили и 90 беспилотни летала за време на тие напади, во кои загинаа седум лица.

„Неделната вечер стана пекол за градот Суми, трагедија што Русија ја донесе во нашата земја“, рече Володимир Артиух, шеф на воената администрација на Суми.

Воената администрација соопшти дека уште еден ракетен напад ја погодил електричната мрежа, оставајќи го градот без струја.

Воздухопловните сили на Украина соопштија дека руските сили користеле ракети Искандер-М и ракета Кх-59 на далечинско управување за време на ноќниот напад.

Повеќе од 400 луѓе се евакуирани од градот, соопштија од итните служби.

Регионалното обвинителство во Суми соопшти дека во овој напад биле оштетени 90 станови, 28 автомобили, две образовни институции и 13 згради.

Портпаролката на руското Министерство за надворешни работи, Марија Захарова, не сакаше да ги коментира медиумските написи дека американскиот претседател Џо Бајден и дал дозвола на Украина да користи американски ракети со долг дострел за гаѓање цели на територијата на Русија.

„Претседателот Владимир Путин веќе кажа сè за тоа“, рече Захарова.

Зборувајќи за можноста Украина да користи западно оружје за да гаѓа цели на руска територија, Путин во септември рече дека поместувањето на војната понатаму на исток нема да биде крај, „бидејќи војната ќе стигне и до Западот“.

Тогаш Путин предложи и промена на руската нуклеарна доктрина, а меѓу амандманите е и одлуката дека агресијата на ненуклеарна држава, со учество или поддршка на нуклеарна држава, се смета за заеднички напад.

Тврдењата на медиумите дека Бајден ја овластил Украина да користи американски ракети за цели на територијата на Русија, досега не беа потврдени или демантирани од Белата куќа или од Пентагон.

Владите на Северна Македонија и на Косово денеска (18 ноември) во Приштина ќе одржат заедничка седница.

Според агендата што ја објавија двете влади, по официјалната церемонија и заедничката фотографија, предвидено е пред почетокот на меѓувладината седница, односно од 11:20 часот да се одржи тет-а-тет средба помеѓу премиерот Христијан Мицкоски и премиерот на Косово, Албин Курти, како и тет-а-тет средби помеѓу министрите од двете Влади.

По завршување на меѓувладината седница, ќе се потпишат билатерални договори и меморандуми за соработка во повеќе области.

Воедно, во 13:45 часот заедничка прес-конференција ќе одржат претседателот на Владата на Република Северна Македонија Мицкоски и претседателот на Владата на Република Косово, Курти.

Владата на Косово, во пресрет на заедничката седница на владите на двете држави, вчера одржа електронска седница, на која усвои две иницијативи поврзани со соработката со Северна Македонија.

Во соопштението од кабинетот на косовскиот премиер, Албин Курти се наведува дека е усвоена иницијатива за склучување на „Протоколот меѓу двете влади за спроведување на Договорот меѓу Владата на Република Косово и Владата на Република Северна Македонија за заедничките гранични премини Генерал Јанковиќ - Блаце и Глобочица - Јажинце“.

Според соопштението, усвоена е и иницијативата, за „потпишување на Меморандум за разбирање помеѓу Министерството за економија на Република Косово и Министерството за енергетика, рударство и минерални суровини на Република Северна Македонија, во секторот енергетика во согласност со нивните политики и стратегии“.

Првата заедничка седница на владите на Северна Македонија и на Косово беше одржана во Скопје на 16 септември 2021 година. Тогаш беа потпишани 11 договори и меморандуми за соработка.

Владата и банките продолжуваат со преговорите околу условите за пласманот на унгарскиот заем за македонските компании. Начелно постои договор околу роковите за исплата, но не и околу каматата што ќе треба да се исплаќа, за која од двете страни има волја за доближување на ставовите.

Премиерот Христијан Мицкоски вчера (17 ноември) по средбата со Македонската банкарска асоцијација, на која требаше да се прецизираат условите под кои бизнис секторот ќе може да ги користи 250-те милиони евра од унгарскиот заем, во однос на каматата, рече дека уште ќе се преговара.

„Во делот на каматата ќе се преговара уште оваа недела и очекувам дека до крајот на следата недела, во втората половина веќе би имале некаков став поврзан со тоа прашање и на тој начин би го заокружиле сето ова за конечно да почнеме сето ова да го аплицираме и да се пренесе на стопанството. Во моментов се доближуваат ставовите. Не би зборувал сега за проценти, би зборувал повеќе за изразена волја од двете страни за доближување на ставовите“, рече Мицкоски.

Целта, е како што рече, каматата што ќе ја понудат банките да биде што е можно пониска, за да може стопанството да ги добие парите по пониска камата. Условите под кои е земен кредитот се 3,25 проценти со три години грејс период и 12 години рок на отплата. Половина од парите се наменети за општините за реализација на капитални проекти, а половина за бизнис секторот.

Претседателот на Стопанската комора Бранко Азески очекува дека ќе се најде решение во интерес на бизнисот. Aпелира тоа да оди во пакет со прашањето за капитализацијата на Македонската банка за поддршка на развојот затоа што таква институција е потребна за бизнисот. Во неговата најнова колумна, Азески, побара парите веднаш да бидат ставени во функција со што, според него, власта ќе и покаже на јавноста и на меѓународната заедница дека покрај способноста за договор, има и способност за поддршка на бизнисот.

Унгарскиот заем од половина милијарда евра го договорија премиерот Мицкоски и унгарскиот премиер Виктор Орбан за време на Самитот на НАТО во Вашингтон. Законот за унгарскиот заем беше донесен во Собранието на 17 септември, а на 8 октомври во Будимпешта министерката за финансии го потпиша договорот.

Во Рио де Жанеиро денеска почнува дводневниот самит на Г20, а главни теми на состанокот ќе бидат борбата против сиромаштијата и гладот во светот, реформа на глобалните институции, борбата против климатските промени, како и конфликтите во Украина и појасот Газа.

Британските медиуми пренесуваат дека земјите членки на Г20 учествуваат со 85 отсто од светската економија и најмногу придонесуваат финансиски во борбата против климатските промени.

Членките на Г20 испуштаат повеќе од три четвртини од стакленичките гасови, па од тие причини Обединетите нации пред два дена ги повикаа лидерите на Г-20 да одвојат повеќе средства за борба против климатските промени.

Самитот на Г-20 во Рио има за цел да постигне консензус за зголемување на даноците на најбогатите милијардери во светот за борба против климатските промени и намалување на сиромаштијата.

На самитот ќе биде промовирана иницијативата Глобална алијанса против гладта и сиромаштијата предложена од бразилското претседателство со Г-20, чија цел е да се забрзаат напорите во борбата против сиромаштијата и недостигот на храна во светот до 2030 година.

Бразилската влада предложи и данок за најбогатите луѓе во светот, заедно со Франција, Шпанија и Јужна Африка. Меѓутоа, Долниот дом на бразилскиот Парламент минатиот месец ги отфрли плановите за воведување дополнителен данок за најбогатите Бразилци.

Бразилскиот претседател Луис Инасио Лула да Силва, кој е домаќин на самитот на Г20, ќе се обиде да ги унапреди плановите за оданочување на најбогатите милијардери во светот кои често користат „дупки“ за да избегнат плаќање даноци, објави Дојче веле (DW).

На состанокот на министрите за финансии на Г-20 во Рио во јули, најбогатите земји во светот се согласија да започнат дијалог за правично и прогресивно оданочување, вклучувајќи ги и оние кои најмногу заработуваат, и покрај жестокото противење од САД и Германија.

Планот за оданочување на најбогатите милијардери го осмисли францускиот економист Габриел Цуцман и тој предвидува воведување годишен данок во износ од два отсто на вкупните нето средства на екстремно богатите поединци, а не само на нивните годишни приходи.

Средствата би вклучувале недвижен имот, акции и други инвестиции. Со овој план може да се соберат до 250 милијарди долари даноци годишно од речиси 2800 милијардери ширум светот, чие комбинирано нето богатство се проценува на околу 13,5 трилиони долари, пресмета Форбс од листата на најбогати милијардери во светот.